Saˈan Merinaa Deˈuwaa —Xoossay Immido Hidootaa

‘Meretay goˈˈi baynnabaa gididi haarettiis; shin haarettidoy hidootaana.’—ROOME 8:20, NW.

1, 2. (a) Saˈan merinau deˈiyo hidootaa nuuni xoqqu oottidi xeelliyoy aybissee? (b) Daro asay saˈan merinau deˈanaagaa siriyoy aybissee?

ASAY cimiyoogeenne hayqqiyoogee attin, mata wode merinau deˈanaagaa neeni koyro siyido wode ay keena ufayttidaakko hassayennan aggakka. (Yohaannisa 17:3; Ajjuutaa 21:3, 4) Geeshsha Maxaafan deˈiya ha hidootaa haratuyyo yootiyoogan ufayttennan aggakka. Ubba qassi merinaa deˈuwaa hidootay nuuni sabbakiyo mishiraachuwan keehippe koshshiyaabatuppe issuwaa. Hegee nuuni deˈuwaa xeelliyo ogiyaa bochees.

² Kiristtaane giyo haymaanootetuppe dariya baggay saˈan merinau deˈiyo hidootaa ammanenna. Geeshsha Maxaafay shemppoy hayqqiyoogaa tamaarissiyaaba gidikkonne, woosa keettatuppe dariya baggay shemppoy hayqqennan ayyaana alamiyan deˈees giya, Geeshsha Maxaafan baynna timirttiyaa tamaarissees. (Hizqqeela 18:20) Yaatiyo gishshau, daro asay saˈan merinau deˈanaagaa sirees. Nuuni hagaadan giidi oychana danddayoos: Geeshsha Maxaafay ha hidootaa kaafii? Kaafiyaaba gidikko, Xoossay asau hegaa koyro qonccissidoy awudee?

‘Goˈˈi Baynnabaa Gididi Haarettiis; SHin Haarettidoy Hidootaana’

3. Xoossay asau halchidobay asaa naatu taarikiyaa doomettan qonccidoy ayba ogiyaanee?

³ Asaa naatussi Yihooway halchidobay asaa naatu taarikiyaa doomettan qoncciis. Addaamee azazettiyaaba gidikko merinau deˈanaagaa Xoossay qonccissiis. (Doomettaabaa 2:9, 17; 3:22) Koyro heeran deˈida Addaame zerettati asau polotettay paccidoogaa qonccissiya, beettiya naqaashaa akeekidoogee sirissenna. Edene gannatiyaa ooninne gelennaadan digettiis; qassi asay ceeggeesinne hayqqees. (Doomettaabaa 3:23, 24) Wodiyaappe wodiyan asaa baree qaammiis. Addaamee 930u layttaa deˈiis. Bashshaa Haattaappe attida Seemi 600u laytta xalla deˈiis; a naˈaa Arifaakisaadi 438 layttaa deˈiis. Abrahaama aawaa Taari 205u layttaa deˈiis. Abrahaama baree 175u laytta; a naˈaa Yisaaqaagee 180u laytta; qassi Yaaqoobaagee 147 laytta. (Doomettaabaa 5:5; 11:10-13, 32; 25:7; 35:28; 47:28) Baree hegaadan guuxxi guuxxi biyoogee woygiyoogaakko daro asay akeekennan aggenna—merinaa deˈuwaa hidootay xayiis! Eti zaarettidi merinaa deˈuwaa demmanaagaa ammananaadan oottiya gaasoy deˈii?

4. Addaameppe halida anjjuwaa Xoossay zaarettidi immanaagaa beni wode deˈida ammanettida asati ammananaadan oottiday aybee?

