Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Kudiza Bayibolu Kunateli Kuyileñela Kulombaña Chiwahi

Kudiza Bayibolu Kunateli Kuyileñela Kulombaña Chiwahi

Kudiza Bayibolu Kunateli Kuyileñela Kulombaña Chiwahi

‘Eyi Yehova, nakulembeleli, itu deyi ditiyilili kulomba kwamami kambuñeyi.’—NEHEMIYA 1:11.

1, 2. Muloñadi chichikuwahila kushinshika hakulomba kukwawu kwasonekawu muBayibolu?

 KULOMBA nikudiza Bayibolu hiyuma yalema yakeñekaña hakudifukula. (1 Atesalonika 5:17; 2 Timotewu 3:16, 17) Kafwampi, Bayibolu hiwekala mukanda wamalombuku. Ilaña, mwekala kulomba kwakuvulu, kubombelahu nikwekala mumukanda waMasamu.

2 Hampinji yimukutañaña nikudiza Bayibolu, mukuwanaña kulomba kunesekani nakukala kumukweti. Dichi, mukulomba kwenu neyi mubombelamu mazu asonekawu muNyikanda hansañu yakulomba, anateli kuyileñela kulombaña chiwahi. Chumanyi chimunateli kudizila kudi antu akwililuwu kulomba kwawu nichalombeluwu?

Keñenu niKulondela Wunlomboli waNzambi

3, 4. Indi ñamba yaAbarahama wadiña namudimwinyi, nawa chumanyi chitunateli kudizila kuyuma yafuminumu yamwinkeliyi Yehova?

3 Hampinji yimwadizaña Bayibolu, mwadizaña nenu mwatela kulomba wunlomboli waNzambi mpinji yejima. Talenu chuma chamwekeni hampinji yelili nkakulula Abarahama yatemesheliyi ñamba yindi Eliyeza wadiña mukulumpi hadi añamba ejima, kuya ku kuMesopotamiya kulonda kumukeñela Isaka mumbanda wamwakamaña Nzambi. Ambanda chatehwineñawu menji heshima, iwu ñamba walombeli nindi: “Yehova . . . , yowu chañadima inukwila nami, Tulaku nsaba yeyi ninwi meji, niyena hakwila nindi, Nwaku eyi, ninwishi nawa angameli jeyi, yenowu diyi wakela kwindi mumbanda iwunamufuukwili kambuñeyi Isaka. Hohenaha [dihu] hinukwilukila nami wunamumwekesheli mwanta wami luwi.”—Kutachika 24:12-14.

4 Kulomba kwañamba yaAbarahama akwakwili hampinji yanwishiliyi Rebeka angameli menji. Dichi hashimbwili wanyi, wayili nindi kuKenani nakwikala iñoda Isaka. Kafwampi, himunateli kukuhwelela Nzambi kuyileja yinjikijilu yakuhayamishaku. Hela chochu, wukuyilombolaña muchihandilu chenu neyi mulomba nikufwila kulombolewa naspiritu yindi.—Aŋalija 5:18.

Kulomba Kwaleñelaña Kukeheshaku Kwakama

5, 6. Chumanyi chalema chamwekesheliyi Yakoba mukulomba kwindi hampinji yadiñayi kwakwihi nakubulakana namana kwindi Esawu?

5 Kulomba kunateli kukeheshaku kwakama. Hamuloña wakumutiya woma mana kwindi Esawu nindi wukumujaha, Yakoba walombeli nindi: “Eyi Yehova, . . . Luwi lweyi lwejima ninsañu yeyi yalala yejima yiwunanmwekesheli ami kambuñeyi, . . . Añamwini mwani, kudi mana kwami, kudi Esawu, namutiyi woma nami wukwinza nakuntapa, nimumbanda nianyanindi. Eyi wañilili neyi, Chalala nukukwila mwamuwahi; neyi, Anyaneyi nakayivulisha neyi wusekulula wakukaluñalwiji wakañanyaña kuchindawu nanochu chiwasweja kuvula.”—Kutachika 32:9-12.

