Kay Pachapi wiñay kawsayqa: Diospa qosqan suyakuymi
Kay Pachapi wiñay kawsayqa: Diospa qosqan suyakuymi
“Lliw unanchasqakunapas mana valeqñam rikurirurqa [. . .] confianzawan suyanankupaq.” (ROM. 8:20.)
1, 2. a) ¿Imanasqataq ñoqanchikpaqqa kay Pachapi wiñaypaq kawsanapaq suyakuyqa ancha allin? b) ¿Imanasqataq achkallaña runakunaqa mana creenkuchu chay suyakuypiqa?
¿YUYACHKANKICHU manaña machuyay nitaq wañuy kananmanta hinaspa kay Pachapi wiñaypaq kawsakuymanta kusikuywan yachasqaykita? (Juan 17:3; Apo. 21:3, 4.) Kunanpas hinallachá kusikunki wiñay kawsaymanta runakunaman yachachispayki, chaymanta willakuyqa ancha allinmi, chaymi vidanchikmantapas manaña ñawpaqta hinañachu piensanchik.
2 Ichaqa, cristiano tukuq yaqa lliw religionkunam chay suyakuymanta mana yachachinkuchu. Alma wañusqanmanta Biblia yachachiptinpas, ninkum runapi mana wañuq alma kasqanta hinaspa pipas wañukuptin cuerponmanta lloqsispa espiritu hina kawsasqanta (Ecl. 9:5). Chaymi achka runakunaqa mana creenkuchu kay Pachapi wiñaypaq kawsakuy kananta. Ichaqa, ¿imakunam qawachiwanchik chay suyakuymanta Biblia yachachisqanta? ¿Haykapim Jehová Diosqa runakunaman puntata chaymanta yachachirqa?
“Lliw unanchasqakunapas mana valeqñam rikurirurqa [. . .] confianzawan suyanankupaq”
3. ¿Imaynatam Jehová Dios qawachirqa runakunapaq ima munasqanta?
3 Qallariymantapacham Diosqa qawachirqa runakunapaq ima munasqanta. ¿Imaynata? Adanmanmi willarqa kasukuspanqa wiñaypaq kawsananmanta (Gen. 2:9, 17; 3:22). Adanmi ichaqa huchallikururqa. Punta churinkunaqa yacharqakum ima pasasqanta. Chaymantapas, qawarqakum mana kasukusqanku imapi tukusqanta: manañam yaykurqakuchu Eden huertaman, hinaspapas yuyaqyaspam wañurqaku (Gen. 3:23, 24). Runakunaqa manam unay watañachu kawsarqaku. Adanmi kawsarqa 930 watata, Noeypa churin Sem sutiyoqmi 600 watata, churin Arfaxadñataq 438 watata. Abrahampa taytan Tareymi 205 watata kawsarqa; Abrahamñataq 175 watata; Isaacmi 180 watata; Jacobñataq 147 watata (Gen. 5:5; 11:10-13, 32; 25:7; 35:28; 47:28). Runakunaqa cuentatam qokurqaku wiñay kawsanapaq suyakuy chinkarusqanta. ¿Yaqachu runakuna wiñay kawsanapaq suyakuyta kaqmanta tarinmanku karqa?
4. ¿Imanasqataq kasukuq runakunaqa suyarqaku Adanpa chinkarachisqanta Dios hinalla cumplinanta?
4 Bibliam nin: “Lliw unanchasqakunapas mana valeqñam rikurirurqa [. . .] confianzawan suyanankupaq”, nispa (Rom. 8:20). ¿Imata suyanankupaq? Bibliapi punta kaq profeciam willakun culebrapa umanta warmipa ‘miraynin’ chamchananmanta (leey Genesis 3:1-5, 15). Chayna willakusqanmi qawachirqa munayninta Dios hinalla rurananmanta, chaynapim runakunaman suyakuyta qorqa. Abelman hinaspa Noeymanpas qawachirqam Adanpa chinkarachisqan suyakuyta Dios kaqlla qonanmanta. Paykunaqa entienderqakuchá Miraypa talonninpi kachusqa kasqanqa yawarpa chaqchukusqanwan tupasqanta (Gen. 4:4; 8:20; Heb. 11:4).
5. ¿Imaynatam yachanchik wañuqkuna kawsarimunanpi Abraham creesqanta?
