Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Jesus wiyakoq y valiente kanqanta qatishun

Jesus wiyakoq y valiente kanqanta qatishun

Jesus wiyakoq y valiente kanqanta qatishun

“Balorta tsariyë; que patsacho llapan mana allicunata benserqonam.” (JUAN 16:33.)

1. ¿Imata rurayanqanyaqtaq Jesus Teytan munanqanta rurarqan?

JESUSQA imëpis Teytan munanqantam ruraq. Pëqa manam ni ichikllapis Teytanta mana wiyakïmanqa yarparqantsu (Juan 4:34; Heb. 7:26). Pero kë patsachö imëka mana allikunata pasanqanwanqa, manam fäciltsu karqan Teytan munanqanta rurëqa. Teytampita yachatsikur qallanqampita patsëmi chikeqninkuna, hasta Satanaspis, creitsita y tukï mana alliman ishkitsita munayarqan, tsënöpa Teytan munanqanta mana ruranampaq (Mat. 4:1-11; Luc. 20:20-25). Tsë llapan chikeqninkunam alläpa llakitsiyarqan y hipatsiyarqan, y hasta qeruman clavëkurmi wanutsiyarqan (Mat. 26:37, 38; Luc. 22:44; Juan 19:1, 17, 18, NM). Pero tsënö hipëkätsiyaptimpis, Jesusqa Diostam käsukorqan wanonqanyaq (lei Filipenses 2:8, NM *).

2, 3. ¿Imatataq yachatsimantsik Jesus tukï hipakïkunapa pasëkarpis wiyakoq kanqan?

2 Kë patsachö tukïta pasar kawanqanwanmi Jesusqa yachakorqan, sasa o aja tiempokunachö Diosta wiyakï imanö kanqantapis (Heb. 5:8). Pero ciëlochö Teytanwan junto alläpa yachaq këkarnenqa, ¿ima mastaraq yachakunman karqan kë patsaman shamïkur-raq? Rasumpëpaqa, yupëtapis mana puëdepaq atska waranqa watakunam Pëqa Teytanwan junto karqan, y Diosnintsik imëkatapis kamaptinmi yanaparqan “huk maestrono” (Pro. 8:30). Pero kë patsachö nunanö kawëkarnin tukï hipakïkunapa pasanqanmi pruëbaman churarqan, tsë llapampita alleq tsarakurninmi rikätsikorqan rasumpëpa shonqupita patsë wiyakoq y fiel kanqanta. Kë llapanmi yanaparqan Jehoväman más sinchipa markäkunampaq o yärakunampaq. ¿Tsënö Jesus kanqan imatataq yachatsimantsik?

3 Jesusqa hutsannaq këkarpis musyarqanmi kikinllapita llapanchö wiyakïtaqa mana puëdenanta. Tsëmi Jehová yanapananta mañakorqan (lei Hebreus 5:7). Noqantsikpis humildem kanantsik y imëpis Diosnintsiktam yanapamänapaq mañakunantsik, tsënöpa llutanta mana ruranapaq. Apóstol Pablum cristiänokunata kënö willaparqan: “Jesucristupa yarpeninnolla qamcunapapis yarpeniquicuna catsun. Pëqa [...] umillaquicorqan Diosta cäsucurmi asta waniyaqpis chärerqan” (Fili. 2:5-8). Jesus tsënö wiyakoq kanqanmi, rikätsikorqan nunakunaqa mama alli mundochö kawëkarpis wiyakïta puëdeyanqanta. Tsëpenqa, ¿imanötaq noqantsikqa hutsasapa këkarpis rikätsikushwan wiyakoq kanqantsikta?

Hutsasapa këkarnimpis wiyakoq këtaqa puëdentsikmi

4. ¿Munanqantsikta akrakunapaq Dios libertadnintsik qomanqantsikwan imatapis llutallaku rurashwan?

4 Adanwan Ëvaqa kayarqan yachaq nunakunam, kikinkuna imatapis rurayänampaq akrakïta puëdeq. Y noqantsikpis pëkunanöllam imata ruranapaqpis akrakunapaq libre kantsik. ¿Ima ninantaq këqa? Alli kaqta o mana alli kaqta, Diosnintsikta wiyakïta o mana wiyakïtapis akrëta puëdentsikmi ninanmi. Pero munanqantsikta libre akrakunapaq Diosnintsik qomanqantsikwanqa alli pensëkur-raqmi ruranantsik, manaqa apamunman mana allikunatam. Tsënömi, imata ruranapaqpis decidenqantsikqa llakitsinmanmi kastantsikkunata, y noqantsiktapis kawëman o wanïmanmi apamashwan.