⁴ Xoossaa Qaalay: ‘[Asaa naatu] meretay goˈˈi baynnabaa gididi haarettiis; shin haarettidoy hidootaana’ yaagees. (Roome 8:20, NW) Ayba hidootee? Geeshsha Maxaafan koyro hiraagay issi ‘zerettaay’ ‘shooshshaa huuphiyaa qoxxanaagaa’ yootees. (Doomettaabaa 3:1-5, 15 nabbaba.) He Zerettaa xeelliyaagan gelido qaalay, Xoossay asaa naatussi halchidobaa aggennaagaa ammanettida asaa naati hidootan naaganaadan baaso gidiis. Addaameppe halida anjjuwaa Xoossay zaarettidi immanaagaa Aabeelanne Nohe mala asati ammananaadan hegee gaaso gidiis. ‘Zerettaa qirbbee dukettiyoogee’ suuttay gukkiyoogaara gayttidaba gidiyoogaa he asati akeekennan aggokkona.—Doomettaabaa 4:4; 8:20; Ibraawe 11:4.

5. Abrahaamee dendduwan ammaniyoogaa bessiyay aybee?

 ⁵ Abrahaama qoppa. Abrahaamee paacettido wode Yisaaqa yarshshanau eeno giis. I eeno giidoy aybissee? (Ibraawe 11:17-19 nabbaba.) I dendduwan ammanees! Abrahaami dendduwan ammananaadan baaso gididabay deˈees. Ubba qassi Yihooway Abrahaamee yelana danddayiyo abbiyaa zaarettidi demmanaadan oottidi, inne a machiyaa, Saara ceeggidi attuma naˈa yelanaadan oottiis. (Doomettaabaa 18:10-14; 21:1-3; Roome 4:19-21) Abrahaamassi Yihooway yootidobay deˈees. Xoossay ayyo: “Ne zerettai Yisaaqa baggaara xeesettana” yaagiis. (Doomettaabaa 21:12) Hegaa gishshau, Xoossay Yisaaqa hayquwaappe denttanaagaa Abrahaamee ammananaadan oottiya mino gaasoy deˈees.

6, 7. (a) Yihooway Abrahaameera maacettido maachay aybee? (b) Yihooway Abrahaamassi gelido qaalay asaa naatussi hidootay deˈanaadan oottidoy ayba ogiyaanee?

⁶ Abrahaama mino ammanuwaappe denddidaagan Yihooway a “zerettaa” xeelliyaagan aara maachaa maacettiis. (Doomettaabaa 22:18 nabbaba.) ‘Zerettau’ waannay Yesuus Kiristtoosa gidiyoogee wurssettan qoncciis. (Galaatiyaa 3:16) Abrahaama ‘zerettay’ “saluwaa xoolinttiyaa keenanne abbaa doona shafiyaa keeni” corattanaagaa Yihooway ayyo yootiis. (Doomettaabaa 22:17) Gidikkokka, guyyeppe he zerettaa qooday qoncciis. Yesuus Kiristtoosinne aara issippe a Kawotettan haariya, 144,000ti he “zerettaa” gidoosona. (Galaatiyaa 3:29; Ajjuutaa 7:4; 14:1) ‘Ha saˈaa kawotettati ubbay anjjettanaadan’ oottiyaagee Masiyaa Kawotettaa.

⁷ Yihooway banaara maacettido maachaa kumetta birshshettaa Abrahaami erennan aggana danddayees. Gidikkokka, ‘loˈˈo baasuwan keexxido katamaa’ i naagidoogaa Geeshsha Maxaafay yootees. (Ibraawe 11:10) He katamay Xoossaa Kawotettaa. He Kawotettaa garssan anjjuwaa demmanau, Abrahaami zaarettidi deˈana koshshees. I saˈan merinaa deˈuwaa demmanay hayquwaappe denddiyoogaana. Qassi Armmageedoonappe attiyaageeti woykko hayquwaappe denddiyaageeti merinau deˈana danddayoosona.—Ajjuutaa 7:9, 14; 20:12-14.

“Ayyaanai Tana Oda Giidi Giddees”

8, 9. Iyyooba maxaafay issi ura gakkida paaciyaabaa yootiya taarike xalla gidennay aybissee?

