Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Kiristã goma vɩɩm sẽn kõn sa tẽngã zug yell bɩ?

Kiristã goma vɩɩm sẽn kõn sa tẽngã zug yell bɩ?

Kiristã goma vɩɩm sẽn kõn sa tẽngã zug yell bɩ?

“[Wẽnnaam] na n yẽesa nintãmã fãa t’a ra le zĩnd bãmb ninẽ ye, la kũum ka na n le zĩnd ye.”—WIL. 21:4.

1, 2. Bõe yĩng tɩ d tõe n yeel tɩ pipi kiris-nebã wakatẽ zʋɩf rãmbã ra tẽeda vɩɩm sẽn kõn sa tẽngã zugu?

DAAR a yembre, bi-bɩɩg sẽn yaa arzɛk soab n zoe n tɩ yĩgimd a Zezi taoor n sok-a woto: “Karensaam-sõngo, mam na n maana bõe n paam vɩɩm sẽn ka sɛta?” (Mark 10:17) Bi-bɩɩgã ra rat n bãnga a sẽn tog n maaneg n wa paam vɩɩm sẽn pa sate. La na n yɩɩ yɛɛnẽ? Wa d sẽn wilg sõsg ning sẽn loogã pʋgẽ wã, hal na maan yʋʋm kobse, Wẽnnaam da pĩnd n pʋlma zʋɩf rãmbã t’a na n wa vʋʋga sẽn ki-bã, la tɩ b fãa na n wa paam n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa tẽngã zugu. Pipi kiris-nebã wakatẽ zʋɩf rãmb wʋsg ra ket n tẽeda rẽnda.

2 A Mart sẽn gom ne a Zezi a kẽemã sẽn ki wã yellã, wõnda ra yaa vʋʋg n vɩɩmd tẽngã zug yell la a sẽn gomã. Baraare, a yeela woto: “Mam miime tɩ yẽ na n vʋʋga kũum vʋʋgr wakate, sẽn yaa yaoolem daarã.” (Zã 11:24) Yaa sɩd tɩ Sadiseẽ rãmbã ra kɩɩsdame tɩ kũum vʋʋgr ka be ye. (Mark 12:18) La a George Foot Moore yeela a sebr a ye (Le judaïsme au Ier siècle de l’ère chrétienne [ãngil.]) pʋgẽ woto: “Sɛb . . . b sẽn gʋls yʋʋm kobs-yi sẽnes sẽn deng a Zezi rogmã wilgdame tɩ nebã ra sɩng n tẽedame tɩ wakat n wate, tɩ sẽn ki-bã na n vʋʋg n lebs n vɩɩmd tẽngã zugu.” Dẽnd arzɛk soabã sẽn da gom ne a Zezi wã ra rata vɩɩm sẽn kõn sa tẽngã zugu.

3. Sogs-bʋs la d na n leok sõs-kãngã pʋgẽ?

3 Rũndã-rũndã, tũudum wʋsg la Biiblã bãngdb kẽer kɩɩsdame t’a Zezi pa wilg nebã tɩ b tõe n wa paam n vɩɩmda wakat sẽn kõn sa tẽngã zug ye. Neb wʋsg tẽedame tɩ b kũum poore, b na n tɩ vɩɩmda saasẽ. Woto kɩtame tɩ b sã n karem Biiblã babg ning b sẽn gʋls ne gɛrkã n yã b sẽn gomd “vɩɩm sẽn ka sɛtã” yelle, b tagsdame tɩ yaa tɩ vɩɩmd saasẽ yell la b sẽn gomdã. La yaa woto bɩ? A Zezi sẽn gom vɩɩm sẽn pa sat yellã, na n yɩɩ yɛɛnẽ? Bõe la a karen-biisã ra tẽeda? Rẽ yĩnga Biiblã babg ning b sẽn gʋls ne gɛrkã wilgdame tɩ neb n na n vɩɩmd tẽngã zug wakat sẽn kõn sa bɩ?

