Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Kudiku mushindu wa kuitabuja Mufuki anyi?

Kudiku mushindu wa kuitabuja Mufuki anyi?

Kudiku mushindu wa kuitabuja Mufuki anyi?

MUNTU mukuabu uvua kumpala kayi witaba dikalaku dia Nzambi uvua mufuishe bena mu dîku diende pavua bena Nazi bashipa bena Yuda, wakamba ne: “Pandi ngela meji bua Mufuki, bitu bimfikisha munda bualu ndi mmona ne: kudi mua kuikala muntu udi ne bukole bua kuepula bantu ku ntatu, kadi kayi musue kuenza nabu mudimu to.” Bidi bimueneka ne: kavua nkayende bua kuela meji nanku to.

Patu ntatu ikuata bantu, ba bungi batu ne lutatu lua kuitabuja Nzambi anyi batu badikolesha ku muoyo ne lungenyi lua ne: Nzambi katuku to. Mmalu kayi manene adi afikisha bamue bantu ku diamba nanku? Bantu badiku mua kupeta nsombelu muimpe bobu bateke Nzambi peshi ntendelelu ku luseke bu mudi bamue bela meji anyi? Kudiku mushindu wa muntu udi wamba ne: Nzambi katuku kuitabuja Mufuki wa dinanga anyi?

Bitendelelu mbipangile

Bidi bitukemesha bua kumona ne: bitendelelu ke bidi bifikisha bantu bua kubenga kuitaba dikalaku dia Nzambi. Alister McGrath mumanyi wa mianda ya kale udi wamba ne: “Tshintu tshia kumpala tshidi tshifikisha bantu ku diamba ne: Nzambi katuku ndungenyi lua ndibenga ne muoyo mujima dikala ne bintu bia bungi ne dipangila dia bitendelelu dia kulongolola malu bimpe.” Misangu ya bungi, bitendelelu ke bitu bikebesha mvita ne tshikisu. Michel Onfray utu kayi witaba ne: Nzambi udiku ne muena malu a nkindi udi udiebeja mudi mukanda umue umue udi batendeledi nawu mua kubasaka ku dikala “bansantu,” eku ubasaka “bua kuenza malu a tshikisu” ne a tshinyangu.

Bantu ba bungi batshidi bavuluka malu mabi mavule adi bitendelelu bienze. Nsongalume kampanda wa mu ditunga dia Suède diende Bertil wakumvua pavuaye ku busalayi mpasata wa basalayi ubingisha malu a tshikusu ne didimuija dia Yezu dia ne: badi batula muele nebafue ku muele. Mpasata au uvua wela meji ne: kudi ne bua kuikala muntu kampanda udi ne bua kuenza mudimu ne muele au, nanku musalayi mmusadidi wa Nzambi.​—Matayo 26:52. *

Bernadette, muena tatuende uvuabu bashipe mu France mu mvita mibidi ya buloba bujima, udi uvuluka muakumvuaye kanyinganyinga kakole bua mêyi avua mumpele muambe mu madilu a muanabu wa bakaji wa bidimu 3 wa mua mamuende mukulu a ne: “Nzambi mmubikile muana eu bua kuikalaye muanjelu.” Bernadette wakalua kulela muana wa balume muikale ne bulema, ne bua musangu eu kabidi kakapeta dikankamija mu tshitanda tshiabu.

Ciarán (uvua mukole mu tshikondo tshivuaku tshikisu tshia bungi mu Irlande wa ku Nord) uvua ne dibungama bua dilongesha dia iferno wa kapia. Wakamba mudiye mukine Nzambi yonso udi ukebesha dikenga dia mushindu eu ne udi ukebelangana ntatu, ne bikalaye utuku bikengela kumushipa. Anu bu Ciarán, bantu ba bungi mbakine malongesha mabi a mu bitendelelu a mushidu eu. Malongesha aa ke adi mua kuikala mafikishe bantu ku dilongesha dia ne: bintu mbidienze. Bilondeshile Alister McGrath, Darwin kavua welakana bua dikalaku dia Nzambi to, bualu uvua witaba ne: bintu mbidienze to, kadi mbualu uvua “mukine bikole” dilongesha dia iferno wa kapia. McGrath udi wakula kabidi bua “kanyinganyinga kakole kavua naku Darwin bua lufu lua muanende wa bakaji.”