5. ¿Imanirtaq Diosnintsik nenqanta wiyakunan fäciltsu, y imanötaq vencishwan?

5 Hutsasapa nunam kantsik, tsëmi Diosnintsik nimanqantsikta wiyakïqa fäciltsu. Apóstol Pablupaqpis manam fäciltsu karqan, tsëmi kënö nin: “Quiquïchomi mäquicä mana allicunata rurarnin, conträlla ruraquicanqäta. Peru tse mana alli rurenïcunam tsararäcaman mana allicunallata ruranäpaq” (Rom. 7:23). Awmi, imëkapis allilla kaptenqa fäcil-llam wiyakunan. Pero ¿imatataq rurantsik ‘etsantsicpa mana alli munenincuna, nawintsic ricanqanta codisyar munapecuna’ vencimashqaqa? Kë munëkunaqa noqantsikcho yurin hutsasapa kashqam y kë mana alli mundochö kawashqam, tsëmi alläpa poderoso (1 Juan 2:16; 1 Cor. 2:12). Tsëmi vencinapaqqa shonquntsikta alleq alistanantsik, pruëbakuna o tentacionkuna manaraq chämuptin, imëka pasamäna kaptimpis Jehoväta shonqupita patsë wiyakunapaqmi kanampitana listo këkänantsik (Sal. 78:8). Diospa unë fiel sirveqninkunapis tsënö qallanampita patsë churapakarninmi alleq tsarakuyarqan, Bibliachöqa tsënö willakïkunata atskatam tarintsik (Esd. 7:10; Dan. 1:8).

6, 7. ¿Ima ejemplotaq rikätsimantsik Bibliata alleq estudiëqa alli kaqta ruranapaq alläpa preciso kanqanta?

6 Shonquntsiktaqa alistashwan Bibliata, librokunata, revistakunata y follëtokunata alleq estudiarninmi. Këman yarpäri: estudianëkipaq rakinqëki paqaschö Bibliata estudiëkankiman. Y Jehová Diosta mañakushqa kankiman yanapëkushunëkipaq llapan yachakonqëkita ruranëkipaq. Yachakïkanqëki yarpäratsishunkiman warannin televisioncho pelïculata rikänëkipaq kaqta. Tsë película allinö kaptimpis wakin wakinchöqa maqanakïkuna, wanutsinakïkuna y rakcha rurëkaqkunam yarqonqa.

7 Tsënam tukïnöpa yarpachakurinki Efesios 5:3 nishqanchö apóstol Pablu nenqan consëjoman: “Qamcunaqa Teyta Diospa acrashqanmi cayanqui. Tsemi qamcunacho ama catsuntsu jucwan jucwan pununaquicuna, ni melanepaq mana alli rurecuna, ni quecayäpushuptiqui maspaq erayecuna”. Hina yarpärinkim Filipenses 4:8 (lei) nenqantapis. Y kënö tapukurinki: “Rikëta yarpëkanqä pelïculata warë rikarnenqa, ¿shonqupita patsë llapanchö Jesus wiyakoq kanqanta qatikämantsuraq?”. Qam tsënöpa pasarqa ¿imatataq rurankiman? ¿Imanö kakuptimpis tsë pelïculata rikankimanllatsuraq?

8. ¿Imanirtaq alli portakïnintsikta y Diosnintsikpaq alli ruranqantsikta mana kaqpaq churashwantsu?

8 Noqaqa alleqmi tsarakü nishpa, mana alli yanasakunawan, pelïculachö yarqamoq nunakunawan, wanutsinakoqkunata y rakcha rurëkaqkunata rikarëwan, shumaq portakïnintsikta y Diosnintsikpaq alli rurënintsikta mana kaqpaq churëqa upa këmi kanman. Pasëpam cuidakunantsik y wambrantsikunatapis cuidanantsikmi wanïman apakoq Satanaspa rurëninkunapita. Huk markachö wanutsikoq qeshya nunakunata muyëkaqta musyarerqa, llapan nunakunam tukïnöpa cuidakur qallëkuyan, kikinta y familiantapis tsë qeshya tsarir mana wanutsinampaq. Tsënö këkaptenqa, ¿manatsuraq ‘diablupa engañuncunapita’ pasëpa cuidakushwan? (Efe. 6:11).