6 Hela chakwila Yakoba wazatishili njila jakudikiñilamu, kulomba kwindi akwakwili hampinji yadanakenenuwu namana kwindi Esawu. (Kutachika 33:1-4) Neyi mutaña kulomba kweniku nakanañachima, mukwiluka nenu Yakoba halombeli hohu wukwashuku. Wakuhweleleli muLubutu lwakaniniyi Nzambi nikumuhameka haluwi lwamwekesheliyi. Komana ninenu ‘mwatiyaña woma mukachi’ kamuchima? (2 Akorinda 7:5) Neyi mwatiyaña woma, kulomba kwalombeliyi Yakoba kunateli kuyanukisha nenu kulomba kunateli kukeheshaku kwakama. Hela chochu, hitwatela kulomba hohu yuma yitunakukeñaku, ilaña nikwikala nachikuhwelelu.

Lombenuña Maana

7. Muloñadi Mosi chalombeleliyi maana kudi Yehova kulonda amulomboli munjila yayiwahi?

7 Kufwila kumutiyisha Yehova kuwaha kwatela kuyileñela kulomba maana. Mosi walombeli maana aNzambi kulonda amulomboli munjila yayiwahi. Wamulembeleli nindi: ‘Tala, eyi Yehova wunañili neyi, Twalaku antu awa kufuma muEjipitu, . . . Ichi dinu mwani, neyi wunantoñi, anleji dinu njila yeyi, . . . kulonda wuntoñi.’ (Kwidika 33:12, 13) Hakumwakulu, Nzambi wamwinkeli Mosi maana Indi abadika, chuma chakeñekeleña hakwila nawu yalomboli antu jaYehova.

8. Neyi mutoñojoka ha 1 Anyanta 3:7-14 munateli kuhetelamu ñahi?

8 Davidi niyena walombeli nindi: “Ñilukishi muwendelaña, eyi Yehova; nleji njila jeyi.” (Masamu 25:4) Solomoni mwana kaDavidi wamulombeli Nzambi maana kulonda kuyuula chiwahi wanta muIsarela. Kulomba kwaSolomoni kwamutiyishili Yehova kuwaha, wamwinkeli yuma yalombeliyi, nimaheta nikulema. (Tañenu 1 Anyanta 3:7-14.) Neyi ayinka mudimu muchipompelu wunakumwekana neyi wakola chikupu, mwatela kulomba maana nikwikala nachililu chakudizoza. Neyi mwila mwenimu, Nzambi wukuyinka maana nikuyikwasha kuzata kwesekeja namaana wenawa kulonda kwakamena nyidimu yenu munjila yayiwahi nawa yakukeña.

Lombenuña Chakufuma haMuchima

9, 10. Chumanyi chalema chimunateli kudizila kukulomba kwaSolomoni kwalombeliyi chakufuma hamuchima hampinji yahanineñayi tembeli?

9 Hakwila nawu kulomba kwetu akwitiyi, twatela kulombaña chakufuma hamuchima. Solomoni walombeli kulomba kwakufuma hamuchima, kwasonekawu ha 1 Anyanta kapetulu 8, hamesu awantu amavulu apompeli muYerusalema hahanineñawu tembeli yaYehova mu 1026 B.C.E. Chelili anashi dehi chimbañu chachitiyañenu Mwamweni Mwajila nawa ivu daYehova dinzali mutembeli, Solomoni wamuhamekeli Nzambi.

10 Tañenu kulomba kwaSolomoni kwalombeliyi chakufuma hamuchima nikuzatisha nsañu yekala mukulomba. Solomoni welukili nindi Yehova kankawindi diyi weluka muchima wamuntu. (1 Anyanta 8:38, 39) Kulomba kwokumu kwamwekeshaña nawu mukwakuvulumuna anateli kumwanakena neyi ‘yafunta kudi Nzambi namuchima windi wejima.’ Neyi chilumbu yokwata antu jaNzambi, Yehova watiyileña kulomba kwawu neyi amulomba namuchima wejima. (1 Anyanta 8:48, 58, 61) Chakadi nikujina, kulomba kwenu kwatela kufuma hamuchima.

Mukanda waMasamu Chiwunateli Kuyileñela Kulombaña Chiwahi

11, 12. Chumanyi chimunadizi mukulomba kwakaLevi wabulileña kuya mumalala aNzambi?

