Xana Wa Swi Tlangela Leswi Yehovha A Swi Endleke Leswaku A Ku Ponisa?

“A ku dzunisiwe Yehovha Xikwembu xa Israyele, hikuva u hundzuluxele nyingiso wa yena eka vanhu va yena naswona u va kutsurile.”—LUKA 1:68.

1, 2. Xana xiyimo xa hina xa sweswi lexi nga ni khombo xi nga fanisiwa ni yini, naswona hi swihi swivutiso leswi hi nga ta swi kambisisa?

TIEHLEKETE u etlele emubedweni exibedlhele. U le kamareni leri vavabyi hinkwavo lava nga eka rona va khomiweke hi vuvabyi lebyi fanaka, lebyi dlayaka lebyi ku nga riki na murhi wo byi tshungula. Loko u twa leswaku ku ni dokodela loyi a tirhaka hi matimba leswaku a kuma murhi wo byi tshungula, u sungula ku va ni ntshembo. U lava ku tiva hinkwaswo malunghana ni ndzavisiso lowu dokodela yoloye a wu endlaka. Siku rin’wana u twa leswaku murhi wa kona wu kumiwile! Dokodela loyi a tshubuleke murhi wolowo u endle matshalatshala lamakulu leswaku a kota ku kuma murhi wolowo. Xana a wu ta titwa njhani? A swi kanakanisi leswaku a wu ta n’wi nkhensa ni ku n’wi xixima dokodela yoloye loyi a endleke leswaku wena ni van’wana vo tala mi kota ku ponisiwa eka rifu leri a mi langutane na rona.

² Xiyimo lexi xi nga ha vonaka onge xi hundzeleta swilo, kambe hina hinkwerhu hi le xiyin’weni lexi fanaka ni xexo. Entiyisweni, ha un’we wa hina u le xiyin’weni lexi nga ni khombo swinene ku tlula lexi hlamuseriweke laha. Hi n’wi lava swinene muponisi. (Hlaya Varhoma 7:24.) Leswaku Yehovha a hi ponisa u boheke ku endla nchumu lowukulu. Ni N’wana wakwe u boheke ku endla nchumu lowu fanaka. Kutani a hi kambisiseni swivutiso swa mune swa  nkoka. Ha yini hi lava ku ponisiwa? Yesu u boheke ku endla yini leswaku hi kota ku ponisiwa? Yehovha u boheke ku endla yini leswaku a hi ponisa? Naswona hi nga swi kombisa njhani leswaku ha xi nkhensa Xikwembu hikwalaho ka leswi xi swi endleke leswaku xi hi ponisa?

Leswi Endlaka Hi Lava Ku Ponisiwa

3. Xana xidyoho xi fana njhani ni ntungu?

³ Hi ku ya hi xiringanyeto lexi endliweke sweswinyana, wun’wana wa mintungu lowu tshameke wu dlaya vanhu vo tala swinene i chachalaza ya le Spain leyi veke kona hi 1918, leyi dlayeke makume ya timiliyoni ta vanhu. Mintungu yin’wana yi dlaya vanhu vo tala ku tlula yin’wana. Hambileswi yi nga ha khomaka vanhu vatsongo, kambe yi dlaya vanhu vo tala lava yi va khomeke. * Hambiswiritano, ku vuriwa yini loko hi nga fanisa xidyoho ni ntungu wolowo? Tsundzuka marito lama nga eka Varhoma 5:12 lama nge: “Xidyoho xi [nghene] emisaveni hi munhu un’we, ni rifu hikwalaho ka xidyoho, xisweswo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo hikuva hinkwavo va dyohile.” Vanhu hinkwavo va ni xidyoho tanihi leswi vanhu hinkwavo lava nga hetisekangiki va dyohaka. (Hlaya Varhoma 3:23.) Xana i vangani vanhu lava faka hikwalaho ka xidyoho? Pawulo u tsale leswaku xidyoho xi vangele “vanhu hinkwavo” rifu.

4. Hi rihi langutelo ra Yehovha malunghana ni malembe lawa munhu a faneleke a ma hanya naswona langutelo rakwe ri hambane njhani ni ra vanhu vo tala namuntlha?

