Si Adan kag si Eva—Matuod Bala Sila?

MADAMO ang nagapati nga ang ginasugid sang Genesis parte kanday Adan kag Eva isa lamang ka makawiwili nga istorya. “Ang katapo sang dalagku nga mga relihion nga nagapangangkon nga Cristiano madugay na nga nagapati nga ang mga istorya sa Genesis subong sang Adan kag Eva himuhimo lamang,” siling sang isa ka sulat sa editor sang magasin nga Time. Amo man sini ang pagpati sang madamo nga Katoliko, Protestante, kag Judiyo nga mga iskolar. Suno sa ila, ang kalabanan nga ginasugid sang Genesis wala gid nagahisanto sa kasaysayan ukon sa siensia.

Ano sa banta mo? Nagapati ka bala nga matuod sanday Adan kag Eva? May ebidensia bala nga nagkabuhi gid sila? Sa pihak nga bahin, ano ang epekto kon indi naton pagpatihan ang mga rekord sa Genesis?

Sibu Bala sa Siensia ang Ginasiling sang Genesis?

Una, balikan naton ang mga hitabo sang gintuga ang una nga tawo. Tuhoy kay Adan, ang Biblia nagsiling: “Ang GINOONG Dios naghimo sang tawo gikan sa yab-ok sang duta, kag naghuyup sa iya ilong sang ginhawa sang kabuhi; kag ang tawo nanginbuhi nga kalag.” (Genesis 2:7) Nagahisanto bala ini sa mga nadiskobrehan sang siensia?

Suno sa libro nga Nanomedicine, ang lawas sang tawo ginahuman sang 41 ka kemikal nga mga elemento. Ining panguna nga mga elemento—karbon, iron, oksiheno, kag iban pa—yara sa “yab-ok” sang duta. Gani, subong sang ginasiling sang Genesis, ang tawo “gikan sa yab-ok sang duta.”

Paano nangin buhi nga tawo ining wala sing kabuhi nga mga elemento? Para mahibal-an naton kon daw ano ini kabudlay, binagbinaga ang NASA space shuttle, ang isa sa pinakamabudlay nga makina nga nahimo sang tawo. Ining ginde sinyo nga teknolohiya may 2.5 milyones ka piyesa. Tinuig ang ginhinguyang sang mga grupo sang mga enhinyero sa pagdesinyo kag pagtakod sang mga bahin sini. Karon, binagbinaga naman ang lawas sang tawo. Ginahuman ini sang mga 7 ka octillion nga atom, 100 ka trilyon nga selula, dinosena nga organo, kag indi magnubo sa 9 ka panguna nga sistema sang mga organo. * Paano nagluntad ining makalilibog kag masibod nga pagkahuman sang makinarya sang lawas sang tawo? Nagtuhaw lang bala ini ukon gindesinyo sang isa ka intelihente nga Manunuga?

Dugang pa, paano nabuhi ang mga tawo? Ano ang ginhalinan sang kabuhi? Ginabaton sang mga sientipiko nga wala nila ini mahibaluan. Ang matuod, wala gani sila sing nagakaigo nga paathag kon ano gid ang kabuhi. Pero para sa mga nagapati nga may Manunuga, mahapos lang ini ipaathag. Siempre, ang kabuhi naghalin sa Dios. *

Dapat mo bala patihan ang ginasiling sang Genesis nga si Eva gintuga halin sa gusok ni Adan? (Genesis 2:21-23) Antes ka magsiling nga himuhimo lamang ini nga istorya, binagbinaga ang masunod: Sang Enero 2008, ang mga sientipiko sa California, U.S.A., nakahimo sing una nga mature cloned human embryos halin sa mga selula sang adulto nga panit. Nakahimo naman sila sing indi magnubo sa 20 ka sapat, sa amo man sini nga pamaagi. Ang labing bantog sa sini amo ang karnero nga si Dolly, nga nahimo sang 1996 halin sa mammary gland sang karnero. *

Wala kita makahibalo kon ano ang mangin resulta sini nga mga eksperimento. Pero amo ini ang punto: Kon ang tawo sarang gani makagamit sing biological material halin sa isa ka organismo para makahimo sing isa nga pareho man sini nga organismo, indi bala nga makahimo man ang labing gamhanan nga Manunuga sing isa ka tawo halin sa biological material sang lain nga tawo? Talalupangdon nga sa masami, ginagamit sang mga doktor ang gusok sa mga reconstructive surgery bangod nagatubo ini liwat kon kuhaon.

