Bed Ng’ama Winjo Wach Kendo ma Jachir Kaka Kristo

“Timuru chir! An aseloyo piny.”—JOH. 16:33.

1. Ere kaka Yesu nowinjo Nyasaye e yo makare chuth?

YESU KRISTO kinde duto ne timo dwaro mar Nyasaye. Onge kinde kata achiel ma noparo ngang’ ni mondo otamore winjo Wuon mare me polo. (Joh. 4:34; Hib. 7:26) Kata kamano, gik ma ne timore e ngimane ka en e piny ne omiyo winjo Wuon mare ok obedo mayot. Chakre chieng’ ma nochako tij lendo, wasik Yesu, moriwo nyaka Satan bende, notemo loko pache, wuonde, kata chune mondo owe chung’ motegno. (Math. 4:1-11; Luka 20:20-25) Wasik Yesugo ne omiyo obedo gi chandruok e paro koda winjo lit mang’eny e del. Gikone, ne ginege e yadh-sand. (Math. 26:37, 38; Luka 22:44; Joh. 19:1, 17, 18) E mago duto, Yesu podi ne odhi nyime “winjo wach nyaka tho” kata obedo ni noyudo chandruoge mager.—Som Jo Filipi 2:8.

2, 3. Ang’o mwanyalo puonjore kuom bedo ni Yesu ne winjo wach kata obedo ni nokalo e chandruok?

² Ngima Yesu ka en dhano e piny ne opuonje yore moko manyien mag winjo Nyasaye. (Hib. 5:8) Nyalo nenore ka gima koro ne onge weche momedore ma Yesu ne nyalo puonjore kuom wach tiyo ne Jehova. Kuom adier, ne oyudo osedak gi Jehova kuom higini tara mang’eny, kendo ne en “jatich molony” mar Nyasaye e kinde  mar chwech. (Nge. 8:30) Kata kamano, kuom nano e yie en owuon ka en kaka dhano, kata obedo ni nochandore nonyiso maler ni ne ochung’ motegno e yo makare chuth. Yesu Wuod Nyasaye, notimo dongruok e winjruok mare gi Jehova. Gin ang’o mwanyalo puonjore kuom ranyisine?

³ Kata obedo ni ne en dhano ma onge richo, Yesu ne ok otemo chung’ motegno kokalo kuom tekone owuon. Nokwayo Nyasaye e lamo mondo okonye siko gi chuny mawinjo wach. (Som Jo Hibrania 5:7.) Mondo wasiki ka wan joma winjo wach, wan bende onego wabed joma bolore kendo makwayo kony kuom Nyasaye pile ka pile e lamo. Nikech mano, jaote Paulo nowacho ne Jokristo kama: “Beduru gi paroni e chunyu ma ne ni e i Kristo Yesu,” ma “nobet mamuol, kodoko ng’a ma winjo wach nyaka tho.” (Fili. 2:5-8) Ngima Yesu nonyiso maler ni dhano nyalo winjo wach kata mana e piny mopong’ gi richo. En adier ni Yesu ne en dhano ma onge richo, to nade ne dhano morem kaka wan?

Wanyalo Winjo Wach Kata Obedo ni Wan Dhano Morem

4. Tiende ang’o bedo dhano mochwe gi thuolo mar timo yiero?

⁴ Nyasaye nochweyo Adam kod Hawa momiyogi rieko koda thuolo mar timo yiero. Wan kaka nyithindgi, wabende wan gi thuolo mar timo yiero. Mano tiende en ang’o? Mano nyiso ni wanyalo yiero timo gik mabeyo kata maricho. E yo machielo, wanyalo wacho ni, Nyasaye omiyowa thuolo mar yiero winje kata mar tamruok winje. Thuolo majaber ma kamano bende kelonwa ting’ maduong’. Kuom adier, yiero mwatimo, gibed mabeyo kata maricho nyalo miyowa ngima kata kelonwa tho. Bende, yiero mwatimo mulo kata jogo man machiegni kodwa.

