Posible daw na Magkaigwa nin Pagtubod sa Sarong Kaglalang?

“KUN hinohorophorop ko an posibilidad na may sarong Kaglalang, nakakapaanggot sa sako na isipon na may saro na igwa kutanang kapangyarihan na olangon an kasakitan nin tawo alagad bakong andam na gamiton iyan!” Iyan an sabi nin sarong dating ateista na nagadanan nin mga kapamilya sa Holocaust. Dai nanggad sia nagsosolo sa saboot na iyan.

Kun napapaatubang sa mga karingisan, nasasakitan an dakol na magtubod sa Dios, o naghahanap sinda nin karangahan sa ideya na mayong Dios. Ano an pangenot na mga dahelan kaya dai nagtutubod an nagkapira? Mas mapaparahay daw an katawohan, arog kan iniisip nin nagkapira, kun mayong Dios o relihion? Posible daw sa sarong ateista na magkaigwa nin pagtubod sa sarong mamomoton na Kaglalang?

Pagkasudya nin Relihion

Kabaliktaran sa tibaad linalaoman, an nangengenot na dahelan nin ateismo iyo an relihion. An historyador na si Alister McGrath nagpaliwanag: “An nagtutulod sa mga tawo sa ateismo, orog sa gabos, iyo an pagkabalde sa pagpalabilabi asin pagkasudya nin establisadong relihion.” An relihion iyo an parateng naheheling na sarong dahelan kan mga guerra asin kadahasan. Inisip-isip nin sarong ateista asin pilosopo na si Michel Onfray kun paano nagigin posible na an iyo man sanang relihiosong libro puedeng makapukaw sa duwang klase nin tawo, an saro “nagmamawot na magin banal,” an saro pa “daing herak na nagsasagibo nin karingisan”—an terorismo.

Dakol an may makolog na mga nagigirumdoman sa saindang relihion. Durante kan serbisyo militar ni Bertil, sarong hoben na lalaking Sueco, nadangog nia an kapelyan kan hukbo na nangangatanosan dapit sa kadahasan paagi sa pagsambit sa patanid ni Jesus na an mga minabingat kan espada sa espada man magagadan. Nangatanosan an kapelyan na dapat na igwa nin magbingat kan espadang iyan, kaya an soldados dapat na sarong lingkod nin Dios!—Mateo 26:52. *

Nagigirumdoman ni Bernadette, na nagadan an ama sa Pransia durante kan ikaduwang guerra mundial, na naanggot siang gayo sa mga sinabi kan padi sa lobong kan tres anyos na pinsan nia: “Kinua nin Dios an aking ini tanganing magin anghel.” Kan huri, iminundag ni Bernadette an sarong may kabiadian na aki, asin dai man sia naranga kan iglesiang iyan.

Si Ciaran, na nagdakula kan panahon nin kadahasan sa Irlandia del Norte, nabalde sa doktrina na nagkakalayong impierno. Sia parateng nagsasabi kaidto na naoongis sia sa siisay man na Dios na responsable sa siring na karatan asin inangat an Dios na gadanon sia, kun nag-eeksister Sia. Si Ciaran dai nagsosolo sa pagkabalde nia sa siring karingis na mga katokdoan nin iglesia. Sa katunayan, an doktrina nin iglesia puedeng dahelan kun taano ta nagkaigwa nin teoriya nin ebolusyon. Segun ki Alister McGrath, an “grabeng pagkauyam” ni Darwin sa doktrina na nagkakalayong impierno—bakong an saiyang pagtubod sa ebolusyon—an nagin dahelan kan saiyang mga pagduda manongod sa pag-eksister nin Dios. Sinambit man ni McGrath an “grabeng kamondoan [ni Darwin] huli sa pagkagadan kan saiyang aking babae.”

Para sa nagkapira, an pagsagibo nin relihion nakakaagid sa kalolongan asin pagkapanatiko. Si Irina, na suya na sa mayong kamanungdanan na mga sermon sa relihion asin paorootrong mga pamibi, nagsabi: “Para sa sako, an mga relihioso dai naggagamit nin isip.” Si Louis, na nababalde sa maringis na mga gibo nin mga panatiko sa relihion, nagin mas radikal an paninindogan: “Pagkatapos na ipaheling sa sako nin relihion, sa laog nin dakol na taon, an mayong kabuhaybuhay na lalawgon kaiyan, ihinayag sa sako ngonyan an makanoson na lalawgon kaiyan. Ako nagin kontrang gayo sa gabos na relihion.”

