Kaonefatša Dithapelo tša Gago ka go Ithuta Beibele
Kaonefatša Dithapelo tša Gago ka go Ithuta Beibele
“Morêna, hlê tsêbê ya xaxo e theetše thapêlô ya nna mohlanka wa xaxo.”—NEH. 1:11.
1, 2. Ke ka baka la’ng e tla ba mo go holago go hlahloba dithapelo tše dingwe tšeo di lego ka Beibeleng?
THAPELO le thuto ya Beibele ke dikarolo tše bohlokwa tša borapedi bja therešo. (1 Bathes. 5:17; 2 Tim. 3:16, 17) Ke therešo gore Beibele ga se puku ya dithapelo. Lega go le bjalo, e hupere dithapelo tše dintši, go akaretša le tšeo di lego ka pukung ya Dipsalme.
2 Ge o dutše o bala le go ithuta Beibele, o ka hwetša dithapelo tšeo di sepedišanago le maemo ao o lebeletšanego le ona. Ge e le gabotse, ge o akaretša mantšu a dithapelo tšeo di ngwadilwego ka Beibeleng, dithapelo tša gago di a kaonefala. O ka ithuta’ng go bao dithapelo tša bona tša go kgopela thušo di ilego tša arabja gotee le seo dithapelo tša bona di bego di se hupere?
Tsoma Tlhahlo ya Modimo Gomme o e Latele
3, 4. Thomo ya mohlanka wa Aborahama e be e le efe, gona re ka ithuta’ng tseleng yeo Jehofa a ilego a araba thapelo ya gagwe?
3 Thuto ya Beibele e dira gore go be molaleng gore o swanetše go rapelela tlhahlo ya Modimo ka mehla. Ela hloko seo se ilego sa direga ge mopatriareka Aborahama a roma mohlanka wa gagwe yo mogolo—mohlomongwe Eliesere—go ya Mesopotamia go yo nyakela Isaka mosadi yo a boifago Modimo. Ge basadi ba dutše ba e-ga meetse sedibeng se itšego, mohlanka yoo o ile a rapela a re: “Morêna . . . , byale mosetsana yo ke tl’o xo mo kxopêla ka re; A k’O sekamišê moêta wa xaxo ke nwê! yena a re; A k’O nwê; le dikamêla tša xaxo ke tlo di xêla! e bê yêna yo O mmeeleleditšexo Isaka mohlanka wa xaxo. Ké mo ke tl’o xo tseba xe O dirile mong wa-ka ka kxauxêlô.”—Gen. 24:12-14.
4 Thapelo ya mohlanka wa Aborahama e ile ya arabja ge Rebeka a gela dikamela tša gagwe meetse. Go se go ye kae Rebeka o ile a ya le yena Kanana gomme a ba mosadi yo a rategago wa Isaka. Ke therešo gore o ka se ke wa letela gore Modimo a dire seka sa go bontša gore o kwele dithapelo tša gago. Lega go le bjalo, o tla go hlahla bophelong ge e ba o rapela gomme o ikemišeditše go latela tlhahlo ya moya wa gagwe.—Bagal. 5:18.
Thapelo e Thuša go Fokotša Dipelaelo
5, 6. Ke’ng seo o se lemogago thapelong ya Jakobo ge a be a le kgaufsi le go kopana le Esau?
5 Thapelo e ka fokotša dipelaelo. Ka ge Jakobo a be a boifa gore morwarragwe Esau yoo gape e bego e le lefahla la gagwe a ka mmakela kotsi, o ile a rapela a re: “Morêna, . . . Dikxauxêlô ka moka le pôtêxo ka moka, tše O ntiretšexo tšôna, nna mohlanka wa xaxo, xa di a nthswanêla. Mola kè sela noka yé ya Jorodane ke be ke swere molamo wa-ka fêla; ’me byalo ke šetše kè le makôkô a mabedi. A k’o mphološê seatleng sa moxol’wake, seatleng sa Esau, ka xobane ke a mmoifa; a se tlê a mpolaya, le bômma xo bana, le bôná bana. ’Me wêna O kile wa re: Ruri ke tlo Xo dira xa-botse; ke tlo atiša bana ba xaxo ba ba byalo ka lešabašaba la lewatleng lè sa balêxe ka bontši.”—Gen. 32:10-13.
