Le kuxtal minaʼan u xuul way Luʼumoʼ: upʼéel baʼax ku yaʼalik u tsʼáaik Dios

«Tuláakal baʼax beetaʼaneʼ xotʼkʼintaʼab utiaʼal kʼastal [...] baʼaleʼ yaan mantatsʼ alab óolalil.» (ROM. 8:20)

1, 2. 1) ¿Baʼaxten jach unaj k-creertik le kuxtal minaʼan u xuuloʼ? 2) ¿Baʼaxten yaʼab máakoʼobeʼ maʼatech u creerkoʼob wa yaan u yantal le kuxtal minaʼan u xuuloʼ?

¿KʼAJAʼAN wa tech bix kiʼimakchajik a wóol le ka ta kanaj yaan u xuʼulul u chʼíijil máak, yaan u xuʼulul le kíimiloʼ yéetel yaan u páajtal u kuxtal máak utiaʼal mantatsʼ way Luʼumeʼ? (Juan 17:3; Apo. 21:3, 4.) Maʼ xaaneʼ tak bejlaʼa ka tsikbaltik yéetel kiʼimak óolal tiʼ uláakʼ máakoʼob le kuxtal minaʼan u xuul ku yaʼalik le Biblia kun yantaloʼ; le maʼalob péektsilaʼ tsʼoʼok u yáantkoʼon k-maas yaabilt le kuxtaloʼ.

² Baʼaleʼ u maas yaʼabil le religionoʼoboʼ maʼatech u kaʼansikoʼob. Kex le Biblia ku yaʼalik ku kíimil le almaoʼ, le religionoʼobaʼ ku kaʼanskoʼobeʼ maʼatech u kíimil yéetel ku bin teʼ tuʼux yaan le espirituʼoboʼ (Eze. 18:20). Le oʼolaleʼ, yaʼab máaxeʼ maʼatech u creertik wa jeʼel u páajtal u kuxtal máak utiaʼal minaʼan u xuul way Luʼumeʼ. ¿Ku tʼaan wa le Biblia tiʼ lelaʼ? ¿Baʼax kʼiin ka yáax aʼalaʼab tumen Jéeoba u kʼáat ka kuxlak máak utiaʼal minaʼan u xuul?

«Tuláakal baʼax beetaʼaneʼ xotʼkʼintaʼab utiaʼal kʼastal [...] baʼaleʼ yaan mantatsʼ alab óolalil»

3. ¿Bix úuchik u yeʼesik Jéeoba baʼax u tukulmaj yoʼolal wíinikoʼob?

³ Desde tu káajbaleʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj baʼax u tukulmaj yoʼolal wíinik. Tu yaʼaleʼ wa ka uʼuyaʼak u tʼaan tumen Adaneʼ, yaan u páajtal u kuxtal utiaʼal mantatsʼ (Gén. 2:9, 17; 3:22). Baʼaleʼ Adaneʼ kʼebanchaji. U yáax paalaloʼobeʼ tu yojéeltoʼob le baʼax úuch tiʼ u taataʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ, tu yiloʼobeʼ mix máak ku páajtal u yokol teʼ tu jardinil Edenoʼ, yéetel tu yiloʼob bix u chʼíijil bey xan u kíimil u láakʼtsiloʼob (Gén. 3:23, 24). Cada kʼiin ku máaneʼ pʼáat maas chéen upʼíit u kʼiinil u kuxtal wíinik. Kex Adán kuxlaj ich 930 jaʼaboʼobeʼ, Sem, u hijo Noeiʼ, kuxlaj 600 jaʼaboʼob, yéetel, Arpaksad, u hijoeʼ, chéen 438 jaʼaboʼob kuxlaji. Taré, u taata Abrahameʼ, kuxlaj 205 jaʼaboʼob; Abrahameʼ, 175; Isaakeʼ 180, yéetel Jacobeʼ 147 (Gén. 5:5; 11:10-13, 32; 25:7; 35:28; 47:28). Bey túunoʼ, le máakoʼob teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ tu yiloʼob mix máak jeʼel u páajtal u kuxtal utiaʼal minaʼan u xuuleʼ. Baʼaleʼ ¿jeʼel wa u páajtal u creertik máak yaan u yantal le kuxtal minaʼan u xuuloʼ?