Bua bamue bantu, kutendelela ndipangila dia lungenyi ne nkuikala muena bitabataba. Irina (uvuabu batondeshe kudi mayisha mafue ne diambulula masambila a mu tshitendelelu) udi wamba ne: “Buanyi meme ndi mmona ne: bantu batu batendelela kabatu bela meji to.” Louis (uvua unyingalala bikole bua bienzedi bia tshinyangu bivuabu benze kudi batendeledi) wakamba ne dishindika dionso ne: “Munkatshi mua bidimu bia bungi, mvua mmona tshitendelelu bu tshintu tshidi tshitshiokesha bantu, kadi mpindieu ndi mona ne: tshidi kabidi tshinyanga bantu. Ngakalua muluishi munene wa bitendelelu bionso.”

Bantu badiku mua kuikala ne nsombelu muimpe bobu bateke Nzambi ku luseke anyi?

Kabiena bikemesha mudi bantu ba bungi bamona bitendelelu bu tshintu tshidi tshipangisha bantu bua kuya kumpala ne kupeta ditalala. Bamue bantu badi badiebeja bikala bantu mua kusomba bimpe bobu bateke Nzambi ne bitendelelu ku luseke. Kadi kubenga bitendelelu bionso mushindu eu kudiku mua kukebesha ntatu anyi?

Mu bidimu bia 1700, muena malu a nkindi Voltaire uvua unyingalala bikole bua malu mabi avuabu benza kudi bitendelelu bia tshikondo tshiende. Buende yeye, tudi ne bikadilu bimpe bualu kudi muntu kampanda udi mutambe bantu bonso. Pashishe, Friedrich Nietzsche (muena nkindi mukuabu wa mu Allemagne) wakamba ne dishindika dionso ne: Nzambi mmufue, kadi eku muikale umvua buôwa bua dipangika dia mikenji ya bikadilu bimpe ne malu mabi adi mua kufumina ku lungenyi lua ne: Nzambi katuku. Kadi bualu ebu buvuaku ne bua kumuenza buôwa anyi?

Mufundi mukuabu diende Keith Ward udi wamba ne: pavua bantu bafike mu tshikondo tshia buena lelu, malu a tshinyangu kaavua makepele to, kadi avua “malue kuvula bikole kupita muvuabi kumpala.” Dilongesha dia ne: Nzambi katuku ki diumbushe bantu ku malu mabi abu bu mudi dikosa mishiku ne dibenga kuitaba mmuenenu wa bakuabu. Malu aa mmafikishe bantu ba bungi pamue ne aba badi babenga dikalaku dia Nzambi bua kumanya mushinga wa kuitabuja Nzambi mu nsombelu.

Keith Ward udi uleja mushinga wa kuitabuja Nzambi wamba ne: “Ditabuja didi disaka muntu bua kuikala ne bikadilu bimpe misangu yonso, ne bua kuambula bujitu bua kulama buloba budi Nzambi mufuke.” Malu adibu bakonkonone matuku adi panshi aa adi aleja ne: bantu badi bitabuja Nzambi badi baditatshisha bua bakuabu bikole. Kuditatshisha bua diakalenga dia bakuabu kudi paku kupetesha disanka kampanda. Bualu ebu budi buleja mushinga udi nawu mêyi a Yezu a ne: “Disanka dia kupa ndipite dia kupeta.”​—Bienzedi 20:35, MMM.