5 Kunanñataq rimasun Abrahanmanta. Paymi wañuchinanpaq ‘sapallan churin [Isaacta] presentarqa’ (Heb. 11:17). ¿Imanasqataq chayta rurananpaq mana iskayrayarqachu? (Leey Hebreos 11:19.) Wañuqkuna kawsarimunanpi creesqanraykum. ¿Ima razonkunataq karqa chaypi iñinanpaq? Abrahanwan Sara llumpay yuyaqña kaptinkupas Jehová Diospa yanapakuyninwanmi Isaac nacerqa (Gen. 18:10-14; 21:1-3; Rom. 4:19-21). Chaymantapas Abrahanmanmi Jehová Dios prometerqa ‘Isaacnintakama’ miraynin hamunanta (Gen. 21:12). Arí, Abrahamqa manam iskayrayarqachu churinta Dios kawsarichimunanmantaqa.
6, 7. a) ¿Ima contratotam Jehová Diosqa Abrahanwan rurarqa? b) ¿Ima suyakuytam runakunaman qon Abrahanwan Diospa contrato rurasqan?
6 Iñisqanraykum Diosqa contratota Abrahanwan rurarqa mirayninwan runakuna bendecisqa kananpaq (leey Genesis 22:18). Chay ‘mirayqa’ Jesucristom (Gal. 3:16). Abrahamtam Dios nirqa ‘lucerokuna hinaspa lamar qochapa patanpi aqo hina’ miraynin kananta, chaymi qawachin miraynin hayka kasqanta Abraham mana yachasqanta (Gen. 22:17). Ichaqa, tiempopa risqanman hinam Biblia nirqa hayka kasqanta: Jesuswan gobiernaqkunam kananku karqa 144.000 runakuna. Paykunapas chay ‘miraypa’ partenmi kanku (Gal. 3:29; Apo. 7:4; 14:1). Diospa sapaqchasqa Gobiernontakamam “kay pachapi lliw runakuna [. . .] bendecisqa kanqa”.
7 Dioswan contrato rurasqanmanta Abraham mana lliwta entiendeptinpas, Bibliaqa kaynatam nin: “Abrahamqa suyarqa cimientoyoq llaqtatam”, nispa (Heb. 11:10). Chay llaqtaqa Diospa Gobiernonmi. Chay Gobiernopa bendicionninkunata Abraham chaskinanpaqqa kawsarimunanmi, hinaspam wiñaypaq kawsanqa. Kay Pachapi kawsarimuqkuna hinaspa Armagedonpi mana wañuchisqa kaqkunapas wiñaypaq kawsaytam atinqaku (Apo. 7:9, 14; 20:12-14).
‘Manam aguantayta atirqachu rimananpaq’
8, 9. ¿Imanasqam ninchik Job libroqa manam pruebakuna pasasqallanmantachu willawanchik nispa?
8 Jacobpa churin Joseypa tiemponmanta, Moisespa tiempon watakunapim Job kawsarqa. Job sutiyoq librom, willawanchik imanasqam Job ñakarinanta Dios saqesqanta hinaspa ñakariynin imapi tukusqantapas, chay librotaqa yaqachusmi Moises qellqarqa. Ichaqa, manam Jobpa pruebakuna pasasqallanmantachu willawanchik. Willantaqmi runakunapa hinaspa angelkunapa allinninkupaq kaqkunamanta: entiendechiwanchikmi Diosqa kamachikuq kasqanta allinta servichikusqanta, hinaspapas qawachinmi Diosta serviqkunapa kasukuyninkuwan suyakuyninku Edenpi sucedesqanwan tupasqanta. Chaykunamanta Job lliwta mana entiendeptinpas, amistadnin tukuqkunaqa manam creechirqachu mana allin ruraq kasqanta piensananpaqqa (Job 27:5). Jobmanta yachaymi iñiyninchikta kallpanchan hinaspapas confianzata qowanchik Diosman sonqo kananchikpaq, chaynapi llapallan kamachiq kasqanta defiendenapaq.
9 Jobpa amistadnin tukuqkuna kimsanku rimayta tukuruptinmi “Buzpa castan Baraquelpa churin Eliuqa rimarirqa”. ¿Imanasqa? Paymi nirqa: “Sonqoymi huntallaña kachkan rimanaypaq. Manam aguantayta atiniñachu”, nispa (Job 32:5, 6, 18). Jobpa sasachakuyninkuna tukuruptinña Eliupa nisqan cumplikuruptinpas hinaspa Dios bendeciptinpas, kunan tiempopi tukuy sonqonchikwan Dios serviqkunamanpas suyakuytam qowanchik.
10. ¿Imanasqataq ninchik Diospa nisqanqa manam willasqan runallapaqchu aswanqa lliw runakunapaqmi nispa?