 Mas Mapaparahay daw Kun Mayo nin Dios?

Kun siring, bakong makangangalas na an pagmansay nin dakol sa relihion sarong olang sa pag-oswag asin katoninongan nin tawo. An nagkapira hinahapot pa ngani an saindang sadiri kun baga mas mapaparahay an katawohan kun mayo nin Dios asin relihion. Minsan siring, puede daw na magkaigwa nin mga problema an siring na pangkagabsan na paghabo sa Dios asin sa relihion?

An pilosopo kan ika-18 siglo na si Voltaire grabe an pagprotesta sa mga pang-aabuso kan bikong iglesia kan panahon nia. Pero, ibinilang nia na kaipuhan para sa satong pakamate sa moral an pag-eksister nin sarong Supremong Persona. Kan huri, an Aleman na pilosopo na si Friedrich Nietzsche bantog na nagbalangibog na an Dios gadan, alagad sia natakot na mawara an moral na pamantayan asin na tibaad magkaigwa nin posibleng danyos huli sa ateistikong kaisipan na iyan. Rasonable daw an siring na mga pagkatakot?

An autor na si Keith Ward nagsabi na kan an katawohan maglaog sa modernong panahon, an karingisan dai nainaan kundi imbes “naggrabe sagkod sa punto na dai pa noarin man naimahinar.” An mga pag-eksperimento sa ateismo dai man hinale sa katawohan an maraot na mga naturalesa nin tawo, siring baga nin karatan asin dai pagpahunod. An mga katunayan na ini naggiya sa mapag-isip na mga tawo, dawa sa mga ateista, na midbidon an moral na pakinabang kan pagtubod sa Dios.

Idinoon ni Keith Ward an kapakipakinabang na epekto kan pagtubod sa Dios: “An pagtubod igwa nin nagdadanay na moral na kahagadan, sarong responsabilidad na asikasohon an kinaban na linalang nin Dios.” Ipinarisa nin dakol na bago pa sanang mga pag-adal na an mga relihioso igwa nin orog na daing kapasloan na pagmakolog. An daing kapasloan na pagmakolog may tendensia man na magtao nin pagkakontento minsan paano. Idinoon nin siring na mga pag-adal an halaga kan prinsipyong itinao ni Jesus: “Igwang orog na kaogmahan sa pagtao kisa sa pag-ako.”—Gibo 20:35.

Sarong dating ateista, na social worker, an naghangang marhay sa kakayahan kan Biblia na impluwensiahan an buhay nin mga tawo. Sia nagsabi: “Pagkatapos nin dakol na taon na pagmamaigot ko, na limitado sana an kapangganahan, tanganing tabangan an mga tawo na bagohon an mga paggawe ninda na nakakadanyar sa sainda asin sa iba, makangangalas na naheling ko kun paano puede nanggad na magbago an mga tawo para sa orog na ikakarahay. Nanodan ko man na nagpapadagos an mga pagbabago.”

Minsan siring, para sa nagkapirang ateista, an pagtubod sa Dios orog nanggad na nagresulta sa mga lagdoan na paggadan asin iriwal kisa sa karahayan asin daing kapasloan na pagmakolog sa iba. Puede nindang admitiron na an pagtubod may marahay na epekto sa nagkapira, alagad sinda mismo nagdadanay nanggad na mapagduda. Taano?

Dugang Pang mga Dahelan kan Dai Pagtubod

Dakol an natokdoan na an ebolusyon sarong establisadong katunayan. Halimbawa, si Anila nag-adal sa ateistang nasyon na Albania. “Sa eskuelahan, tinokdoan kami na an pagtubod sa Dios makaluma asin bakong madonong,” an sabi nia. “Pirme akong nakakanood nin makangangalas na mga bagay manongod sa mga pananom asin iba pang may buhay, alagad para sa sako iyan gabos huli sa ebolusyon, dahel para sa samo garo baga ini kaoyon kan sientipikong kaisipan.” Inadmitir nia ngonyan na an “itinaong mga prueba kinaipuhan na basta na sana akoon.”

An karaotan nin boot puedeng makaolang sa nagkapira. An mga Saksi ni Jehova parateng napapaatubang sa arog kaining saboot kun sinda naghaharongharong,  na nagtatao nin paglaom hale sa Biblia. Si Bertil, na nasambitan sa enotan, dinalaw nin hoben na Saksi. Nagigirumdoman ni Bertil na sinabi nia sa saiyang sadiri: ‘Makaheherak na panatiko. Nasala ka sa pagdigdi sa sako!’ Sia nagsabi: “Pinadagos ko sia dangan ilinuwas ko sa saiya an sakong kaanggotan mapadapit sa Dios, sa Biblia, asin sa relihion.”