⁴ Vanhu vo tala namuntlha va ehleketa leswaku xidyoho ni rifu i swilo leswi tolovelekeke. Va karhateka ntsena loko munhu a fe a ha ri ntsongo kambe va swi teka swi tolovelekile loko munhu a fa hikwalaho ka leswi a dyuhaleke. Swi olove ngopfu ku va vanhu va rivala ndlela leyi Muvumbi wa hina a yi langutaka ha yona mhaka leyi. Hi hanya malembe matsongo swinene ku tlula lawa Yehovha a a lava leswaku hi hanya wona. Entiyisweni, ku hava munhu loyi a hanyeke hambi ku ri “siku rin’we” hi ku ya hi Yehovha. (2 Pet. 3:8) Xisweswo, Rito ra Xikwembu ri vula leswaku vutomi bya hina byi komile ku fana ni ku kula ka byanyi kumbe moya lowu hefemuriweke. (Ps. 39:5; 1 Pet. 1:24) Hi fanele hi tsundzuka langutelo rero. Ha yini? Loko hi twisisa ndlela leyi vuvabyi lebyi hi khomeke byi nga ni khombo ha yona, hi ta tlangela ndlela leyi wu nga wa nkoka ha yona murhi wa kona, ku nga ku ponisiwa ka hina.

5. I yini leswi rifu ri hi vangeleke swona?

⁵ Leswaku hi twisisa khombo leri xidyoho xi nga na rona swin’we ni vuyelo bya xona, hi fanele hi ringeta ku twisisa leswi xidyoho xi hi vangeleke swona. Sweswo swi nga ha rhanga swi hi tikela hikuva xidyoho xi endle leswaku hi lahlekeriwa hi nchumu lowu vatswari va hina a va ri na wona. Eku sunguleni Adamu na Evha va tiphine hi vutomi lebyi hetisekeke. Leswi a va ri ni mianakanyo ni mimiri leyi hetisekeke, a va ta kota ku lawula swilo leswi va swi anakanyaka, ndlela leyi va titwaka ha yona ni swiendlo swa vona. Xisweswo, a va ta swi kota ku hlakulela timfanelo letinene tanihi leswi a va ri malandza ya Yehovha Xikwembu. Kambe va lahle nyiko yoleyo ya risima ya vutomi lebyi nga heriki. Leswi va hlawuleke ku dyohela Yehovha, vona swin’we ni vana va vona va lahlekeriwe hi vutomi lebyi Yehovha a a lava ku va nyika byona. (Gen. 3:16-19) Hi nkarhi lowu fanaka, va tivangele vuvabyi lebyi dlayaka lebyi hi vulavuleke ha byona va tlhela va hi tluleta byona. Swa fanela leswi Yehovha a va voneke nandzu. Kambe u hi pfulela ndlela ya leswaku hi ponisiwa.—Ps. 103:10.

Leswi Yesu A Bohekeke Ku Swi Endla Leswaku Hi Ponisiwa

6, 7. (a) Yehovha u swi kombise njhani eku sunguleni leswaku ku ponisiwa ka hina a ku ta lava leswaku a boheka ku endla nchumu lowukulu? (b) Hi nga dyondza yini eka magandzelo lawa ma nyikeriweke hi Avele ni hi vavanuna vo tshembeka lava hanyeke emahlweni ka Nawu?

⁶ Yehovha a a swi tiva leswaku a a ta boheka ku endla nchumu lowukulu leswaku a ponisa vana va Adamu na Evha. Eka vuprofeta lebyi tsariweke eka Genesa 3:15, hi kuma leswaku i yini leswi a swi laveka leswaku vanhu va ponisiwa. Yehovha a a ta tisa “mbewu,” ku nga muponisi loyi siku rin’wana a a ta lovisa Sathana hi ku helela. Hambiswiritano, muponisi yoloye a a ta xanisiwa ni ku vavisiwa hi ndlela yo fanekisela exirhendzeni. Sweswo swi vonaka onge a swi ta endla leswaku a twisiwa ku vava naswona a tsana, kambe xana sweswo swi vula yini? I yini leswi  kahle-kahle Muhlawuriwa wa Yehovha a a ta boheka ku swi tiyiselela?