10 Wakinpiqa, Diospa nisqanqa manam willasqan runallapaqchu, aswanqa llapallankupaqmi. Ejemplopaq, Babiloniamanta rey Nabucodonosor mosqoruptin Danielpa willakusqanmanta rimarisun. Chay mosqoyninpim rey qawarqa hatu-hatun sacha kuchusqa kasqanta (Dan. 4:10-27). Nabucodonosorpi chay mosqoy puntata cumplikuptinpas, Jehová Diospa Gobiernonmantam astawanqa rimarqa. Arí, cristianokunapa tiempomanta ñawpaqtaraq otaq 607 watamantam 2.520 wata pasanan karqa Davidpa miraynintakama kay Pachata Dios kaqmanta gobiernananpaq. * Chayqa karqa 1914 watapim, Jesucristo Rey kananpaq hanaq pachapi coronasqa kaptin. Diospa Gobiernonqa kasukuq serviqninkunapa suyakuynintam cumplichinqaña.
“Sepulturaman ama yaykunanpaqyá libraykuy”
11. ¿Imatam Diosmanta yachachiwanchik Eliupa nisqan?
11 Eliuqa Jobmanmi willarqa ‘waranqa angelkunamanta huk allinyanachiq angel’ ‘Diospa munasqan rurananpaq runata rimapayasqanmanta’ hinaspa ‘chaskiykunanpaq’ Diosta mañakusqanmantapas’. ¿Imapim tukun chay rurasqan? Elium nirqa Diospa kayna nisqanta: “‘Sepulturaman ama yaykunanpaqyá libraykuy kay runata’ [. . .]. ‘Vidanpa rantinpim tariruniña huk pagota’ [. . .]. Hinaptinqa aychallanpas rikurirunqa mozo kasqanpi hinaraqchá”, nispa (Job 33:23-26). Chayna nisqanmi qawachin huchankumanta wanakuq runakunapa rantinpi “pagota” Dios chaskinanmanta (Job 33:24).
12. ¿Ima suyakuytam qawachin Eliupa nisqan?
12 Diosmanta willakuqkunaqa manam lliwtachu entienderqaku qellqasqankumantaqa. Chaynachá Eliupas nisqantaqa mana entienderqachu (Dan. 12:8; 1 Ped. 1:10-12). Chayna kaptinpas willakusqanqa qawachinmi hamuq tiempopi runapa rantinpi pagota Dios chaskinanta hinaspa yuyaqyaymantawan wañuymanta libranantapas. Arí, willakusqanqa qawachinmi wiñaypaq kawsakuy suyakuyta. Job libroqa qawachintaqmi wañuqkuna kawsarimunankutapas (Job 14:14, 15).
13. ¿Imayna kawsakunamantam Eliupa rimasqanqa cristianokunata qawachiwanchik?
13 Eliupa nisqanqa kallpanchanmi Diospa piñakuynin punchawpi kawsakuy suyaq wara-waranqantin runakunata. Yuyaq cristianokuna hinaspa paraisopi kawsarimuqkunam mozo-sipasyanqaku (Apo. 7:9, 10, 14-17). ¡Mayna kusikunapaqmi chayqa! Hanaq pachapi wiñaypaq kawsakuyta suyaq otaq kay Pachapi wiñay kawsakuyta suyaq “sapaq ovejakuna” kaptinchikpas, suyakuyninchikqa kanqa Jesuspa wañukusqanpi iñiptillanchikmi (Juan 10:16; Rom. 6:23).
Jehová “Diosmi wiñaypaq chinkachinqa wañuyta”
14. ¿Imanasqataq israelitakunaqa mana Leyllatachu necesitarqaku wiñay kawsayta chaskinankupaqqa?
14 Abrahampa mirayninkunam mosoq nacionpi rikurirurqaku paykunawan Dios contratota ruraptin. Leyninta qospanmi paykunata nirqa: “Decretoykunatawan reglamentoykunatayá kasukuychik. Chaykunata pipas cumpliqqa kawsanqam”, nispa (Lev. 18:5). Ichaqa, israelitakunam wañuypaq condenasqa karqaku Leyta mana cumpliyta atisqankurayku, chaymi necesitarqaku librasqa kayta (Gal. 3:13).
15. ¿Ima suyakuymantam Davidpas qellqarqa Diospa yanapakuyninwan?