Ang Ginasiling sang Biblia Parte Kanday Adan kag Eva

Mahimo nga makibot ang iban kon mahibaluan nila nga sanday Adan kag Eva sulitsulit nga ginsambit sa Biblia. Ano ang ginapamatud-an  sini nga mga reperensia parte sa pagkasibu sang ginasiling sang Genesis?

Halimbawa, binagbinaga ang listahan sang mga kaliwatan sang mga Judiyo nga narekord sa kapitulo 1 asta 9 sa tulun-an sang Nahaunang Cronica sa Biblia, nga detalyado nga naglista sang 48 ka henerasyon. Sa kapitulo 3 naman sang Ebanghelyo ni Lucas, mabasa ang listahan sang 75 ka henerasyon. Ginsubay ni Lucas ang kaliwatan ni Jesucristo, samtang ginrekord naman sa Cronica ang kaliwatan sang mga hari kag mga saserdote sang pungsod sang Israel. Nalakip sa sining duha ka listahan ang kilala nga mga tawo subong nanday Solomon, David, Jacob, Isaac, Abraham, Noe, kag Adan. Ang tanan nga ngalan sa sining duha ka listahan, mga ngalan sang matuod nga mga tawo, kag si Adan ang pinakauna sa matuod nga mga tawo sa sini nga mga listahan.

Dugang pa, sulitsulit nga ginasambit sang Biblia sanday Adan kag Eva subong matuod nga mga tawo, indi himuhimo lamang nga mga karakter. Yari ang pila ka halimbawa:

• “Ginhimo [sang Dios] gikan sa isa ka tawo ang tagsa ka pungsod sang mga tawo.” —BINUHATAN 17:26.

• “Paagi sa isa ka tawo nagsulod ang sala sa kalibutan kag ang kamatayon paagi sa sala, kag gani . . . ang kamatayon naggahom subong hari halin kay Adan tubtob kay Moises.”—ROMA 5:12, 14.

• “Ang una nga tawo nga si Adan nangin buhi nga kalag.”—1 CORINTO 15:45.

• “Si Adan una nga gintuga, dayon si Eva.” —1 TIMOTEO 2:13.

• “Si Enoc, ang ikapito sa linya kutob kay Adan, nagtagna man tuhoy [sa malaut].” —JUDAS 14.

Labaw sa tanan, ginsambit sang pinakamasaligan nga saksi sa Biblia, si Jesucristo, ang pagluntad nanday Adan kag Eva. Sang ginpamangkot parte sa diborsio, si Jesus nagsabat: “Sa ginsuguran sang pagpanuga ‘Ginhimo [sila sang Dios] nga lalaki kag babayi. Bangod sini bayaan sang lalaki ang iya amay kag iloy, kag ang duha mangin isa ka unod’ . . . Gani ang gintingob sang Dios indi pagbulagon sang tawo.” (Marcos 10:6-9) Gamiton ayhan ni Jesus ang isa ka himuhimo lang nga istorya sa iya pagpasad sang isa ka legal nga sulundan? Indi gid! Ginsambit ni Jesus ang Genesis bangod matuod gid ini.

Sa pagsumaryo sining mga ebidensia halin sa Biblia, ang The New Bible Dictionary nagsiling: “Ginpamatud-an sang Bag-ong Testamento nga matuod ang ginasiling sa una nga mga kapitulo sang Genesis.”

Ang Epekto Sini sa Iban Pa nga Panudlo sa Biblia

Para sa madamo nga debotado, indi gid man kinahanglan nga patihan sanday Adan kag Eva agod mangin maayo nga Cristiano. Daw matuod man ini. Pero binagbinagon naton ang epekto sini nga pagpati.

