Jchanbetik li xchʼunel yoʼontone

Tsal yuʼun li xiʼel chaʼie xchiʼuk li sloʼil yoʼontone

NAX xaʼox akʼobal xchiʼuk ikʼub xaʼox tajek osil li ta nab Galileae, li Pedroe tsots chakʼ yip xanubtasel batel li skanovae. Jaʼ toe, oy kʼusi la sta ta ilel ti xmakʼmun ta nome. ¿Mi yuʼun van ta sakub xa talel? Li yok nabe tsots yakal ta smajbe yeloval li kanovae. Li tsatsal ikʼ ti tsmajbe sat Pedroe mas to tstsatsaj ta yukʼlajetel yuʼun li nabe. Akʼo mi tʼuxul xchiʼuk lubem xaʼox tajek li Pedroe, muʼyuk laj yikta sba xanubtasel li skanovae.

Akʼo mi oy yan yajtsʼaklomtak Cristo li ta kanovae, li Jesuse muʼyuk bu te xchiʼukik, yuʼun te kom li ta tiʼ nabe. Li kʼakʼal taje, li Jesuse jaʼo laj yepajes pan xchiʼuk choy sventa tsmakʼlin li krixchanoetik ti ta smilal noʼoxe. Ta skoj taje, li krixchanoetike ta skʼan ox tstikʼik ta ajvalil. Akʼo mi jech, li stuke muʼyuk snopoj jutebuk ti tstikʼ sba ta politikae xchiʼuk ti akʼo mu jechuk snopik li yajtsʼaklomtak kʼuchaʼal li krixchanoetike. Jaʼ yuʼun la xchʼak sba lokʼel ta stojolal li krixchanoetik taje xchiʼuk laj yalbe yajtakboltak ti akʼo xbatik ta kanova li ta jot stiʼil nabe. Vaʼun li stuke, muy batel ta vits sventa chbat spas orasion stuk (Marcos 6:35-45; Juan 6:14, 15).

Kʼalal lokʼik batel li yajtsʼaklomtake, lek xaʼox jlikel slokʼel li Ue, ti jutuk xa mu seteluk leke, pe avie jutuk xaʼox skʼan xmak yalel xtok. Akʼo mi jech, muʼyuk toʼox nom xanavemik batel. Ta skoj ti xyukʼlajet tajek li nabe xchiʼuk ti tsots tajek li ikʼ xchiʼuk li yok nabe mu xa xaʼiik li kʼusi chalbe sbaike. Jaʼ yuʼun li Pedroe yikʼaluk jaʼo chʼayal tajek yoʼonton ta snopel kʼusitik li vaʼ ora taje.

Ta skoj ti chib jabil tsots la xchiʼin ta chol mantal li Jesús ti likem ta Nazarete, jaʼ van yuʼun ep kʼusitik xuʼ snop. Akʼo mi ep xa kʼusitik xchanoj, snaʼoj ti ep to kʼusitik chchan batel ta xkuxlejale. Tskʼan chkʼot ta lekil yajtsʼaklom Cristo, xchiʼuk oy lek ta yoʼonton stsalel li sloʼil yoʼonton xchiʼuk li xiʼele, vaʼun ta skoj taje xuʼ jchanbetik li slekil talelale. Ta jchanbetik batel mas smelolal li kʼu toʼox yelan stalelale.

«Laj xa jtacutic li Cristoe»

Li Pedroe mu xchʼay xaʼi kʼalal laj yojtikin li Jesús likem ta Nazarete. Jaʼ li Andrés xchiʼil ta vokʼel ti xi labal sba aʼyej albate: «Laj xa jtacutic li Cristoe». Muʼyuk la snop jutebuk kʼuyelan ta xjel batel xkuxlejal ta tsʼakal li vaʼ kʼakʼal taje (Juan 1:41).

