Yoẹme Je Wo Udu Wọhọ Kristi

‘Wha wo udu. Mẹ re ase akpọ na no.’—JỌN 16:33.

1. Ẹvẹ Jesu o yoẹme kẹ Ọghẹnẹ te?

 NOTỌ avọ otọ ze Jesu Kristi o bi ro ru oreva Ọghẹnẹ. O tube roro ẹsiẹvo ho inọ o re veghe uzou kẹ Ọsẹ obọ odhiwu riẹ. (Jọn 4:34; Hib. 7:26) Rekọ okenọ ọ ziọ otọakpọ, ọ nyaku eware nọ e dawo ẹmeoyo riẹ kẹ Jihova. No emuhọ usiuwoma ota riẹ ze, ewegrẹ Jesu, kugbe Setan omariẹ, a daoma kpokpo Jesu hayo viẹe họ re ọ ghẹmeeyo. (Mat. 4:1-11; Luk 20:20-25) Ewegrẹ Jesu a ru akpọ bẹe. Ukuhọ riẹ, a te si uwhu kpei. (Mat. 26:37, 38; Luk 22:44; Jọn 19:1, 17, 18) Evaọ udevie enana kpobi, ghelọ uye nọ o bẹ riẹ, Jesu ‘ọ roma kpotọ rite uwhu.’—Se Ahwo Filipai 2:8.

2, 3. Eme ma rẹ sai wuhrẹ mi Jesu, ọnọ o yoẹme dede nọ ọ ruẹ uye?

² Eware nọ Jesu ọ nyaku evaọ otọakpọ i wuhrẹ i rie oware nọ u dhesẹ re a yoẹme evaọ otọ uye. (Hib. 5:8) O sae wọhọ nnọ eware nọ o gwọlọ kpobi re ohwo ọ gọ Jihova, Jesu ọ riẹ rai re no. Ọ reawere usu okpekpe kugbe Jihova evaọ ikpe nọ  a rẹ sai kele he, yọ ọ jọ “osu iruo” Ọghẹnẹ evaọ oke emama. (Itẹ 8:30) Rekọ ẹrọwọ riẹ nọ o kru nọ ọ jẹ ruẹ uye u dhesẹ inọ ọ ginẹ gbakiete. Onana o tẹ lẹliẹ usu riẹ kugbe Ọsẹ riẹ ga vi epaọ ọsosuọ. Eme ma rẹ sai wuhrẹ no onana ze?

³ Dede nọ Jesu ọ jọ gbagba, ọ riẹ inọ ọ sae rọ ẹgba obọ riẹ kru ẹgbakiete he. Ọ lẹ se Ọghẹnẹ re o fi obọ họ kẹe. (Se Ahwo Hibru 5:7.) Re ma sae ruabọhọ ẹmeoyo, u fo nnọ ma rẹ lẹ se Ọghẹnẹ ẹsikpobi. Onana jabọ nọ Pọl ukọ na ọ rọ hrẹ Ileleikristi nọ: “Wha jọ ẹjiroro nana ọjọ eva rai, ọnọ wha wo eva Kristi Jesu, ọnọ . . . o hrẹ oma riẹ kpotọ ọ tẹ rọwo whu.” (Fil. 2:5-8) Uzuazọ nọ Jesu o yeri u dhesẹ inọ o lọhọ re ahwo-akpọ a yoẹme makọ evaọ udevie ahwo muomu. Ginọ uzẹme inọ Jesu ọ jọ ohwo ọgbagba, rekọ ẹvẹ kpahe ahwo-akpọ nọ e gba ha wọhọ omai re?

Ẹmeoyo Dede nọ Ma Gba Ha

4. Eme uvẹ ẹsalọ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai u dhesẹ?

⁴ Nọ Ọghẹnẹ ọ ma Adamu avọ Ivi ọ kẹ rai uvẹ nọ a rẹ rọ salọ. Mai emọ rai ma wo uvẹ ẹsalọ re. Eme oyena u dhesẹ? U dhesẹ inọ ma rẹ sae salọ sọ ma re ru oware uwoma hayo uyoma. Koyehọ, Ọghẹnẹ ọ kẹ omai uvẹ nọ ma rẹ rọ salọ sọ ma re yoẹme kẹe hayo ma rẹ ghẹmeeyo kẹe. Rekọ onọ ma salọ kpobi avọ osohwa nọ u re noi ze. Ẹsalọ mai o re dhesẹ sọ ma ti wo uzuazọ evaọ obaro. Onọ ma salọ u re kpomahọ amọfa re.

