A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Leia Chatuana Nunna—Kristian Beiseina A Ni Em?

Leia Chatuana Nunna—Kristian Beiseina A Ni Em?

Leia Chatuana Nunna—Kristian Beiseina A Ni Em?

“[Pathian chuan] an mit ata mittui zawng zawng a hrufai ang a; thihna a awm leh thei tawh lo vang.”—THUP. 21:4.

1, 2. Engtin nge kum zabi khatnaa Juda mi tam takte khân leia chatuan nun beiseina an nei tih kan hriat theih?

TLANGVAL hausa leh challang tak pakhat chu Isua hnêna lo tlânin, a hmaah a ṭhingṭhi a, a hnênah: “Zirtîrtu ṭha, chatuana nunna ka chan theih nân engtin nge ka tih ang?” tiin a zâwt a. (Mk. 10:17) Chu tlangvâl chuan chatuana nun chan theih dân a zâwt a ni—mahse, khawi hmuna chatuana nunna nge ni? Thuziak hmasaa kan sawiho tâk ang khân, a hma kum zabi tam takah Pathian chuan Judate hnênah thawhlehna leh chatuana nun beiseina a lo pe tawh a. Chu beiseina chu kum zabi khatnaa Juda mi tam takte chuan an la nei reng a ni.

2 Isua ṭhian Marthi’n a unaupa thi tawh chungchânga: “Ni kin nia thawhlehnaah chuan a tho leh ang tih ka hria e,” tia a sawi khân, leia thawhlehna chu a rilruah a awm ngei niin a lang. (Joh. 11:24) Chutih laia Saddukai-ho chuan thawhlehna chu an ring lo ngei mai. (Mk. 12:18) Amaherawhchu, George Foot Moore-a chuan kum zabi khatnaa Juda sakhuana chanchin a ziakna, Judaism in the First Centuries of the Christian Era tih lehkhabu-ah: “Kan vântlâng kum chhiar hma kum zabi khat emaw, hnih emawa thuziakte chuan chutih laia mi tam takin chhuan liam tawhte chu engtik nîah emaw chuan leia kaih thawh leh an nih an rinzia a finfiah . . . a ni,” tiin a sawi a. Isua rawn pantu tlangvâl hausa tak pawh chuan leia chatuana nunna neih chu a duh a ni.

3. He thuziakah hian eng zawhnate nge kan ngaihtuah ang?

3 Tûn laiah, sakhua leh Bible lama mi thiam tam takte chuan leia chatuana nun beiseina chu Kristian zirtîrna a ni lo an ti a. Mi tam zâwk chuan thih hnuah thlarau rama nun chhunzawm beiseina an nei a ni. Chuvângin, Kristian Grik Pathian Lehkha Thu chhiartu zînga tam tak chuan “chatuana nunna” tih thu an chhiar hian vân nunna sawinaah an ngai fo ṭhîn. Chu chu a dik em? Isua’n chatuana nunna chungchâng a sawi khân eng a tihna nge? A zirtîrte’n eng nge an rin? Kristian Grik Pathian Lehkha Thu chuan leia chatuana nun beiseina a zirtîr em?

‘Siamtharnaa’ Chatuana Nunna

4. “Siamtharnaah” eng thil nge thleng ang?

4 Bible chuan vân aṭanga leia rorêl tûrin hriak thih Kristiante chu kaihthawh an ni ang tih a zirtîr a. (Lk. 12:32; Thup. 5:9, 10; 14:1-3) Amaherawhchu, Isua’n chatuana nunna chungchâng a sawiin, chu pâwl chauh chu a rilruah a awm lo. Tlangvâl hausa pakhatin a neih zawng zawng kalsan a, Krista hnungzui tûra sâwmna a hnâwl hnua Isua’n a zirtîrte hnêna a thusawi hi han ngaihtuah teh. (Matthaia 19:28, 29 chhiar rawh.) Isua chuan a tirhkohte chu “Israel hnam sâwm leh hnam hnihte”—vâna rorêltu tûrte tiam lova mi dang zawng zawngte—chunga lal leh rorêltu tûrte zînga mi an nih tûr thu a hrilh a. (1 Kor. 6:2) Tin, amah zuitu “mi tin” tâna lâwmman tûr pawh a sawi bawk. Chutiang mite chuan “chatuana nunna an la chang bawk ang.” Chûng zawng zawng chu ‘siamtharnaa’ thilthleng tûr a ni.