Li Pedroe te nakal ta Capernaum, li lum taje te xkom ta stiʼil nab Galilea, jun mukʼ ta tsʼantsʼan voʼ ti stakʼ uchʼel li yaʼlele. Li Pedro xchiʼuk Andrese jmoj toʼox ch-abtejik ta tsak choy xchiʼuk li Santiago xchiʼuk Juane, li xnichʼnabtak Zebedeoe. Li bu nakal xchiʼuk yajnil li Pedroe, te nakal li smeʼ niʼ xchiʼuk li Andrese. Sventa tsmakʼlin yutsʼ yalal li jtsakchoyetike, skʼan baxbolikuk, tsotsikuk xchiʼuk ti chanemikuk ta abtele. Mu labaluk ta aʼyel ti muʼyuk chkuxik lek li ta akʼobaltike, te jujulikel ta chib kanova tstikʼulanik ta nab li snutiʼik sventa tstsakik li choyetike. Te tsakubik li ta yabtelike, yuʼun persa ta xchʼakik xchiʼuk ta xchonik li choyetike, jech xtok ta xchukʼik li snutiʼike xchiʼuk ta stsʼisik li bu jatemike.

Pe, ¿kʼuxi kʼot ta yajtsʼaklom Cristo li Pedroe? Li Vivliae chal ti jaʼ yajtsʼaklom Juan J-akʼvanej ta voʼ li Andrés xchiʼil ta vokʼele. Yikʼaluk van li kʼusitik chchan ta stojolal Juan li Andrese jaʼ chalbe li Pedroe xchiʼuk ti ta sjunul yoʼonton van chaʼie. Pe jun kʼakʼale, oy kʼusi toj labal sba laj yil li Andrese. Xi laj yal Juan kʼalal laj yil li Jesús ti likem ta Nazarete: «¡Qʼuelavilic, leʼ oy li chʼium chij  yuʼun Diose!». Li Andrese ta anil lik stsʼakli li Jesuse, xchiʼuk ta skoj ti xmuyubaj tajeke, bat saʼ Pedro sventa chalbe ti vul xa li Mesiase (Juan 1:35-40). Jutuk mu chanmiluk jabil baʼyele, kʼalaluk ayan li toybail ta Edene, li Jeova Diose laj onoʼox yal ti oy buchʼu ta stak talel sventa xuʼ sta spojel li krixchanoetike (Génesis 3:15). Li Mesías ti albil onoʼox skʼoplal chvul tale, jaʼ li buchʼu naka to laj yojtikin li Andrese. Kʼalaluk laj yaʼi li Pedroe, bat skʼel ta anil.

Li sbi Pedro kʼuyelan ojtikinbil toʼoxe jaʼ Simón, o Symeón. Kʼalal laj yil ta sba velta Pedro li Jesuse, xi laj yalbee: «Voʼot Simón, xnichʼonot Jonás. Cefas ta xcʼot abi». Li biil taje «jaʼ Pedro smelol ta griego cʼop» (Juan 1:42). Ti «Cefas» akʼbat sbi yuʼun li Jesuse, jaʼ skʼan xal «ton», jaʼ skʼoplal albil kʼop yaʼeluk. Xuʼ van laj yakʼ venta ti xuʼ xkʼot lek ta tsatsal ton li Pedroe, jaʼ xkaltik, ti jun-o yoʼonton xchiʼuk ti xuʼ spat-o lek yoʼontonik li yajtsʼaklomtak Cristo sventa tsotsuk-o li tsobobbaile. Pe, ¿mi jech van ta xaʼi sba li Pedroe? Xuʼ van mu jechuk. Kʼalaluk ta skʼelik li Evanjelioetike, ep krixchanoetik chalik ti muʼyuk laj yakʼ ta ilel li talelaletik taje. Oy buchʼutik chalik ti mu la snaʼ lek kʼusi tskʼan, mu la jmojuk-o stalelal xchiʼuk xchibet noʼox la yoʼonton.

Ta melel, li Jesuse snaʼoj ti oy onoʼox spaltail li Pedroe. Akʼo mi jech, jaʼ ta skʼel li kʼusitik lek ta stojolal li krixchanoetik jech kʼuchaʼal li sTote. Li Jesuse snaʼoj ti xuʼ xkʼot lek ta yajtunele xchiʼuk tskʼan tskolta sventa ta slekubtas batel li stalelale. Li avie, li Jeova xchiʼuk Jesuse jaʼ noʼox tskʼelik li jlekil talelaltik eke. Pe ¿kʼusi xuʼ jpastik ti mi mu jchʼuntik ti oy kʼusitik lek xuʼ tstaik ta jtojolaltike? Manchuk mi jech, skʼan jnoptik kʼuchaʼal tsnop stukike xchiʼuk kakʼ jbatik ta chanubtasel xchiʼuk ta lekubtasel jech kʼuchaʼal la spas li Pedroe (1 Juan 3:19, 20).