11 Kutaña mukanda waMasamu kunateli kuyileñela kulombaña chiwahi nikuyikwasha kumuhembelela Nzambi kwakula kulomba kwenu. Talenu kaLevi akwatiluwu muwunkoli chadiwunjikiliyi. Hela chakwila hatwesheleña kuya mumalala aYehovaku, wembili nindi: “Wunadihombelidi, eyi muchima wami? Wunaakaminidi mukachi kami? Muchiñeji Nzambi, namba kamusakilila hohu nachina chakunkwashayi namesu indi.”—Masamu 42:5, 11; 43:5.

12 Chumanyi chimunateli kudizila kudi iwu kaLevi? Neyi anayikasi mukaleya hamuloña wakukoña yuma yaloña chakwila munakukañanya nikuya nakupompa nawakwenu akwakwitiya, muhembelelenu Nzambi namuchima wumu kulonda yayamwini. (Masamu 37:5) Toñojokenu hayuma yayiwahi yakunyima yimwadiluñishili mumudimu waNzambi, nikulomba kulonda mumiki hampinji ‘yimunakumuchiñeja Nzambi’ kuyikwasha kutachika cheñi kudikunda nawantu jindi.

Ikalenu naChikuhwelelu Hampinji yimunaKulomba

13. Kwesekeja namukanda waYakoba 1:5-8, muloñadi chimwatela kwikalila nachikuhwelelu hampinji yimunakulomba?

13 Hichidi namuloña nakukala kumukwetuku, mpinji yejima mwatela kwikala nachikuhwelelu neyi munakulomba. Neyi kashinshi kenu anakeseki, londelenu kufumba kwakambanji Yakoba. Lombenu kudi Yehova, nawa bayi mujinoka nenu hanateli kuyinka maana anakukeñeka kulonda muumiki kukala kwenuku. (Tañenu Yakoba 1:5-8.) Nzambi weluka kukala kumukweti, nawa nateli kuyilombola nikuyikundeja kuhitila mudi spiritu yindi. Ikalenu nachikuhwelelu hampinji yimunakumuleja yitoñojoka yenu yejima, ‘chakadi kujinoka,’ nikwiteja spiritu yindi nikufumba kwaMwiizu dindi kuyilomboleña.

14, 15. Muloñadi chitunateli kuhoshela netu Hana wadiña nachikuhwelelu hampinji yalombeleñayi?

14 Hana, ntemena wakaLevi Elekana, wadiña nachikuhwelelu hampinji yalombeleñayi. Hamuloña wakubula kukwata kuñoji, amusupishileña kudi Penina wavweli nyana yayivulu. Hampinji yadiñayi hatabanaka, Hana wamukanini Yehova nindi, neyi wakavwala mwana weyala wakamuhana kudi Yehova. Hamuloña wakwila nyivumbu yindi yazalileña hampinji yalombeleñayi, Eli Kapristu Muneni watoñojokeli nindi Hana nasheti walwa. Hakwiluka nindi hasheteluku, wahosheli nindi: “Nzambi yaIsarela akwinki chuma chiwunamulombi.” Hela chakwila Hana helukili yuma yakafumamuku, wakuhweleleli nindi kulomba kwindi akakwakula. Dichi, ‘haneñeli nawa cheñi kumesu induku.’ Haneñeli nawa cheñuku.—1 Samweli 1:9-18.

15 Hanyima yakwila Samweli navwaliki nawa nasumuki dehi, Hana wamuheni kudi Yehova kulonda kukalakalaña mudimu wajila hatabanaka. (1 Samweli 1:19-28) Kutoñojokaña chikupu hakulomba kwaHana kwalombeliyi haniyi mpinji, kunateli kuyileñela kulombaña chachiwahi nikuyikwasha kwiluka nenu munateli kushinda kuneña kwenzaña hamuloña wamakabi neyi mulomba nakukuhwelela nenu Yehova wakakula kulomba kwenu.—1 Samweli 2:1-10.

16, 17. Chumanyi chamwekeni hamuloña wakwila Nehemiya wadiña nachikuhwelelu halombeleñayi?

16 Nehemiya muntu washinshika wadiñaku muyaaka nkulakaji yamuchitanu B.C.E. wadiña nachikuhwelelu hakulomba. Walombeli nindi: ‘Eyi mwanta, Nakulembeleli, itu deyi ditiyilili kulomba kwamami kambuñeyi, nikulomba kwawambuñeyi atiyaña kuwaha kwakama ijina deyi. Añiteji mwani, ami kambuñeyi, lelu niyi chachiwahi, nimonuhu wushona kudi iwu iyala.’ Indi “iwu iyala” wadiñanyi? Wadiñi mwanta wawaPeresi Aratasheshe wazatilileñawu kudi Nehemiya hamu neyi mukwakumwinka lupasa.—Nehemiya 1:11.

