Jesús hina kasukuq, mana manchakuq kasun

“Kallpachakuychis, ñoqan kay pachapi mana allin kaqkunata atipaniña.” (JUAN 16:33.)

1. ¿Maykaman Jesús kasukuq karan?

JESUSQA Taytanpa munaynintapunin ruwaran. Payqa manan yuyaykullaranpaschu Taytanta mana kasukuytaqa (Juan 4:34; Heb. 7:26). Ichaqa kay Hallp’api kashaqtinmi kasukuy sasa karan imaymana sasachakuypi tarikusqanrayku. Predicayta qallarisqanmantapachan enemigonkunaqa, kikin Satanaspas imaymanawan pruebaman churaspanku Diospaq hunt’aq sonqo kayninta waqllichiyta munaranku (Mat. 4:1-11; Luc. 20:20-25). Chay runakunaqa sinchitan ñak’arichiranku, sonqontapas k’iriranku, chaymantataq k’aspipi warkuspa wañuchiranku (Mat. 26:37, 38; Luc. 22:44; Juan 19:1, 17, 18, NM). Ichaqa anchataña ñak’ariran chaypas, “Diosta kasukuq kaspanmi wañurqan” (leeychis Filipenses 2:8).

2, 3. Jesusqa ñak’ariranña chaypas kasukuranmi, ¿imatan chaymanta yachanchis?

² Kay Hallp’api kawsaspan Jesusqa yacharan sasachakuykunapi tarikuspa Diosta kasukuy imayna kasqanta (Heb. 5:8). Ichaqa, ¿manachu pay allintaña yacharan kasukuyta? Payqa millón millón watakunan hanaq pachapi Taytanwan kawsaran, chaymantapas imaymana kamaypin paywan kuska ‘llank’aran’ (Pro. 8:30). Ichaqa runa hina imaymana sasachakuykunata  ñak’arisqanmi kasukuq kayninta pruebaman churaran, chhaynapiña tarikuspapas payqa kusukuranmi, ahinapin rikuchiran sonqomanta kasukuq kasqanta Diospaq hunt’aq kasqantapas. Tukuy chaykunan Jesustaqa yanaparan Taytanpi astawan confiananpaq. ¿Imatan yachasunman kasukuq kasqanmanta?

³ Mana huchayoqña karan chaypas, Jesusqa yacharanmi mana kallpallanwanchu Taytanta tukuy imapipas kasukuy atinanta. Chayraykun yanapayninta mañakuran (leeychis Hebreos 5:7). Ñoqanchispas huch’uyaykuspan mañakunanchispuni Diospa yanapayninta kasukuq kananchispaq. Apóstol Pablon cristianokunata yuyaycharan: “Imaynachus Jesucristoq yuyaynin karan, chay hinallataq qankunaq yuyayniykichis kachun [...] pay kikin[mi] huch’uyyaykukurqan, Diosta kasukuq kaspanmi wañurqan”, nispa (Fili. 2:5-8). Jesuspa ejemplonmi rikuchiran millay pachapiña kawsaspapas runakuna kasukuy atisqankuta. Huchayoq runakunarí, ¿atisunmanchu kasukuq kayta?

Huchayoqña kaspapas kasukuqmi kanku

4. ¿Imaynatan qhawarinanchis decidinanchispaq libre kasqanchista?

⁴ Adanwan Evawanqa paykunallamanta decidiyta atinankupaqmi kamasqa karanku. Miraynin runakunapas kikillanchismantan decidiyta atinchis. Arí, libren kanchis allin kaqta mana allinkaqta, Dios kasukuyta mana kasukuytapas akllananchispaq. Chaymi ichaqa hatun responsabilidad, allinta yuyaykuspan imatapas decidinanchis. Imayna decidisqanchismantan kanqa kawsananchis otaq wañunanchispas; muyuriqninchispi kaq runakunapaqpas allinninpaq otaq mana allinninpaqmi kanman.

5. ¿Imapaqmi kallpachakunanchis? ¿Imatan ruwasunman huchaq munayninkunawan mana atipachikunapaq?