9. ¿Imanirtaq churapakashwan llapan hunaqkuna Jehoväta wiyakunapaq?

9 Llapan hunaqkunam alleq yarpänantsik ruranapaq kaq Jehová munanqannö kanqanta o mana kanqantapis. Salvacionta munarnenqa wiyakunantsik y respetanantsik Diosnintsik llapan mandamanqantsiktam. Markäkonqantsik o yärakonqantsik rasumpa kanqantam rikätsikunantsik, Jesus ruranqantam qatinantsik y wanonqantsikyaqpis wiyakïkänantsikllam. Tsënö fiel kanqantsiktaqa Jehová manam qonqantsu. Jesusmi awnikorqan: “Tse sasa tiempucunacho wanonqanyaq noqacho tsaracoqmi salbaconqa” (Mat. 24:13). Rasumpam, wiyakoq këqa atska valortam wanan, Jesuspa valornintanö (Sal. 31:24).

Jesus alläpa valoryoq kanqanta qatishun

10. ¿Imakunapataq cristiänokuna pasantsik y imanötaq këkashwantsu?

10 Imëka mana alli ruraqkunapa rurinchömi kawantsik, tsëmi alläpa valiente kanantsik portakïninkunawan y rurëninkunawan mana takukänapaq. Cada hunaqmi tinkuntsik o topantsik costumbrenkunawan, mana alli portakïninkunawan, qellë pishïwan y mana alli religionkunapa yachatsikïninkunawan, tsëkunaqa facil-llam Jehoväpita rakiramashwan. Atskaq cristiänokunatam familiankuna chikiyan Diosta servïkäyanqampita. Y atska colegiokunachö y univercidadkunchönam kikinllapitam imëkapis kamakäkushqa nir pasëpa alumnonkunata yachatsiyan y Diosqa manam kantsu nishpa creeqkunapis masmi mirëkun. Tsëkunapita tsapäkïta munarqa manam makintsikta volsikashqa kakïkashwantsu: imata karpis ruranantsikmi. Tsëta vencinapaqqa Jesus ruranqanmi yanapamäshun.

11. ¿Jesus ruranqanman yarpëqa imanirtaq valorta qomantsik?

11 Jesusmi qateqninkunata nerqan: “Que patsachoqa qamcuna sufriyänequim. Peru balorta tsariyë; que patsacho llapan mana allicunata benserqonam” (Juan 16:33). Pëqa manam permiterqantsu nunakunapa mana alli rurëninkunawan ichikllapis takukëta. Jesusqa manam ichikllapis permiterqantsu tsëkuna Diosnintsikpita yachatsikonqanta haqiratsinanta, ni manam alli portakïninta ni Diospaq alli rurëninta mana kaqpaq churarqantsu. Noqantsikpis manam kë mundotaqa qatinantsiktsu. Diosman mañakurninmi Jesus nerqan qateqninkunapaq: “Manam mundupatsu kayan, noqapis manam mundupatsu kä” nishpa (Juan 17:16, QKW). Jesus ruranqanta alleq yachakurnenqa y tsëman alleq yarpararnenqa atska valoryoqmi kashun kë mana alli mundopita rakikashqa kanapaq.

Jesus valiente kanqanta qatishun

12-14. ¿Imakunachötaq Jesus valiente kanqanta rikätsikorqan? Willakarami.

12 Kë patsachö yachatsikonqan witsanqa Jesus rikätsikorqan valiente nuna kanqantam. Diospa wambram y autoridadyoq këninwanmi “templuman yequicur, patiucho qatucoqcunata y rantipäcoqcunata qarqacacharcamorqan. Tsenollam qelle trocaqcunapa mesancunatapis y paluma ranticoqcunapa täcuyänancunatapis jitacacharcamorqan” (Mat. 21:12). Y wanukunan paqas huk grupo soldädokuna tsaririyaptinnam, qateqninkunata apayänanta mana munar valorwan nerqan: “Noqam cä. Noqallata imanecayämëpis, disipulucunataqa jaqiriyë eucuyänanpaq” (Juan 18:8). Tsëpita Pedru espädanta horqaramuptinnam, churananman kutïkatsinampaq nerqan, tsënömi rikätsikorqan armakunaman mana markäkonqanta, sinöqa teytan Jehoväman markäkonqanta (Juan 18:11).