17 Nehemiya wadiñi nachikuhwelelu halombeliyi hadi mafuku amavulu hanyima yakwiluka nindi aYudeya afumini muwunkoli muBabiloni adiña “nakumona ihuñu nankashi nikusawuka; nimpwembu yaYerusalema yahumuka dehi.” (Nehemiya 1:3, 4) Kulomba kwaNehemiya akwakwili hampinji yelili Mwanta Aratasheshe amwiteji kuya nakutuñulula mpwembu yaYerusalema. (Nehemiya 2:1-8) Hashimbwiluku, mpwembu ayituñulwili. Kulomba kwaNehemiya akwakwili muloña kwashindameneni hakudifukula kwalala nawa wadiña nachikuhwelelu halombeleñayi. Komana ninenu dichimwalombaña?

Bayi Mujimbala Kuhameka niKusakililaku

18, 19. Yumanyi yinateli kuleñela kambuña aYehova kumuhameka nikumusakilila Yehova?

18 Mukulomba kwenu, bayi mujimbala kuhameka nikumusakilila Yehovaku. Kudi yuma yayivulu yinateli kutuleñela kwila mwenimu. Chakutalilahu, Davidi wafwilileña kuhameka chikupu wanta waYehova. (Tañenu Masamu 145:10-13.) Komana kulomba kwenu kwamwekeshaña nawu mwahamekaña kukooleka kwakubidika Wanta waYehova? Mazu añimbi yamasamu niwena anateli kuyikwasha kumwekesha kusakilila kudi Nzambi mukulomba kwakufuma hamuchima kutalisha hakupompa kwawakwaKristu, kupompa kwanyanya nikweneni.—Masamu 27:4; 122:1.

19 Kuhameka hawubwambu wenu wawuwahi naNzambi kunateli kuyileñela kulomba chakufuma hamuchima muniyi njila: ‘Nukukusakilila, eyi Mwanta, hakachi kawantu; nukukuhameka mukachi kanyuza yawantu; Muloña luwi lweyi lweneni lwashika nimwiwulu ninsañu yeyi yalala yashika kumavu. Akulemeshi, eyi Nzambi, chakubadika mawulu; nikulema kweyi kubadiki heseki dejima.’ (Masamu 57:9-11) Awa mazu akukolesha chikupu. Komana himuneteji nenu mazu wenawa akukolesha anateli kuyikwasha nikuyileñela kulombaña chiwahiku?

Lombenuña Kudi Nzambi naKalemesha Chikupu

20. Indi Mariya wamwekesheli ñahi kalemesha kudi Nzambi?

20 Mwatela kumulemeshaña chikupu Nzambi hampinji yimunakulomba. Mazu akalemesha ahosheliyi Mariya hanyima yakwiluka nindi diyi wakekala mama yaMesiya adifwana namazu ahosheliyi Hana hampinji yamuhanineñayi Samweli kulonda kukalakelaña hatabanaka. Kalemesha kaMariya kamwekenaña mumazu ahosheliyi akwila nawu: “Muchima wami hiwukumutohesha Yehova; spiritu yami yinazañalali naNzambi Chamwinu chami.” (Luka 1:46, 47) Komana, kwila muwahisha kulomba kwenu kuhitila mukuzatisha awa mazu adifwanaku nehi? Chakubula nikujina, hamuloña wakumwakama Nzambi, dihafumini Mariya amutondi kwikala mama yaYesu, Mesiya.

21. Indi kulomba kwaYesu kwamwekeshaña ñahi nawu wadiña nakalemesha nichikuhwelelu?

21 Yesu wadiña nachikuhwelelu nawa walombeleña munjila yakalemesha. Chakutalilahu, henohu kanda yamusañuli Lazaru, ‘Yesu wafumbwili mesu kwiwulu, hakwila nindi, Tata nakusakilili chiwunantiyi. Ninami neluka nami eyi wantiyaña mafuku ejima.’ (Yowanu 11:41, 42) Komana kulomba kwenu kwamwekeshaña nawu mwekala nakalemesha nichikuhwelelu? Neyi mutaña kulomba kwaYesu kwakutalilahu, mukwiluka nenu, yuma yalema yateneniyi yadiña yakujilika ijina daYehova, kwinza kwaWanta windi, nikushikija yuma yakeñañayi. (Matewu 6:9, 10) Toñojokenu hakulomba kwenu. Komana kulomba kwenu kwamwekeshaña nawu mwakeña Wanta waYehova, mwelaña yuma yakeñañayi nikujilika ijina dindi dajila? Mwatela kwila mwenimu hakulomba.