⁵ Huchayoq kasqanchisraykun runakunaqa mana kasukuq kanchis, chayraykun sasachakunchis Diospa kamachikuyninkuna kasukuyta. Kikin apóstol Pablon anchata kallpachakunan karan kasukuq kananpaq, kaytan niran: “Cuerpoypin [...] wak kamachikuq kasqanta reparakuni, chayqa huchan. Chay huchaqa munayniypa contranmi hatarin, hinaspan cuerpoypi kaq kamachikuqman hap’iykachiwan”, nispa (Rom. 7:23). Ima ruwaypas fácil kaqtinqa, kasukuyqa manan sasachu. Ichaqa, ¿imatan ruwasunman “aychaq millay munayninkuna, ñawiq rikusqan millay munapakuykuna” ima mana allin ruwayman tanqawaqtinchis? Chay munapakuykunan ñoqanchispi kashan huchayoq kasqanchisrayku, “kay pachaq espiritunrayku’ ima, chaykunaqa kallpawanmi sonqonchista waqllichiyta munan (1 Juan 2:16; 1 Cor. 2:12). Chayraykun chaykunawan mana atipachikunanchispaq ‘sonqonchista preparananchis’, manaraq ima pruebapipas otaq tentacionpipas tarikushaspan yuyaykunanchis imaña kaqtinpas Jehová Diosta kasukunanchispaq (Sal. 78:8, NM). Biblian willawanchis askha Diosta serviqkuna chaytapuni ruwasqankumanta, chayraykun paykunaqa Diospaq hunt’aq karanku (Esd. 7:10; Dan. 1:8).

6, 7. ¿Ima ejemplon rikuchiwanchis sapallanchispi Bibliata estudiasqanchis allinta decidinanchispaq yanapawasqanchista?

⁶ Sonqonchistaqa preparasunman tukuy yuyaywan Bibliata, qelqanchiskunata ima estudiaspan. Kaypi yuyaykuy: qanmi akllasqayki horariopi ch’isin Bibliamanta estudioykita aparishanki. Jehová Diosmantan espiritunta mañakuranki yanapanasuykipaq, yachasqaykiman hina kawsanaykipaqpas. Paqaristinmi televisionpi qhaway munasqayki película qonqa. Allintaña chay peliculamanta rimanku chaypas, willarusunkikun imaynanpi millay maqanakuykuna qhelli hucha ruwaykuna ima rikhurisqanta.

⁷ Chaymi yuyaymananki Efesios 5:3 textopi apóstol Pabloq nisqanpi, paymi yuyaycharan: “Qankunaqa Diospaq t’aqasqa runakunan kankichis, chayrayku qankuna ukhupiqa ama rimayllapas kachunchu qhelli huchapi puriymanta, tukuy mana chanin kaymanta, munapayaymantapas”, nispa. Chaymantapas yuyarinkin Filipenses 4:8 (leeychis) textopi nisqanta. Hinan tapukunki: “¿Paqarin chay peliculata qhawaspay, Jesús hinachu tukuy sonqomanta kasukuq kasqayta rikuchishayman?” nispa. ¿Imatan qan ruwawaq chhaynapi tarikuspayki? ¿Qhawawaqpunichu chay peliculata?

8. ¿Imaraykun cuidakunanchis ch’uya kawsayninchispi Dios serviyninchispipas waqllinanchismanta?

 ⁸ Millay maqanakuymanta, qhelli hucha ruwaymanta peliculakunata qhawaspaqa, Diospa munayninta mana ruwaq runakunawanmi huñukushasunman, sichus piensasunman chaykuna ch’uya kawsayninchispi Dios serviyninchispipas mana waqllichiwananchispaq chayqa, pantashasunmanmi. Satanaspa mast’arisqan ruwaykunamantaqa cuidakunanchismi, wawanchiskunatapas yanapananchismi chayta ruwanankupaq. Runakunaqa manan hayk’aqpas ch’uya papataqa kuruyoq papakunatawan huñunkumanchu, kurupapataqa akllankupunin, mana chayqa ch’uya papakunatawanmi kururapunman. Ñoqanchisqa astawanraqmi kallpachakunanchis ‘Saqraq q’otukuq yuyayninkunamanta’ cuidakunanchispaq (Efe. 6:11.)