5. Didi use-abọ mai kpobi ma wo, kọ ẹvẹ ma sai ro dikihẹ ga?

⁵ Fikinọ ma reuku sebaẹgba, ma re wuhrẹ ẹmeoyo. O rẹ jọ bẹbẹ ẹsejọ re ma koko izi Ọghẹnẹ. Onana o jọ ẹbẹbẹ kẹ Pọl. O kere nọ: “Mẹ jọ ekuakua oma mẹ ruerẹ uzi ofa, nọ u bi kpokpo uzi eva mẹ, nọ o be rehọ omẹ ze igbo uzi umuomu, onọ o [rrọ] eva oma mẹ.” (Rom 7:23) Nọ eware e tẹ be riẹ nya, o rẹ jọ lọlọhọ re a yoẹme. Rekọ eme ma re ru otẹrọnọ ma gwọlọ koko uzi Ọghẹnẹ jọ rekọ “urusio uwo, gbe urusio ibiaro” e be gwọlọ ru omai raha uzi na? Ekpehre isiuru nana e rẹ sae roma via fiki sebaẹgba mai avọ “ẹzi akpọ na” nọ o wariẹ omai họ, yọ isiuru nana e rrọ gaga. (1 Jọn 2:16; 1 Kọr. 2:12) Re ma sai mugba kẹ isiuru nana, ma rẹ ‘ruẹrẹ udu mai kpahe’ jẹ gbaemu inọ ma re yoẹme kẹ Jihova hrọ taure ma tẹ te nyaku edawọ. (Ol. 78:8) Ma jọ Ebaibol na wo iriruo buobu erọ ahwo nọ a dikihẹ ga fikinọ a ruẹrẹ idu rai kpahe.—Ẹzra 7:10; Dan. 1:8.

6, 7. Dhesẹ epanọ uwuhrẹ omobọ-ohwo o re ro fi obọ họ kẹ omai jẹ emamọ iroro.

⁶ Edhere jọ nọ ma sae rọ ruẹrẹ idu mai kpahe họ osegboja nọ ma re ro wuhrẹ Ikereakere na gbe ebe ukoko na. Joma rehọ oriruo jọ. Dae rehọ iẹe nnọ oke nọ who fihọ kẹ uwuhrẹ omobọ ra u te no. Whọ lẹ no re ẹzi Jihova o fi obọ họ kẹ owhẹ fi eware nọ who bi ti wuhrẹ na họ iruo. Who wo iroro inọ whọ te jọ etehe-ughe rri ifimu jọ evaọ owọwọ odẹnotha. Who yo nnọ ahwo a ta ẹme ezi kpahe ifimu na; rekọ whọ tẹ jẹ riẹ nnọ ifimu na o wo eria jọ nọ a jo dhesẹ ọfariẹ-ogbe gbe ozighi.

⁷ Who roro kpahe ohrẹ Pọl nọ o rrọ Ahwo Ẹfẹsọs 5:3: “Rekọ igberedha, gbe egbegbe kpobi, hayo eware amọfa eguọlọ, ufo re a gbẹ jọ udevie rai fodẹ ae he, epanọ wha zihe ruọ erezi no na.” Whọ tẹ jẹ kareghẹhọ ohrẹ Pọl nọ o rrọ Ahwo Filipai 4:8. (Sei.) Nọ who bi roro kpahe ohrẹ nana, whọ tẹ nọ oma ra nọ, ‘Me te keke aro fihọ rri ifimu itieye na, kọ me bi  lele oriruo Jesu ọnọ ọ rehọ udu riẹ kpobi yoẹme kẹ Ọghẹnẹ?’ Eme who ti ru? Kọ who ti rri ifimu na ghele?

8. Fikieme u ro fo re ma se izi Ọghẹnẹ gboja?

⁸ O rẹ jọ thọthọ otẹrọnọ ma rehọ izi Jihova jeve jeve, ẹsejọhọ bi roro nnọ ma tẹ maki lele ahwo yoma nyusu, bi rri ighe ozighi gbe erọ ọfariẹ-ogbe, i re ru omai oware ovo ho. Ukpoye, ma rẹ thọ oma mai gbe emọ mai no eware ogbekuo erọ akpọ Setan. Ẹsejọ ma rẹ rehọ iduwo re ma ruẹse thọ oma mai no eyao jọ nọ i re vo. Kọ u gbe fo re ma thọ oma mai viere no “ereghẹ ukumuomu” na?—Ẹf. 6:11.