5. En ang’o ma waduto wakedogo, to ere kaka wanyalo loyogo?

⁵ Nikech ne onyuolwa e richo, winjo wach ok en gima yot. Winjo kendo luwo chike Nyasaye ok en gima yot kinde duto. Paulo bende nokedo ahinya mondo obed gi chuny mar winjo wach. Nondiko kama: “E fuondena aneno chik machielo ka kedo gi chik mantie e parona, kendo oketa abed misumba richo modak e fuondena.” (Rumi 7:23) Kuom adier, winjo wach bedo mayot ka timo kamano ok bi dwaro ni wachiwore e yo moro, ok bi kelonwa lit moro, kata ka timo kamano ok bi bedonwa matek. To watimo nade kapo ni nitie tuomruok moro e kind gombo ma wan-go mar winjo wach kod “gombo mar ringruok, gi gombo mar wang’”? Gombo marichogi biro nikech wan dhano morem kendo nikech ‘chuny manie piny’ manyalo chikowa, kendo gombogo nigi teko maduong’ ahinya manyalo chiko ngimawa. (1 Joh. 2:16; 1 Kor. 2:12) Mondo wabed gi nyalo mar kwedo gombogo, nyaka walos kendo waik ‘chunywa kare’ kapok wach moro kata tem moro ma kore tek oyudowa, kendo onego wang’ad ni wabiro winjo Jehova kata teknwa machalo nade. (Zab. 78:8) Nitie ranyisi mathoth ei Muma mag jogo ma ne oloyo gombo maricho nikech ne giiko chunygi.—Ezra 7:10; Dan. 1:8.

6, 7. Ler ane kaka timo puonjruok ma marwa wawegi nyalo konyowa timo yiero manyiso rieko.

⁶ Yo achiel mwanyalo iko godo chunywa en bedo gi kinda e puonjruok Ndiko koda buge malero Muma. Wakaw ane ni in ema iwuoyo kuomi e wach maluwoni. Seche magi mag timo puonjruok osechopo. Eka ia kwayo Jehova e lamo mondo omiyi roho mare okonyi tiyo gi gik mibiro puonjori ei Wachne. In gi chenro mar neno sinema moro e TV kinyne. Isewinjo ka ji wuoyo maber kuom sinemano; kata obedo ni ing’eyo bende ni sinemano oting’o timbe moko mag terruok koda gero.

⁷ Iparo kuom puonj ma Paulo nochiwo e Jo Efeso 5:3, mawacho kama: “Terruok, gi tim ma ok ler duto, kata gombo, kik bedie kata hulre e kindu; mano ok owinjore kuom jo maler.” Iparo bende puonj ma Paulo nochiwo e Jo Filipi 4:8. (Som.) Seche miparo matut kuom puonj manie ndikogi, ipenjori kama, ‘Kapo ni ayie weyo  mondo weche manie program kaka mago odonj e chunya koda pacha, be aluwo ranyisi mar Yesu mar winjo Nyasaye e yore duto?’ Ibiro timo ang’o? Be ibiro ng’ado mar dhiyo adhiya nyime gi neno sinemano?

8. Ang’o momiyo nyaka wabed joma siko ka makore gi chike mag Nyasaye manie rang’iny mamalo?

⁸ Biro bedo gima rach ka wambeko chike Jehova, ka waparo ni wategno moromo ma onge gima nyalo timorenwa ka wabedo gi osiepe maricho, moriwo nyaka gik mwaneno manyiso timbe gero kod terruok. Kar mano, onego waritre wan kaachiel gi nyithindwa kuom gik moting’o paro mag Satan. Joma nigi kompyuta hinyo timo matek mondo gine ni girito kompyuta maggi kik omak gi program maricho mag kompyuta manyalo donjo e iye mi keth weche mokan e iye, manyalo miyo kompyuta kik ti maber, kata mana ketho kompyuta mamoko motudore gi mano. Donge wan bende onego watim matek mar neno ni waritore kuom “wuond mariek” mag Satan?—Efe. 6:11.