6 Gaešita le ge Jakobo a ile a gata mogato e le gore a pheme kotsi, thapelo ya gagwe e ile ya arabja ge a be a boelanywa le Esau. (Gen. 33:1-4) Bala thapelo yeo ka kelohloko gomme o tla bona gore Jakobo ga se a fo kgopela thušo. O ile a bontšha tumelo go Peu e holofeditšwego gotee le tebogo bakeng sa botho bja Modimo bjo lerato. Na le wena o a “boifa ka gare”? (2 Bakor. 7:5) Ge e ba go le bjalo, thapelo ya Jakobo e ka go gopotša gore dithapelo di ka fokotša dipelaelo. Lega go le bjalo, ga se tša swanela go akaretša dikgopelo feela, eupša di swanetše go akaretša le mantšu a bontšhago tumelo.
Rapelela Bohlale
7. Ke ka baka la’ng Moše a ile a rapelela go tseba ditsela tša Jehofa?
7 Kganyogo ya go thabiša Jehofa e swanetše go go tutueletša go rapelela bohlale. Moše o ile a rapelela go tseba ditsela tša Jehofa. O kgopetše ka gore: “Byale [Jehofa] O mpoditše wa re: Išá sethšaba sé kua [se tšwe Egipita]! . . . Byalo xe O ntebeletše ka botho, xôna ntsebišê tsela ya xaxo hlê, xore ke Xo tsebê, xe O fêla O ntebeletše ka botho.” (Ek. 33:12, 13) Modimo o ile a arabela ka go nea Moše tsebo e tseneletšego ya ditsela tša Gagwe—selo seo se bego se nyakega e le gore a etelele batho ba Jehofa pele.
8. Go naganišiša ka 1 Dikxoši 3:7-14 go ka go hola bjang?
8 Dafida le yena o rapetše ka gore: “Morêna, ntsebišê ditsela tša xaxo.” (Ps. 25:4) Morwa wa Dafida e lego Solomone o ile a kgopela Modimo gore a mo nee bohlale bjo bo nyakegago e le gore a phethe mediro ya gagwe ya bogoši kua Isiraele. Jehofa o ile a kgahlwa ke thapelo ya Solomone gomme a se mo nee feela seo a se kgopetšego, eupša a mo nea le mahumo le letago. (Bala 1 Dikxoši 3:7-14.) Ge e ba o newa ditokelo tša tirelo tšeo go bonalago di go tšhoša, rapelela bohlale gomme o bontšhe boikokobetšo. Ke moka, Modimo o tla go thuša gore o hwetše tsebo gomme o diriše bohlale bjo bo nyakegago gore o hlokomele boikarabelo bja gago ka tsela ya maleba le ya lerato.
Rapela go Tšwa Pelong
9, 10. Ke’ng seo o se lemogago mabapi le makga ao ka ona Solomone a boletšego ka pelo thapelong ya gagwe ge tempele e kgakolwa?
9 E le gore thapelo e kwewe, e swanetše go tšwa pelong. Solomone o ile a rapela thapelo e tšwago pelong, yeo e ngwadilwego go 1 Dikxoši kgaolo 8, a eme pele ga mašaba ao a bego a bokane Jerusalema ge go be go kgakolwa tempele ya Jehofa ka 1026 B.C.E. Ka morago ga ge areka ya kgwerano e beilwe ka Sekgethwa-kgethweng gomme leru la Jehofa le tletše ka tempeleng, Solomone o ile a tumiša Modimo.
10 Bala thapelo ya Solomone gomme o ele hloko makga ao ka ona e bolelago ka pelo. Solomone o ile a dumela gore ke Jehofa feela yo a tsebago pelo ya motho. (1 Dikx. 8:38, 39) Thapelo ye e bontšha gore go na le kholofelo bakeng sa modiri wa bobe yo a ‘boelago go Modimo ka pelo ya gagwe ka moka.’ Ge e ba batho ba Modimo ba be ba ka thopša ke manaba, dikgopelo tša bona di be di tla kwewa ge e ba ba be ba rapela Jehofa ka dipelo tša bona ka moka. (1 Dikx. 8:48, 58, 61) Ka gona, dithapelo tša gago di swanetše go tšwa pelong.
Kamoo Dipsalme di ka Kaonefatšago Dithapelo tša Gago
11, 12. O ithutile’ng mantšung a thapelo ya Molefi yo a itšego yoo a bego a sa kgone go ya sekgethweng sa Modimo ka nako e itšego?