Muntu mukuabu uvua kayi witaba dikalaku dia Nzambi ne uvua wenza mudimu wa kuambuluisha bantu wakakema bua mudi Bible ne bukole bua kushintulula nsombelu wa bantu. Wakamba ne: “Ndi muenze mudimu munkatshi mua bidimu bia bungi nteta bua kuambuluisha bantu bua kushintululabu bienzedi biabu bidi bibakebela bobu ntatu anyi bantu bakuabu, kadi anu bakese ke badi bashintuluke. Ndi mumone mudi bantu mua kushintuluka kulua bantu bakane. Ngakamona kabidi mudi dishintuluka dia bantu dikolesha.”

Nansha nanku, anu mudi bamue bantu badi babenga dikalaku dia Nzambi bamone, kuitabuja Nzambi nkukebeshe lufu ne bimvundu kupita buakane ne diditatshisha bua bantu bakuabu. Badi mua kuikala bitaba ne: ditabuja ndiambuluishe bamue bantu, kadi bobu ki mbasue kushintuluka to. Bua tshinyi?

Malu makuabu adi apangisha bantu bua kuikala ne ditabuja

Mbalongeshe bantu ba bungi ne: dilongesha dia ne: bintu bionso mbidienze ndilelela. Tshilejilu, Anila mmulongele mu tshilongelu tshia bantu badi kabayi bitaba dikalaku dia Nzambi mu ditunga dia Albanie. Udi wamba ne: “Mu kalasa bavua batulongesha ne: kuitaba Nzambi nditebelela ne ndishadila panyima. Mvua mmulonge malu mimpe a bungi bua mitshi ne nyama ne mvua ngamba ne: bionso ebi mbidienzekele bualu bivua bituambuluisha bua kumona ni tuvua ne meji amue ne a bena siyanse.” Lelu udi witaba ne: “Bijadiki bivuabu bafila bivua bia kuitaba babuite ku mêsu anyi kakuyi diela nkonko.”

Tshibengu anyi kanyinganyinga bidi mua kupangisha bamue bantu mua kuteleja. Bantemu ba Yehowa batu bapetangana ne bantu ba mushindu eu patubu bayisha ku nzubu ne ku nzubu bua kuambila bantu ditekemena didi mu Bible. Ntemu mukuabu utshivua nsonga wakaya kutangila Bertil utuvua batele kulu eku. Bertil udi uvuluka muakadiambilaye mundamunda bua nsongalume au ne: ‘Muena bitabataba nanyi we! Udi mupange nzubu wa kubuela.’ Udi wamba ne: “Ngakamubueja mu nzubu ne kutuadija kumuleja malu amvua mukinyine Nzambi, Bible ne bitendelelu.”

Gus, wa mu ditunga dia Écosse uvua unyingalala bikole bua kansungansunga. Ku ntuadijilu, uvua musue kuela mpata ne kukokangana bikole ne Bantemu ba Yehowa pavuabu bayukila nende. Uvua wela nkonko mifuangane ne ya Habakuka muprofete muena Ebelu wakakonka Nzambi ne: ‘Bualu kayi udi ummueneshisha bienzedi bibi ne utangija mêsu anyi ku dikengeshangana dia bantu?’​—Habakuka 1:3.

Bantu batu bumvua kabidi bibatonde patubu bamone bu ne: Nzambi mmulekele malu mabi enzeka kayi ne tshidiye wenza. (Musambu 73:2, 3) Simone de Beauvoir (mufundi wa mu France) wakamba ne: “Bivua bitekete buanyi meme bua kuela meji ku diulu ne buloba bidi kabiyi ne mufuki pamutu pa kuela meji bua mufuki udi bantu ne bantu bumvuija wabu mushindu.”

Kadi tudiku mua kuamba ne: bu mudi bitendelelu bia bungi bipange bua kumvuija tshidi Nzambi, nunku kakuena diumvuija anyi? Gus wakamba ne: ndekelu wa bionso wakapeta “disanka pakamanyaye tshidi Mufuki wa bukole buonso muanji kulekela bantu bakenga. Bualu ebu buvua dishintuluka dinene kundi.” *

Bamue bantu batu badiamba mudibu kabayi bitaba dikalaku dia Nzambi badi mua kuikala pabu ne dielakana bua dilongesha dia ne: bintu bionso mbidienze, badi mua kuikala bumvua dijinga dia kuikala ne Nzambi mu nsombelu wabu ne badi mua kuikala mene basambila. Tumonayi tshidi tshisake bamue bantu badi babenga dikalaku dia Nzambi ne batu belakana bikalayiku ku diela meji bikole pa bualu ebu ne mudibu balue kudia malanda mimpe ne Mufuki wabu.

