Skip to content

Skip to table of contents

Baibel Stadi amo Emu Guriguri Dalana Oi Hanamoa

Baibel Stadi amo Emu Guriguri Dalana Oi Hanamoa

Baibel Stadi amo Emu Guriguri Dalana Oi Hanamoa

“Lohiabada e, mani emu kara lauegu guriguri do oi kamonai.”​​—⁠NEH. 1:​11.

1, 2. Dahaka dainai Baibel ai idia noho guriguri haida ita stadilaia be namo?

GURIGURI bona Baibel stadi be tomadiho momokani ena kahana badadia haida. (1 Tes. 5:​17; 2 Tim. 3:​16, 17) Momokani, Baibel be guriguri bukana ta lasi, to ia lalonai guriguri idauidau idia noho, bona momo be Salamo bukana lalonai oi davaria diba.

2 Baibel oi duahia bona stadilaia neganai, oi idia durua emu hekwakwanai oi hanaia guriguri haida oi davaria diba. Baibel lalonai idia noho guriguri edia hereva haida be emu guriguri lalonai oi gwauraia neganai, emu guriguri dalana oi hanamoa diba. Baibel lalonai idia gwauraia guriguri herevadia bona Iehova ese edia noinoi ia haerelaia taudia edia haheitalai amo dahaka do oi dibaia?

Dirava Ena Hakaua Dalana Tahua Bona Badinaia

3, 4. Aberahamo be ena hesiai tauna dekenai dahaka gaukara ia henia? Bona hesiai tauna ese Iehova ena hakaua dalana ia badinaia karana amo dahaka ita dibaia?

3 Baibel oi stadilaia neganai do oi laloparara, Dirava ena hakaua dalana badinaia totona oi guriguri hanaihanai be gau badana. Aberahamo ese ena hesiai tauna, Eliesere be Mesopotamia dekenai ia siaia Isako ena adavana namona ta tahua totona, bona ia vara gauna mani oi laloa. Hahine be ranu guri badinai ranu ia abia neganai, hesiai tauna ia guriguri: “Lohiabada e, . . . Lau be kekeni ta dekenai do lau hereva, do lau gwau, ‘Mani emu kara oiemu hodu oi atoa diho lao, bona ranu sisina lau dekenai do oi henia, do lau inua.’ Bema ia gwau, ‘Namo, oi inua, bona oiemu kamelo dekenai danu ranu do lau henia.’ Lau ura unai kekeni be oiemu abia hidi kekeni oiemu hesiai tauna Isako dekenai. Bema inai bamona ia vara neganai, do lau diba oiemu gwauhamata lauegu biaguna dekenai be oi hamomokania vadaeni.”​​—⁠Gen. 24:​12-​14.

4 Rebeka be hesiai tauna ena kamelo dekenai ranu ia henia neganai, unai ese ia hahedinaraia Iehova be unai hesiai tauna ena guriguri ia haerelaia. Bona Rebeka be hesiai tauna ida Kanana dekenai idia lao bona Isako ese ia adavaia. Namo lasi oi laloa Dirava be oi dekenai toa ta do ia hahedinaraia. To, bema oi guriguri bona lauma helaga ena hakaua dalana oi badinaia, emu mauri lalonai Iehova ese oi do ia naria.​​—⁠Gal. 5:​18.

Guriguri Karana ese Ta Ia Durua Lalometau Ia Hamaragia Totona

5, 6. Iakobo be Esau do ia hedavari henia neganai ia gwauraia gurigurina amo dahaka ita dibaia?

5 Guriguri karana ese lalometau ia hamaragia diba. Iakobo be ena kakana Esau ese do ia tuari henia totona ia gari, unai dainai ia guriguri: “Dirava e, . . . Oiemu bogahisihisi bona oiemu gwauhamata hamomokania kara ibounai, lau oiemu hesiai tauna dekenai oi henia, be lauegu namo ia hegeregere lasi. . . . Oi dekenai lau noinoi inai, mani lauegu kakana Esau ena siahu dekena amo do oi hamauria lau. Badina be lau gari, ia be do ia mai, do ia tuari henia ai dekenai, lauegu natuna bona edia sinadia do ia aladia mase. Oiemu gwauhamata mani oi laloa, oi gwau, ‘Momokani, lau ese do lau hanamoa oi, bona oiemu natuna bona tubuna momo herea oi dekenai do lau henia, kone miri bamona, duahia diba lasi.’ ”​​—⁠Gen. 32:​9-​12.