9. Fikieme ma rẹ rọ gbaemu inọ ma re yoẹme kẹ Jihova kẹdẹ kẹdẹ?

⁹ Ma rẹ nyaku iyero kẹdẹ kẹdẹ nọ ma rẹ jọ salọ sọ ma re yoẹme kẹ Jihova hayo ma re yo ho. Ma tẹ gwọlọ zọ, ma re yoẹme kẹ Ọghẹnẹ hrọ ma ve je koko izi ikiẹrẹe riẹ. Ma re dhesẹ inọ ma wo uvi ẹrọwọ nọ ma te bi lele oriruo Kristi, ọnọ o yoẹme ‘rite uwhu.’ Jihova ọ te hwosa k’omai otẹrọnọ ma kru ẹrọwọ mai. Jesu ọ ya eyaa nọ: “Ọnọ o kiakọ te urere ọye a re ti siwẹ.” (Mat. 24:13) O rrọ vevẹ inọ onana o gwọlọ nọ ma re wo udu, wọhọ epanọ Jesu o wo na.—Ol. 31:24.

Jesu—Ohwo nọ Ọ Mai Wo Udu

10. Ẹbẹbẹ vẹ ma rẹ sae rẹriẹ ovao ku, kọ eme ma re ru?

¹⁰ Fikinọ ẹzi akpọ nana ọ wariẹ omai họ, o gwọlọ inọ ma re wo udu re akpọ na ọ siọ omai ba egbeku. Ebẹbẹ buobu e vọ akpọ nana nọ e rẹ sai ru Ileleikristi kie no egagọ Jihova. Ileleikristi buobu a rẹriẹ ovao ku ọwọsuọ no obọ imoni rai ze. Evaọ erẹwho jọ, a be jọ isukulu wuhrẹ vi epaọ anwẹdẹ inọ ahwo a no erao ze, yọ ahwo buobu a be rọwo uwuhrẹ na inọ Ọghẹnẹ ọ rrọ họ. Ma rẹ sae rọ abọ muoma kẹ eware itieye na ha. Ma rẹ j’owọ re ma dikihẹ ga, ma vẹ rọ ere thọ oma mai. Oriruo Jesu o dhesẹ kẹ omai oghẹrẹ nọ ma sai ro ru onana.

11. Ẹvẹ oriruo Jesu nọ ma re roro kpahe o rẹ rọ kẹ omai udu?

¹¹ Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Evaọ akpọ na, wha re ti wo ẹlahiẹ; rekọ [wha wo udu]. Mẹ re ase akpọ na no.” (Jọn 16:33) Ẹsikpobi o mugba kẹ ẹzi akpọ na. Ọ kẹ akpọ na uvẹ hẹ re o ru ei siọ usiuwoma ba ẹta hayo re ọ dina dhomahọ eware nọ e rẹ dha Ọghẹnẹ eva; epọvo na ma re ru re. Evaọ olẹ, Jesu ọ ta kpahe ilele riẹ nọ: “A rọ e rọ akpọ na ha, wọhọ epanọ mẹ rọ ọ rọ akpọ na ha.” (Jọn 17:16) Ma te wuhrẹ kpahe udu nọ Kristi o dhesẹ je roro kpahe iẹe o rẹ kẹ omai udu re ma siomano akpọ na.

 Wuhrẹ Aruọwha Mi Jesu

12-14. Kẹ iriruo jọ nọ i dhesẹ nọ Jesu o wo aruọwha.

¹² Jesu o dhesẹ uvi aruọwha evaọ etoke odibọgba riẹ kpobi. Fiki epanọ ọ rrọ Ọmọ Ọghẹnẹ, ọ rehọ ababọ ozọ nya “ruọ eva uwou egagọ-ode Ọghẹnẹ, o te le enọ e rọ ẹzẹ gbe enọ e rọ ẹdẹ eva uwou egagọ-ode kpobi fihọ otafe, o te gele emẹjẹ inwene-igho hwẹ gbe ekaba enọ e be zẹ irueruẹ.” (Mat. 21:12) Okenọ elakpa a nyaze ti mu ei, ọ rehọ aruọwha nya lahwe re ọ ruẹse thọ ilele riẹ, ta nọ: “Otẹrọnọ wha be guọlọ omẹ, [ru] re ahwo nana a nyavrẹ.” (Jọn 18:8) Uwhremu na ọ tẹ ta kẹ Pita inọ o dhe ọpia riẹ họ owa, be rehọ ere dhesẹ inọ Jihova o fi udu riẹ họ orọnikọ ekwakwa-ẹmo ho.—Jọn 18:11.