Tshivua tshibafikishe ku ditabuja Mufuki

Nsongalume uvua muye kutangila Bertil wakamuelesha meji ne kumuleja ne: kudi dishilangana dinene pankatshi pa bena Kristo balelela ne bena mu bitendelelelu badi badiamba mudibu bena Kristo anu mukana. Bertil udi umvuija tshivua tshimukemeshe wamba ne: pa kumbusha malu akangambilaye avua aleja mudi Nzambi muikalaku, “mvua muanyishe bikole lutulu luende pamvua tshiyi ngitaba bivuaye wamba. . . . Wakashala mutukije, uvua untuadila mikanda misangu yonso ne uvua udilongolola bimpe.” *

Svetlana (uvuabu banyange kudi dilongesha dia ne: bintu bionso mbidienze ne dia ne: bantu bonso badi ne bua kuikala mushindu umue) uvua mutuishibue ne: anu nyama ya bukole ke idi ishala ne muoyo, kadi mitekete idi ifua ijika. Kadi uvua unyingalala bua nsombelu mubi udiku. Malu avuaye mulonge mu tulasa tua baminganga akamukebela kabidi tshibuejakaji. Wakamba ne: “Mu malongesha a mudi bintu bionso mbidienze, bavua batulongeshe mudi nyama ya bukole ishala ne muoyo, kadi mudi idi mitekete ifua ijika. Kadi mu malongesha a baminganga, bakatulongesha ne: tudi ne bua kuambuluisha badi batekete.” Uvua kabidi udiebeja bua tshinyi bantu badibu bamba mudibu bafume ku nsoko bikale bapeta masama a mu lungenyi atu nsoko kayiyi nawu. Ngakapeta diumvuija dia malu onso aa kudi “kaku mamuende wa mamu, wakangumvuija ne mvese ya mu Bible ne: dipanga bupuangane ke didi ditukebele masama a mitu.” Svetlana uvua kabidi ne disanka pakamanyaye tshidi Bible wamba bua makenga adi nawu bantu bakane.

Leif, (wa ku mputu wa ku Nord) uvua witaba dilongesha dia ne: bintu bionso mbidienze ne uvua umona Bible bu mukanda wa mianu ya patupu. Kadi dituku dikuabu mulunda wende wakamuela mpata, umuebeja ne: “Udiku mumanye ne: udi wambulula anu malu adi bakuabu bamba, kuyi mumanye tshidi Bible wamba nansha tshimue anyi?” Leif udi umvuija muvua mêyi au mamulenge wamba ne: “Ngakamona ne: mvua muitabe dilongesha dia ne: bintu bionso mbidienze tshiyi mudikonkonone to. . . . Ndi ngela meji ne: ku malu a mu Bible adi mua kufikisha muntu udi kayi witaba dikalaku dia Nzambi bua kutuadija kuela meji mu mushindu mukuabu mudi dimanya dia milayi ya mu Bible ne dikumbana diayi.”​—Yeshaya 42:5, 9.

Ciarán, utuvua batele kulu eku uvua unyingalala bua bidimu bionso bivuaye muenze mu malu a tshididi. Pavuaye utangila nsombelu wa bantu uvua umona ne: anu Nzambi wa bukole ne wa dinanga ke udi mua kujikija ntatu idi nayi bantu ne kubaleja tshia kuenza bua kumbuka mu dikenga. Wakadiambila mundamunda ne: ‘Ndi njinga ne muoyo mujima bua kumanya Nzambi wa mushindu eu.’ Pavuaye mu lutatu lukole wakasambila wamba ne: “Biwikale unteleja, undeje tshia kuenza ne mushindu undi mua kujikija dikenga dianyi ne makenga adi nawu bantu bonso.” Matuku makese pashishe, Ntemu wa Yehowa mukuabu wakalua kuende. Ntemu au wakamumvuija tshidi Bible wamba bua kudi meji mabi adi nawu bakokeshi ba pa buloba mafumine. (Efeso 6:12) Diumvuija edi diakajadika malu avua Ciarán mudimuene ne kumujula muoyo wa kumanya malu a bungi. Yeye mumane kulonga Bible munkatshi mua matuku, ditabuja diende bua Mufuki diakatuadija kukola.