11 Go ithuta Dipsalme go ka kaonefatša dithapelo tša gago gomme gwa go thuša go letela gore Modimo a di arabe. Ela hloko go se fele pelo ga Molefi yo a itšego yo a bego a le bothopša. Gaešita le ge a be a sa kgone go ya sekgethweng sa Jehofa ka nako e itšego, o ile a opela ka gore: “Wêna môya wa-ka! O ithlokofaletša’ng? O ferehlêxêla’ng teng xa-ka? Bôta Modimo! Ke sa tlo mo leboxa xe a mphološitše sefahloxô, Yêna Modimo wa-ka.”—Ps. 42:5, 11; 43:5.
12 O ka ithuta’ng go Molefi yo? Ge e ba o ka thibelwa gore o se bokane le badumedi-gotee le wena lefelong la bona la borapedi ka nako e itšego ka baka la go golegwa, letela Modimo ka go se fele pelo gore a go hlakodiše. (Ps. 37:5) Naganišiša ka dinako tše di thabišago tšeo o bilego le tšona tirelong ya Modimo gomme o rapele gore o kgotlelele ge o dutše o ‘botile Modimo’ gore a go thuše, e le gore o kopanele gape ka mafolofolo le batho ba gagwe.
Bontšha Tumelo ge o Rapela
13. Go dumelelana le Jakobo 1:5-8, ke ka baka la’ng o swanetše go bontšha tumelo ge o rapela?
13 Go sa šetšwe maemo a gago, ka mehla bontšha tumelo ge o rapela. Ge e ba potego ya gago e lekwa, latela keletšo ya morutiwa Jakobo. Batamela Jehofa ka thapelo gomme o se ke wa belaela gore a ka go nea bohlale bjo bo nyakegago e le gore o lebeletšane ka katlego le teko ya gago. (Bala Jakobo 1:5-8.) Modimo o tseba dikgopolo le ge e le dife tšeo di go tshwenyago gomme a ka go hlahla le go go homotša ka moya wa gagwe. Mmotše maikwelo a gago o e-na le tumelo e feletšego, “[o] sa belaele le gatee,” gomme o amogele tlhahlo ya moya wa gagwe le Lentšu la gagwe.
14, 15. Ke ka baka la’ng go ka thwe Hanna o ile a rapela a ba a dira dilo ka tsela yeo e bontšhago gore o na le tumelo?
14 Hanna, e lego yo mongwe wa basadi ba babedi ba Elikana wa Molefi, o ile a rapela gomme a dira dilo ka tsela yeo e bontšhago gore o na le tumelo. Hanna yo a bego a se na bana o be a tlaišwa ke mogadikana wa gagwe e lego Penina, yoo a bego a e-na le bana ba mmalwa. Ge a le taberenakeleng, Hanna o ile a dira keno ya gore ge e ba a ka belega morwa, o tla mo nea Jehofa. Ka ge dipounama tša gagwe di be di thothomela ge a be a rapela, Moperisita yo a Phagamego Eli o be a nagana gore o tagilwe. Ge Eli a e-kwa gore Hanna ga se a tagwa, o ile a re: “Modimo wa Isiraele O tlo Xo nea tše O di kxopetšexo xo Yêna.” Gaešita le ge Hanna a be a sa tsebe ka mo go feletšego seo se bego se tla direga, o be a e-na le tumelo ya gore thapelo ya gagwe e tla arabja. Ka baka leo, ‘sefahlego sa gagwe se ile sa se sa etša sa bo-maloba.’ O be a se sa hlwa a nyamile.—1 Sam. 1:9-18.
15 Ka morago ga go belegwa le go tshwešwa ga Samuele, Hanna o ile a mo iša go Jehofa e le gore a dire tirelo e kgethwa taberenakeleng. (1 Sam. 1:19-28) Go ipha nako ya go naganišiša ka thapelo ya Hanna ya nakong yeo go ka kaonefatša dithapelo tša gago gomme gwa go thuša go bona gore o ka fenya manyami ao a tlišwago ke boemo bjo bo gateletšago, ge e ba o rapela o e-na le tumelo ya gore Jehofa o tla go araba.—1 Sam. 2:1-10.
16, 17. Go ile gwa direga’ng ka morago ga ge Nehemia a rapetše le go dira dilo ka tsela yeo e bontšhago gore o na le tumelo?
16 Nehemia, e lego monna yo a lokilego wa lekgolong la bohlano la nywaga B.C.E., o ile a rapela a ba a dira dilo ka tsela yeo e bontšhago gore o na le tumelo. O ile a kgopela ka gore: “Morêna, hlê tsêbê ya xaxo e theetše thapêlô ya nna mohlanka wa xaxo le ’thapêlô tša bahlanka ba xaxo ba ba rataxo xo boifa Leina la xaxo. Lehono O kê O kxonišê mohlanka wa xaxo, ke hwetšê monna eo à ntira ka kxauxêlô.” “Monna eo” e be e le mang? E be e le Kgoši ya Peresia e lego Arithasasitha yoo Nehemia a bego a mo hlankela e le motšheledi.—Neh. 1:11.