⁸ Abrahaama naˈaa, Yisaaqa naˈaa naˈaa Yooseefa wodiyaappenne hananabaa yootiya Muuse wodiyaappe gidduwan, Iyyooba giyo issi bitanee deˈiis. Muusee xaafidobadan qofettiya Iyyooba maxaafay, Iyyooba tuggay gakkanaadan Yihooway aybissi paqqadidaakko, qassi hanotay ayyo waanidi laamettidaakko qonccissees. Gidikkokka, Iyyooba maxaafay issi ura gakkida paaciyaabaa yootiya taarike xalaala gidenna; hegee Xoossay medhido qoppi danddayiya mereta ubbaa xeelliyaaba qonccissees. He maxaafay, Yihooway xillotettan haariyoogaa akeekanaadan oottees; qassi Edenen denddida oyshay saˈan deˈiya Xoossaa ashkkaratu suuretetta equwaaranne eta sinttanaa deˈuwaara gayttidaba gidiyoogaa qonccissees. Iyyoobi denddida oyshaa akeekibeennaba gidikkonne, a heezzu laggeti i ba suuretettaa naagibeennabadan qoppana mala oottanaadan paqqadibeenna. (Iyyooba 27:5) Nu ammanuwaa minttanau, qassi nu suuretettaa naaganaunne Yihooway ubbabaa haariyo maataa kaafana danddayiyoogaa akeekanau hagee nuna maaddana koshshees.

⁹ Iyyooba minttettiyaageeta giyo heezzati haasayaa wurssi simmin, “Buuziyaa Barkkeela na7ai Eelihu . . . haasayaa doommiis.” I haasayanaadan denttettiday aybee? I: “Taani daro haasayiyoobai de7iyo gishshau, ta giddon de7iya ayyaanai tana oda giidi giddees” yaagiis. (Iyyooba 32:5, 6, 18) Eelihu ayyaanay denttettin haasayidobay Xoossay Iyyooba zaarettidi anjjido wode polettidaba gidikkonne, i giidobay haratakka goˈˈiyaaba. He qaalay, suuretetta equwaa naagiya ubbau hidootay deˈanaadan oottiyaabaappe issuwaa.

10. Yihooway issi issitoo issi urau yootidobay asaa naatu ubbau haniya kiita gidiyoogaa bessiyaabi aybee?

 ¹⁰ Yihooway issi issitoo issi urau yootidobay asaa naatu ubbau haniya kiita. Baabiloone Kawuwaa Naabukadanaxoori issi gita mittay qanxxettiyoogaa beˈido aymuwaabaa yootiya Daaneela hiraagaappe hegaa beˈana danddayettees. (Daaneela 4:10-27) He aymoy Naabukadanaxooraara gayttidaagan polettidaba gidikkonne, hegaappe keehi aadhiyaabaa malaatees. Hegee Kawuwaa Daawita zariyaa kawotettaa baggaara saˈan qonccida Xoossaa haaroy 2,520 layttay aadhi simmin zaarettidi qonccanaagaa malaatees; he wodee 607 K.K. doommiis. * Yesuus Kiristtoosi 1914n saluwan kawotido wode, saˈan Xoossaa haaroy zaarettidi eqqiis. Kawotettaa haaroy azazettiya asaa naatussi deˈiya hidootaa mata wode waati polanaakko qoppa!

“I Duufuwaa Gelennaadan A Ashsha”

11. Eelihu giidobay Xoossaabaa ay qonccissii?

¹¹ Eelihu Iyyoobassi zaariiddi, ‘asau suure ogiyaa bessiya, shaˈan qoodettiyaageetuppe issuwaa gidida gaannatiya’ kiitanchaabaa yootiis. Xoossay ayyo qarettidi, “I duufuwaa gelennaadan a ashsha. Taani ayyo woziyoobaa demmaas” yaagiyaakko, “a bollai yelagana; a yelagatettaa wolqqaikka ayyo simmana.” (Iyyoobaa 33:23-26) He qaalati nagaraappe simmiya asaa naatu gishshaa Xoossay “wozuwaa” ekkana koyiyoogaa bessoosona.—Iyyooba 33:24.