«Mu xaxiʼ»

Kʼalaluk laj yojtikin Jesús li Pedroe, yaʼeluke bat xchiʼin kʼuk sjalil ta spasbel yabtel li Diose. Jaʼ yuʼun yikʼaluk laj yil li baʼyel skʼelobil juʼelal la spase, jaʼo kʼalaluk la spas ta vino li voʼ te ta jun nupunel ta Canae. Maʼuk noʼox taje, laj yaʼi ta ye stuk Jesús li kʼupil sba aʼyej sventa Ajvalilal yuʼun Diose. Pe ta tsʼakale sut ta sna xchiʼuk lik spas yan velta li yabtel ta tsak choye. Kʼalal echʼ xaʼox jayibuk ue, laj yil sbaik yan velta li Pedro xchiʼuk Jesuse, pe liʼe labal sba kʼusi laj yalbe: laj yalbe ti akʼo kʼotuk ta yajtsʼaklom ti kʼu sjalil kuxule.

Li echʼ akʼobale, muʼyuk la sta ta stsakel choy li Pedroe. Te tstikʼulanik ochel snutiʼik ta nab, pe muʼyuk kʼusi tsta xchiʼuk li xchiʼiltake. Ta skoj ti lek chanem ta tsak choy li Pedroe, xuʼ van la spasanan preva ta butikuk noʼox jotukal ti bu snaʼoj xuʼ tsta choye. Xuʼ van oy bakʼintike yoʼontonuk xa ti xlamet xil ochel ta yut voʼ li choyetike xchiʼuk ti sloʼla talel sventa x-och li ta snutiʼe. Pe ti jaʼuk noʼox ta snopilan taje, chibaj-o mas yoʼonton ti jechuke. Yuʼun maʼuk sventa xchʼayobil yoʼonton li tsak choye, moʼoj, yuʼun jaʼ chveʼ-o xchiʼuk li yutsʼ yalale. Jecheʼ yakʼ svokol, muʼyuk la sta li choyetike, vaʼun lik slokʼesbe yikʼobal li snutiʼtake. Ti vaʼ ora taje jaʼo kʼot li Jesuse.

Ep xchiʼinoj talel krixchanoetik ti tskʼan chaʼiik li sKʼop Diose. Li krixchanoetike tstsin sbaik batel ta stojolal li Jesuse, jaʼ yuʼun muy ta skanova Pedro xchiʼuk laj yalbe ti akʼo stikʼ ochel jutuk ta yut nabe. Li yechʼomal ye bu chkʼopoj tale mas lek xvinaj ta aʼyel ta skoj li voʼe. Jech kʼuchaʼal li buchʼutik te oyik ta tiʼ nabe, li Pedro eke chʼayal tajek yoʼonton chaʼi. Xuʼ van xjelav jayibuk ora sventa chaʼi li kʼusi chal yajChanubtasvanej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose, ti jaʼ la sloʼiltabe skʼoplal li ta chol mantal la spase. ¡Jaʼ jun matanal ti xuʼ tskolta Cristo ta spukel batel li aʼyej ti  tspat oʼontonale! Pe ¿mi spas van yuʼun? ¿Kʼusi van ta xkuxiik-o? Xuʼ van ta xvul ta sjol ti muʼyuk la sta ta tsakel jkotuk choy li echʼ akʼobale (Lucas 5:1-3).