Si Gus, na taga Scotland, napurisaw huli sa inhustisya. Kan primero, sia mahilig makiargumento asin magkuestion sa mga Saksi ni Jehova. An mga ihinapot nia nagpagirumdom kan mga ihinapot kan Hebreong propeta na si Habacuc, na nagsabi sa Dios: “Taano ta ipinapaheling mo sa sako an nakakadanyar, asin nagpaparaheling ka sa kariribokan?”—Habacuc 1:3.

An garo baga dai pag-intindi nin Dios sa karatan haloy na man na nakakapurisaw sa mga tawo. (Salmo 73:2, 3) Si Simone de Beauvoir, sarong parasurat na Pranses, nagsabi kaidto: “Mas pasil para sa sako na isipon an sarong kinaban na mayo nin kaglalang kisa sa may sarong kaglalang na nagtotogot, o responsable, sa gabos na inhustisya asin pagdusa sa kinaban.”

Minsan siring, an kawaran daw nin kakayahan nin dakol na relihion na ipaliwanag an siring na mga kontradiksion nangangahulogan na mayo nanggad nin paliwanag? Si Gus nagsabi na sa katapustapusi nakakua sia “nin nakakakontentong paliwanag kun taano ta an makapangyarihan sa gabos na Kaglalang kaipuhan na togotan sa halipot na panahon an pagdusa nin tawo.” Iyan, an sabi nia, “sarong mahalagang lakdang para sa sako.” *

An nagkapira na nagsasabi na sinda ateista puede talagang may mga pagduda manongod sa ebolusyon, puedeng nakakamate nin espirituwal na pangangaipo, asin puedeng namimibi pa ngani. Helingon niato kun taano ta an nagkapirang ateista asin agnostiko odok na nag-isip-isip manongod sa temang iyan asin pag-abot nin panahon nagkaigwa nin dayupot na relasyon sa saindang Kaglalang.

Ano an Nakatabang sa Sainda na Magkaigwa nin Pagtubod sa Sarong Kaglalang?

Paagi sa pagpukaw na gamiton an sentido komun, ipinaheling ki Bertil kan hoben na lalaki na nagdalaw sa saiya na dakula an pagkakalaen kan tunay na Kristianismo asin kan relihion kan mga Kristiano sa ngaran sana. Ipinaliwanag ni Bertil kun ano an hinangaan niang marhay, na orog pa kisa sa mga argumento apabor sa pag-eksister nin sarong Kaglalang: “Hinangaan ko an  pagpapasensia nia sa matagas na paninindogan ko. . . . Sia nagdanay na kalmadong marhay, asin pirmeng igwa nin literatura para sa sako saka andam nanggad.” *

Si Svetlana, na naimpluwensiahan nin ebolusyon asin Komunismo, nakombensir na an pinakamatibay sana an matatadang buhay. Minsan siring, an maringis na konseptong ini dapit sa buhay nakaribaraw sa saiya. An itinokdo sa saiya sa eskuelahan nin medisina orog pang nakaribaraw sa saiya: “Durante kan leksion dapit sa ateismo, nanodan mi an manongod sa konseptong an pinakamatibay sana an matatadang buhay. Alagad sa mga kurso medikal, tinokdoan kami na maninigo niamong tabangan an mga maluya.” Inisip-isip man nia kun taano ta an mga tawo, na soboot mas halangkaw na klase nin kabalang huli sa ebolusyon, nagdudusa huli sa mga problema sa emosyon mantang an mga kabalang dai. An paliwanag sa mga kontradiksion na ini hale sa dai inaasahan na gikanan: “Base sa Biblia, ipinaliwanag sa sako kan sakong lola na an satong pagkabakong sangkap an dahelan nin negatibong mga emosyon.” Naogma man na marhay si Svetlana kan manodan nia an simbag kan Biblia sa mga hapot na siring baga kan kun taano ta nagdudusa an mga sadiosan.