12. Eelihu giidobay asaa naatu ubbaassi ayba hidooti deˈiyoogaa qonccissii?

¹² Hananabaa yootiyaageeti bantta xaafidobaa ubbaa eribeennaagaadan, Eelihu wozuwaabaa ubbabaa erennan aggana danddayees. (Daaneela 12:8; 1 PHeexiroosa 1:10-12) Gidikkokka, Eelihu giidobay Xoossay issi gallassi wozuwaa ekkanaagaanne ceegatettay kaalettiyoobaappenne hayquwaappe asaa naata naxa kessanaagaa qonccissees. Eelihu qaalati maalaalissiya merinaa deˈuwaa hidootaakka qonccissoosona. Iyyooba maxaafay dendduwaa hidootay deˈiyoogaakka bessees.—Iyyooba 14:14, 15.

13. Kiristtaaneti Eelihu qaalaappe ay goˈˈiyaabaa demmiyoonaa?

¹³ Eelihu qaalay ha siraataa xayuwaappe attanau hidootaa wottida, miilooniyan qoodettiya  Kiristtaanetakka ha wodiyan goˈˈiyaaba. Bashshaappe attiya cimidaageeti zaarettidi yelagatettaa wolqqaa demmana. (Ajjuutaa 7:9, 10, 14-17) Hegaa bollikka, hayquwaappe denddidaageeti yelagatettau simmiyoogaa beˈanau naagiyoogee ammanettida asaa ufayssiyaaba gidana. Tiyettida Kiristtaaneti hayqoy bochenna deˈuwaa saluwan demmiyoogeenne Yesuusa ‘hara dorssati’ saˈan merinaa deˈuwaa demmiyoogee, Kiristtoosa wozuwaa yarshshuwan ammaniyoogan baasettidoogee tuma.—Yohaannisa 10:16; Roome 6:23.

Hayqoy Saˈaappe Mitettana

14. Israaˈeelati merinaa deˈuwaa hidootan naaganaadan Muuse Higgiyaappe aadhiyaabi koshshiyoogaa bessiyay aybee?

¹⁴ Abrahaama zareti Xoossaara maachaa maacettido wode banttana danddayida kawotetta gididosona. Yihooway etayyo Higgiyaa immido wode: “Ta azazuwaanne ta wogaa naagikko, intte paxa de7ana” yaagiis. (Wogaabaa 18:5) Gidikkonne, Israaˈeelati polo gidida Higgiyaa maaraadan deˈana danddayenna gishshau, eti Higgiyan qanggettidaageeta; qassi he qanggettaappe eta naxa kessiyaabi koshshiis.—Galaatiyaa 3:13.

15. Daawiti ayyaanay denttettin sinttappe ayba anjjoy yaanaagaa xaafidee?

¹⁵ Muuseppe simmin, Geeshsha Maxaafaa xaafida harati merinaa deˈuwaa hidootaabaa xaafanaadan Yihooway denttettiis. (Mazamure 21:4; 37:29) Leemisuwau, mazamuraawee Daawiti Xiyoonen tumatettan goynniyaageetu issippetettaabaa yexxiyo mazamuriyaa: “GODAI hegan anjjuwaa, merinaa de7uwaa immiis” yaagidi kuuyiis.—Mazamure 133:3.

16. ‘Biitta ubban’ aybi hananaagaa Yihooway Isiyaasa baggaara qaalaa gelidee?

¹⁶ Isiyaasi saˈan demmiyo merinaa deˈuwaabaa hiraagaa yootanaadan Yihooway denttettiis. (Isiyaasa 25:7, 8 nabbaba.) Gullettidi maayida uraa bullukkoy shemppuwaa teqqiyoogaadan, nagaraynne hayqoy asaa naatussi deexo tooho gidiis. Nagaraynne hayqoy “biitta ubbaappe” mitettanaagaa woykko xayanaagaa Yihooway ba asaassi qaalaa geliis.