⁷ Leswaku muponisi a kota ku ponisa vanhu exidyohweni, a a fanele a endla leswaku va rivaleriwa swidyoho, ku nga ndlela yo va vanhu va tlhelela eka Xikwembu hi ku herisa vuyelo bya xidyoho. Xana sweswo a swi ta katsa yini? Ku tshame ku va ni swikombiso leswi kombiseke leswaku a ku ta laveka gandzelo. Loko Avele, munhu wo sungula wo tshembeka a nyikele magandzelo hi swiharhi, Yehovha u n’wi tsakerile. Endzhaku ka nkarhi, vavanuna lava chavaka Xikwembu vo fana na Nowa, Abrahama, Yakobe na Yobo va nyikele magandzelo lama fanaka lawa Xikwembu xi ma amukeleke. (Gen. 4:4; 8:20, 21; 22:13; 31:54; Yobo 1:5) Endzhaku ka malembe-xidzana yo tala, Nawu wa Muxe wu endle leswaku vanhu va yi tekela enhlokweni mhaka ya magandzelo.

8. I yini leswi muprista lonkulu a a swi endla hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa ra lembe na lembe?

⁸ Man’wana ya magandzelo ya nkoka swinene lawa a ma laviwa hi Nawu a ku ri lawa a ma nyikeriwa lembe ni lembe hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa. Hi siku rero, muprista lonkulu a a endla swiendlo swo hlayanyana leswi a swi ri ni nhlamuselo yo fanekisela. A a nyikela magandzelo eka Yehovha leswaku vanhu va rivaleriwa swidyoho—gandzelo ro sungula a ku ri ra swidyoho swa ntlawa wa vaprista kasi ra vumbirhi a ku ri ra tinxaka leti nga riki ta vaprista. Muprista lonkulu a a nghena eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu ya le tabernakeleni kumbe ya le tempeleni, laha a a fanele a nghena kan’we ntsena hi lembe. Kwalaho a a ta n’wan’wasela ngati ya magandzelo wolawo emahlweni ka areka ya ntwanano. Minkarhi yin’wana a ku ta humelela papa ro hatima ehenhla ka areka yoleyo, leswi a swi kombisa ku va kona ka Yehovha Xikwembu.—Eks. 25:22; Lev. 16:1-30.

9. (a) Hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa, muprista lonkulu a a fanekisela mani, naswona magandzelo lawa a ma nyikeleke a ma fanekisela yini? (b) A swi fanekisela yini ku nghena ka muprista lonkulu eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu?

⁹ Muapostola Pawulo u huhuteriwe ku vula nhlamuselo ya swiendlo sweswo swo fanekisela. U kombise leswaku muprista lonkulu a a fanekisela Mesiya, ku nga Yesu Kreste, kasi ku nyikeriwa ka magandzelo a ku fanekisela rifu ra Kreste leri nga gandzelo. (Hev. 9:11-14) Gandzelo rolero leri hetisekeke a ri ta endla leswaku mintlawa yimbirhi ya vanhu yi rivaleriwa swidyoho hi ndlela ya xiviri, ku nga ntlawa wa vaprista wa vamakwavo va Kreste lava totiweke hi moya va 144 000 swin’we ni “tinyimpfu tin’wana.” (Yoh. 10:16) Loko muprista lonkulu a nghena eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu, a a fanekisela ku nghena ka Yesu etilweni hi koxe leswaku a ta nyikela eka Yehovha Xikwembu nkoka wa gandzelo ra nkutsulo.—Hev. 9:24, 25.

10. I yini leswi vuprofeta bya Bibele byi kombiseke leswaku Mesiya a a ta humeleriwa hi swona?

¹⁰ Swi le rivaleni leswaku ku ponisiwa ka vana va Adamu na Evha a swi ta boha leswaku ku endliwa nchumu lowukulu. Mesiya a a ta boheka ku nyikela hi vutomi byakwe! Vaprofeta va Matsalwa ya Xiheveru va hlamusele mhaka leyi hi vuenti. Hi xikombiso, muprofeta Daniyele u vule hi ku kongoma leswaku “Mesiya lowa Murhangeri” a a ta “dlayiwa” leswaku ‘ku komberiwa ku rivaleriwa xihoxo.’ (Dan. 9:24-26) Esaya u profete leswaku Mesiya a a ta fularheriwa, a xanisiwa ni ku dlayiwa kumbe ku tlhaviwa, leswaku a ta rhwala swidyoho swa vanhu lava nga hetisekangiki.—Esa. 53:4, 5, 7.