6 Ena be Iakobo be tuari ia dadaraia totona gau haida ia karaia guna, to ia bona Esau be maino idia karaia neganai, ia hahedinaraia Iehova ese ena guriguri ia haerelaia. (Gen. 33:​1-​4) Unai guriguri herevadia oi duahia namonamo, do oi itaia Iakobo be heduru abia totona ia noinoi sibona lasi, to ia ese Iehova ia gwauhamatalaia Garana ia abidadama henia bona Dirava ena hebogahisi mai lalokauna ia laloa bada. Oi danu be gau haida dainai oi “gari,” a? (2 Kor. 7:⁠5) Bema oibe, Iakobo ena guriguri ese oi do ia durua bona do oi itaia guriguri karana ese lalometau ia hamaragia diba. To, mai abidadama ida oi noinoi be gau badana.

Aonega Totona Oi Guriguri

7. Dahaka dainai Mose be Iehova ena dala dibaia totona ia guriguri?

7 Iehova hamoalea urana ese oi do ia durua aonega totona oi guriguri. Mose be Iehova ena dala dibaia totona ia guriguri, ia gwau: “Mani oi laloa, lau oi hamaoroa vadaeni, oi gwau, ‘Inai taunimanima do oi hakaua lao [Aigupito amo].’ . . . Vadaeni bema oi ura henia lau, lau ura oiemu palani [“dala,” BHğ] be lau dekenai mani do oi hadibaia, . . . bona oiemu ura be nega ibounai do lau karaia.” (Eso. 33:​12, 13) Dirava ese Mose ena guriguri ia kamonai dainai, aonega bada ia henia Iena taunimanima do ia hakaua totona.

8. Edena dala ai 1 King Taudia 3:​7-​14 laloa dobu karana ese oi ia durua diba?

8 Danu Davida be Iehova ena dala dibaia totona ia guriguri, ia gwau: “Lohiabada e, oiemu . . . dala lau dekenai do oi hedinaraia.” (Sal. 25:⁠4) Davida ena natuna Solomona be aonega totona Dirava ia guriguri henia, unai amo Israela besena ia lohiaia namonamo diba. Solomona ena guriguri dalana ese Iehova ia hamoalea dainai, ia noia gauna sibona ia henia lasi, to kohu bona hairai danu ia henia. (1 King Taudia 3:​7-​14 duahia.) Bema kongrigeisen lalonai oi huaia maduna haida be metau, vadaeni aonega bona manau totona oi guriguri be namo. Dirava ese oi dekenai aonega do ia henia, unai amo dala maorona bona lalokau ai emu maduna oi huaia namonamo diba.

Mai Lalona Ibounai ida Oi Guriguri

9, 10. Solomona ena guriguri lalonai taunimanima edia laloa bona kara ia herevalaia karana amo dahaka oi dibaia?

9 Bema mai lalona ibounai ida ita guriguri, Dirava ese eda guriguri do ia kamonai. Solomona be unai bamona ia guriguri, bona unai be 1 King Taudia karoa 8 ai ia noho. Lagani 1026 B.C.E. ai Iehova ena dubu hahelagaia totona idia haboua taudia edia vairanai unai guriguri ia gwauraia. Helaga Herea Gabuna dekenai taravatu mauana idia atoa bona ori ese dubu ia koua murinai, Solomona be Dirava ia hanamoa.

10 Solomona ena guriguri oi stadilaia bona duahia neganai, do oi itaia ia be taunimanima edia laloa bona kara ia herevalaia. Solomona ia gwau Iehova sibona be taunimanima edia lalona dekenai idia noho gaudia ia diba. (1 Kin. 8:​38, 39) Unai guriguri lalonai ia gwau ta ‘ena lalona ia giroa momokani’ bona Dirava dekenai ia giroa lou neganai, ia ese do ia abia dae. Bema Dirava ena taunimanima be edia inai taudia ese idia tuari henia bona mai edia lalona ibounai ida idia guriguri, Iehova ese edia guriguri do ia kamonai. (1 Kin. 8:​48, 58, 61) Oibe, mai emu lalona ibounai ida oi guriguri be namo.

Salamo Bukana ese Emu Guriguri Dalana Ia Hanamoa

11, 12. Levi tauna be Dirava ena dubu dekenai ia lao momo lasi, to ena guriguri karana amo dahaka oi dibaia?