17 Nehemia o ile a bontšha tumelo ge a be a rapela matšatši a mantši ka morago ga go kwa gore Bajuda bao ba lokolotšwego bothopša Babilona ba “phela ka bohloko byo boxolo le ka xo nyathšêxa [le gore] Merakô ya Jerusalêma e phušoxile.” (Neh. 1:3, 4) Dithapelo tša Nehemia di ile tša arabja go feta kamoo a bego a letetše ge Kgoši Arithasasitha a mo dumelela go ya Jerusalema go yo tsošološa merako ya yona. (Neh. 2:1-8) Go se go ye kae, ke ge merako e tsošološitšwe. Dithapelo tša Nehemia di ile tša arabja ka gobane di be di bontšha gore o tshwenyegile ka borapedi bja therešo le gona o rapetše ka tumelo. Na go bjalo ka dithapelo tša gago?
O se ke wa Lebala Tumišo le Ditebogo
18, 19. Mohlanka wa Jehofa o na le mabaka afe a go mo tumiša le go mo leboga?
18 Ge o rapela, o gopole go tumiša Jehofa le go mo leboga. Re na le mabaka a mantši a go dira bjalo. Ka mohlala, Dafida o be a fišegela go godiša bogoši bja Jehofa. (Bala Psalme 145:10-13.) Na dithapelo tša gago di bontšha gore o thabela tokelo ya go tsebatša Mmušo wa Jehofa? Le gona, mantšu a bangwadi ba dipsalme a ka go thuša go bontšha tebogo go Modimo ka thapelo e tšwago pelong, o mo leboga bakeng sa diboka tša Bokriste gotee le dikopano tše dikgolo le tše dinyenyane.—Ps. 27:4; 122:1.
19 Tebogo ya gago bakeng sa tswalano ya bohlokwa yeo o nago le yona le Modimo e ka go tutueletša go rapela go tšwa pelong, o bolela mantšu ao a swanago le a: “[Anke] ke leboxê Wêna Mong’a-ka kè le xare xa dithšaba, ke hlabè sefela sa xaxo ke le xare xa dilete. Xobane botho bya xaxo ké byo boxolo, bo fihla kwa maxodimong, pôtêxô ya xaxo e fihla kwa marung. Modimo, phaxama xodimo xa maxodimo! Modimo, phaxamiša ’ina l’axo xodimo xa lefase lohle.” (Ps. 57:9-11) A mantšu a kgothatšago gakaakang! Na ga o dumele gore mantšu a bjalo a Dipsalme ao a kgomago pelo a ka tutuetša le go kaonefatša dithapelo tša gago?
Rapela Modimo ka Tlhompho e Tseneletšego
20. Maria o bontšhitše bjang boineelo bja gagwe go Modimo?
20 Dithapelo tša rena di swanetše go bontšha gore re hlompha Modimo ka mo go tseneletšego. Mantšu a bontšhago tlhompho e tseneletšego ao Maria a a boletšego ka morago ga go kwa gore e tla ba mmago Mesia, a swana le ao a boletšwego ke Hanna ge a be a tliša Samuele yo monyenyane gore a tlo hlankela sekgethweng. Go hlompha Modimo ga Maria ka mo go tseneletšego go bonala gabotse mantšung a gagwe a rego: “Moya wa-ka o godiša Jehofa, gomme moya wa-ka o ka se lese go hlalalela Modimo Mophološi wa-ka.” (Luka 1:46, 47) Na go bolela mantšu ao a swanago le a go ka kaonefatša dithapelo tša gago? Ga go makatše ge Maria yo a boifago Modimo a ile a kgethwa gore e be mmago Jesu, e lego Mesia!