11. N’wana wa Yehovha u swi kombise hi tindlela tihi leswaku a a swi tsakela ku nyikela hi vutomi byakwe leswaku hi ponisiwa?

¹¹ Loko N’wana la nga swakwe wa Xikwembu a nga si ta laha misaveni, a a swi tiva leswaku i yini  leswi ku ponisiwa ka hina a swi ta n’wi boha leswaku a swi endla. A a swi tiva leswaku u ta xaniseka swinene kutani a dlayiwa. Loko Tata wakwe a n’wi byele mhaka yoleyo, xana u arile ku ta laha misaveni kumbe a xandzuka? Ematshan’weni ya sweswo, u swi yingise hi mbilu hinkwayo swileriso swa Tata wakwe. (Esa. 50:4-6) Loko Yesu a ri laha misaveni, u endle ku rhandza ka Tata wakwe. Ha yini a endle tano? U vule xivangelo xa kona a ku: “Ndza n’wi rhandza Tatana.” U tlhele a vula xivangelo xin’wana a ku: “A nga kona la nga ni rirhandzu ro tlula leri, ra leswaku munhu a nyiketa moya-xiviri wakwe hikwalaho ka vanakulobye.” (Yoh. 14:31; 15:13) Kutani hi ndlela yo karhi hi ponisiwe eswidyohweni swa hina hikwalaho ka leswi N’wana wa Yehovha a hi rhandzaka. Hambileswi a bohekeke ku nyikela hi vutomi byakwe lebyi hetisekeke, u swi tsakerile ku endla tano leswaku hina hi ponisiwa.

Leswi Yehovha A Bohekeke Ku Swi Endla Leswaku A Hi Ponisa

12. Xana nkutsulo i xikombiso xa ku rhandza ka mani naswona ha yini a endle leswaku vanhu va kutsuriwa?

¹² Yesu a hi yena loyi a endleke leswaku ku va ni gandzelo ra nkutsulo. Kambe, lunghiselelo leri ro ponisa vanhu a ku ri xikongomelo-nkulu xa ku rhandza ka Yehovha. Muapostola Pawulo u kombise leswaku alitari ya le tempeleni, leyi a ku nyikeriwa eka yona magandzelo, a yi fanekisela ku rhandza ka Yehovha. (Hev. 10:10) Hikwalaho hi fanele hi nkhensa Yehovha swinene hikwalaho ka ku ponisiwa loku hi ku kumeke hi gandzelo ra Kreste. (Luka 1:68) Xiendlo xexo i xikombiso xa ku rhandza ka yena loku hetisekeke ni xa ndlela leyikulu leyi a rhandzaka vanhu ha yona.—Hlaya Yohane 3:16.

13, 14. Xikombiso xa Abrahama xi nga hi pfuna njhani ku twisisa ni ku nkhensa leswi Yehovha a hi endleleke swona?