11 Salamo bukana oi stadilaia karana ese emu guriguri dalana do ia hanamoa bona oi do ia durua Dirava oi naria emu guriguri ia haerelaia totona. Levi tauna be tano ma ta dekenai ia noho bona ena haheauka karana mani oi laloa. Ena be Iehova ena dubu dekenai ia lao momo lasi, to ia gwau: “Badina dahaka lauegu lalona ia hisihisi bada noho? Badina dahaka lauegu kudouna ia metau noho? Lau ese Dirava do lau abidadama henia, bona iena durua do lau naria, badina ia be lauegu hamauria Tauna bona lauegu Dirava. Unai dainai lau ese iena ladana do lau hanamoa lou.”​​—⁠Sal. 42:​5, 11; 43:⁠5.

12 Unai Levi tauna amo dahaka oi dibaia? Bema kara maoromaoro oi badinaia dainai dibura ruma ai oi noho bona nega daudau lalonai emu tadikaka taihu ida oi hebamo lasi, vadaeni Dirava oi naria oi ia durua totona. (Sal. 37:⁠5) Guna Dirava ena hesiai gaukara lalonai oi abia moalena oi laloa. Bona Dirava ena ‘durua totona oi naria noho’ lalonai, haheauka totona oi guriguri ela bona emu tadikaka taihu ida oi hebamo lou.

Mai Abidadama ida Oi Guriguri

13. Iamesi 1:​5-8 ena hereva hegeregerena, dahaka dainai mai abidadama ida oi guriguri be namo?

13 Ena be hekwakwanai idauidau oi davaria, to mai abidadama ida oi guriguri hanaihanai be namo. Bema hahetoho ta oi davaria, namona be Iamesi ese ia gwauraia sisiba oi badinaia. Iehova oi guriguri henia, bona oi abia dae ia ese oi dekenai aonega do ia henia hahetoho oi haheaukalaia totona. (Iamesi 1:​5-8 duahia.) Dirava be oi davaria hahetoho ia diba, bona ena lauma helaga amo oi do ia gimaia bona durua. Oi “daradara lasi” bona emu lalona ai idia noho gaudia be Iehova dekenai oi herevalaia, bona lauma helaga ena hakaua dalana oi badinaia bona Baibel ena sisiba oi abia dae be namo.

14, 15. Dahaka dainai ita gwau diba Hana be mai abidadama ida ia guriguri bona ia kara?

14 Hana be Elikana ena adavana ta, bona ia be ia guriguri bona mai abidadama ida ia kara. Ia be natuna ia havaraia lasi dainai, Penina, mai ena natuna hahinena ese ia kirikirilaia. Dubu helaga dekenai Hana be gwauhamata ia karaia, bema natuna mero ta ia havaraia, Iehova dekenai do ia henia. Ia guriguri lalonai ena uduna bibina ia mareremarere dainai, Hahelaga Tauna Badana Eli ia laloa ia inuinu kekero. To, gabeai ia laloparara Hana be ia kekero lasi neganai, ia gwau: “Dirava ese oiemu noinoi gauna oi dekenai do ia henia.” Ena be Hana ia diba lasi dahaka do ia vara, to ia abidadama momokani Iehova ese ena guriguri do ia haerelaia. Unai dainai, iena “lalohisihisi ia ore.”​​—⁠1 Sam. 1:​9-​18.

15 Samuela ia vara bona rata ia rakatania murinai, Hana ese ia abia lao dubu dekenai Iehova ena hesiai gaukara helagana ia karaia totona. (1 Sam. 1:​19-​28) Hana ese ia gwauraia gurigurina oi laloa dobu neganai, emu guriguri dalana do ia hanamoa bona do oi itaia ena be hekwakwanai dainai oi lalohisihisi, to unai hekwakwanai oi hanaia diba bema oi abia dae momokani Iehova ese emu guriguri do ia haerelaia.​​—⁠1 Sam. 2:​1-​10.

16, 17. Nehemia be mai abidadama ida ia guriguri bona ia kara dainai, dahaka ia vara?

16 Lagani 500 B.C.E. ai ia noho kara maoromaoro tauna Nehemia be ia guriguri bona mai abidadama ida ia kara. Ia gwau: “Lohiabada e, mani emu kara lauegu guriguri do oi kamonai, oiemu hesiai taudia, oi dekenai idia mataurai henia taudia, edia guriguri danu do oi kamonai. Hari dina dekenai lau dekenai kwalimu do oi henia. King Aratasaseta ena lalona do oi veria, vadaeni ia ese lau dekenai bogahisihisi do ia henia.” Nehemia be King Aratasaseta ena uaina bubua gaukarana ia karaia.​​—⁠Neh. 1:​11.