Kʼalaluk laj xaʼox yoʼonton ta kʼopojel li Jesuse, xi laj yalbe li Pedroe: «Lechuo batel yoʼ bu natil nab li acanovae. Jaʼ te xatiqʼuic ochel li anutiʼique». Akʼo mi mu xchʼun lek li Pedroe, xi la stakʼbee: «Jchanubtasvanej, sbejel acʼubal laj cacʼcutic persa saʼel li choye, pero muʼyuc la jtacutic. Ta sventa ti voʼot chaval mantale, jech ta jticʼcutic ochel yan velta li jnutiʼcutique». Ta melel li kʼusi muʼyuk xaʼox ta yoʼonton Pedroe jaʼ ti chchaʼtikʼ ochel li snutiʼe, yuʼun maʼuk xaʼox yorail li tsak choye. Akʼo mi jech, la xchʼun xchiʼuk laj van yalbe li buchʼutik te oyik ta yan kanova ti akʼo stsʼakliik batele (Lucas 5:4, 5).

Kʼalal la snit snutiʼik li Pedro xchiʼuk xchiʼiltake toj ol laj yaʼiik. Toj chʼayal to kʼotik, tsots la snitik muyel, vaʼun laj yilik ti sbuset noʼox yepal maʼ choyetike. Ta anil noʼox la svelkʼobtaik tal li xchiʼilik te oyik ta yan kanova sventa xtal koltaatikuke. Anil noʼox noj xchibal li skanovaike xchiʼuk chmukij xa yalel ta voʼ ta skoj ti ep tajek li choyetike. Vokol ta chʼunel laj yaʼi li Pedroe. Akʼo mi yiloj xa onoʼox ta yantik velta ti ep tajek svuʼel li Cristoe, li skʼelobil juʼelal liʼe jaʼ yakal chkʼot ta pasel ta stojolal. ¡Jaʼ te xchiʼuk jun vinik ti xuʼ tstsob talel li choyetik sventa ch-och li ta nutiʼetike! Ta skoj ti xiʼ li Pedroe, la skejan sba ta stojolal li Jesuse xchiʼuk xi laj yalbee: «Cajval, mu xachiʼinun, yuʼun li vuʼune jpasmulilun». Lek xvinaj ti Pedroe mu sta-o chaʼi chchiʼin li Mesiase, ti ep svuʼel yichʼojbe Diose (Lucas 5:6-9).

Akʼo mi jech, li Jesuse xi laj yalbe ta slekil yoʼontone: «Mu xaxiʼ, avi tana liʼe, ta xcacʼ yan avabtel ta sbainel ta yiqʼuel talel ti jnaclejetique» (Lucas 5:10, 11, Ch). Taje maʼuk ox yorail chloʼilaj yoʼonton xchiʼuk ta xiʼ, yuʼun yakal ch-albat yuʼun Jesús ti akʼo bat koltavanuk ta jun abtelal ti stuk noʼox jeche. Li Pedroe mu stakʼ xloʼilaj yoʼonton kʼuxi tsta stojol sveʼel xchiʼuk li kʼusitik chtun yuʼune. Jech xtok, mu stakʼ svul yoʼonton ta skoj li spaltailtak xchiʼuk li kʼusitik mu lekuk spas yuʼune. Xuʼ spat lek yoʼonton ti chtun ta stojolal jun Dios ti «toj ep perdón yuʼun[e]» xchiʼuk ti jaʼ ch-akʼbat li kʼusitik chtun yuʼune xchiʼuk li kʼusitik ta sventa mantale (Isaías 55:7; Mateo 6:33).

Li Pedroe ta anil noʼox bat xchiʼin li Jesuse, jech la spasik ek li Santiago xchiʼuk Juane. Li Vivliae chal ti «cʼalal la sloqʼuesic ta tiʼnab li scanovaique, te la scomtsanic scotol; jaʼ bat xchiʼinic li Jesuse» (Lucas 5:11). Tsots laj yakʼ yoʼonton li Pedroe xchiʼuk la snop ti chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Jesuse xchiʼuk ta stojolal li Jeova Dios ti buchʼu la stak tale. Li avie, li yajtsʼaklomtak  Cristo ti tstsal komel sloʼil yoʼontonik xchiʼuk li xiʼel chaʼiik sventa chtunik ta stojolal Diose, jech chakʼik ta ilel xchʼunel yoʼontonik kʼuchaʼal li Pedroe. Xuʼ spat lek yoʼontonik ek ti muʼyuk ch-iktaatik komel yuʼun li Jeovae (Salmo 22:4, 5).

«¿Cʼu yuʼun chloʼilaj avoʼnton?»