5. ‘Siamtharna’ tih hi engtin nge i hrilhfiah ang?

5 Isua’n “siamtharnaah” a tih hian eng a tihna nge? Chu chu The Bible—An American Translation-ah chuan “khawvêl thar” tiha lehlin a ni a. The Jerusalem Bible-ah chuan “engkim siam tharna hun,” tih leh The Holy Bible—New International Version-ah chuan “thil zawng zawng siam ṭhat lehna” tia lehlin a ni. Isua chuan chu thu mal chu hrilhfiahna tel lova a hman avângin, Judate’n kum zabi tam tak chhûng an lo beisei tawh thil a sawi a nih ngei a rinawm. Adama leh Evi te an sual hmaa Eden huana thil awm dân ang a nih leh theih nân, leilung dinhmun hi siamthar leh tûr a ni. Siamtharna chuan ‘vân tharte leh lei thar siam’ tûra Pathian thutiam chu a thlen famkimtîr dâwn a ni.—Is. 65:17.

6. Kêl leh berâm tehkhin thu chuan chatuana nun beiseina chungchângah eng nge min zirtîr?

6 Isua chuan khawvêl tâwp chungchâng a sawinaah pawh chatuana nunna chu a sawi tel leh a. (Mt. 24:1-3) Ani chuan: “Mihring fapa hi chu, a vântirhkohte zawng zawng nên a ropuinaa inthuama a lo kal hunah chuan, a ropuina ṭhutphahah a ṭhu ang a; a hmaah chuan hnam tin an inkhâwm ang a: berâm vêngtuin kêl zîng ata a berâmte a hlîr angin anniho chu a hlîr ang a; berâmte chu a ding lamah a dah ang a, kêlte erawh chu a vei lamah a dah ang,” a ti a. Thiam loh changte chu “kumkhaw hremnaah an kal ang a; mi felte erawh chu kumkhaw nunnaah an kal ang.” Chatuana nunna dawngtu “mi felte” chu Krista “unau” hriak thihte rinawm taka thlâwptute an ni. (Mt. 25:31-34, 40, 41, 45, 46) Hriak thihte chu vân Rama rorêl tûra thlan an nih avângin, “mi felte” chu, chu Lalram hnuaia lei lam khua leh tui tûrte an ni ngei ang. “[Jehova Lal ruat] chuan tuifinriat aṭanga tuifinriat dang thleng pawhin thu a nei bawk ang, luipui aṭanga kâwlkil thleng pawhin,” tiin Bible chuan a hrilh lâwk a ni. (Sâm 72:8) Chu a thu neihna hnuaia awm mite chuan leiah hian chatuanin nun an chên ang.

Chanchin Ṭha Johana Ziak Chuan Eng Nge A Târ Lan?

7, 8. Isua’n Nikodema hnênah eng beiseina chi hnih nge a sawi?

7 Chanchin Ṭha Matthaia, Marka, leh Luka ziaka chhinchhiah angin, Isua chuan “chatuana nunna” tih thu mal chu a chunga kan hmuh tâk ang hunah chuan a hmang a. Chanchin Ṭha Johana ziak erawh chuan Isua’n chatuana nunna tih thu mal chu vawi 17 vêl lai a hmang niin a târ lang a ni. Isua’n leia chatuana nun beiseina chungchâng a sawi dân kan hriat theih nân, chûng zînga ṭhenkhat chu i lo bih chiang ang u.