17 Nehemia be mai abidadama ida dina momo lalonai ia guriguri, badina ia kamonai “Ierusalema ena magu be ia dika” bona Babulonia ena igui idia rakatania Iuda taudia be “idia hekwarahi bada noho, bona idau bese taudia edia vairanai idia hemarai noho.” (Neh. 1:​3, 4) Nehemia ena guriguri be Iehova ese ia haerelaia, badina King Aratasaseta ese ia siaia lao Ierusalema ena magu ia haginia lou totona. (Neh. 2:​1-8) Daudau lasi murinai, magu idia haginia lou. Nehemia be Iehova ia abidadama henia bona tomadiho momokani totona ia guriguri dainai, ena guriguri ia haerelaia. Emu guriguri dalana be unai bamona danu, a?

Dirava Hanamoa Bona Tanikiu Henia

18, 19. Dahaka dainai guriguri lalonai Dirava ena hesiai tauna ese Iehova do ia hanamoa bona tanikiu henia?

18 Laloaboio lasi, emu guriguri lalodiai Iehova oi hanamoa bona tanikiu henia. Badina momo dainai unai bamona ita karaia be namo! Hegeregere, Davida ia ura dikadika Iehova ena King siahuna ia abia isi. (Salamo 145:​10-​13 duahia.) Emu guriguri dalana ese ia hahedinaraia oi be Iehova ena Basileia harorolaia gaukarana oi laloa bada, a? Salamo ena guriguri herevadia ese oi do idia durua emu guriguri lalonai Keristani heboudia bona hebouhebou badadia dainai, Dirava oi tanikiu henia totona.​​—⁠Sal. 27:4; 122:⁠1.

19 Emu hetura karana Dirava ida oi laloa bada dainai, mai emu lalona ibounai ida inai bamona guriguri oi gwauraia diba: “Lohiabada e, bese idauidau edia huanai lau ese oi do lau hanamoa. Taunimanima ibounai edia huanai, lau ese oi hanamoa totona ane do lau abia, badina oiemu noho hanaihanai lalokauna be bada herea. Ia daekau lao ela bona guba dekenai. Oiemu hereva oi badinaia momokani kara be bada, bona ia daekau lao ela bona ori dekenai. Dirava e, oiemu siahu badana be guba dekenai do oi hedinaraia, bona oiemu hairaina be, tanobada ena kahana ibounai dekenai danu do oi hedinaraia.” (Sal. 57:​9-​11) Unai be hagoadaia herevadia, ani? Salamo ena guriguri herevadia ese emu lalona do ia veria bona emu guriguri dalana idia hanamoa, ani?

Mai Hemataurai ida Dirava Oi Guriguri Henia

20. Edena hereva amo Maria ia hahedinaraia ia be Dirava ia matauraia?

20 Namona be emu guriguri lalonai oi hahedinaraia oi be Dirava oi matauraia. Maria ia kamonai ia be Mesia ena sinana ai do ia lao neganai ia gwauraia hemataurai herevadia bona Hana ese dubu helaga dekenai mero maragi Samuela ia abia lao neganai ia gwauraia hemataurai herevadia ida ia hegeregere. Maria be ena hereva amo ia hahedinaraia Dirava ia matauraia bada, ia gwau: “Lauegu lalona ese Lohiabada ia hanamoa noho. Lauegu laumana danu be Dirava, egu Hamauria Tauna dainai ia moale bada noho.” (Luka 1:​46, 47) Oi danu be emu guriguri dalana oi hanamoa totona unai bamona hereva oi gwauraia, a? Oibe, Maria be Dirava ia matauraia bada hahinena dainai, Dirava ese ia abia hidi Mesia ena sinana ai ia lao!

21. Edena dala ai Iesu ena guriguri ese ia hahedinaraia ia be Dirava ia matauraia bona ia abidadama henia?

21 Iesu be mai hemataurai bona abidadama ida Dirava ia guriguri henia. Iesu ese Lasaro ia do hatorea isi lou lasi neganai: “Iena matana dekenai guba ia itaia, ia guriguri, ia gwau, ‘Egu Tamana e, lau hanamoa oi, badina be oi ese lau oi kamonai henia noho. Lau diba oi be nega ibounai oi kamonai henia lau.’ ” (Ioa. 11:​41, 42) Oiemu guriguri lalonai unai bamona abidadama bona hemataurai oi hahedinaraia, a? Iesu ese mai hemataurai ida ia gwauraia Lohiabada Ena Guriguri oi stadilaia neganai, do oi itaia ia gwauraia mai anina bada gaudia be Iehova ena ladana do ia helaga, ena Basileia do ia mai, bona ena ura do ia guguru. (Mat. 6:​9, 10) Oi sibona emu guriguri mani oi laloa. Emu guriguri dalana ese ia hahedinaraia oi be Iehova ena Basileia oi laloa bada, iena ura oi karaia, bona ena ladana oi hahelagaia, a? Namona be emu guriguri dalana ese unai ia hahedinaraia.