9. Ang’o momiyo pile ka pile nyaka wang’ad e chunywa ni wabiro winjo Jehova?

⁹ Chiegni ni pile ka pile, wabedo gi thuolo mar yiero kabe wabiro timo gik moko kaluwore gi dwach Jehova, koso. Mondo wabi wayud warruok, nyaka wawinj Nyasaye kendo dak kaluwore gi puonj koda chikene makare. Kuom luwo ranyisi mar Kristo mar winjo wach “nyaka tho,” wanyiso ni yie marwa en yie madier. Jehova biro gwedho kinda ma watimo mar chung’ motegno. Yesu nosingo kama: “Ng’a ma notim kinda nyaka giko ema nokwo.” (Math. 24:13) Kuom adier, mano dwaro ni wabed gi chir, machalo kaka ma Yesu ne nigo.—Zab. 31:24.

Yesu Noketo Ranyisi Maber Moloyo e Nyiso Chir

10. Gin weche kaka mage ma wakedogo, to wanyalo timo nade?

¹⁰ Nikech olworwa gi paro koda timbe mag jopiny, dwarore ni wabed gi chir mondo gigo kik chikwa. Pile ka pile Jokristo kedo gi weche mamulo timbe, winjruok manie kindgi gi jomoko, pesa, koda weche lamo manyalo miyo giwe makre gi chike makare mag Jehova. Ji mang’eny kedo gi akwede ma giyudo kuom joodgi. E pinje moko, skunde koda kolej jiwo ahinya puonj mar ni gik moko ne osieko kendgi maok ochwe, to puonj mar ni Nyasaye onge medo nya ahinya. Ka waromo gi weche kaka mago, ok onego chunywa nyosore. Nyaka wakaw okang’ mar kwedo gik ma kamago mondo omi waritre. Ranyisi mar Yesu nyisowa kaka wanyalo loyo weche kaka mago.

11. Ere kaka paro matut kuom ranyisi mar Yesu nyalo konyowa medo bedo gi chir?

¹¹ Yesu nowacho ne jopuonjrene kama: “E piny uneno malit; to timuru chir! An aseloyo piny.” (Joh. 16:33) Kinde duto nokwedo paro koda timbe mag jopiny. Ne ok oweyo mondo piny omone dhi nyime gi tije mar lendo, kata miyo ombek chike mag Nyasaye kuom wach lamo madier kod timbe makare; wan bende onego watim kamano. Kane okwayo Nyasaye e lamo, Yesu ne owacho kuom jopuonjrene kama: “Ok gin mag piny, kaka an ok an mar piny.” (Joh. 17:16) Puonjruok koda paro matut kuom ranyisi mar Kristo mar bedo gi chir nyalo  miyowa chir madwarore mar siko ka ok wan mag piny.

Puonjri Bedo gi Chir Kuom Ranyisi mar Yesu

12-14. Chiw ane ranyisi manyiso kaka Yesu ne onyiso chir.

¹² Yesu nonyiso chir e okang’ maduong’ ahinya kuom kinde duto ma notiyo ne Nyasaye. Kotiyo gi teko ma ne en-go kaka Wuod Nyasaye, ne ok oluor ‘donjo e hekalu, mi oriembo ji duto ma loko gik moko, kendo ma ng’iepo e hekalu, kendo ne oloko mese mag joma wilo pesa, gi kombe mag jolok akuche.’ (Math. 21:12) Kane askeche obiro mako Yesu e otienone mogik e piny, notimo chir mar fwenyore owuon mondo kik omak jopuonjrene, kowacho kama: “Ka an e ma udwara, weuru jogi odhiyo.” (Joh. 18:8) Matin bang’e, nowachone Petro ni oduok liganglane, kendo mano nonyiso ni geno mar Yesu ne ni kuom Jehova to ok kuom gige lweny mag piny.—Joh. 18:11.