13 Jesusqa mana mantsashpam rikätsikorqan o willakorqan allitukoq mana alli religiösokunapa llullakuyninkunata o ulikïninkunata. Nerqanmi: “¡Allau, alli tucoq ley yachatsicoqcuna y fariseucuna! Puncuta wichqaq cuentam Diospa mandaquininman yequita munaqcunata atajäyanqui”. Hina nerqanmi: “Mas presisaq Moises escribishqancho alli rurecunapaq yachatsiquicunataqa, ancupäcoq quetaqa y Diosman marcäcoq quetaqa qonqaquicuyarqonquim [...] Qamcunaqa tasacunata, platucunata jananllata paqarishqa cuentam janallapa limpiu quecayanqui; peru tse tasacunapa y platucunapa rurin mana paqashqa cuentam suwaquiwanqa, y codisiosu quewanqa shonqiquicuna raccha püru caquican” (Mat. 23:13, 23, 25). Jesuspa qateqninkunapis alläpa valoryoqmi kayänan karqan, shamoq tiempochöqa pushaq religiösokunam pëkunatapis chikirnin qatikachäyänan karqan y wakintanäqa wanutsiyänanmi karqan (Mat. 23:34; 24:9).

14 Manam demoniokunapis Jesustaqa mantsakätserqantsu. Huk kutim atska demonioyoq nuna shamorqan Jesus kaqta, kë nunataqa manam pipis watëta puëdeqtsu ni cadënakunawampis. Pero Jesusqa manam mantsakätsinanta haqerqantsu, sinöqa, kë nunapitam demoniokunata qarqurerqan (Mar. 5:1-13). Diosnintsikqa manam kanan tiempo sirveqninkunataqa tsë poderta qoshqatsu tsënö milagrokunata ruranampaq. Pero nunakunata Diospita yachatseq ëwarnenqa Satanaswan peleaq cuentam, “upa cuentata” tikraratsenqan nunakunata makimpita librëkantsik (2 Cor. 4:4). Jesusnöpis “quiquintsicpa callpantsicpa rantinmi Diosnintsicpa callpanwan areglashun. Tse callpaqa ima puedeqcunatapis [o pasëpa creiyanqan mana alli creenciakunatapis] usharinmi” (2 Cor. 10:4). ¿Imanötaq tsë kallpata tarishwan? Rikärishun Jesus imanö ruranqantapis.

15. ¿Imanirtaq Jesusqa valiente kaq?

15 Manam nunakuna rikarnin espantakunanllapaqtsu Jesusqa imatapis valorwan ruraq. Tsë valiente kanqanqa Diosman alli markäkoq o yärakoq kanqampitam karqan. Tsënömi noqantsikpis kanantsik (Mar. 4:40). ¿Imanötaq Diosman rasumpëpa markäkushwan? Këtapis Jesusmi yachatsimarqontsik. Pëqa pasëpam musyaq Teytampa Palabran nenqanta y nenqanmanqa paqwëpam markäkoq. Espädanqa manam nuna rurashqatsu karqan, sinöqa Diospa Palabranmi. Yachatsikurnenqa kutin kutinmi mëchö qellqarëkaqtapis willakoq. Y yachatsikorqa “Diospa palabranchomi queno escribirëcan” nirmi yachatsikoq. *

16. ¿Imanötaq markäkïnintsikta sinchiyätsishwan?

16 Diosta sirveqkunapaqqa tukï pruëbakuna shamïkanqallam, tsë hora markäkïnintsik o yärakuynintsik sinchi kanampaqqa, kanampita patsëmi cada hunaq Diospa Palabranta alleq yachakunantsik y reunionkunaman mana faltashpa ëwanantsik. Tsënöpam peqantsikchö o umantsikchö këkanqa yachakonqantsikkuna, tsëmi markäkïnintsikta sinchita imëpis këkätsenqa (Rom. 10:17). Hinamampis, alleqmi yarpakachänantsik yachakonqantsikman, tsënöpam tsë yachakonqantsikkuna shonquntsikchö watsïkonqa o matsükonqa. Tsënö kawëkaq sinchi markäkïnintsikllam o fënintsikllam valorta qomäshun kë mundopa rurëninkunawan y pensëninkunawan mana takukänapaq (Sant. 2:17). Hinamampis Diosnintsiktam mañakunantsik santu espïritunta, fëqa espïritupa wayïninmi (Gál. 5:22 NM).