17. Merinaa deˈuwaa ogiyaa dooyanau Masee oottiyo, hiraagan odettidabay aybee?

¹⁷ Muuse Higgiyan bazzo yeddiyo deeshshaara gayttida siraataakka qoppa. Layttan issitoo, nagaray atto geetettiyo gallassi qeesetu halaqay ‘ba naaˈˈu kusheta paxa deˈiya deeshshaa huuphiyan wottidi, Israaˈeela asaa naaquwaa  ubbaa, eta makkala ubbaa, eta nagara ubbaa paaxees; yaatidi he deeshshaa huuphiyan hegaa toossees; he deeshshay hegaa tookkidi bazzo bees.’ (Wogaabaa 16:7-10, 21, 22) “Harggiyaa,” ‘azzanuwaanne’ “daro asaa nagaraa” tookkidi, merinaa deˈuwaa ogiyaa dooyiyoogan hegaa malabaa oottiya Masee yaanaagaa Isiyaasi kasetidi yootiis.— Isiyaasa 53:4-6, 12 nabbaba.

18, 19. Isiyaasa 26:19⁠ninne Daaneela 12:13n ayba hidootay qonccidee?

¹⁸ Yihooway Isiyaasa baggaara ba asaa Israaˈeelatuyyo: “Haiqqida ne asai paxana; eta ahaikka denddana. Inttenoo, biittaa buhiyaa giddon de7iyaageetoo, intte xaazai maallado xaazaa mala gidiyo gishshaunne, sa7aikka haiqqidaageeta zaarettidi immiyo gishshau, beegottitenne ufaissau yexxite” yaagidi yootiis. (Isiyaasa 26:19) Dendduwaanne saˈan merinaa deˈuwaa hidootay deˈiyoogaa Ibraysxxe Geeshsha Maxaafaa Xuufeti loyttidi qonccissoosona. Leemisuwau, Daaneelayyo layttay 100 heera gidido wode, Yihooway ayyo: “Neeni shemppana; shemppada gallassatu wurssettan nena gakkiya laataa ekkanau denddana” yaagidi qaalaa geliis.—Daaneela 12:13.

¹⁹ Dendduwaa hidootay deˈiyo gishshau, hayqqida ba ishaa xeelliyaagan Martta Yesuusau: “[I] wurssettaa gallassi haiquwaappe denddanaagaa taani erais” yaagaasu. (Yohaannisa 11:24) Yesuusi tamaarissidobaynne a kaalliyaageeti ayyaanay denttettin xaafidobay ha hidootaa laammidee? Saˈan merinau deˈiyoogee Yihooway haˈˈikka asaa naatussi immiyo hidootee? Ha oyshatu zaaruwaa kaalliya huuphe yohuwan beˈana.

[Footnotes]

Qonccissana Danddayay?

• Asaa naatu meretay aybaa hidoota wottidi ‘goˈˈi baynnaba gididi haarettidee’?

• Abrahaami dendduwan ammanidoogaa bessiyay aybee?

• Eelihu Iyyoobayyo yootidobati asaa naatuyyo ayba hidootaa oyqqidonaa?

• Dendduwaanne saˈan merinaa deˈuwaa hidootay deˈiyoogaa Ibraysxxe Geeshsha Maxaafaa Xuufeti waatidi qonccissiyoonaa?

[Oyshata]

[Sinttaa 13n deʼiya misiliyaa]

Eelihu Iyyoobassi giidobay ceegatettay kaalettiyoobaappenne hayquwaappe asay naxa kiyiyo hidootay deˈiyoogaa qonccissees

[Sinttaa 14n deʼiya misiliyaa]

Daaneeli gallassatu wurssettan denddidi ‘bana gakkiya laataa ekkanaagaa’ Yihooway qaalaa geliis