¹³ Yesu nonyiso chir e kwedo jopuonj mag miriambo ma kindene ma ne onge hera, ka okwedo koda puonjgi maok kare. Yesu nowachonegi kama: “Yaye, nodoknu malit, un jondiko gi jo Farisai, ma jogang wach! Nikech uchiego dhood pinyruodh polo nyim ji.” “Uweyo weche madongo ma Chik dwaro; kaka ng’ado bura kare, kod bedo mang’won, kod bedo adier. . . . Ulwoko maler ng’e agwata gi ng’e tawo, to igi opong’ gi mecho gi owruok.” (Math. 23:13, 23, 25) Ne dhi dwarore ni jopuonjre Yesu bende obed gi chir kaka mar Yesu, nikech gin bende jotend din mag miriambo ne dhi sandogi kendo nego moko kuomgi.—Math. 23:34; 24:9.

¹⁴ Yesu bende nonyiso chir kata mana e kwedo jochiende. Chieng’ moro, noromo gi ng’at moro ma jochiende nomako marach, kendo ng’atno ne nigi teko mang’eny ma onge ng’at ma ne nyalo tweye ngang’ gi ratege, tiende ni nyororo. Konyiso chir, Yesu nogolo jochiende mang’enygo kuom ng’atno ma noyudo chike. (Mari. 5:1-13) E kindegi, Nyasaye ok osemiyo Jokristo teko mar timo honini machalo kamano. Kata kamano, e tijwa mar lendo kod puonjo, wabende nyaka waked e yor ranyisi gi Satan ma en jal ma ‘geng’o paro mar joma ok oyie.’ (2 Kor. 4:4) Mana kaka kuom wach Yesu, gi lwenje mwakedogo “ok gin mag ringruok, to kuom Nyasaye gin gi teko mar muko,” gik mogurore motegno e pach ji ma gin puonj maok kare. (2 Kor. 10:4) Kuom mano, wapuonjore mathoth kuom ranyisi mar Yesu kuom kaka wanyalo tiyo gi gik lwenje ma Nyasaye omiyowa.

15. Chir ma Yesu ne nigo ne otenore kuom ang’o?

¹⁵ Chir ma Yesu ne nigo ne ok en mana mar nyisruok, to ne en gi chirno nikech yie ma en-go. Wan bende onego wabed gi chir motenore kuom yie. (Mari. 4:40) Ere kaka wanyalo bedo gi yie madier? Kae bende, ranyisi mar Yesu nyalo konyowa. Ne olony ahinya e weche Ndiko kendo nogeno wechego chuth. Yesu ne otiyo, ok gi ligangla masie, to notiyo gi ligangla mar ranyisi, ma en Wach Nyasaye. Kinde duto notiyo gi Ndiko e siro gik mopuonjo. Pile ne ojawacho kama: “Nondiki,” tiendeni, ei Wach Nyasaye. *

16. Ere kaka wanyalo medo bedo gi yie moloyo?

¹⁶ Mondo wabed gi yie manyalo chung’ motegno e bwo tem moro amora mabiro ne jopuonjre Yesu, nyaka wasom kendo puonjore Muma  pile, koda dhi e chokruoge mag Jokristo, ka warwako e pachwa adiera mago mwapuonjore ma gin mise mag gero yie. (Rumi 10:17) Bende, nyaka wapar matut kuom gigo ma wapuonjore kendo rwakogi e chunywa. Bedo gi yie mangima ema nyalo jiwowa timo gik manyiso chir. (Jak. 2:17) Kendo nyaka wakwa Nyasaye omiwa roho maler, nikech yie en achiel kuom nyak mar roho.—Gal. 5:22, NW.