¹³ Avọ aruọwha Jesu ọ fere ekpehre uruemu isu egagọ avọ iwuhrẹ ethọthọ rai via. Ọ ta kẹ ai nọ: “O da omẹ kẹ owhai hrọ, whai otu ikere-obe gbe Farisi, eviẹwẹ na! Keme wha wuhu ẹthẹ uvie odhiwu dhe ahwo. . . . Wha . . . siọ eware Uzi, oziẹ-okiẹrẹe, gbe ohrọ gbe orọwọ nọ e mae ro ba; . . . Wha be wozẹ uke egho gbe udo, rekọ eva rai e vọ avọ uji-utho gbe ifruriọ.” (Mat. 23:13, 23, 25) Ilele Jesu a te gwọlọ oghẹrẹ aruọwha ọvo na keme isu egagọ erue na a ti kpokpo ai a ve je kpe ejọ rai.—Mat. 23:34; 24:9.

¹⁴ Jesu o tube mugba kẹ idhivẹri. Ẹdẹjọ Jesu ọ nyaku ọzae jọ nọ idhivẹri e vọ oma, ọzae na ọ ga te epanọ ohwo ọvo ọ jẹ sae rọ egbregba gbae he. Ababọ ozọ, Jesu o te le idhivẹri nọ i je kpokpo ọzae na no. (Mak 5:1-13) Nẹnẹ Ọghẹnẹ ọ kẹ Ileleikristi ẹgba ha nọ a re ro ru eware igbunu itieye na. Ghele na, evaọ iruo usiuwoma ota mai, ma bi lele Setan fiẹmo abọ-ẹzi, ọnọ “o wuhu iroro enọ e rọwo ho di no.” (2 Kọr. 4:4) Wọhọ Jesu, ekwakwa ẹmo mai “erọ akpọ na ha, rekọ orọ ogaga Ọghẹnẹ nọ a rẹ rọ raha eria nọ egae”—koyehọ iwuhrẹ egagọ nọ e thọ nọ e daruọ iroro ahwo no. (2 Kọr. 10:4) Evaọ ohọre abọ-ẹzi nana, ma re wuhrẹ eware buobu no obọ Jesu ze.

15. Eme u ru Jesu wo aruọwha?

¹⁵ Ẹrọwọ Jesu oye u ru rie wo aruọwha orọnikọ ọ gwọlọ dhesẹ ẹgba riẹ kẹ ahwo ho. Ma re wo ẹrọwọ otiọye na re. (Mak 4:40) Ẹvẹ ma sai ro wo uvi ẹrọwọ? Ma rẹ sai je wuhrẹ mi Jesu evaọ onana re. Ọ riẹ Ikereakere na totọ, yọ ọ rọwo eme nọ e rrọ eva riẹ kpobi. Orọnikọ ọgbọdọ gheghe Jesu ọ jẹ rọ họre he rekọ ọgbọdọ abọ-ẹzi, koyehọ Ẹme Ọghẹnẹ. Ẹsikpobi ọ jẹ rehọ iwuhrẹ riẹ no Ikereakere na ze. Ẹsibuobu ọ jẹ hai mu ẹme riẹ họ nọ: “A kere nọ,” koyehọ evaọ Ikereakere na. *

16. Ẹvẹ ma sai ro ru ẹrọwọ mai ga?

¹⁶ Re ma sai wo ẹrọwọ nọ u re fi obọ họ kẹ omai fi edawọ nọ i re te Oleleikristi kparobọ, ma rẹ roma totọ wuhrẹ Ebaibol na kẹdẹ kẹdẹ je kpohọ iwuhrẹ ukoko re ma ruẹsi wo otoriẹ iwuhrẹ Ebaibol nọ e rẹ lẹliẹ omai wo uvi ẹrọwọ. (Rom  10:17) Ma re je roro didi kpahe eware nọ ma bi wuhrẹ re e sai te idu mai. Ẹrọwọ nọ ọ rọ gaga ọvo o rẹ sae lẹliẹ omai wo aruọwha. (Jem. 2:17) Ma rẹ jẹ lẹ kẹ ẹzi ọfuafo na keme ẹrọwọ yọ abọjọ ubi ẹzi na.—Gal. 5:22.

