Ge o Kgopišegile

BATHO ba a ye ba re, go itefeletša go bose. Seo ke ka gobane ka tlhago re ikwa re befelwa ge re kgopišwa goba re kwešwa bohloko ka tsela e itšego. Maikwelo a rena a ka gare a mabapi le seo se lokilego le se se fošagetšego a nyaka gore go hloka toka go lokišwe. Potšišo ke gore, bjang?

Therešo ke gore dikgopišo di a feta-fetana, di tloga go go phasolwa, go kgorometšwa, goba go rogwa go ya go mantšu a gobošago, go itiwa, go hlakolwa, bjalo-bjalo. O ikwa bjang ge o rumolwa ka tsela e itšego? Go bonagala karabelo ya ba bantši lehono e le, ‘Ke tla ba dira seo ba ntirilego sona!’

Kua United States, barutwana ba bantši ba lego mephatong ya mathomong sekolong se se phagamego ba ile ba latofatša barutiši bao ba ba layago ka gore ba ba swara gampe e le ge ba itefeletša. Brenda Mitchell, mopresitente wa Mokgatlo wa Barutiši wa New Orleans, o re: “Seo se diregago ke gore gatee-tee ge tatofatšo e e-ba gona, botumo bja morutiši bo a senyega.” Gaešita le ka morago ga ge go hlatsetšwe gore tatofatšo yeo e be e le maaka, tshenyego yeo ya botumo e fela e le gona.

Mošomong, palo e oketšegago ya bašomi bao ba rodišitšwego mošomo ba leka go itefeletša go bathwadi ba bona ka go senya goba go phumola tsebišo e bohlokwa tshepedišong ya megala khomphutheng ya khamphani. Ba bangwe ba utswa diphiri tša khamphani gomme ba di rekiša goba go di fa batho ba bangwe. Makasine wa The New York Times o bega gore, go tlaleletša tabeng ya go utswa difaele tša elektroniki, “go utswa dilo tša khamphani e sa dutše e le tsela e nngwe yeo bašomi ba itefeletšago ka yona.” Go lwantšha maiteko a go itefeletša, dikhamphani tše dintši di phethile ka gore di romele mohlokomedi gore a felegetše motho yo a rodišitšwego mošomo ka ofising ya gagwe, a mo letele e bile a mo ntšhe meagong ya khamphani.

Ga bjale, mokgwa o tlwaelegilego kudu wa go itefeletša o akaretša bao ba tlwaelanego kudu le rena—bagwera, bao re ba tlwaetšego gotee le ditho tša lapa. Maikwelo a bohloko ao a bakilwego ke mantšu a sego botho goba tiro e bontšhago go se naganele a ka dira gore go arabelwe ka go itefeletša. Ge e ba mogwera a go bolediša ka segalo se bogale, na o mo araba  ka mantšu a sego botho? Ge e ba setho sa lapa se go kweša bohloko ka tsela e itšego, na o loga maano a go itefeletša? Ruri go bonolo go dira dilo ka tsela yeo ge motho yo a re kgopišago e le motho yo re tlwaelanego kudu le yena!

Bošilo bja go Itefeletša

Gantši, bao ba nyakago go itefeletša ba dira bjalo ka maiteko a go fodiša sekgopi. Ka mohlala, Beibele e re botša gore ge barwa ba mopatriareka wa Moheberu e lego Jakobo ba e-kwa gore Sikeme wa Mokanana o katile kgaetšedi’a bona Dina, ba ile “ba kwa bohloko, ba befêlwa xaxolo.” (Genesi 34:1-7) Go lefeletša bobe bjoo bo dirilwego kgaetšedi’a bona, barwa ba babedi ba Jakobo ba ile ba loga leano kgahlanong le Sikeme le ba ntlo ya gagwe. Ka go diriša boradia, Simeone le Lefi ba ile ba tsena motseng wa Kanana gomme ba bolaya monna yo mongwe le yo mongwe, go akaretša le Sikeme.—Genesi 34:13-27.

Na tšhollo yeo ya madi ka moka e ile ya rarolla bothata? Ge Jakobo a e-kwa seo barwa ba gagwe ba se dirilego, o ile a ba kgala ka gore: “Le nthloletše mabothata, Le ntohlanya le batho ba naxa yé, . . . Ba ka mpokanêla ba mpolaya, ba fediša nna le ba motse wa-ka ka moka.” (Genesi 34:30) Ee, go e na le go rarolla bothata, go itefeletša ga bona go bile le mafelelo a fapanego; lapa la Jakobo bjale le be le swanetše go dula le phafogetše ditlhaselo tša go itefeletša tše tšwago go baagišani ba galefilego. E le ge mohlomongwe a leka go phema ditla-morago tše bjalo, Modimo o ile a laela Jakobo gore a huduše lapa la gagwe lefelong leo gomme a ye Bethele.—Genesi 35:1, 5.