Halimbawa, hambalan naton ang isa ka doktrina sa Biblia nga importante gid para sa kalabanan nga sumilimba—ang pagtubos ukon gawad. Suno sa sini nga panudlo, ginhatag ni Jesucristo ang iya himpit nga tawhanon nga kabuhi subong gawad para luwason ang mga tawo sa ila mga sala. (Mateo 20:28; Juan 3:16) Subong sang nahibaluan na naton, ang gawad amo ang ginabayad agod matubos ukon mabakal liwat ang isa ka butang nga nadula ukon na-forfeit. Sa amo, ginlaragway sang Biblia si Jesus subong “katumbas nga gawad.” (1 Timoteo 2:6) Mahimo mamangkot kita kon katumbas sang ano? Ang Biblia nagasabat: “Subong nga kay Adan ang tanan nagakapatay, amo man kay Cristo ang tanan buhion.”  (1 Corinto 15:22) Ang himpit nga kabuhi nga ginsakripisyo ni Jesus para magawad ang matinumanon nga katawhan katumbas sang himpit nga kabuhi nga nadula ni Adan sang nagpakasala sia sa Eden. (Roma 5:12) Maathag nga kon indi matuod si Adan, wala gid sing pulos ang paghatag ni Cristo sang iya kabuhi.

Kon kabigon naton nga himuhimo lang ang ginasiling sang Genesis parte kanday Adan kag Eva, may daku ini nga epekto sa halos tanan nga panguna nga mga panudlo sang Biblia! * Kon amo sini ang aton pagpati, madamo nga pamangkot ang indi masabat kag wala sing basihan ang aton pagtuo.—Hebreo 11:1.

May Kahulugan Bala ang Kabuhi?

Binagbinagon naton karon ining importante nga pamangkot: Kon indi naton pagpatihan ang ginasiling sang Genesis, mapaathag ayhan naton ang kahulugan kag katuyuan sang kabuhi? Sa pagtamod ni Richard Dawkins, isa sa mga nagapanguna nga ebolusyonista kag atiesta, ang uniberso “wala sing desinyo, wala sing katuyuan, wala sing maayo kag malain, wala sing bisan ano, wala sing pulos ang tanan.” Tuman gid kasubo kon amo sini ang kahimtangan. Baliskad gid ini sa ginahandum sang mga tawo!

Tuhay gid sa pagtamod ni Dawkins ang paathag sang Biblia sa pinakaimportante nga mga pamangkot parte sa kabuhi: Sa diin kita naghalin? Ano ang katuyuan sang kabuhi? Ngaa grabe gid ang kalautan kag pag-antos sa kalibutan? Madula pa ayhan ang kalautan? Kag iban pa. Dugang pa, bangod ginhatag ni Cristo ang iya kabuhi may paglaum kita nga mabuhi sing walay katapusan sa Paraiso, pareho sa Eden nga ginbutangan sang Dios sa una mga tawo nga sanday Adan kag Eva. (Salmo 37:29; Bugna 21:3-5) Matahom gid ini nga palaabuton! *

Bisan pa ang rekord parte kanday Adan kag Eva mahimo nga indi maghisanto sa teoriya sang ebolusyon, nagahisanto naman ini sa kon ano ang napamatud-an sang siensia. Dugang pa, nagahisanto gid ini sa inspirado nga Pulong sang Dios, ang Biblia, nga nagapaathag sang kahulugan kag katuyuan sang kabuhi.

Gani, maayo gid kon usisaon mo mismo ang Biblia. Ang mga Saksi ni Jehova malipay gid sa pagbulig sa imo.

[Mga Nota]

[Blurb sa pahina 14]

Maathag nga kon indi matuod si Adan, wala gid sing pulos ang paghatag ni Cristo sang iya kabuhi

[Mga Retrato sa pahina 12, 13]

Kon ang space shuttle gindesinyo, amo man ang lawas sang tawo

[Retrato sa pahina 15]

Ginpatuhuyan ni Jesus ang pagluntad nanday Adan kag Eva