8 Johana ziakin a sawi dân chuan, Isua’n chatuana nunna chungchâng chu Pharisai pakhat, Nikodema hnênah a sawi hmasa ber a. Nikodema hnênah chuan: “Mi tupawh tuiah leh thlarauva an pian loh chuan Pathian ramah an lût thei lo vang,” a ti a. Vân Rama lût tûrte chu an “pian thar” a ngai a ni. (Joh. 3:3-5) Isua’n a thusawi chu titâwp mai lovin, mi zawng zawng tâna beiseina kawng inhawng chungchâng chu a sawi belh a. (Johana 3:16 chhiar rawh.) Isua chuan a hnungzuitu hriak thihte tâna vâna chatuana nunna leh mi dangte tâna leia chatuana nun beiseina chu a sawi a ni.

9. Isua chuan Samari hmeichhe hnênah eng beiseina chungchâng nge a sawi?

9 Jerusalema Nikodema a biak hnu chuan, Isua chu hmâr lam Galili ram lam panin a kal a. Kawng lakah chuan, Samari rama Sukar khaw pawna Jakoba tuichhunchhuahah hmeichhe pakhat a tâwk a ni. A hnênah chuan: “Tupawh an hnêna ka pêk tûr tui in apiang erawh chu kumkhuain an tuihâl lo vang, keiin an hnêna tui ka pêk tûr chu an kawchhûngah tui hna a lo awm ang a, chatuana nun thlengin a chik chho vang,” tiin a hrilh a. (Joh. 4:5, 6,14) Chu tui chuan leia nung tûrte pawh tiamin, mi zawng zawngin chatuana nunna an neih theih nâna Pathian ruahmanna chu a entîr a ni. Thu Puan bu-ah Pathian ngei chu: “Tuihâl apiang hnênah chuan nunna tuikhura mi a thlâwnin ka pe ang,” tia sawi anga târ lan a ni a. (Thup. 21:5, 6; 22:17) Chuvângin, Samari hmeichhia hnêna Isua sawi chatuana nunna chu Lalram roluahtu tûr hriak thihte tân chauh ni lovin, lei lam beiseina nei ringtute tân pawh a ni.

10. Bethesda dîla mi pakhat a tihdam hnu khân, Isua’n amah dodâltu sakhaw hruaitute hnênah chatuana nunna chungchâng eng nge a sawi?

10 A kum lehah chuan, Isua chu Jerusalemah a kal leh a. Chutah chuan Bethesda dîla dam lo pakhat a ti dam a ni. A thiltih avânga amah sawisêltu Judate hnênah, Isua chuan, “Fapain mahniin engmah a ti thei lo, Pa thiltih a hmuh chauh lo chu” tih a hrilhfiah a. An hnênah chuan Pain “thu zawng zawng Fapa a rêltîr” tih a hrilh hnuah, Isua chuan “tupawh ka thu hriaa mi tîrtu ring chuan, chatuana nunna a nei tawh,” a ti a. Ani chuan: “A hun a thleng dâwn ta, chutih hunah chuan thlâna awm zawng zawngin [mihring Fapa] aw an hria ang a, an chhuak vek ang; thil ṭha titute chu nunna changin an tho leh ang a, thil sual titute chu thiam loh changin an tho leh ang,” tiin a sawi belh a ni. (Joh. 5:1-9, 19, 22, 24-29) Isua chuan amah tiduhdahtu Judate hnênah chuan an beisei chatuana nunna tithleng famkim tûra Pathian ruat a nihzia leh chu chu mitthi khaihthawhna hmanga a tih tûr thu a hrilh a ni.

11. Johana 6:48-51-a chhinchhiah Isua thusawiah hian leia chatuana nun beiseina a tel tih engtin nge kan hriat?

11 Isua chuan Galili ramah mipui sâng tam tak chhang mamawhte chu mak tak maiin a hrai a, chûng mite chuan amah an zui ṭan ta a. Ani chuan an hnênah chhang chi dang—“nunna chhang” chungchâng chu a sawi a ni. (Johana 6:40, 48-51 chhiar rawh.) “Ka pêk tûr chhang chu ka tisa hi a ni,” a ti a. Isua chuan a nunna chu vân Rama a rorêlpui tûrte tân chauh ni lovin, chhandam tlâk ‘khawvêla mite nun nân’ pawh a pe a ni. “Tupawhin he chhang hi a ei chuan,”—chhandam theihna nei Isua inthawina a rin chuan—chatuana nun beiseina a nei ang. Dik takin, ‘chatuana nung reng’ tih a sawiah hian, Judate’n hmân aṭanga an lo neih tawh, Messia rorêl chhûnga leia chatuana nun beiseina pawh a tel a ni.