Jelav xaʼox chib jabil kʼalal laj yojtikin Jesús li Pedroe. Li Pedro xchiʼuk xchiʼiltake tsots chakʼ yipik ta xanubtasel li skanovaik ta akʼobaltik ti jaʼo tsots tajek chaukil voʼ li te ta nab Galileae. Mu jnaʼtik kʼusi yakal tsnop li Pedroe, pe ti kʼusie jaʼ ti ep kʼusitik xuʼ svules ta sjol ta skoj ti jal xa xchiʼinoj ta xanbal li Jesuse. Yiloj jayibuk skʼelobil juʼelal spasoj. Jech kʼuchaʼal kʼalal ipaj li smeʼ niʼe, laj yil kʼuyelan la xpoxta li Jesuse. Jech xtok, yaʼioj ta ye stuk Jesús li chanubtaseletik yuʼune, jech kʼuchaʼal li Mantaletik ta Vits laj yale. Skotol taje, li Pedroe xuʼ spat lek yoʼonton ti jaʼ Mesías li Jesuse, ti jaʼ tʼujbil yuʼun li Jeovae. Kʼalal jelav xaʼox jayibuk ue, xuʼ van lekub xaʼox batel junantik li stalelale, jech kʼuchaʼal ti anil toʼox tstsalat yuʼun li xiʼele xchiʼuk li sloʼil yoʼontone. Xvinaj ti jeche, yuʼun li Jesuse la stʼuj sventa chkʼot ta yajtakbol. Pe jech kʼuchaʼal chkiltike, li Pedroe muʼyuk to lek tsalem yuʼun li kʼusitik taje.

Kʼalal poʼot xaʼox sakub tale, jaʼ xkaltik, ta oxib ora ta sob kʼalal to ta sakubele. Jaʼ toe, oy kʼusi la sta ta ilel ti xmakʼmun ta ba voʼ ta nom toe. La spajes li skanovae xchiʼuk vaʼi sventa tskʼel batel kʼusi. ¿Mi jaʼ van xojobal li u ta skoj ti xyukʼlajet tajek li nabe? Maʼuk yileluk, yuʼun oy lek sbekʼtal stakopal xchiʼuk lek xvaʼet chnopaj talel yileluk. Jaʼ to kʼalaluk laj yil leke: ¡jaʼ jun vinik ti chanav tal ta ba voʼe xchiʼuk ti te chjelav ta stojolalike! Li yajtsʼaklomtak Jesuse xiʼik, yalojik mi fantasma o pukuj. Pe li vinike xi laj yale: «Mu me xaxiʼic, yuʼun Jesusun. Tsatsubtaso avoʼntonic». Ta melel, jaʼ li Jesuse (Mateo 14:25-28).

Vaʼun li Pedroe xi la stakʼbee: «Cajval, me melel ti voʼote, alo mantal ti xuʼ chixanov tal ta ba nab eqʼue, yuʼun chital te yoʼ bu oyote». Ta skoj ti labal sba laj yil li skʼelobil juʼelal taje xchiʼuk ti tsots chaʼi yoʼontone, ta skʼan ta xanav ta ba voʼ ek sventa stsatsub li xchʼunel yoʼontone. Ta slekil yoʼonton li Jesuse, la spas li kʼusi kʼanbate xchiʼuk laj yalbe ti akʼo xbat ta stojolale. Li Pedroe muʼyuk la snop chib velta, ta anil lokʼ li ta kanovae xchiʼuk xanav batel li ta ba nab ti xyukʼlajet tajeke. ¿Mi xnop avuʼun li kʼuyelan laj yaʼi sbae? ¡Li yoke mu xmukij yalel ta voʼ kʼalal yakal chanav batel ta stojolal Jesuse! Toj labal sba laj yaʼi tajek, pe jech xtok, ta anil noʼox lik yanijuk li kʼuyelan chaʼi sbae (Mateo 14:29).