4. Le máaxoʼob meyajt Diosoʼ, ¿baʼaxten tu creertoʼob yaan u suʼutul tumen Dios le baʼax tu peʼertaj Adanoʼ?

⁴ Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Tuláakal baʼax beetaʼaneʼ xotʼkʼintaʼab utiaʼal kʼastal, [...] baʼaleʼ yaan mantatsʼ alab óolalil» wa esperanza (Rom. 8:20). ¿Baʼax le «alab óolal[oʼ]»? Le yáax profecía tiʼ le Bibliaoʼ ku tʼaan tiʼ le «chʼiʼibal» kun kiimbesik le kaan tu pooloʼ (xokaʼak Génesis 3:1-5, 15). Le baʼax tu yaʼalaj Diosaʼ ku yáantik le máaxoʼob meyajtik u yiloʼob jach yaan u béeytal le baʼax u tukulmoʼ. Tiʼ Abel yéetel Noeeʼ tu tsʼáaj u naʼatoʼob yaan u sutik le baʼax tu peʼertaj Adanoʼ. Maʼ xaaneʼ tu naʼatoʼobeʼ maʼ chéen kun chiʼibil u tuunkuy le Chʼiʼibaloʼ, baʼaxeʼ yaan u kʼubik u kuxtal bey upʼéel siibaleʼ (Gén. 4:4; 8:20; Heb. 11:4).

5. ¿Bix k-ojéeltik Abrahameʼ tu creertaj yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ?

 ⁵ Tuukulnakoʼon xan tiʼ le baʼax tu beetaj Abrahamoʼ. Ka túuntaʼab u yóoleʼ «tu taasaj Isaac [u juntúuliliʼ paal] utiaʼal u kʼub bey jumpʼéel kíimsbil siibaleʼ» (Heb. 11:17). ¿Baʼaxten tu yóotaj u kʼube? (Xokaʼak Hebreob 11:19.) Tumen ku creertik yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ. Letiʼeʼ jach yaan baʼax oʼolal u creertik. Kex letiʼ yéetel Sara, u yatan, tsʼoʼok u chʼíijloʼob kaʼacheʼ, Jéeobaeʼ tu tsʼáaj u páajtalil u yantal u hijoʼob (Gén. 18:10-14; 21:1-3; Rom. 4:19-21). Tsʼoʼoleʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj baʼax utsiloʼob ken u kʼame. Tu yaʼaleʼ u «chʼiʼibaleʼ tiʼ Isaac bíin taalak» (Gén. 21:12). Jeʼex túun k-ilkoʼ, jach yaan baʼax oʼolal u creertik Abraham jeʼel u kaʼa kuxkíintaʼal u hijoeʼ.

6, 7. 1) ¿Baʼax núuptʼaanil tu beetaj Jéeoba yéetel Abraham? 2) ¿Baʼax ku páaʼtik tuláakal máak yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj Jéeoba tiʼ Abrahamoʼ?

⁶ Yoʼolal le nojoch fe tu yeʼesaj Abrahamoʼ, Jéeobaeʼ tu beetaj upʼéel núuptʼaan tu yéetel, lelaʼ yaan u yil yéetel u chʼiʼibal (xokaʼak Génesis 22:18). Le u maas nojchil u «chʼiʼibal[oʼ]» Jesucristo (Gal. 3:16). Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Abrahameʼ le u «chʼiʼibal[oʼ]» yaan u jach yaʼabtal «bey jeʼel bix sen yaʼabil u eekʼiloʼob le kaʼanoʼ, jeʼel bix xan yaʼabil u [arenai] u jáal kʼáaʼnáabeʼ», le oʼolal Abrahameʼ maʼ tu yojéeltaj jach jaytúul kun náakliʼ (Gén. 22:17). Baʼaleʼ, ka máan kʼiineʼ tsʼaʼab ojéeltbil jach jaytúul, aʼalaʼabeʼ yaan u gobernar Cristo teʼ kaʼan yéetel uláakʼ 144,000 máakoʼoboʼ. Tuláakloʼobeʼ ku kʼuchul u beetubaʼob le «chʼiʼibal» aʼalaʼanoʼ (Gal. 3:29; Apo. 7:4; 14:1). Yoʼolal u Reino Cristoeʼ «u múuchʼ kaajiloʼob yóokʼol kaabeʼ bíin kiʼtʼantaʼakoʼob».