Ditiragalo tšeo di bilego gona ka baka la go katwa ga Dina di gatelela thuto e bohlokwa. Tefeletšo gantši e baka ditiro tša go itefeletša, gomme seo se tla dula se ipoeletša. Ka baka leo, seema sa Sejeremane se a rereša ge se re: Tefetšo ga e ke e dula e sa lefeletšwe.

Bohloko bjo bo Ipoeletšago

Go tsepamiša kgopolo le matla tabeng ya go nyaka go otla motho yoo a re fošeditšego go na le mafelelo a gobatšago. Puku ya Forgiveness—How to Make Peace With Your Past and Get On With Your Life e re: “Bogale bo a go ja. Go ja nako le matla ge o dutše o nagana ka ditiragalo tše kwešago bohloko tša nakong e fetilego, ge ka pelong o roga batho bao ba go  kwešitšego bohloko, gotee le ge o loga maano a go itefeletša.” Bjalo ka ge Beibele e hlalosa ka mo go kwagalago, “lehufa ké bolwetši mašapong.”—Diema 14:30.

Ee, motho a ka thaba bjang ge lehloyo le maikwelo a ka bakago tshenyo a tletše pelong ya gagwe? Mohlalosi yo mongwe o boletše gore: “Ge e ba o nagana gore ‘go itefeletša go bose,’ lebelela batho bao ba phetšego nywaga e mentši ba itefeletša.”

Ela hloko seo se bego se dutše se direga dikarolong tše dintši tša lefase moo go nago le dintwa tša semorafo le tša bodumedi. Gantši polao e baka e nngwe, e lego seo se fo bago se dira gore go dule go e-na le lehloyo le lehu. Ka mohlala, ge pomo e be e bolaya bafsa ba 18 tlhaselong ya botšhošetši, mosadi yo a bego a hwetšwe o ile a goeletša ka gore: “Re swanetše go itefeletša ga sekete!” Ka tsela yeo, bošoro bo tšwela pele feela, gomme batho ba bantši ba wetšwa ntweng.

“Leihlô ka Leihlô”

Ba bangwe ba re Beibele e lokafatša ditiro tša bona tša go itefeletša. Ba re, “Na Beibele ga e bolele gore ‘leihlô ka leihlô, leinô ka leinô’?” (Lefitiko 24:20) Ge o lebeletšwe feela ntle le go naganišiša, molao wa “leihlô ka leihlô” o ka bonagala o kgothaletša go itefeletša. Lega go le bjalo, ge e le gabotse o kgothaletša go thibela goba go lekanyetša ditiro tše hlokago tlhaologanyo tša go itefeletša. Go bjalo bjang?

Ge Moisiraele a be a ka itia Moisiraele gomme a mo ntšha leihlo, molao o be o dumelela kotlo e bontšhago toka. Lega go le bjalo, e be e se boikarabelo bja mohlaselwa go otla mohlasedi goba setho se sengwe sa lapa la gagwe. Molao o be o nyaka gore a iše taba go batho bao ba nago le matla a swanetšego a taolo—baahlodi ba kgethilwego—gore taba e rarollwe gabotse. Go tseba gore motho yo a dirilego tiro ya bosenyi goba ya bošoro ka boomo o be a tlo otlwa ka tsela yeo go be go ka thibela motho go dira dilo tše bjalo. Eupša taba ye ga e felele fao.

Pele ga ge a ka bolela molao wo go boletšwego ka wona ka mo godimo wa pušetšo, Jehofa Modimo o ile a botša setšhaba sa Isiraele a diriša Moše gore: “O se kê wa hlôya ngwan’eno pelong ya xaxo; . . . O se kê wa itefetša; O se kê wa dula Ò befeletšwe wa xeno xo ya xo ile.” (Lefitiko 19:17, 18) Ee, kgopolo ya “leihlô ka leihlô, leinô ka leinô” e swanetše go lebelelwa ka pono ya kgwerano ya Molao ka moka, yeo Jesu a ilego a dira kakaretšo ya yona ka ditaelo tše pedi tše rego: “O rate Jehofa Modimo wa gago ka pelo ya gago ka moka le ka moya wa gago ka moka le ka monagano wa gago ka moka” le gona “O rate moagišani wa gago go etša ge o ithata.” (Mateo 22:37-40) Ka gona, Bakriste ba swanetše go arabela bjang ge ba lebeletšane le go hloka toka?