22. Dahaka dainai oi abia dae Iehova ese oi dekenai goada do ia henia sivarai namona oi harorolaia totona?

22 Dagedage o hahetoho karadia ma haida dainai, nega momo iseda guriguri lalonai, Dirava ita noia ita do ia durua mai gari lasi ida ia ita hesiai henia totona. Sanhedrin taudia ese Petero bona Ioane idia koua “Iesu ena ladana do idia harorolaia lou lasi,” to idia be mai gari lasi ida edia gaukara idia karaia noho. (Kara 4:​18-​20) Dibura ruma amo idia ruhaia murinai, edia tadikaka dekenai ia vara gauna idia kikilaia. Bona unai sivarai idia kamonai taudia ibounai be Dirava idia noia, mai gari lasi ida iena hereva idia harorolaia totona. Bona idia moale bada, badina Iehova ese edia guriguri ia haerelaia bona “Lauma Helaga ese ibounai ia hahonua, bona Dirava ena hereva idia gwauraia, mai goada danu”! (Kara 4:​24-​31 duahia.) Unai dainai, taunimanima momo be Iehova tomadiho henia taudia ai idia lao. Guriguri karana ese oi do ia hagoadaia mai gari lasi ida sivarai namona oi harorolaia totona.

Emu Guriguri Dalana Oi Hanamoa Noho

23, 24. (a) Edena haheitalai ma haida ese idia hamomokania Baibel stadilaia karana ese emu guriguri dalana idia hanamoa diba? (b) Dahaka oi karaia emu guriguri dalana oi hanamoa totona?

23 Baibel duahiduahi bona stadilaia karana ese emu guriguri dalana idia hanamoa edia haheitalai ma haida ita itaia diba. Hegeregere, Iona bamona emu guriguri lalonai oi gwau diba Iehova ‘sibona ese taunimanima ia hamauria.’ (Iona 2:​1-⁠10) Bema kara dika ta dainai oi lalohisihisi bona elda edia heduru oi abia vadaeni, Davida ena guriguri herevadia ese oi ia durua diba, emu guriguri lalonai emu helalo-kerehai toana oi hahedinaraia totona. (Sal. 51:​1-​12) Guriguri haida lalonai, Iehova oi hanamoa diba Ieremia ia karaia bamona. (Ier. 32:​16-​19) Bema oi be adavana ta oi tahua, Esera karoa 9 ai ia noho guriguri oi stadilaia, bona oi sibona emu noinoi oi gwauraia karana ese oi do ia hagoadaia Dirava ena sisiba, “Keristani tauna sibona do ia adavaia” oi badinaia totona.​​—⁠1 Kor. 7:​39; Esr. 9:​6, 10-​15.

24 Baibel oi duahia, stadilaia, bona tahua noho be gau badana. Emu guriguri lalonai do oi gwauraia diba hereva namodia oi tahua. Dirava oi guriguri henia, oi hanamoa, bona oi tanikiu henia neganai, Baibel lalonai idia noho guriguri edia hereva namodia oi gaukaralaia diba. Emu Baibel stadilaia karana amo emu guriguri dalana oi hanamoa neganai, oi be Iehova Dirava kahirakahira do oi lao diba.

Edena Bamona Do Oi Haere?

• Dahaka dainai Dirava ena hakaua daladia ita tahua bona badinaia be namo?

• Dahaka dainai aonega totona ita guriguri be namo?

• Edena dala ai Salamo bukana ese eda guriguri dalana ia hanamoa diba?

• Dahaka dainai mai abidadama bona hemataurai ida ita guriguri be namo?

[Study Questions]

[Picture on page 8]

Aberahamo ena hesiai tauna be Dirava ena heduru totona ia guriguri. Oi danu, a?

[Picture on page 10]

Ruma Bese Ena Tomadiho ese emu guriguri dalana ia hanamoa diba