⁷ Kex Abraham maʼ tu jach láaj naʼataj baʼaxoʼob táakaʼan ichil le núuptʼaan tu beetaj Jéeoba tu yéeteloʼ, le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ letiʼeʼ táan kaʼach u páaʼtik «le kaaj maʼalob u chuumpakʼiloʼoboʼ» (Heb. 11:10). Le «kaaj» jeʼelaʼ u Reino Dios. Utiaʼal u kʼamik u yutsiloʼob le Reinooʼ, Abrahameʼ unaj u kaʼa kuxtal. Le ken kaʼa líiʼsaʼakeʼ, yaan u páajtal u kuxtal utiaʼal mantatsʼ. Tuláakal le máaxoʼob kun kaʼa kuxtaloʼob, bey xan le ken u salvartubaʼob ken taalak le Armagedonoʼ, yaan u páajtal u kuxtaloʼob utiaʼal minaʼan u xuul (Apo. 7:9, 14; 20:12-14).

«Maʼ tu páajtal in makik in chiʼ»

8, 9. ¿Bix k-ojéeltik u libroi Jobeʼ maʼ chéen ku tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob tu muʼyajtaj Joboʼ?

⁸ Tu kʼiiniloʼob José, u x-kaʼa áabil Abraham, yéetel tu kʼiinil profeta Moiseseʼ, kuxlaj utúul máak tu kʼaabaʼtaj Job. Ku tuklaʼaleʼ, Moisés tsʼíibt u libroi Job, le libroaʼ ku tsolik baʼaxten chaʼab u muʼyaj Job tumen Jéeoba yéetel ku yeʼesik le utsiloʼob tu kʼamaj ka tsʼoʼok u muʼyajoʼ. Baʼaleʼ, le libroaʼ maʼ chéen ku tʼaan tiʼ le baʼaxoʼob tu muʼyajtaj Joboʼ. Ku tʼaan xan tiʼ le derecho yaan tiʼ Jéeoba utiaʼal u gobernaroʼ, ku yeʼesikeʼ wíinikeʼ jeʼel u páajtal u chúukpajal u yóol u meyajt Jéeobaeʼ, yéetel ku tʼaan tiʼ le baʼax ku páaʼtik le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ. Kex Job maʼ tu naʼataj baʼax oʼolal ku muʼyaj kaʼacheʼ, maʼ tu chaʼaj u yoksaʼal tu tuukul tsʼoʼok u kʼebanchajal tu táan Diosiʼ (Job 27:5). Le u tsikbalil baʼax úuch tiʼ Joboʼ ku muʼukʼaʼankúuntik k-fe yéetel ku yáantkoʼon k-il jeʼel u páajtal u chúukpajal k-óol meyaj Dioseʼ yéetel jeʼel u páajtal k-tsʼáaikba tu tséel u gobernacioneʼ.

⁹ Le ka tsʼoʼok u tʼaan le óoxtúul máakoʼob bin xíimbaltik Joboʼ, «Eliú u paal Baraquel buzitaeʼ, tʼaanaj[i]». ¿Baʼaxten túun tʼaanaji? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Sen yaʼab baʼaxoʼob yaan in waʼalej maʼ tu páajtal in makik in chiʼ», «tumen letiʼe kiliʼich muukʼ péeksikenoʼ, NM» (Job 32:5, 6, 18). Kex le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Eliú béeychaj le ka suʼut tiʼ Job u kaʼatéen tiʼ le baʼaxoʼob tu peʼertoʼ, jach ku líiʼsik k-óol teʼ kʼiinoʼobaʼ, tumen ku yeʼesik baʼax ken u beet Jéeoba yoʼolal le máaxoʼob meyajtik yéetel chúukaʼan óolaloʼ.

10. ¿Baʼax eʼesik yaan kʼiineʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik Dios chéen tiʼ utúul wíinikoʼ yaan baʼax u yil yéetel tuláakal máak?