17, 18. Ere kaka nyaminwa moro ma rawera nonyiso chir e skul?

¹⁷ Nyaminwa moro ma rawera miluongo ni Kitty, noneno kaka bedo gi yie madier kelo chir. Chakre a e tinne, nong’eyo ni ok onego ‘owe wiye okuodi ni wach maber’ ka en e skul, kendo nogombo ahinya lendo ne jopuonjre wetene. (Rumi 1:16) Higa ka higa, ne ong’ado mar lando ne jomoko wach maber, to kata kamano, wiye ne kuot nikech ne oonge gi chir. Nochopo kama nowilo skul modhi e machielo. Nowacho kama, “Koro, abiro chulo thuolo duto ma ne aweyo mokadho.” Kitty nokwayo e lamo mondo Nyasaye okonye bedo gi chir kaka mar Kristo, mondo oti maber gi thuolo moyudo mar lendo.

¹⁸ E odiechieng’ mokwongo e skul, ne onyis jopuonjore mondo ohulre giwegi achiel kachiel. Thothgi nohulo din ma gilemoe, to gimedo bende ni ok giluw ahinya weche dindegigo. Kitty nofwenyo ni mano ne en thuolo ma nosebedo kokwayo e lamo. Kane thuolo mare mar hulruok ochopo, nowuoyo gi chir kowacho ni, “An achiel kuom Joneno mag Jehova, kendo gima tayo ngimana kuom wach lamo koda bedo gi timbe mabeyo en Muma.” Kaka nomedo dhi nyime gi wuoyo, jopuonjre wetene moko nochako ng’iyore e yo manyiso ni gichayo din mare. To moko nochiko itgi, mi bang’e ne gipenje penjo kuom gik ma nowacho. Japuonj notiyo gi thuolono e nyiso kaka Kitty en ranyisi maber mar ng’at ma chung’ motegno ne yie mare. Kitty mor ahinya kuom bedo ni ne opuonjore kuom chir ma Yesu ne nigo.

Bed gi Yie Koda Chir Kaka mar Kristo

19. (a) Bedo gi yie madier tiende en ang’o? (b) Ere kaka wanyalo miyo chuny Jehova obed mamor?

¹⁹ Joote bende nofwenyo ni gik ma ne gitimo gi chir ne nyaka tenore kuom yie. Ne gikwayo Yesu kama: “Medwa yie.” (Som Luka 17:5, 6.) Bedo gi yie madier ok en mana ng’eyo ni Nyasaye nitie. En bedo gi winjruok matut gi Jehova manyiso ni igene, machalo gi winjruok mantie e kind nyathi matin gi wuon mare ma jahera. Kotelne gi much Nyasaye, Suleman nondiko kama: “Wuoda, ka chunyi obedo mariek, chunya nomor, an awuon. Ero, chunya noil, ka dhogi oluwo weche makare.” (Nge. 23:15, 16) E yo machalo kamano, ka watimo chir mar chung’ motegno ne puonj koda chike makare, mano moro chuny Jehova, kendo ng’eyo mano jiwowa mondo wamed nyiso chir. Kuom mano, weuru mondo kinde duto waluw ranyisi mar Yesu, ka wachung’ motegno ne weche makare!

[Weche moler piny]

Be Inyalo Lero?

• Ang’o mabiro konyowa siko ka wawinjo wach kata obedo ni wan dhano morem?

• Yie madier otenore kuom ang’o, to ere kaka mano nyalo konyowa bedo gi chir?

• Ang’o mabiro timore ka wawinjo wach kendo nyiso chir kaka mar Kristo?

[Penjo mag Puonjruok]

[Picha manie ite mar 16]

Be iiko ‘chunyi kare’ mondo ikwed tembe?

[Picha manie ite mar 18]

Wanyalo nyiso chir motenore kuom yie mana kaka Yesu notimo