Latela Tsela ya Khutšo

Beibele e hlalosa Jehofa e le “Modimo wa khutšo” e bile e kgothaletša barapedi ba gagwe gore ba “tsome khutšo le go e phegelela.” (Baheberu 13:20; 1 Petro 3:11) Eupša na tsela e bjalo e šoma e le ka kgonthe?

Nakong ya bodiredi bja gagwe bja lefaseng, Jesu o ile a tshwelwa ka mare, a itiwa, gomme a tlaišwa ke manaba a gagwe, a ekwa ke mogwera wa kgaufsi, a ba a lahlwa ke balatedi ba gagwe. (Mateo 26:48-50; 27:27-31) O ile a arabela bjang? Moapostola Petro o ngwadile gore: “Ge a be a rogwa, ga se a ka a ithogela. Ge a be a tlaišega, ga se a ka a tšhošetša, eupša o ile a dula a ikgafetše yo a ahlolago ka go loka.”—1 Petro 2:23.

Petro o hlalositše ka gore: “Kriste o ile a tlaišega bakeng sa lena, a le tlogelela mohlala gore le latele dikgato tša gagwe kgaufsi.” (1 Petro 2:21) Ee, Bakriste ba kgothaletšwa go ekiša Jesu, go akaretša le go kgotlelela ga gagwe go  hloka toka. Tabeng ye, Jesu ka boyena o boletše Thutong ya Thabeng gore: “Tšwelang pele le rata manaba a lena le go rapelela bao ba le tlaišago; e le gore le itlhatsele le le barwa ba Tatago lena yo a lego magodimong.”—Mateo 5:44, 45.

Bao ba nago le lerato la go swana le la Kriste ba arabela bjang ge ba fošeditšwe goba ba nagana gore ba fošeditšwe? Diema 19:11 e re: “Molemoxi xa a na sebefedi; bokwala bya xaxwe ké xe a sa latiše phošô.” Gape ba diriša keletšo ye, e rego: “O se ke wa itesa o fenywa ke bobe, eupša tšwela pele o fenya bobe ka bolo.” (Baroma 12:21) Seo ruri se fapana le moya wa go itefeletša woo o tletšego lefaseng lehono! Lerato la kgonthe la Bokriste le ka re thuša go fenya kganyogo ya go itefeletša gomme ka go rialo ra se “latiše phošô” ka gobane lerato “ga le boloke pego ya bobe.”—1 Bakorinthe 13:5.

Na se se bolela gore ge e ba re le mohlaselwa wa bosenyi goba re tšhošetšwa ka tsela e itšego, re swanetše go fo amogela seo ka boikokobetšo? Ga go bjalo le gatee! Ge Paulo a be a re, “Tšwela pele o fenya bobe ka bolo,” o be a sa bolele gore Mokriste o swanetše go laolwa ke go nyaka go hwela tumelo. Ka mo go fapanego, ge re hlaselwa, ruri re na le tshwanelo ya go iphemela. Ge o hlaselwa goba go hlaselwa dilo tša gago, o ka kgetha go leletša maphodisa mogala. Ge e ba taba e akaretša motho yo mongwe mošomong goba sekolong, go na le bao ba filwego matla a taolo bao re ka kgopelago thušo go bona.—Baroma 13:3, 4.

Lega go le bjalo, ke mo gobotse go dula re gopola gore go thata kudu go hwetša toka ya kgonthe mo tshepedišong ye ya dilo. Ge e le gabotse, ba bantši ba feditše maphelo a bona ba e nyaka, eupša ba ile ba feleletša ba tletše ka kgalako le lehloyo ge ba be ba sa hwetše seo ba se letetšego.

Ga go seo Sathane a se nyakago ge e se feela go bona batho ba se na botee ka baka la tefetšo le lehloyo. (1 Johane 3:7, 8) Se kaone kudu ke gore re dule re gopola mantšu a a ka Beibeleng a rego: “Le se ke la itefeletša, baratiwa, eupša šuthelelang kgalefo; gobane go ngwadilwe gwa thwe: ‘Tefetšo ke ya-ka, ke tla lefetša, go re’alo Jehofa.’” (Baroma 12:19) Ka go tlogelela ditaba go Jehofa, re itokolla bohlokong bjo bogolo, kgalefong le bošorong.—Diema 3:3-6.

[Ntlhakgolo go letlakala 22]

“O rate Jehofa Modimo wa gago ka pelo ya gago ka moka le ka moya wa gago ka moka le ka monagano wa gago ka moka” le gona “O rate moagišani wa gago go etša ge o ithata”

[Diswantšho go letlakala 23]

Lerato “ga le boloke pego ya bobe.” —1 Bakorinthe 13:5