17, 18. ¿Imanötaq valoryoq kanqanta rikätsikorqa Kitty?

17 Kitty Shutiyoq shipash cristianam, kikin pasashqa karnin alleq musyan rasumpëpa markäkïyoq këqa valorta qokunqanta. Wambra kënimpitam pëqa musyarqan escuëlachö mana penqakushpa ‘alli willaquita yachatsicunanta’, y pëqa munaqmi alumno mayinkunata yachatsita (Rom. 1:16). Atska watapam parlapeta munarlla kakoq, y manam valornin kaqtsu. Shipash këninman chärirnam huklädota estudiaq ëwakorqan, tsënam pensarerqan: “Kananqa puntata mana ruranqäpitawanmi rurashaq” nishpa. Kittyqa Jehovätam mañakorqan yachënin y valornin qoykunampaq y imanöllapapis tiempo karinampaq.

18 Clase qallanan hunaq chäramuptenqa llapan alumnokunam reqinakur qallëkuyarqa. Wakinqa religionyoq kayanqantam willakuyarqan, pero mana cumpliyanqantapis niyarqanmi. Tsënam Kittyqa pensarerqan, Diospita yachatsikunampaq alli tiempo chäramushqanta. Parlanampaq turnon chäramuptinnam, mana mantsapakushpa nerqan: “Noqaqa Jehoväpa Testïgonmi kä, y Biblia nenqantam imëpis rurëta tïrä”. Tsënö parlar siguikaptinmi wakinkunaqa aburrikurnin carankunata hukläyata tikraratsiyarqan, pero wakinqa pasëpam wiyakuyarqan y tardïninnam atska tapukïkunata rurayarqan. Profesorqa Kittytam churarqan huk alli ejemplota creencianta defendenqampita, y Pëqa alläpam kushikïkorqan Jesusnö valorwan ruranqampita.

Jesuspa markäkïninta y valorninta qatishun

19. a) ¿Rasumpëpa markäkïqa imanötaq? b) ¿Imanötaq Jehoväta kushitsishwan?

19 Apostolkunaqa cuentatam qokuyarqan valiente kayänampaqqa markäkïyoq alläpa preciso kanqanta, tsëmi Jesusta niyarqan: “Yanapecalläyämë mas marcäcalläyämunäpaq” nishpa (lei Lucas 17:5, 6). Rasumpëpa markäkïyoq këqa manam Dios kanqanman creïllatsu, sinöqa masmi. Jehoväman shonqupita pasëpa markäkïmi o yärakuymi, imanömi huk wambra teytanwan alli amigo kayan, tsënö Jehoväwampis alli pasakïcho kawakunapaq alleq sinchikïmi. Salomonmi Jehová yanapaptin kënö qellqarqan: “Wambrallä, shonqïki [shonquyki] yachaq tikrarishqa kaptenqa, shonqü alläpam kushikonqa, awmi, noqapa shonqü. Y shimiki alli kaqta parlaptenqa alläpam riñonnïkunapis kushikonqa” (Pro. 23:15, 16). Tsënömi Jehoväpis kushikun llapan nimanqantsikta defendishqaqa, y tsëta musyëqa más valortam qomantsik. Qatishun Jesus ruranqanta y valorwan defendishun alli kaqta.

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 1 Filipenses 2:8 (NM): “Y manam tsëllapistsu, nunanö këkarmi Diosta cäsokur humillakïkorqan y hasta wanïyaqmi chärerqan, y manam penqakorqantsu qeruchö wanïta”

¿Yarpankiku respuestanta?

• ¿Imaraq yanapamäshun hutsasapa këkarpis wiyakoq kanapaq?

• ¿Rasumpëpa markäkïqa imapitataq shamun y imanötaq yachakushwan?

• ¿Imanöraq kashun Jesus wiyakoq y valoryoq kanqanta qatirqa

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[16 kaq päginachö dibüju]

¿Shonqïkita alistëkankiku tentacionkuna shamuptin alleq tsarakunëkipaq?

[18 kaq päginachö dibüju]

Jesusqa valiente karqan Teytanman alleq markäkurmi. Tsënömi noqantsikpis markäkunantsik.