¹⁰ Yaan kʼiineʼ, le baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeoba chéen tiʼ utúul wíinikoʼ, u jaajileʼ tiʼ tuláakal máak ku yaʼalik. Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax ku  yaʼalik u profecíai Danieloʼ, lelaʼ ku tʼaan tiʼ upʼéel wayakʼ yanchaj tiʼ Nabucodonosor, u reyil Babilonia. Teʼ wayakʼoʼ le reyoʼ tu yilaj táan u kúul chʼaktaʼal ukúul nojoch cheʼ (Dan. 4:10-27). Kex le baʼax tu wayakʼtaj Nabucodonosor tiʼ letiʼ yáax béeychajoʼ, u jaajileʼ le wayakʼoʼ táan u tʼaan tiʼ le derecho yaan tiʼ Jéeoba utiaʼal u gobernaroʼ. Bey túunoʼ, tu jaʼabil 607 táanil tiʼ u taal Cristoeʼ, káaj u xoʼokol 2,520 jaʼaboʼob, le ken tsʼoʼokokeʼ Jéeobaeʼ yaan u joʼopʼol u gobernar yóokʼol le Luʼumaʼ, lelaʼ yaan u beetik le ken u tsʼáaj le Reino tiʼ utúul tiʼ u chʼiʼibal rey Davidoʼ. * Lelaʼ úuch tu jaʼabil 1914, le ka tsʼaʼab Jesucristo u beet u reyil teʼ kaʼanoʼ. Maʼ kun xáantaleʼ, le Reinoaʼ yaan u láaj béeykuntik tuláakal le baʼaxoʼob ku páaʼtik le máaxoʼob meyajtik Dios yéetel chúukaʼan óolaloʼ.

«Tok tiʼ le kíimiloʼ»

11. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon tu yoʼolal Dios le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Eliuoʼ?

¹¹ Eliueʼ tu yaʼalaj tiʼ Jobeʼ «yaan juntúul ángel naatsʼ tiʼ». «Juntúul ich mil [ku kʼáat óol] tu yoʼolal ka u jaajkúunt u tojil u kuxtal.» Le ángel túunoʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ, ka joʼopʼ «u káat óoltik tiʼ [Dios]: Tok tiʼ le kíimiloʼ, tumen tsʼoʼok in kaxtik u tojol u maʼanal, bíin utsak túun tiʼ u kʼojaʼanil, bíin pʼáatak bey tu táankelemil tu kaʼatéeneʼ» (Job 33:23-26). Le tʼaanoʼobaʼ ku yeʼesikeʼ Dioseʼ jeʼel u kʼamik «u tojol u maʼanal» le máaxoʼob ku arrepentiroʼoboʼ (Job 33:24).

12. ¿Baʼaxoʼob táakaʼan ichil le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Eliuoʼ?

¹² Yaʼab tiʼ u profetaʼob Dioseʼ maʼ tu naʼatoʼob tuláakal le baʼaxoʼob tu tsʼíibtoʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ bey úuchik tiʼ Eliú le ka tʼaanaj tu yoʼolal le boʼol ken u tsʼáa Diosoʼ (Dan. 12:8; 1 Ped. 1:10-12). Kex beyoʼ, le baʼaxoʼob tu yaʼaloʼ ku yáantkoʼon k-naʼat Dioseʼ yaan u kʼuchul u kʼiinil u kʼamik «u tojol u maʼanal» wíinik utiaʼal u salvartik tiʼ le chʼíijil yéetel tiʼ le kíimiloʼ. Jeʼex túun k-ilkoʼ, le baʼaxoʼob tu yaʼaloʼ yaan baʼax u yiloʼob yéetel le kuxtal minaʼan u xuuloʼ. Tsʼoʼoleʼ u libroi Jobeʼ ku yeʼesikeʼ yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ (Job 14:14, 15).

13. ¿Baʼaxten jach ku líiʼsik u yóol le máaxoʼob meyajtik Dios teʼ kʼiinoʼob le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Eliuoʼ?