15 Jehová Diosqa manam Moisesllawanchu qellqachirqa wiñay kawsaymantaqa (Sal. 21:4; 37:29). Davidtapas servichikurqam. Sionpi otaq Jerusalen llaqtapi Diospa serviqninkuna huñulla kawsasqankumanta rimaspanmi kaynata nirqa: ‘Chaypi kawsaqkunamanmi Tayta Dios bendicionnintawan [. . .] wiñay kawsayta apachin’, nispa (Sal. 133:3).
16. Isaiaspa nisqanman hina, ¿kay pachapi ima chinkananmantam Jehová Diosqa prometerqa?
16 Isaiaspas Dios yanapaptinmi qellqarqa kay Pachapi wiñay kawsay kananmanta (leey Isaias 25:7, 8). Paymi huchatawan wañuyta tupachin runakunapa samayninta chinkachiq llasa-llasaq telawan otaq pachawan. Isaiaspa nisqanman hinaqa Jehová Diosmi llaqtanman prometen ‘kay pachamanta’ wañuytawan huchata ‘chinkachinanmanta’.
17. ¿Imatam Diospa Akllasqan rurarqa wiñay kawsakunapaq suyakuyta qowananchikpaq?
17 Isaiasmi willarqa Diospa Akllasqan chayamunanmanta, paymi Moisespa chaskisqan Leyman hina huk chivatopa ima rurasqanta ruranan karqa. Sapa watam sacerdotekunapa jefenqa Hucha Pampachana Punchawpi, kawsachkaq chivatopa umanman makinkunata churaspa ‘willakurqa Israelpa mirayninkunapa mana allinkuna rurasqankuta’. Hinaptinmi huchanku apachkaq hina chay chivato “paykunapa llapallan mana allin rurasqanta” purunman aparqa (Lev. 16:7-10, 21, 22). Isaiasmi willarqa Diospa Akllasqanqa ‘ñakariykunatawan’ ‘achkaqpa huchankunata’ qechunanmanta. Chaynapim wiñay kawsanapaq suyakuyta qowarqanchik (leey Isaias 53:4-6, 12).
18, 19. ¿Ima suyakuymantam qawachin Isaias 26:19 hinaspa Daniel 12:13?
18 Isaiaswanmi israelitakunata Jehová Dios kaynata nirqa: “Wañuqnikikunam kawsarimunqa. Llaqtamasiykunapa ayankunam hatarimunqa. Allpapa ukunpi kaqkuna qaparimuychik. Hatarimuspa kusikuyllawanña qaparimuychik. Dios Taytalláy, qampa sullaykim achikyaq sulla hina. Wañuqkunam allpamanta hatarimunqa nacemuchkaq hina”, nispa (Isa. 26:19). Hebreo rimaypi qellqasqa Bibliapa libronkunaqa willawanchikmi kawsarimuymanta hinaspa kay Pachapi wiñaypaq kawsakuymanta. Ejemplopaq, 100 watanpiña kachkaptinmi Danielta Dios kaynata nirqa: “Samakuyña, qamqa puchukay punchawkunapiñam hatarimunki tupaqnikita chaskinaykipaq”, nispa (Dan. 12:13).
19 Wañuqkuna kawsarinankumanta yachaspanmi Martaqa Jesusta kaynata nirqa: “Arí, wañuqkunapa kawsarimunan tukupay punchawpi [turiy] kawsarimunantaqa yachanim”, nispa (Juan 11:24). Ichaqa, ¿cambiarurqachu kay Pachapi kawsakunapaq suyakuy Jesuspa yachachisqanwan otaq qatiqninkunapa qellqasqankuwan? ¿Hinallachu Jehová Dios prometewanchik kay Pachapi wiñaypaq kawsakuyta? Qatiqnin estudiopim kaykunamanta yachasunchik.
[Willakuy]
^ par. 10 Qawariy Prestemos atención a las profecías de Daniel niq libropa 6 kaq yachachikuyninta.
¿Yuyachkankichu?
• ¿Ima suyakuywanmi ‘lliw unanchasqakuna mana valeqña rikurirurqaku’?
• ¿Imaynatam yachanchik kawsarimuypi Abraham iñisqanta?
• ¿Ima suyakuytam qowanchik Jobman Eliupa nisqankuna?
• ¿Imatam hebreo rimaypi qellqasqa Diospa Palabran nin kawsarimuymantawan kay Pachapi wiñay kawsaymanta?
[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]
[5 kaq paginapi dibujo]
Jobman Eliupa nisqanmi qawachin runakunaqa machuyaymantawan wañuymanta librasqa kanankuta
[6 kaq paginapi dibujo]
Danielqa segurom karqa ‘hatarimuspa tupasqanta chaskinanmanta’