¹³ I yini leswi Yehovha a bohekeke ku swi endla leswaku a kombisa ndlela leyi a hi rhandzaka ha yona? Swa tika leswaku hi swi twisisa. Hambiswiritano, ku ni mhaka yin’wana eBibeleni leyi nga hi pfunaka leswaku hi yi twisisa ku antswa mhaka leyi. Yehovha u kombele wanuna wo tshembeka Abrahama leswaku a endla nchumu wo tika swinene, ku nga ku endla gandzelo hi n’wana wakwe Isaka. Abrahama a a ri tatana loyi a nga ni rirhandzu. Yehovha u byele Abrahama malunghana ni n’wana wa yena Isaka a ku i “n’wana wa wena loyi u n’wi rhandzaka swinene.” (Gen. 22:2) Nilokoswiritano, Abrahama u xiye leswaku ku endla ku rhandza ka Yehovha a swi ri swa nkoka swinene ku tlula ndlela leyi a a n’wi rhandza ha yona Isaka. Abrahama u endle leswi a lerisiweke swona. Hambiswiritano, Yehovha a nga n’wi tshikanga Abrahama a endla leswi Yena a a ta swi endla siku rin’wana. U rhumele ntsumi leswaku yi yimisa Abrahama loko a ri kusuhi ni ku nyikela hi n’wana wakwe leswaku a va gandzelo. Abrahama a a tiyimisele ku yingisa Xikwembu xa yena eka ndzingo wolowo wo tika lerova a a tshemba leswaku ku pfuxiwa ka vafi hi kona loku a ku ta endla leswaku a kota ku tlhela a vona n’wana wakwe. A a tshemba hi ku helela leswaku Xikwembu a xi ta va pfuxa vafi. Entiyisweni, Pawulo u vule leswaku Abrahama u tlhele a amukela Isaka eku pfuxiweni ka vafi “hi ndlela yo fanekisela.”—Hev. 11:19.

¹⁴ Swa tika ku twisisa ku vava loku Abrahama a a ku twa loko a ri karhi a lunghiselela ku nyikela hi n’wana wakwe leswaku a va gandzelo. Hi ndlela yo karhi, leswi humeleleke Abrahama swi kombisa ndlela leyi Yehovha a titweke ha yona loko a nyikela hi N’wana wakwe loyi a a n’wi vitana “N’wananga, la rhandzekaka.” (Mat. 3:17) Kambe tsundzuka leswaku swi nga ha endleka leswaku Yehovha u twe ku vava lokukulu swinene ku tlula Abrahama. Yena ni N’wana wakwe va ve ni vuxaka lebyikulu ku ringana malembe ya timiliyoni kumbe magidi ya timiliyoni. N’wana a a tsakela ku tirha ni Tata wakwe tanihi “mutirhi la nga ni vuswikoti” loyi a rhandziwaka ni  ku va Muvulavuleri wakwe, ku nga “Rito.” (Swiv. 8:22, 30, 31; Yoh. 1:1) A hi nge swi twisisi nikatsongo leswi Yehovha a swi tiyiseleleke loko N’wana wakwe a ri karhi a xanisiwa, a hlekuriwa ivi a dlayiwa tanihi xigevenga. Hakunene Yehovha u boheke ku endla nchumu lowukulu leswaku a hi ponisa! Kutani, hi nga swi kombisa njhani leswaku ha ku tlangela ku ponisiwa koloko?

U Nga Swi Kombisa Njhani Leswaku Wa Ku Nkhensa Ku Ponisiwa?

15. Yesu u xi hetisise njhani xiendlo lexikulu xa ku rivaleriwa swidyoho, naswona leswi swi ve ni vuyelo byihi?

¹⁵ Yesu u hetisise xiendlo lexikulu xa ku rivaleriwa swidyoho endzhaku ka loko a pfuxiwile kutani a tlhandlukela etilweni. Loko a tlhelele eka Tata wakwe loyi a rhandzekaka, u nyikele eka Yena nkoka wa gandzelo rakwe. Ku landzele mikateko leyikulu. Vanhu a va ta kota ku rivaleriwa swidyoho swa vona hi ku helela, a ku ta rhanga ku rivaleriwa swa vamakwavo lava totiweke va Kreste, ivi ku landzela “swa misava hinkwayo.” Hikwalaho ka gandzelo rolero, namuntlha vanhu hinkwavo lava hundzukaka hi mbilu hinkwayo kutani va va valandzeri va ntiyiso va Kreste va nga va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha Xikwembu. (1 Yoh. 2:2) Xana mhaka leyi yi tirha njhani eka wena?

16. Hi nga yi fanisa na yini mhaka ya leswaku ha yini hi fanele hi nkhensa Yehovha hikwalaho ka leswi a endleke leswaku hi ponisiwa?