9. ¿Imaraykun decidikunanchis sapa p’unchay Diosta kasukunanchispaq?

⁹ Sapa p’unchaymi decidinanchis sichus Jehová Diospa munayninman hina imatapas ruwasun chayta. Salvakuyta munaspaqa, kamachikuyninkunatan kasukunanchis respetananchistaq. Iñiyninchis cheqaq kasqanta rikuchinanchispaqqa, Jesús hinan kasukuq kananchis ‘wañunanchisña’ kaqtinpas. Diosqa bendeciwasunmi paypaq hunt’aq kasqanchismanta. Jesusmi niran: “P’uchukaykama qaqata sayaqmi qespichisqa kanqa”, nispa (Mat. 24:13). Ichaqa kasukuq kananchispaqqa Jesús hina mana manchakuqmi kananchis (Sal. 31:24).

Jesusqa ancha allin ejemplon mana manchakuq kanapaq

10. ¿Imakunawanmi cristianokuna ñit’isqa hina tarikunchis, imatan ruwananchis chaykunata atipananchispaq?

¹⁰ Mana allin runakuna ukhupitaq kawsanchis chayqa, anchatan kallpachakunanchis paykunaq imayna comportakusqankuwan mana qhellichakunanchispaq. Cristianokunaqa ñit’isqa hinan tarikunchis ñoqanchis ukhupi kawsaq runakunawan, mana allin ñanpi puriqkunawan ima kawsasqanchisrayku, hinallataq mantenikunapaq qolqeta tariywan, religionkunawanpas, chaykunaqa Jehová Diosmantan karunchawasunman. Askha cristianokunatan familianku hark’an Diosta mana servinankupaq. Wayna sipaskunaq estudiasqankupipas yanqallamantan paqarimunchis nispan yachachinku, Diospipas aswan askha runakunañan mana creenkuchu. Chaykuna sonqonchista mana waqllichinanpaqqa anchatan kallpachakunanchis. Jesuspa ejemplonmi yanapawasun imaynata chay sasachaykunata atipananchispaq.

11. ¿Imaraykun kallpachawanchis Jesuspa ejemplonpi yuyaymanay?

¹¹ Jesusmi qatikuqninkunata niran: “Kay pachapiqa muchunkichismi, ichaqa kallpachakuychis, ñoqan kay pachapi mana allin kaqkunata atipaniña”, nispa (Juan 16:33). Payqa manan hayk’aqpas kay pachaq ruwayninkunawan chhaqrukuranchu. Manan runakunawanqa hayk’aqpas hark’achikuranchu predicayninta aparinanpaq, nitaqmi ch’uya kawsaynintapas Dios serviynintapas waqllichirankuchu. Ñoqanchispas pay hinan kananchis. Diosman orakuspan qatikuqninkunamanta Jesús niran: “Manan kay pachamantachu kanku, ñoqapas manallataqmi kay pachamantachu kani”, nispa (Juan 17:16). Sichus Jesuspa ejemplonmanta  estudiaspa chaypi yuyaymanasun chayqa, kallpatan hap’isun kay pachaq ruwayninkunamanta karunchakunanchispaq.

Jesús hina mana manchakuq kasun

12-14. ¿Imakunapin Jesús rikuchiran mana manchakuq kasqanta?

¹² Jesusqa kay Hallp’api predicashaspa mana manchakuq kasqantan rikuchiran. Payqa Diospa Churin kaspan autoridadwan “Dios yupaychana wasiman haykuspa chay ukhupi llapa vendeqkunata rantiqkunatawan qarqomurqan, qolqe cambiaqkunaq mesankunatapas, paloma vendeqkunaq tiyanankunatapas t’ikrarqarirqan” (Mat. 21:12). Presota hap’inankupaq soldadokuna hamuqtinmi, qatikuqninkunaq ñawpanpi sayaspa niran: “Ñoqata maskhawankichis chayqa, paykunaqa ripullachunku”, nispa (Juan 18:8). Chayllaman Pedro espadanta orqoqtintaq waqaychananpaq kamachiran, chhaynapin rikuchiran Diospi confiasqanta manataq runakunaq armanpichu (Juan 18:11).