21. Dithapelo tša Jesu di hlatsetše bjang gore o na le tlhompho e tseneletšego le tumelo?
21 Jesu o ile a rapela ka tlhompho e tseneletšego a e-na le tumelo e feletšego. Ka mohlala, pele a tsoša Latsaro, “Jesu [o ile] a lebelela legodimong gomme a re: ‘Tate, ke a go leboga ka ge o nkwele. Ke therešo gore ke be ke tseba gore o nkwa ka mehla.’” (Joh. 11:41, 42) Na dithapelo tša gago di bontšha gore o na le tlhompho e bjalo e tseneletšego le tumelo? Hlahloba thapelo ya Jesu ya mohlala yeo e bontšhago tlhompho gomme o tla bona gore dikarolo tša yona tše bohlokwa ka mo go kgethegilego di mabapi le go kgethagatšwa ga leina la Jehofa, go tla ga Mmušo wa gagwe le go dirwa ga thato ya gagwe. (Mat. 6:9, 10) Nagana ka dithapelo tša gago. Na di bontšha go kgahlegela ga gago Mmušo wa Jehofa, go dirwa ga thato ya gagwe le go kgethagatšwa ga leina la gagwe le lekgethwa? Di swanetše go ba bjalo.
22. Ke ka baka la’ng o ka kgonthišega gore Jehofa o tla go nea sebete e le gore o bolele ditaba tše dibotse?
22 Ka dinako tše dingwe thapelo e ka akaretša kgopelo ya gore Jehofa a re thuše go mo hlankela ka sebete ka baka la tlaišo goba diteko. Ge lekgotla la Sanhedrine le be le laela Petro le Johane gore ba kgaotše go ‘ruta ka leina la Jesu,’ ka sebete barutiwa bao ba ile ba gana go dira bjalo. (Dit. 4:18-20) Ka morago ga gore ba lokollwe, ba ile ba botša badumedi-gotee le bona seo se diregilego. Ke moka, bohle bao ba bego ba le gona ba ile ba rapela Modimo gore a ba thuše go bolela lentšu la gagwe ka sebete. Ba swanetše go ba ba ile ba thaba gakaakang ge thapelo yeo e be e arabja, ka gobane ba ile ba “tlala moya o mokgethwa ba bolela lentšu la Modimo ka sebete”! (Bala Ditiro 4:24-31.) Ka baka leo, mašaba a ile a fetoga barapedi ba Jehofa. Ka gona, thapelo e ka go matlafatša gore o bolele ditaba tše dibotse ka sebete.
Tšwela Pele o Kaonefatša Dithapelo tša Gago
23, 24. (a) Nea mehlala e mengwe yeo e bontšhago kamoo go ithuta Beibele go ka kaonefatšago dithapelo tša gago. (b) O tla dira’ng gore o kaonefatše dithapelo tša gago?
23 Re ka bolela ka mehlala e mengwe e mentši yeo e bontšhago gore go bala le go ithuta Beibele go ka kaonefatša dithapelo tša gago. Ka mohlala, go etša Jona, ge o rapela o ka dumela gore “xo phološa xo na le Morêna.” (Jona 2:1-10) Ge e ba o tshwenywa ke letswalo ka baka la sebe se segolo seo o se dirilego gomme o ile wa tsoma thušo go bagolo, mantšu a thapelo ya Dafida a ka go thuša gore o bontšhe boitsholo ge o rapela. (Ps. 51:1-12) Dithapelong tše dingwe, o ka tumiša Jehofa go etša ge Jeremia a dirile. (Jer. 32:16-19) Ge e ba o tsoma molekane wa lenyalo, go hlahloba thapelo yeo e hwetšwago go Esera kgaolo 9 gotee le go rapela go tšwa pelong go ka matlafatša boikemišetšo bja gago bja go kwa Modimo ka go ‘nyala feela Moreneng.’—1 Bakor. 7:39; Esera 9:6, 10-15.
24 Tšwela pele o bala, o ithuta le go dira nyakišišo ka Beibeleng. Lebelela dintlha tšeo o ka di akaretšago dithapelong tša gago. O ka kgona go diriša dintlha tšeo tša Mangwalo dithapelong tša gago tša go leboga le go tumiša. Ga go na pelaelo gore o tla batamela kgaufsi kudu le Jehofa Modimo ge o dutše o kaonefatša dithapelo tša gago ka go ithuta Beibele.
O be o tla Araba Bjang?
• Ke ka baka la’ng re swanetše go tsoma tlhahlo ya Modimo le go e latela?
• Ke’ng seo se swanetšego go re tutueletša go rapelela bohlale?
• Puku ya Dipsalme e ka kaonefatša dithapelo tša rena bjang?
• Ke ka baka la’ng re swanetše go bontšha tumelo le tlhompho e tseneletšego ge re rapela?
[Dipotšišo tša Thuto]
[Seswantšho go letlakala 8]
Mohlanka wa Aborahama o ile a rapelela tlhahlo ya Modimo. Na o dira bjalo?
[Seswantšho go letlakala 10]
Borapedi bja Lapa bo ka kaonefatša dithapelo tša gago