¹⁶ A hi tlheleni hi kambisisa xifaniso lexi hlamuseriweke eku sunguleni. A hi nge dokodela loyi a kumeke murhi lowu tshungulaka ntungu lowuya u ya eka vavabyi lava nga ekamareni leri u nga eka rona a va khomele mhaka leyi: Muvabyi un’wana ni un’wana loyi a nwaka murhi lowu naswona a landzela swiletelo swa swakudya ni vutiolori lebyi muvabyi a faneleke a byi endla u ta tshunguleka. Xana u nga endla yini loko vavabyi van’wana vo tala va ala ku landzela swiletelo swa dokodela, va vula leswaku swi ta va tikela swinene ku nwa murhi lowu kumbe ku landzela swiletelo swa swakudya ni swa vutiolori leswi a va nyikeke swona? Xana u ta ala ku fana na vona hambileswi u nga ni vumbhoni lebyi khorwisaka bya leswaku murhi wolowo wa pfuna hakunene? Nikatsongo! A swi kanakanisi leswaku a wu ta wu nkhensa murhi wolowo naswona u landzela swiletelo swa dokodela hi vukheta, kumbexana u byela ni van’wana leswaku wena wa wu tirhisa murhi wolowo. Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a kombisa hi ndlela leyikulu leswaku wa n’wi nkhensa Yehovha hileswi a endleke leswaku hi ponisiwa hi ku tirhisa gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wakwe.—Hlaya Varhoma 6:17, 18.

17. U nga swi kombisa hi tindlela tihi leswaku wa swi nkhensa leswi Yehovha a ku endleleke swona leswaku a ku ponisa?

¹⁷ Loko hi swi nkhensa leswi Yehovha ni N’wana wakwe va swi endleke leswaku va hi ponisa eka xidyoho ni rifu, hi ta swi kombisa. (1 Yoh. 5:3) Hi ta lwisana ni mboyamelo lowu hi nga na wona wo lava ku dyoha. A hi nge pfumeli nikatsongo leswaku hi endla xidyoho hi vomu naswona hi hanya vutomi bya mikoka yimbirhi lebyi nga ni vukanganyisi lebyi hakanyingi byi fambisanaka ni ku hanya hi xidyoho. Vutomi byo tano byi ta kombisa leswaku a hi wu teki wu ri wa nkoka nkutsulo kumbe leswaku a hi wu nkhensi nikatsongo. Kambe hi ta kombisa leswaku ha wu tlangela hi ku va hi tikarhatela ku tshama hi ri ni vuxaka lebyinene na Xikwembu. (2 Pet. 3:14) Sweswo hi ta swi kombisa hi ku byela van’wana hi ntshembo wa hina lowu tsakisaka wa ku ponisiwa, leswaku na vona va va ni vuxaka lebyinene na Yehovha va tlhela va va ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki. (1 Tim. 4:16) Hakunene swa fanela leswaku hi tirhisa nkarhi ni matimba ya hina leswaku hi dzunisa Yehovha ni N’wana wakwe. (Mar. 12:28-30) Ehleketa hi mhaka leyi! Hi nga wu langutela hi mahlo-ngati nkarhi lowu hi nga ta va hi rivaleriwe swidyoho swa hina hi ku helela. Hi nga hanya vutomi lebyi Xikwembu a xi lava leswaku hi hanya byona hilaha ku nga heriki hi hetisekile—hi kuma hinkwaswo leswi hikwalaho ka leswi Yehovha a hi endleleke swona leswaku a hi ponisa!—Rhom. 8:21.

[Nhlamuselo ya le hansi]

U Nga Hlamula Njhani?

• Ha yini u swi lava swinene ku ponisiwa?

• Xiendlo xa Yesu xa ku tinyikela leswaku a va gandzelo xi ku khumba njhani?

• U titwa njhani hi nyiko ya Yehovha ya nkutsulo?

• Xana u susumeteleka ku endla yini hikwalaho ka leswi Yehovha a endleke malunghiselelo ya ku ku ponisa?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

Hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa, muprista lonkulu wa le Israyele a a fanekisela Mesiya

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Ku tiyimisela ka Abrahama ku nyikela hi n’wana wakwe ku hi dyondzisa Yehovha u boheke ku endla nchumu lowukulu leswaku a hi ponisa