22. Muloñadi chimwatela kukuhwelela nenu Yehova wakayinka ñovu kulonda kushimwina nsañu yayiwahi chakadi woma?

22 Hamuloña wamakabisha hela kukala kukwawu, kakavulu kulomba kwabombelamu kulomba wukwashu kulonda kumukalakela Yehova chakadi woma. Hampinji yalekesheluwu Petulu naYowanu ‘kutañisha mwijina daKristu,’ apostolu wenawa akaanini kuleka kutañisha chakadi kutiya woma. (Yililu 4:18-20) Hanyima yakuyumbaku, alejeli akwawu akwakwitiya yuma yamwekeni. Dichi, antu ejima adiñahu, alombeli wukwashu kudi Nzambi kulonda kushimwina izu dindi chakadi woma. Atiyili muzañalu chikupu hampinji Yehova yakwiliyi kulomba kwawu, muloña ‘enzali spiritu yajila, hiyakuhosha izu daNzambi chakadi woma.’ (Tañenu Yililu 4:24-31.) Chafuminumu, antu amavulu ekalili akwakudifukula aYehova. Cheñi, kulomba kunateli kuyikolesha kushimwina nsañu yayiwahi chakadi woma.

Lombenuña Chachiwahi

23, 24. (a) Shimunenu yakutalilahu yikwawu yinakumwekesha nawu kudiza Bayibolu kunateli kuyileñela kulombaña chiwahi. (b) Chumanyi chimwatela kwila hakwila nawu mulombeña chiwahi?

23 Tunateli kuhosha hayakutalilahu yikwawu yayivulu yamwekeshaña nawu kutaña nikudiza Bayibolu kunateli kuyileñela kulombaña chiwahi. Chakutalilahu, kufwana Yona, neyi munakulomba munateli kwiluka nenu ‘wamwinu wambala waYehova hohu.’ (Yona 2:1-10) Neyi chinleji chenu chamuchima chayikabishaña hanshidi yimwakoñeli nawa ayikwashili kudi aeluda, yuma yateneniyi Davidi mumasamu indi, yinateli kuyikwasha kubalumuka mumuchima hampinji yimunakulomba kwakankawenu. (Masamu 51:1-12) Mpinji jikwawu neyi munakulomba, munateli kumuhameka Yehova neyi cheliliyi Yeremiya. (Yeremiya 32:16-19) Neyi munakukeña mukwenu wamumaluwi, kudiza kulomba kwekala mukapetulu 9 kamukanda waEzera, nikulombaña halwenu, kunateli kukolesha yitoñojoka yenu yakufwila chikupu kumwovwahila Nzambi kuhitila ‘mukusumbula hela kusumbukila mudi Mwanta hohu.’—1 Akorinda 7:39; Ezera 9:6, 10-15.

24 Twalekenuhu kutaña, kudiza nikusandujola muBayibolu. Keñenu yikuma yimwatela kubombela mukulomba kwenu. Munateli kuzatisha yikuma yeniyi mukulembelela nikulomba kwakuhameka nikusakilila. Neyi mwiluka kulomba chiwahi kuhitila mukudiza Bayibolu, munateli kuswila kwakwihi naYehova Nzambi.

Munateli Kwakula Nenudi?

• Muloñadi chitwatela kukeñela nikulondela wunlomboli waNzambi?

• Chumanyi chatela kutuleñela kulombaña maana?

• Indi mukanda waMasamu wunateli kutuleñala ñahi kulombaña chiwahi?

• Muloñadi chitwatela kulombela nachikuhwelelu nawa munjila yakalemesha?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 15]

Ñamba yaAbarahama walombeli wunlomboli waNzambi. Komana, ninenu dichimwelaña?

[Mwevulu wudi hefu 17]

Kudifukula kwaChisaka kunateli kuyileñela kulombaña chiwahi