Mufuki wa bantu ne malanda ebe nende

Lubombo lua bena mu bitendelelu ludi mu malongesha abu bu mudi dia ne: Nzambi kenaku ne dia mudi bintu mbidienze nkayabi pamue ne divulangana dia malu mabi mbisake bantu ba bungi ku dielakana anyi mene ku dibenga kuitaba ne: Mufuki udiku. Kadi wewe musue, Bible udi mua kuandamuna nkonko yebe yonso. Udi kabidi uleja ne: meji a Nzambi ‘nga kutuvuijila ditalala, kaena a kutuvuijila diyoyo; adi bua kutupa ditekemena mu matuku atshidi kumpala.’ (Yelemiya 29:11) Bua Bernadette uvua ne muana mulema ne uvua welakana bua dikalaku dia Mufuki, ditekemena edi diakalua bu dikuatshisha mu makenga ende.

Tshidi Bible wamba bua tshidi Nzambi mulekele makenga enzeka ntshilenge mioyo ya bantu ba bungi bavua kabayi bitaba dikalaku dia Nzambi kumpala. Wewe muditatshishe bua kumanya tshidi Bible wamba bua nkonko ya mushinga eyi, udi pebe mua kufika ku ditaba ne: kudi Nzambi udi bushuwa ‘kayi netu kule muntu ne muntu.’​—Bienzedi 17:27.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 6 Bua kumanya bikala bena Kristo balelela ni badi ne bua kubuela mu mvita, tangila tshiena-bualu tshia “Mvita ne buena Kristo, bidiku mua kupetangana anyi?” mu dibeji dia 29-31 mu nimero wa 1/10/2009 mu Mfualanse.

^ tshik. 22 Bua kumanya malu makuabu a tshidi Nzambi mulekele makenga enzekela, bala mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? mupatule kudi Bantemu ba Yehowa, dibeji dia 106 too ne 114.

^ tshik. 25 Bua kumanya malu makuabu adi aleja mudi Nzambi mufuke bintu, bala Réveillez-vous! wa ngondo wa tshitema 2006, udi ne tshiena-bualu ne: “Kudiku mufuki anyi?,” mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Kazubu mu dibeji 13]

Nkonko idi bena dilongesha dia ne: bintu mbidienze kabayi bandamune

• Mmunyi mudi muoyo mua kufumina ku tshintu tshidi katshiyi ne muoyo?​—MUSAMBU 36:9.

• Bua tshinyi nyama ne mitshi idi ilelangana anu bilondeshile mishindu yayi?​—GENESE 1:11, 21, 24-28.

• Bikala bantu bafumine ku tunsoko, bua tshinyi bantu-nsoku (badi balue bantu ba lelu) kabatu nansha umue?​—MUSAMBU 8:5, 6.

• Mmushindu kayi udi diditatshisha bua bakuabu mua kupetangana ne dilongesha dia ne: nyama ya bukole ke idi ishala ne muoyo, kadi mitekete idi ifua ijika?​—LOMO 2:14, 15.

• Kudiku ditekemena dimpe kampanda bua bantu bua matuku atshilualua anyi?​—MUSAMBU 37:29.

[Tshimfuanyi mu mabeji 12, 13]

Mmunyi mudi Nzambi wa dinanga mua kufuka buloba budi bana bakengapu?

Lubombo lua bena mu bitendelelu ndufikishe bantu ba bungi ku diumbuka kudi Nzambi