Vɩɩm sẽn kõn sa ‘bũmb fãa manegrã wakate’

4. Bõe n na n pids “bũmb fãa manegrã wakate”?

4 Biiblã wilgdame tɩ kiris-neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã na n wa vʋʋgame n kẽng saasẽ n tɩ rɩ naam dũniyã zugu. (Luk 12:32, NW; Wil. 5:9, 10; 14:1-3) La a Zezi sã n da wa gomd vɩɩm sẽn pa satã yelle, pa wakat fãa la yaa sẽn na n kẽng-b saasẽ wã yell la a gomd ye. A sẽn yeel arzɛk soabã t’a bas a paoongã fãa la a wa tũ yẽ t’a sũurã sãam t’a kẽng n loogã poore, a yeela a karen-biisã bũmb sẽn sɩd wilgd rẽ. (Karm-y Matɩe 19:28, 29.) A Zezi yeela a tʋm-tʋmdbã tɩ b na n wa tɩ yɩɩ rĩm dãmb la bʋ-kaoodb saasẽ, n naag n kao “Israɛll buud piig la a yiibã” bʋʋdo, rat n yeel tɩ ãdem-biis nins fãa sẽn na n pa tẽng zug ka wã bʋʋdo. (1 Kor. 6:2) A yeelame me t’a na n keoa ‘ned ning fãa’ sẽn sak n tũ yẽ. Dẽnd nin-kãens me na n “paama vɩɩm sẽn ka sɛta.” Yaa “bũmb fãa manegrã wakat” la woto na n pidsi.

5. Wilg-y “bũmb fãa manegrã” võore.

5 A Zezi sẽn yeel tɩ “bũmb fãa manegrã” võor yaa bõe? Moorã Biibl a ye (Sebr Sõngo) pʋgẽ, b lebga “bũmb fãa manegrã” tɩ “dũni tekre.” A Zezi sẽn gom n pa bilg a gomdã võorã, wilgda vẽeneg tɩ yaa bũmb zʋɩf rãmbã fãa sẽn da sɩng n miẽ la b tẽed yell la a sẽn gomã. B ra tẽedame tɩ wakat n wat tɩ Wẽnnaam na n lebs n maneg bũmba fãa tẽngã zugu, tɩ yɩ wa Edɛn sẽn da yaa to-to nand t’a Ãdem ne a Hawa maan yel-wẽndã. Na n tũu ne bũmb fãa manegrã maasem tɩ Wẽnnaam pids a sẽn pʋlem “yĩngr paalg la dũni paalgã.”—Ezai 65:17.

6. A Zezi sẽn gom piis la bʋʋs welgr yellã wilgda tõnd bõe vɩɩm sẽn pa satã wɛɛngẽ?

6 A Zezi sõsg ning pʋgẽ a sẽn gom dũniyã saab yellã, a leb n goma vɩɩm sẽn pa satã yelle. (Mat. 24:1-3) A yeela woto: “Ninsaal Biigã sã n wa ne naam la ne b malɛk rãmbã fãa, b na n zaoonda b naam geer zugu. Buuda fãa na n tigma b taoore. Bãmb na n welga bãmb ne taab wa pe-kɩɩm sẽn welgd a piis ne a bʋʋse.” Neb nins sẽn na n paam taal bʋʋdã sasa wã “na n loog n paama sɩbgr sẽn ka sɛta,” la “nin-tɩrsã” na n paama vɩɩm sẽn pa sate. Bãmb yaa neb nins sẽn da sõng Kiristã “ba-biisã” sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã. (Mat. 25:31-34, 40, 41, 45, 46) Sẽn paam-b vʋʋsem sõngã zaeebã sẽn na n tɩ rɩ naam saasẽ Rĩungã pʋgẽ wã yĩnga, “nin-tɩrsã” segd n yaa neb nins sẽn na n zĩnd tẽngã zug tɩ Rĩung-kãng soog-bã. Biiblã pĩnd n togsame tɩ Rĩm ning a Zeova sẽn yãkã nin-buiid na n zĩnda “sẽn sɩng ne mog-kãseng a yembr n tɩ ta mogr a to, la sẽn sɩng ne kʋɩl-kãsengã n tɩ ta dũniyã tɛka.” (Yɩɩl 72:8) Sẽn na n zĩnd-b tẽngã zugã na n paama vɩɩm sẽn pa sate.