Si Leif, na taga Escandinavia, dating marigon na naniniwala sa ebolusyon asin ibinibilang an Biblia na libro nin mga fairy tale. Minsan siring, sarong aldaw kinuestion nin sarong katood an saiyang marigon na mga paniniwala: “Aram mo daw na inootro mo sana an sinabi nin iba, na mayong kaaram-aram manongod sa Biblia?” Sa pagpaliwanag kan epekto sa saiya kan mga tataramon na iyan, si Leif nagsabi: “Narealisar ko na nungka kong kinuestion an ebolusyon, alagad basta ko na sana inako iyan nin biyo. . . . Sa paghona ko, kabilang sa iba pang bagay, an kaaraman dapit sa mga hula sa Biblia asin kaotoban kaiyan makakatabang sa sarong ateista na maghorophorop.”—Isaias 42:5, 9.

Nakapadesganar ki Ciaran, na nasambitan sa enotan, an dakol na taon na pakikikabtang sa politika. Kan naghohorophorop dapit sa buhay, suminabong sa isip nia an ideyang ini: Solamenteng sarong makapangyarihan asin mamomoton na Dios an makakaresolber kan mga problema digdi sa daga asin makakapaheling sa saiya kan dalan tanganing makaluwas sa saiyang personal na kasakitan. ‘Ay, manompongan ko man logod an siring na Dios,’ an agrangay nia sa saiyang sadiri. Huli sa grabeng kasakitan, namibi sia: “Kun nadadangog mo ako, ipamate mo logod sa sako sa ano man na paagi, asin ipaheling mo sa sako an dalan tanganing makaluwas ako sa sako mismong kasakitan asin an pamilya nin tawo sa kolog na tinitios ninda.” Pakalihis nin pirang aldaw, an saro sa Mga Saksi ni Jehova nagtuktok sa saindang harong. Ipinaliwanag kan Saksi kun ano an itinotokdo kan Biblia manongod sa maraot na impluwensia na nasa likod nin mga gobyerno nin tawo. (Efeso 6:12) An paliwanag na ini nagpatunay na tama an mga obserbasyon mismo ni Ciaran asin napukaw kaini an interes nia. Pagkatapos nin dugang pang pag-adal sa Biblia, kuminosog na an saiyang pagtubod sa sarong mamomoton na Kaglalang.

An Kaglalang nin Katawohan Asin Ika

An pagsaginsagin sa relihion, ateistikong mga katokdoan na siring kan ebolusyon, asin pagigin lakop nin karatan nagin dahelan na magduda an dakol o negaran pa ngani an pag-eksister nin sarong Kaglalang. Minsan siring, kun tatawan mo nin lugar an Biblia, iyan makakatao nin nakakakontentong simbag sa saimong mga hapot. Ihinahayag man kaiyan an mga kaisipan nin Dios, “mga kaisipan nin katoninongan, asin bakong nin kapahamakan, tanganing tawan kamo nin ngapit asin paglaom.” (Jeremias 29:11) Para ki Bernadette, na an aki may kabiadian kan mamundag asin nagduda sa pag-eksister nin sarong Kaglalang, an paglaom na iyan nagin siring sa nakakaginhawang panglahid sa mga lugad kan saiyang personal na kasakitan.

An paliwanag kan Biblia dapit sa pagtogot nin Dios sa pagdusa nakapahiro sa isip asin puso nin dakol na dating ateista. Paagi sa pagtao nin panahon na hanapon sa Biblia an simbag sa mahalaga nanggad na mga hapot, puede ka man na makombensir na igwa nin sarong Dios na, sa katunayan, “bakong harayo sa lambang saro sa sato.”—Gibo 17:27.

[Mga Nota sa Ibaba]

[Kahon sa pahina 13]

Mga Hapot na Dai Nasisimbag nin Ebolusyon

• Paanong an buhay magikan sa sarong bagay na mayong buhay?—SALMO 36:9.

• Taano ta an mga hayop asin pananom puede sanang dumakol segun sa saindang klase?—GENESIS 1:11, 21, 24-28.

• Kun an mga tawo naggikan sa mas hababang klaseng mga kabalang, taano ta mayo ni sarong tawong kabalang na natadang buhay?—SALMO 8:5, 6.

• Paano ikakapaliwanag kan teoriyang an pinakamatibay sana an matatadang buhay an dapit sa daing kapasloan na pagmakolog sa iba?—ROMA 2:14, 15.

• An katawohan daw may ano man na tunay na paglaom sa ngapit?—SALMO 37:29.

[Mga Ritrato sa pahina 12, 13]

Paanong an sarong mamomoton na Dios nakapaglalang nin kinaban na dian nagdudusa an mga aki?

Huli sa pagsaginsagin sa relihion, dakol an minatalikod sa Dios