¹³ Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Eliuoʼ jach ku líiʼsik u yóol le u millonesi máaxoʼob táan u páaʼtik u salvartaʼaloʼob le ken xuʼulsaʼal le kʼasaʼan yóokʼol kaabaʼ. Le sukuʼunoʼob tsʼoʼok u chʼíijloʼoboʼ  yaan u kaʼa táankelemchajloʼob (Apo. 7:9, 10, 14-17). Yéetel yaan u kaʼa táankelemchajal le máaxoʼob kun kaʼa kuxkíintbiloʼoboʼ. ¿Máasaʼ lelaʼ jach ku beetik u kiʼimaktal k-óol? Baʼaleʼ le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ yéetel le «uláakʼ tamanoʼob» kun pʼáatloʼob kuxtal way Luʼumaʼ unaj u tsʼáaik u fejoʼob tiʼ le u kuxtal Jesús tu kʼubajoʼ (Juan 10:16; Rom. 6:23).

Jéeobaeʼ «bíin u xuʼuls jumpuliʼ le kíimiloʼ»

14. ¿Baʼax eʼes kʼaʼabéetchaj tiʼ le israelitaʼob upʼéel baʼax maas maʼalob tiʼ le Ley utiaʼal ka yanak kuxtal minaʼan u xuul tiʼoboʼ?

¹⁴ U paalaloʼob Abrahameʼ tsʼoʼok u kʼuchul u beetubaʼob upʼéel nojoch kaajil le ka tu beetaj Jéeoba upʼéel núuptʼaan tu yéeteloʼoboʼ. Le ka tu tsʼáajtiʼob le Leyoʼ, Jéeobaeʼ tu yaʼalaj: «Tsʼoʼokbeseʼex in waʼalmajtʼaanoʼob bey xan in túuchiʼtʼaanoʼob. Le xiib bíin tsʼoʼokbesikeʼ, bíin kuxlak» (Lev. 18:5). Baʼaleʼ, le israelitaʼoboʼ maʼ páatchaj u tsʼoʼokbesikoʼob le Leyoʼ, tumen kʼeban wíinikoʼob, le oʼolal kʼaʼabéetchaj u jáalkʼabtaʼaloʼob tiʼ (Gal. 3:13).

15. ¿Tiʼ baʼax tʼaanaj David yáanal u nuʼuktaj Dios?

¹⁵ Jéeobaeʼ tu nuʼuktaj uláakʼ máakoʼob utiaʼal ka tʼaanakoʼob tiʼ le kuxtal minaʼan u xuuloʼ (Sal. 21:4; 37:29). Ichiloʼobeʼ táakaʼan le salmista Davidoʼ. Upʼéel tiʼ le salmoʼob tu tsʼíibtoʼ ku tʼaan tiʼ bix u múuchʼ meyaj le máaxoʼob meyajtik Dios yanoʼob Sionoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teʼeloʼ yuumtsileʼ ku túuxtik u kiʼikiʼtʼaanil jumpʼéel chowak kuxtal», wa le kuxtal minaʼan u xuuloʼ (Sal. 133:3).

16. Tu profecía Isaíaseʼ, ¿baʼax ku yaʼalik Jéeoba ken u beet way Luʼumeʼ?

¹⁶ Jéeobaeʼ tu beetaj xan u tsʼíibtaʼal tumen Isaías le profecía ku tʼaan tiʼ le kuxtal minaʼan u xuul kun yantal way Luʼumaʼ (xokaʼak Isaías 25:7, 8). Le kʼeban yéetel le kíimiloʼ ku keʼetloʼob yéetel upʼéel piimpim nookʼ ku kupik u yiikʼ tuláakal máak. Teʼ tekstoaʼ Jéeobaeʼ ku yaʼalik tiʼ u kaajaleʼ «bíin u xuʼuls jumpuliʼ» tiʼ le kʼeban yéetel tiʼ le kíimil «tiʼ tuláakal u yóokʼol kaab[aʼ]».

17. ¿Baʼax meyajil tu beetaj le Mesías utiaʼal u tsʼáaik u páajtalil k-kuxtal utiaʼal minaʼan u xuuloʼ?