Bõe la a Zã evãnzillã wilgda?

7, 8. A Zezi goma ne a Nikodɛm vɩɩm sẽn pa sat bugs a wãn yelle?

7 Wa d sẽn yã zugẽ wã, a Matɩe, a Mark la a Luk sɛbã wilgdame t’a Zezi goma “vɩɩm sẽn ka sɛtã” yelle. A Zã evãnzillã pʋgẽ, a Zezi goma vɩɩm sẽn ka sɛtã yell sẽn na maan naoor 17. Bɩ d vaees a Zã evãnzillã zĩis kẽere, n bãng a Zezi sẽn yeel bũmb ning vɩɩmd wakat sẽn pa sat tẽngã zugã wɛɛngẽ.

8 Sã n yaa ne a Zã, yɩɩ ne fariziẽ a yembr yʋʋr sẽn boond t’a Nikodɛm la a Zezi gom vɩɩm sẽn pa satã yell pipi. A yeela a Nikodɛm woto: “Ned sã n ka paam dogem-paalga, a ka tõe n yã Wẽnnaam soolem ye.” Woto wilgdame tɩ yaa tɩlae tɩ neb nins sẽn na n wa tɩ rɩ naam saasẽ Rĩungã pʋgẽ wã paam “rogem-paalgã.” (Zã 3:3-5) La a Zezi goamã pa tek woto ye. Rẽ poore, a goma bũmb ãdem-biisã fãa sẽn tõe n wa paam yelle. (Karm-y Zã 3:16.) A sẽn yeelã wilgdame t’a karen-biis nins sẽn na n wa kẽng saasẽ wã ne sẽn na n zĩnd-b tẽngã zugã fãa na n paama vɩɩm sẽn pa satã.

9. Bõe yell la a Zezi gom ne Samari paga?

9 A Zezi sẽn gom ne a Nikodɛmmã poore, a yii Zerizalɛm n debd Galile. La a sẽn ta Samari soolmã, a sɛga pag a ye a Zakoob bulgẽ wã, Sɩkaar tẽngã noore. A yeela pagã woto: “Ned sã n yũ koom ninga mam sẽn na n kõ yẽ wã, ko-yũud kõn le yõk yẽnda abada ye. La koom ninga mam sẽn na n kõ yẽnda wã na n yɩɩ wa bulg sẽn bund yẽ pʋgẽ n kõt vɩɩm sẽn ka sɛta.” (Zã 4:5, 6, 14) Ko-kãng makda segls nins Wẽnnaam sẽn dɩk n na n kɩt tɩ ãdem-biisã fãa lebs n paam vɩɩm sẽn pa satã. Dẽnd sẽn na n wa vɩɩmd-b tẽngã zugã bee b sʋka. Wilgr sebrã yãab a ye pʋgẽ, Wẽnnaam mengã yeela woto: “Mam na n kõo ko-yũud sẽn tar a soab vɩɩm ko-bundum t’a yũ zaalem.” (Wil. 21:5, 6; 22:17) Dẽnd a Zezi wilga Samari pagã tɩ neb nins sẽn paam vʋʋsem sõngã zaeebã n na n wa tɩ yɩ rĩm dãmb saasẽ wã, la neb nins sẽn tẽed Wẽnnaam n na n wa vɩɩmd tẽngã zugã fãa me na n paama vɩɩm sẽn pa sate.