17, 18. Ẹvẹ uzoge oniọvo-ọmọtẹ jọ o ro dhesẹ aruọwha eva obọ isukulu?

¹⁷ Uzoge oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Kitty ọ ruẹ nọ uvi ẹrọwọ o rẹ kẹ aruọwha. No anwọ emaha ze ọ riẹ nọ ọ rẹ “vuọoma usiuwoma na ha” evaọ obọ isukulu, yọ ọ ginẹ gwọlọ ta usiuwoma kẹ ibe emọ-isukulu riẹ. (Rom 1:16) Ọ jẹ hae gbae mu kukpe kukpe inọ ọ rẹ ta usiuwoma kẹ amọfa, rekọ fiki ozọ ọ jẹ sai ru ere he. Nọ ọ kẹle ikpe 20 no o te no isukulu nọ ọ jọ no kpohọ efa. Ọ ta nọ, “Mẹ te gbẹ kuvẹ hẹ re ozodhẹ o whaha omẹ usiuwoma ota.” Kitty ọ lẹ re o wo ọkpọ aruọwha gbe areghẹ Kristi, jegbe uvẹ usiuwoma ota nọ u re rovie.

¹⁸ Ẹdẹ ọsosuọ nọ o ro mu isukulu họ a tẹ ta kẹ emọ-isukulu na omomọvo re a dhesẹ oma rai. Ibuobu rai a fodẹ egagọ rai jẹ ta nọ a kru egagọ rai ga tere he. Kitty ọ ruẹ nọ uvẹ nọ ọ be lẹ kẹ anwẹdẹ na ona. Nọ oke nọ o re ro dhesẹ oma riẹ u te ọ tẹ ta nọ, “Mẹ yọ omọvo Isẹri Jihova, yọ oware nọ o be kpọ egagọ gbe uruemu mẹ họ Ebaibol na.” Nọ ọ be ta ẹme na yọ emọ-isukulu riẹ jọ a bi mienu. Rekọ efa e gaviezọ yọ uwhremu na a tẹ jẹ nọe enọ. Iticha na ọ tubẹ ta nọ Kitty yọ omamọ oriruo ohwo nọ ọ sae thọ iwuhrẹ egagọ riẹ. Eva e were Kitty gaga nnọ ọ rọ aro kele aruọwha Jesu.

Wo Ẹrọwọ gbe Aruọwha Kristi

19. (a) Eme u dhesẹ re ohwo o wo uvi ẹrọwọ? (b) Ẹvẹ ma sai ro ru eva were Jihova?

¹⁹ Ikọ Jesu a riẹ inọ ẹrọwọ o re fi obọ họ kẹ ae wo aruọwha. A lẹ Jesu nnọ: “Tua ẹrọwọ mai.” (Se Luk 17:5, 6.) Uvi ẹrọwọ orọnikọ thakpinọ ohwo ọ rọwo nnọ Ọghẹnẹ ọ rrọ ọvo ho. O gwọlọ nnọ ohwo o re wo usu okpekpe kugbe Jihova, utiọ usu nọ ọmọ o re wo kugbe ọsẹ oyoyou riẹ. Solomọn o kere nọ: “Ọmọ mẹ, whote wo areghẹ, eva e rẹ were omẹ re. Whọ tẹ be ta emamọ ẹme eva erẹ were ẹzi mẹ.” (Itẹ 23:15, 16) Epọvo na re, ma te bi koko izi Jihova ababọ ozọ ahwo-akpọ o rẹ wha evawere se Jihova jẹ lẹliẹ omai wo udu ziezi. Fikiere, joma raro kele oriruo Jesu re ma dikihẹ ga kẹ ẹrẹreokie!

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Sae k’Iyo Enọ Nana Vevẹ?

• Eme o re fi obọ họ kẹ omai yoẹme dede nọ ma gba ha?

• Eme o rẹ lẹliẹ omai wo uvi ẹrọwọ, kọ ẹvẹ onana o sai ro fi obọ họ kẹ omai wo aruọwha?

• Eme o re noi ze nọ ma te bi yoẹme je wo ọkpọ aruọwha Kristi?

[Enọ Uwuhrẹ]

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 13]

Kọ whọ be ‘ruẹrẹ udu ra kpahe’ re who mugba kẹ edawọ?

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 15]

Wọhọ Jesu, ma rẹ sae rọ aruọwha dhesẹ inọ ma wo ẹrọwọ