Kʼalal laj yil Jesús ti tsots xchʼunel yoʼonton li Pedroe laj yakʼ akʼo xanavuk ta ba nab ta svuʼel Jeova. Pe li Pedroe skʼan jaʼ tskʼel-o batel li Jesuse, pe ta skoj ti toj tsots li ikʼ xchiʼuk li yok nabe,  chʼay yoʼonton. Li Vivlia xi chale: «Cʼalal laj yil cʼu xʼelan li iqʼue, ixiʼ». Kʼalal laj yil ti xyukʼlajek tajek li nabe xchiʼuk ti tsots tsmajulan li kanovae, lik xiʼuk tajek. Yikʼaluk van la snop ti te chjikʼave. Ta uni jlikel noʼoxe, lik chibajuk li xchʼunel yoʼontone. Vaʼun li Pedroe —ti «ton» toʼox laj yichʼ koʼoltasel-o yuʼun Jesús ta skoj ti tsots xchʼunel yoʼonton chakʼ ta ilele— lik ochuk yalel ta yut voʼ kʼuchaʼal jpʼej ton ti laj yichʼ jipel batel ta nabe. Akʼo mi lek xtojob ta nux, xi lik avanuke: «¡Cajval, coltaun!». Li Jesuse ta ora la stsakbe skʼob li Pedroe xchiʼuk xi laj yalbee: «¡Muʼyuc to lec xchʼunojel avoʼnton! ¿Cʼu yuʼun chloʼilaj avoʼnton?» (Mateo 14:30, 31).

¡Tsots sbalil li kʼusi la xchan Pedroe! Xibal sba kʼusi xuʼ chkʼot ta pasel kʼalal chloʼilaj koʼontontike, yuʼun xuʼ tsots chakʼ yip ta jtojolaltik. Xuʼ tslajes li xchʼunel koʼontontike xchiʼuk xuʼ xi jkʼunib yuʼun li ta mantale. Jaʼ yuʼun tsots skʼoplal ti jtsaltik li sloʼil koʼontontike xchiʼuk li xiʼele. Sventa taje skʼan jotuk noʼox ti bu ta jkʼeltik batele. Mi jaʼ ta jnoptik tajek li kʼusi xuʼ ta sibtasutik, chchibajesutik o chchʼay koʼontontik ta stsʼakliel Jeova xchiʼuk li Cristoe, mas to chloʼilaj li koʼontontike. Pe mi jaʼ te kakʼoj batel jsatik ta stojolalike —jaʼ xkaltik, li kʼusitik spasojanike, li kʼusitik tspasik avie xchiʼuk li kʼusitik to tspasik ta tsʼakal ta sventa li buchʼutik skʼanojike— jaʼ me tskoltautik ta stsalel li sloʼil oʼontonal ti xuʼ chlajesvane.

Li Pedroe la stsʼakli batel Jesús kʼalal bat yoʼ bu oy li kanovae. Kʼalal och ta yut kanovae, laj yil ti pajem xaʼox li ikʼe. La xchaʼta yav li nab ta Galileae. Li Pedro xchiʼuk li yan yajtsʼaklomtak Cristoe toj labal to sba laj yilik, vaʼun xi laj yalike: «Ta melel voʼot Xnichʼonot li Diose» (Mateo 14:33). Ta skoj li kʼusi toj labal sba kʼot ta pasel ta stojolal li Pedroe, ta melel laj van stoj ta vokol. Li akʼobal taje la spat yoʼonton mas ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal li Jesuse, jaʼ muʼyuk xa laj yakʼ ta yoʼonton li xiʼele xchiʼuk li sloʼil yoʼontone. Pe ep to kʼusitik skʼan spas batel sventa xkʼot kʼuchaʼaluk jpʼej ton ti laj yalbe skʼoplal Cristoe. Akʼo mi jech, oy ta yoʼonton ta xakʼbe batel yipal. Li voʼotik eke, ¿mi oy ta koʼontontik ta xchanbel stalelal Pedro sventa jtsaltik batel ti chloʼilaj koʼontontik xchiʼuk li xiʼel chkaʼitike?

[Lokʼol ta pajina 22]

Li Jesuse snaʼoj ti xuʼ xkʼot lek ta yajtunel li jtsak choy taje

[Lokʼol ta pajina 23]

«Cajval, [...] li vuʼune jpasmulilun»

[Lokʼol ta pajina 24]

«Pero cʼalal laj yil cʼu xʼelan li iqʼue, ixiʼ»