10. A Zezi sẽn maag raoã bãag Betzata bãkẽ wã poore, bõe la a yeel a kɩɩsd-bã vɩɩm sẽn pa satã wɛɛngẽ?

10 Yʋʋmd ning sẽn pʋglã, a Zezi leba Zerizalɛm. La daar a ye, a maaga rao bãag ne yel-solemd Betzata bãkẽ wã, tɩ zʋɩf rãmbã wɩd-a. La a Zezi yeel-b lame tɩ “biigã ka tõe n maan bũmb ne a meng pãng ye, yaa a sẽn yã t’a Ba maand bũmb ninga bal la a maanda.” Rẽ poore, a wilg-b lame tɩ Ba wã “basa bʋʋdã fãa ne b Biigã,” la a yeel-b woto: “Ned ninga sẽn kelgd mam goamã n tẽed sẽn tʋm-a maamã, a tara vɩɩm sẽn ka sɛta.” La a paas woto: “Wakat watame tɩ fãa sẽn be yaad pʋsẽ na n wʋm [ninsaal biigã] koɛɛg n yi. Neb nins sẽn da maan neerã na n vʋʋg n paama vɩɩm, la neb nins sẽn da maan wẽngã na n vʋʋg n paama bʋʋdo.” (Zã 5:1-9, 19, 22, 24-29) A Zezi ra wilgda zʋɩf rãmb nins sẽn da wɩt-a wã tɩ yaa ne yẽ maasem la Wẽnnaam na n kɩt tɩ b wa paam vɩɩm sẽn pa satã tẽngã zug wa b sẽn da sɩng n tẽedã, la tɩ sẽn na yɩl n pids rẽ, a na n vʋʋga sẽn ki-bã.

11. Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ Zã 6:48-51 wã pʋgẽ, a Zezi goma vɩɩmd wakat fãa tẽngã zugã me yelle?

11 Galile, neb tusa n yik n sɩng a Zezi pʋgbo, a sẽn maan yel-solemd n kɩt tɩ b paam bur n wãb yĩnga. La a Zezi goma ne-b bur sẽn yaa toor yelle, n bool yẽ soabã tɩ “bur sẽn vɩ.” (Karm-y Zã 6:40, 48-51.) A yeel-b-la woto: “Bur ninga mam sẽn na n kõ wã yaa mam mengã.” A Zezi pa kõ a mengã neb nins sẽn na n wa tɩ naag-a saasẽ n dɩ naamã bal yĩng ye. A wilgame t’a kõ a mengã tɩ na n “yɩ dũniyã vɩɩm,” rat n yeel tɩ ãdem-biisã fãagr yĩnga. “Ned sã n dɩ bur-kãnga,” rat n yeel t’a sã n wilg t’a sɩd tẽedame t’a Zezi kũumã yaa maoong tõnd yel-wẽnã sugr yĩnga, a na n wa paama vɩɩm sẽn pa sate. Woto fãa wilgda vẽeneg t’a Zezi sã n da gomd vɩɩm sẽn pa satã yelle, a gomda zʋɩf rãmbã sẽn da sɩng n tẽed tɩ b na n wa paam n vɩɩmda tẽngã zug wakat sẽn pa sat Mesi wã naam sasa wã me yelle.

12. A Zezi sẽn yeel a kɩɩsd-bã t’a ‘na n kõ a piisã vɩɩm sẽn pa satã,’ a ra gomda bõe yelle?

12 Kaoosg zugẽ, a Zezi sẽn da wa n be Zerizalɛm, Dedikas kibsã raare, a yeela a kɩɩsd-bã woto: “Yãmb ka reeg ye, yãmb sẽn ka be mam piisã sʋkã yĩnga. Mam piisa wʋmda mam koɛɛga. Mam mii bãmba, la bãmb tũuda maam. Mam kõta bãmb vɩɩm sẽn ka sɛta.” (Zã 10:26-28) Rẽ yĩnga yaa saasẽ yell bal la a Zezi sẽn da gomdã bɩ, bɩ a ra gomda vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽngã sẽn na n lebg arzãnã zug yell me? A Zezi ra zoe n boola a karen-biisã tɩ bãg-bila, la a keng b raood n yeel-b woto: “Ra zoe rabeem ye, bãg-bila, bala yãmb Ba wã sũur noomame t’a kõ yãmb rĩungã.” (Luk 12:32, NW ) La Dedikas kibsã daarã, a Zezi yeela woto me: “Mam tara piis a taab sẽn nan ka be yãg-kãngã pʋgẽ ye. Yaa tɩlae tɩ mam wa ne bãmba.” (Zã 10:16) Dẽnd a Zezi sẽn yeel a kɩɩsd-bã bũmb ningã pʋgẽ, a goma “bãg-bilã” neb sẽn na n wa tɩ vɩɩmd saasẽ wã yelle, la neb milyõ rãmb nins a sẽn bool t’a “piis a taaba,” tɩ b na n wa vɩɩmd tẽngã zug wakat sẽn pa satã me yelle.