¹³ Jesusqa mana manchakuspan umalli religiosokunaq mana allin ruwasqankuta, llulla kasqankutapas sut’iman orqoran. Paykunatan niran: “¡Ay, qankunamanta fariseokuna, kamachikuy simita yachachiqkuna! ¡Qankunaqa iskay uyakunan kankichis! Hanaq pacha qhapaqsuyuman haykuy munaqkunatan hark’ankichis, [...] Diospa kamachikuy siminmanta aswan chaniyoq kaqtataq qonqapunkichis. Chaykunan kaykuna: Chanin-kay, khuyapayakuy, hunt’aq-kaypiwan [...;] vasotapas platotapas hawallantan maqchinkichis, chaykunaq ukhuntaq ichaqa suwakusqaykichiswan hillukuspa tarisqaykichiswan hunt’a kashan”, nispa (Mat. 23:13, 23, 25). Qatikuqninkunaqa pay hina mana manchakuqmi kananku karan, qhepa tiempomanqa paykunatapas religión umalliqkunaqa qatiykachanankun karan, wakintataq wañuchinanku imaraq karan (Mat. 23:34; 24:9).

¹⁴ Manan supaykunapas Jesustaqa manchachiranchu. Huk kutinmi supaypa ñak’arichisqan runa payman hamuran, chay runaqa kallpasapan karan, manan imawanpas watayta atirankuchu, cadenakunatapas p’itiranmi. Jesusmi ichaqa mana manchakuranchu, chay runata ñak’arichiq millay espiritukunatapas qarqoranmi (Mar. 5:1-13). Kay tiempopiqa, Diosqa manan atiyta qowanchischu chhayna milagrokunata ruwanapaq. Ichaqa, predicaspa runakunamanpas yachachispaqa, Satanaswanpas maqanakushasunman hinan, paymi tutayachishan “mana iñiqkunaq yuyayninta” (2 Cor. 4:4). Armanchisqa Jesuspa arman hinan, manan ‘kay pachaq arman hinachu, aswanpas chaykunaqa Diospa qowasqanchis atiyniyoq armakunan, allin pukarakunata thuninapaq’, arí, pantasqa religionkunaq yachachiyninta thuninapaq (2 Cor. 10:4). ¿Imaynatan yanapachikusunman chay espiritual armakunawan? Qhawarisunchis imaynata Jesús chayta ruwaran.

15. ¿Imaraykun Jesús mana manchakuq karan?

¹⁵ Jesusqa manan hukkuna qhawarinanpaqchu mana manchakuq karan, aswanpas Diospi iñisqanraykun. Ñoqanchispas chayraykun mana manchakuq kananchis (Mar. 4:40). ¿Imaynatan allin iñiyniyoq kasunman? Chaypaqpas Jesuspa ejemplonta qatikuymi yanapawasun. Payqa allintan Diospa qelqachisqan k’uyukunamanta yacharan, anchatataqmi chaykunapi confiaran. Armanqa manan runakunaq hap’isqan espadachu karan, aswanpas ‘santo espirituq espadanmi’, Diospa Simin Qelqa. Chay qelqaq nisqanman hinapunin yachachiq. “Diospa Simin Qelqan nin”, nisqan qhepamanmi chay qelqakunaq nisqanmanta rimayta qallariq. *

16. ¿Imaynatan iñiyninchista kallpachasunman?

¹⁶ Pruebakunapi tarikuqtinchis iñiyninchis  ama pisiyananpaqqa, Bibliatan sapa p’unchay estudiananchis, huñunakuykunamanpas rinanchismi. Chhaynapin iñiyninchista kallpachaq Diospa yachachiyninkunata yuyayninchispi hap’isun (Rom. 10:17). Chaymantapas yuyaymanananchismi chay yachachiykuna sonqonchispi saphichakunanpaq. Iñiyninchis allin kallaqtinmi mana manchakuqqa kasun (Sant. 2:17). Diosmantapas mañakunanchismi santo espiritunta qowananchispaq, iñiyqa chay espirituq rurunmi (Gál. 5:22, NM).