¹⁷ Isaíaseʼ tu yaʼaleʼ le Mesíasoʼ yaan u kʼubik u kuxtal utiaʼal u boʼotik le kʼeban jeʼex u beetik le chan chivo utiaʼal Azazel, jeʼex u yaʼalik u Ley Moisesoʼ. Utéen cada jaʼabeʼ, tu Kʼiinil le Saʼatsaj Siʼipiloʼ, le u nojchil le j-kʼiinoʼoboʼ «ku tsʼáaik u kʼaboʼob tu yóokʼol u pool le  baʼalcheʼoʼ, ku káantik tuláakal u kʼasaʼaniloʼob, u loobiloʼob yéetel u kʼebanoʼob le israelitaʼoboʼ». Ken tsʼoʼokkeʼ le chan chivooʼ «ku láaj bisik u kʼasaʼaniloʼob» teʼ desiertooʼ (Lev. 16:7-10, 21, 22). Isaíaseʼ tu yaʼalaj xaneʼ le Mesíasoʼ yaan u láaj bisik «k-mukʼyajoʼob», «k-kʼiʼina[miloʼob]» yéetel «u kʼebanoʼob yaʼabkach máakoʼob». Beyoʼ ku tsʼáaik u páajtalil k-kuxtal utiaʼal minaʼan u xuul (xokaʼak Isaías 53:4-6, 12).

18, 19. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon Isaías 26:19 yéetel Daniel 12:13?

¹⁸ U profecía Isaíaseʼ ku yaʼalik xan: «A kimenoʼobeʼ, bíin kaʼa kuxlakoʼob, u kimen wíinkliloʼobeʼ, bíin kaʼa kuxlakoʼob. Le máaxoʼob ku weneloʼob teʼ luʼumoʼ bíin ajakoʼob yéetel bíin awatnakoʼob yéetel kiʼimak óolal. Tumen techeʼ ka túuxtik a sáasil bey yeʼebeʼ le kimenoʼoboʼ bíin kaʼa síijikoʼob tiʼ le luʼumoʼ» (Isa. 26:19). Le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreooʼ ku yeʼeskoʼob yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ yéetel yaan u yantal kuxtal minaʼan u xuul way Luʼumeʼ. Jeʼex tiʼ Daniel, le taʼaytak u chukik 100 jaʼaboʼob tiʼoʼ, aʼalaʼabtiʼ tumen Jéeoba: «Jeʼelsaba, tu xuul le kʼiinoʼoboʼ ka líikʼil utiaʼal a kʼamik a boʼolal» (Dan. 12:13).

¹⁹ Tumen ku creertik yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ, Martaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jesús: «Teneʼ in wojel yaan u kaʼa kuxtal [in sukuʼun] le ken kaʼapúut kuxlak le kimenoʼob tiʼ u tsʼoʼok kʼiinoʼ» (Juan 11:24). Baʼaleʼ ¿tu kaʼansaj wa Jesús bey xan u disipuloʼob yaan u kaʼa kuxtal máak minaʼan u xuul way Luʼumeʼ? ¿Láayliʼ wa táan u yaʼalik u tsʼáaiktoʼon Jéeoba le kuxtal minaʼan u xuul way Luʼumeʼ? Teʼ tuláakʼ xookoʼ yaan k-ilik u núukil le kʼáatchiʼobaʼ.

[Tsolajiloʼob]

¿Jeʼel wa u páajtal a tsolikeʼ?

• ¿Yoʼolal baʼax esperanzai «xotʼkʼintaʼab utiaʼal kʼastal» tuláakal baʼax beetaʼanoʼ?

• ¿Bix k-ojéeltik Abrahameʼ ku creertik yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼoboʼ?

• ¿Baʼaxoʼob táakaʼan ichil le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Eliú tiʼ Joboʼ?

• ¿Bix u yeʼeskoʼob le Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Hebreo yaan u kaʼa kuxtal le kimenoʼob yéetel yaan u yantal kuxtal minaʼan u xuul way Luʼumeʼ?

[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 5]

Le baʼaxoʼob tu yaʼalaj Eliú tiʼ Joboʼ ku yáantkoʼon k-creerteʼ yaan u salvartaʼal wíinik tiʼ le chʼíijil yéetel tiʼ le kíimiloʼ

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 6]

Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Daniel: «Jeʼelsaba, tu xuul le kʼiinoʼoboʼ ka líikʼil utiaʼal a kʼamik a boʼolal»