B ra sɩng n mii saag-kãngã

13. A Zezi sẽn yeel daoã t’a na n zĩnda ne yẽ “arzãnã” pʋgẽ wã, a ra gomda bõe yelle?

13 A Zezi sẽn da wa n be kũum da-lukã zugã, a yeela bũmb sẽn wilgd vẽeneg tɩ Wẽnnaam sẽn pʋlem ãdem-biisã bũmb ningã na n pidsame. Bi-bɛɛg a yembr b sẽn da ka n yɛgl-a n kos-a-la woto: “Yãmb sã n wa reeg y naamã, bɩ y tẽeg mam yelle.” La a Zezi leok-a-la woto: “Sɩd-sɩda mam yeta foo rũndã: Fo na n wa zĩnda ne maam arzãnã pʋgẽ.” (Luk 23:42, 43, NW ) Ra-kãngã sẽn da yaa zʋɩfã yĩnga, yaa vẽeneg t’a ra pa baood tɩ b wilg-a arzãnã sẽn dat n yɛɛlg ye. A ra sɩng n miime tɩ b tẽeda vɩɩm sẽn pa sat tẽngã zugu.

14. a) Bõe n wilgd t’a Zezi sã n da wa gomd tɩ vɩɩmd saasẽ yelle, a tʋm-tʋmdbã ra pa wʋmd a võore? b) Wakat bʋg la a Zezi karen-biisã bãng vẽeneg tɩ neb n na n wa tɩ vɩɩmd saasẽ?

14 La a Zezi sẽn wa n gomd neb sẽn na n tɩ vɩɩmd saasẽ yellã, a kɛlgdbã ra pa wʋmd a võor ye. Wala makre, a sẽn wa n yeel a tʋm-tʋmdbã t’a na n kẽnga saasẽ n tɩ maneg zĩig n bĩng-bã, b pa wʋm a gomdã võor ye. (Karm-y Zã 14:2-5.) Kaoosg zugẽ, a wa n yeel-b-la woto: “Mam ket n tara bũmb wʋsg n dat n togs yãmba, la yãmb ka tõe n deeg bãmb masã ye. La Sõngda sẽn yaa sɩd sɩɩga sã n wa, bãmb na yãag yãmb sɩda fãa pʋga.” (Zã 16:12, 13) Yaa Wẽnnaam sẽn wa n zae-b ne a vʋʋsem sõngã yʋʋmd 33 Pãntekotã daar tɩ b na n wa yɩ rĩm dãmbã tɛk la b yaool n bãng vẽeneg tɩ yaa saasẽ la b na n tɩ rɩ b naamã. (1 Kor. 15:49; Kol. 1:5; 1 Pɩɛ. 1:3, 4) Wa tɩ vɩɩmd saasẽ wã ra yaa bõn-paalg ne-ba, tɩ lebg rẽ yell la b gomd lɛta nins Wẽnnaam sẽn kɩt tɩ b gʋls rẽ poorã pʋgẽ n yɩɩda. La rẽ yĩnga lɛta kãens pʋgẽ, b kell n wilgame tɩ ãdem-biis n na n wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽngã zug bɩ?

Wẽnnaam sẽn kɩt tɩ b gʋls lɛta ninsã yetame tɩ bõe?