12. Isua’n amah dodâltute hnêna ‘a berâmte hnêna chatuana nunna a pêk tûr thu’ a hrilh khân, eng beiseina nge a sawi?

12 A hnuah, Jerusalem khuaa Inpumpêk Kût hmannaah, Isua chuan amah dodâltute hnênah: “In âwih si lo, ka berâm zînga mi in nih loh avângin. Ka berâmten ka aw an hre ṭhîn, kei pawhin an ni chu ka hria, anni chuan min zui ṭhîn; an hnênah chatuana nunna ka pe,” tiin a hrilh a. (Joh. 10:26-28) Isua chuan vâna chatuana nunna chauh em ni a sawi, nge lei paradis-a chatuana nunna pawh a sawi tel zâwk? Chu mi hma lawk chuan Isua’n a hnungzuitute chu hêng thute hian a lo thlamuan tawh a: “Pâwl tlêmte u, hlau suh u; ram pêk che u hi in Pa lâwmzâwng tak a ni,” tiin. (Lk. 12:32) Mahse, chu Inpumpêk Kûtah vêk chuan, Isua chuan: “He berâm huanga mi lo hi, berâm dang ka nei; anni pawh ka la rawn hruai tûr a ni,” tiin a sawi bawk. (Joh. 10:16) Chuvângin, amah dodâltute a biak laia Isua thusawiah chuan “pâwl tlêmte” tâna vân lam beiseina leh “berâm dang” mi maktaduai têlte tâna leia chatuana nun beiseina pawh a tel a ni.

Hrilhfiah Ngai Lo Beiseina Chu

13. Isua’n: “Ka hnênah Paradis-ah i awm ve ang,” a tih khân, a sawi tum tak chu eng nge ni?

13 Nghaisakna bana hrehawm a tawrh lai khân, Isua chuan mihringte beiseina chu hnial rual lohvin a nemnghet a. A ruala khenbeh ve mi sual pakhat chuan a hnênah: “Isu, i ram i thlen hunah mi hre reng ang che,” a ti a. Isua chuan: “Ka hnênah Paradis-ah i awm ve ang,” tiin a tiam a ni. (Lk. 23:42, 43) Chu pa chu Juda mi ni âwm tak a ni a, chuvângin Paradis chungchâng chu hrilhfiah kher a ngai lo. Ani chuan nakina he leia lo thleng tûr chatuana nun beiseina chungchâng chu a hria a ni.

14. (a) Tirhkohte tân vân lam beiseina chu thu hriat thiam harsa tih engin nge târ lang? (b) Engtik khân nge Isua hnungzuitute’n vân lam beiseina chungchâng chu an hriat thiam?

14 Mahse, hrilhfiah ngai zâwk chu vân lam beiseina chungchâng Isua sawi chu a ni. A zirtîrte hnênah an tâna hmun siam tûra vâna a kal tûr thu a hrilh khân, anni chuan a thusawi awmzia an hre thiam lo va. (Johana 14:2-5 chhiar rawh.) A hnuah Isua chuan: “In hnênah thusawi tûr tam tak ka la nei cheu va, nimahsela tûnah zawng in tlin rih lo vang. Nimahsela amah, thlarau dik tak chu, a lo thlen hun chuan thutak zawng zawngah chuan a hruai lût ang che u,” tiin anni chu a hrilh a ni. (Joh. 16:12, 13) Isua hnungzuitute chuan lalṭhutthlênga an ṭhutna tûr chu vânah a ni tih C.E. 33 Pentikost nia Pathian thlarauvin lal ni tûra hriak a thih hnuah chauh an hre thiam a ni. (1 Kor. 15:49; Kol. 1:3-5; 1 Pet. 1:3, 4) Vân lam rochan beiseina chu thil thar a ni a, Pathian thâwk khuma ziah Kristian Grik Pathian Lehkha Thu-a sawi tam ber a lo ni ta a ni. Mahse, chûng lehkha thawnte chuan leia mihringte chatuana nun beiseina chu a nemnghet ve tho vem?