17, 18. ¿Imaynatan Kitty sutiyoq sipas mana manchakuq kasqanta rikuchiran?

¹⁷ Kitty sutiyoq cristiana sipasmi allinta yachan cheqaq iñiy valorta qowasqanchista. Payqa huch’uyninmantapachan yacharan escuelapi ‘allin willakuykunamanta mana p’enqakunanta’; payqa munaranpunin compañeronkunaman predicayta (Rom. 1:16). Sapa watanmi paykunaman predicayta munaran, ichaqa manchakuranmi chay ruwayta. Sipasña kashaspan wak llaqtaman estudiaq ripuran, hinan payqa yuyaykuran: “Kunanqa manañan ñawpaqpi hinachu tiempoyta pierdisaq”, nispa. Kittyqa Diosmantan mañakuran kallpata allin yuyaytawan qonanpaq, predicananpaq ocasión kananpaqpas.

¹⁸ Laboresninku qallarisqan p’unchaymi, lliw estudiantekuna compañeronkunaman reqsichikunanku karan. Wakinmi willaranku ima religionmanta kasqankuta, ichaqa nirankun mana religionninkuq yachachisqanman hinachu kawsasqankuta. Chaymi Kittyqa repararan chay ratopi parlarinan kasqanta. Reqsichikunanpaq turnon chayamuqtinmi sut’ita niran: “Jehová Diospa testigonmi kani, kallpachakunitaq Bibliaq yachachisqanman hina kawsanaypaq”, nispa. Rimasqanman hinan wakin compañeronkuna phiñarikuranku, wakinmi ichaqa tukuy yuyaywan uyariranku chay qhepamantaq tapuranku. Profesormi Kittyta allin ejemplota compañeronkunapaq churaran creenciankunamanta mana manchakuspa rimasqanrayku, paytaq kusisqa sientekuran Jesús hina valorwan rimasqanmanta.

Jesús hina allin iñiyniyoq manan manchakuq kasun

19. a) ¿Imatan ruwananchis allin iñiyniyoq kananchispaq? b) ¿Imaynatan Jehová Diosta kusichisunman?

¹⁹ Apostolkunaqa repararankun mana manchakuq kanankupaq allin iñiyta necesitasqankuta, chaymi Jesusta niranku: “Astawan iñinaykupaq yanapaykuwayku”, nispa (leeychis Lucas 17:5, 6). Allin iñiyniyoq kanapaqqa manan creenallanchischu Diospi, aswanpas tukuy sonqowanmi paypi confiananchis, achhuykunanchismi imaynan huk wawapas taytanman k’asqakun hinata. Salomonmi qelqaran: “Churilláy, yachayniyoqchus kapunki chayqa, sonqoytapas kusichillawankitaqmi, anchatan kusikusaq chanin rimasqaykikunata uyarispa”, nispa (Pro. 23:15, 16). Chhaynallataqmi, Jehová Diosqa kusikunmi chanin kamachikuyninkunamanta valorwan rimaqtinchis, chayta yachayqa astawanraqmi ñoqanchistapas kallpachawanchis. Chhaynaqa, qatikushallasun Jesuspa ejemplonta, imachus chanin kaqmantapas valorwan rimasun.

[Uranpi willakuy]

¿Kutichiwaqchu?

• ¿Iman yanapawasun huchayoqña kaqtinchispas kasukuq kananchispaq?

• ¿Iman yanapawasun allin iñiyniyoq kananchispaq, mana manchakuq kananchispaqpas?

• ¿Ima allinkunan kanqa Jesús hina kasukuq, mana manchakuq kaqtinchis?

[Tapuykuna]

[13 paginapi foto]

¿Preparashankichu sonqoykita tentacionkunapi tarikuspa ama pisipanaykipaq?

[15 paginapi foto]

Jesusqa Diospi iñisqanraykun mana manchakuq karan, ñoqanchispas paypa ejemplontan qatikunanchis