15, 16. Lɛtr ning b sẽn gʋls hebre rãmbã n paas tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr goamã wilgda bõe tẽng zug vɩɩm sẽn kõn sa wã wɛɛngẽ?

15 Tʋm-tʋmd a Poll lɛtr ning a sẽn tool hebre rãmbã pʋgẽ, a boola a tẽed-n-taasã tɩ “ba-bi-sõamyã sẽn paam pʋɩɩr ne [“saasẽ,” NW ] boolgã.” La a yeel me tɩ Wẽnnaam kɩtame t’a Zezi na n soog “dũni ninga sẽn watã.” (Heb. 2:3, 5; 3:1) Biiblã babg ning b sẽn gʋls ne gɛrkã pʋgẽ, b sã n gomd “dũni” yelle, yaa ãdem-biisã sẽn be tẽngã zugã yell la b gomda. Dẽnd b sã n gomd ‘dũni sẽn wat’ yelle, yaa neb nins sẽn na n vɩɩmd tẽngã zug a Zezi Kirist naamã sasa wã yell la b gomda. Wakat kãngã, a Zezi na n pidsa Wẽnnaam sẽn pʋlem bũmb ningã. A pʋlma woto: “Nin-tɩrs na n sooga dũniyã la bãmb na n zĩnda a zug wakat sẽn ka sɛta.”—Yɩɩl 37:29.

16 Wẽnnaam vẽnega tʋm-tʋmd a Pɩɛɛr me t’a gom ãdem-biisã beoog daarã yelle. A yeela woto: “Wa sẽn zems bãmb kãabgo, tõnd gũuda yĩngr paalg la tẽn-paalga, tɩrlem sẽn na n zĩnd b pʋsẽ.” (2 Pɩɛ. 3:13.) Bõe n na n ledg rũndã-rũndã nanambsã b sẽn bool tɩ saasã, la nin-wẽnsã b sẽn bool tɩ tẽngã? Yaa “yĩngr paalga,” rat n yeel tɩ Wẽnnaam Rĩungã a sẽn bobl Mesi wã, ne “tẽn-paalga,” rat n yeel tɩ nin-tɩrs sẽn tũud Wẽnnaam wa a sẽn datã n na n deeg b zĩiga.

17. Wilgr 21:1-4 wilgdame tɩ ãdem-biisã vɩɩm na n wa yɩɩ wãn to?

17 D sã n karemd Biiblã yaoolem sebrã n yãt b sẽn bilgd tɩ ãdem-biisã na n wa lebs n zemsa zãng n pa tar yel-wẽndã, nooma d sũy wʋsgo. (Karm-y Wilgr 21:1-4.) D yaab a Ãdem sẽn maan yel-wẽndã tɛka, yaa bõn-kãng la ãdem-biis nins fãa sẽn tũ Wẽnnaamã ra tẽeda. Nin-tɩrs n na n vɩɩmd tẽngã zug wakat sẽn kõn sa n pa tol n kʋʋl ye. Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne hebre wã la a babg ning b sẽn da gʋls ne gɛrkã fãa wilgda rẽ vẽenega, la woto ket n kengda neb nins sẽn maand a Zeova raabã raood hal ne rũndã.—Wil. 22:1, 2.

Y tõe n wilgame bɩ?

• “Bũmb fãa manegr” yellã a Zezi sẽn gomã yaa bõe?

• A Zezi goma ne a Nikodɛm bõe yelle?

• Bõe la a Zezi pʋlem bi-bɛɛgã?

• Wãn-wãn la lɛtr ning b sẽn tool hebre rãmbã n paas a Pɩɛɛr goamã wilgd tɩ neb n na n sɩd wa vɩɩmd wakat sẽn kõn sa tẽngã zugu?

[Zãmsgã sogsgã]

[Foto, seb-neng 15]

Neb nins a Zezi sẽn boond t’a piisã na n wa vɩɩmda wakat sẽn kõn sa tẽngã zugu

[Foto rãmba, seb-neng 16]

A Zezi ra gomda vɩɩm sẽn kõn sa wã yelle