Thlarauva Thâwk Khum Lehkha Thawnte’n Eng Nge An Sawi?

15, 16. Engtin nge Hebrai mite hnêna lehkha thawn leh Petera thuziak chuan leia chatuana nun beiseina chu a târ lan?

15 Hebrai mite hnêna a lehkha thawnah, tirhkoh Paula chuan a unaute chu “unau thianghlim, vân kohna chang vete” tiin a ko va. Amaherawhchu, Pathianin Isua hnuaia a dah “khawvêl lo la awm tûr” thu pawh a sawi tel bawk a ni. (Heb. 2:3, 5; 3:1) Kristian Grik Pathian Lehkha Thu-ah chuan, “khawvêl” tia lehlin atîra ziak thu mal chu mihringte luah leilung sawina a ni ṭhîn. Chuvângin, “khawvêl lo la awm tûr” tih chu Isua Krista rorêlna hnuaia leia kal hmang thar sawina a ni. Chutih hunah, Isua chuan Pathian thutiam: “Mi felte chuan ram [“lei,” NW] hi an luah ang a, a chhûngah hian kumkhuain an awm ang,” tih chu a thlen famkimtîr tawh ang.—Sâm 37:29.

16 Tirhkoh Petera pawh mihringte nakin hun tûr chungchâng ziak tûra thlarauva thâwk khum a ni a. Heti hian a ziak a ni: “Tûnah vânte leh lei awmte hi chu mi thu avâng vêk chuan Pathian ngaihsak lo mite rorêl leh boral nî atana dahin hâl tûra khêk a ni,” tiin. (2 Pet. 3:7) A nih leh, vân anga sawi theih tûna sawrkârte leh leia mi suaksualte chu engin nge rawn thlâk ang? (2 Petera 3:13 chhiar rawh.) Chûngte chu “vân tharte”—Pathian Messia Lalram—leh “lei thar”—betu dik mi fel hote—hmanga thlâk thleng a ni ang.

17. Engtin nge Thu Puan 21:1-4 thuin mihringte beiseina a hrilhfiah?

17 Bible bu hnuhnûng ber chuan mihringte ṭha famkima an awm hun tûr inlârna chu târ langin, kan thinlung a chawk phûr a. (Thu Puan 21:1-4 chhiar rawh.) Chu chu Eden huana ṭhat famkimna hloh a nih tâk aṭanga ringtute beisei a ni reng a ni. Mi felte chu lei Paradis-ah nun tâwp thei lovin an nung ang. Chu beiseina chu Hebrai Pathian Lehkha Thu leh Kristian Grik Pathian Lehkha Thu-ah chiang taka târ lan a ni ve ve a, tûn thlengin Pathian Jehova chhiahhlawh rinawmte tichaktu a la ni chhunzawm zêl a ni.—Thup. 22:1, 2. (w09 8/15)

Kan Hrilhfiah Thei Em?

• Isua’n “siamtharnaah” a tih hian eng a tihna nge?

• Isua’n Nikodema hnênah eng chungchâng nge a sawi?

• Isua’n a ruala khenbeh ve mi sual pakhat hnênah eng nge a tiam?

• Engtin nge Hebrai mite hnêna lehkha thawn leh Petera thuziak chuan leia chatuana nun beiseina chu an nemngheh?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 14-naa milem]

Berâm ang mite chuan leiah chatuana nunna an dawng ang

[Phêk 16-naa milemte]

Isua chuan mi dangte hnênah chatuana nunna thu a sawi