Unaj k-xakʼalxoktik le Biblia utiaʼal k-maʼalobkíintik k-payalchiʼoboʼ
Unaj k-xakʼalxoktik le Biblia utiaʼal k-maʼalobkíintik k-payalchiʼoboʼ
«Yuumtsil kin kʼáat óoltik tiʼ teech, ka a wuʼuy in payalchiʼ, yéetel u kʼáat óolaloʼob a palitsiloʼob.» (NEH. 1:11)
1, 2. ¿Baʼaxten maʼalob ka k-xakʼalxokt jujumpʼéel tiʼ le payalchiʼob yanoʼob teʼ Bibliaoʼ?
LE PAYALCHIʼ yéetel u xakʼalxoktaʼal le Bibliaoʼ jach kʼaʼanan utiaʼal u adorartaʼal Dios (1 Tes. 5:17; 2 Tim. 3:16, 17). Kex le Biblia maʼ u libroi payalchiʼoboʼ, ku taasik jejeláas payalchiʼob, jeʼex le yanoʼob tu libroi Salmosoʼ.
2 Maʼ xaaneʼ, ken k-xakʼalxokt le Bibliaoʼ k-ilik payalchiʼob ku tʼaanoʼob jach tiʼ le baʼax táan k-aktáantikoʼ. Wa k-aʼalik ichil k-payalchiʼob jujumpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob k-xokikoʼ, yaan u maas maʼalobtal bix k-payalchiʼ. ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le payalchiʼob tu beetaj le máaxoʼob meyajt Dios úuchjeakiloʼ?
Unaj k-kaxtik u nuʼuktaj Dios yéetel maʼ k-pʼatik
3, 4. Abrahameʼ, ¿baʼax tu túuxtaj u beet u palitsil, yéetel baʼax k-kanik tiʼ le bix núukaʼabik u payalchiʼ le palitsiloʼ?
3 K-xakʼalxoktik le Bibliaoʼ ku yeʼesiktoʼon u kʼaʼabéetil k-kaxtik u nuʼuktaj Dios mantatsʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ baʼax tu beetaj u maas nojchil u palitsiloʼob Abraham, maʼ xaaneʼ Eliezer. Letiʼeʼ túuxtaʼab tu luʼumil Mesopotamia tumen Abraham utiaʼal u kaxt utúul koʼolel ku meyajtik Jéeoba utiaʼal ka tsʼoʼokok u beel yéetel Isaac. Le ka tu yilaj utúul x-chʼúupal táan u páaytik jaʼ tiʼ upʼéel chʼeʼeneʼ, tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba ich payalchiʼ: «Ken in waʼal tiʼ wa máax x-chʼúupalil: Beet uts a wéensik a pʼuul utiaʼal in wukʼik jaʼiʼ, ka u núukten: Ukʼ le jaʼoʼ, jeʼel xan in tsʼáaik jaʼ tiʼ a camelloʼobeʼ, ka úuchuk, letiʼ le a yéeymaj utiaʼal Isaac a palitsil, beyoʼ jeʼel u páajtal in tuklik uts a puksiʼikʼal yéetel in tsʼuulileʼ» (Gén. 24:12-14).
4 U palitsil Abrahameʼ núukaʼab u payalchiʼ le ka tsʼaʼab jaʼ tiʼ u camelloʼob tumen Rebeca. Maʼ xáanchaj tiʼ leloʼ, Rebecaeʼ bin tu yéetel tu luʼumil Canaán utiaʼal ka tsʼoʼokok u beel yéetel Isaac. Bejlaʼeʼ Jéeobaeʼ maʼatech u núukik k-payalchiʼob jeʼex úuchik u beetik yéetel u palitsil Abrahamoʼ. Baʼaleʼ wa k-payalchiʼ tiʼ letiʼ yéetel wa k-chaʼik u nuʼuktikoʼon u kiliʼich muukʼeʼ letiʼeʼ yaan u yáantikoʼon (Gal. 5:18).
Le payalchiʼoʼ ku tsʼáaiktoʼon jeetsʼelil
5, 6. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le payalchiʼ tu beetaj Jacob táanil tiʼ u kʼuchul tuʼux yaan Esauoʼ?
5 Le payalchiʼoʼ jeʼel u tsʼáaiktoʼon jeetsʼelileʼ. Ka tu chʼaʼaj saajkil Jacob tiʼ Esaú, u sukuʼuneʼ, tu yaʼalaj ich payalchiʼ: «Yuumtsil, [...] maʼ tin náajmatik a wutsil mix a chúukaʼan óolal ikil ta wáantilaken. [...] Beetten uts, maʼ a chaʼik in kíimil tu kʼab in sukuʼun Esaú. Sajaken ka taalak u beetten loob yéetel ka u [kíims] in watanoʼob yéetel in paalal. Techeʼ jach sáasil a waʼalmail yaan u binten utsil, in chʼiʼibal xaneʼ yaan u sen yaʼabtal jeʼel bix u pʼayachil u [arenai] le kʼáaʼnáaboʼ, maʼ tu páajtal u xoʼokol» (Gén. 32:9-12).
6 Jéeobaeʼ tu núukaj u payalchiʼ Jacob, le oʼolal páajchaj u kaʼa biskuba yéetel u sukuʼun (Gén. 33:1-4). Baʼaleʼ ken k-xakʼalxokt le baʼax úuchaʼ, k-ilkeʼ Jacobeʼ maʼ chéen tu kʼáataj u yáantaj Jéeobaiʼ. Tu yeʼesaj xan yaan u fe tiʼ le Chʼiʼibal aʼalaʼanoʼ yéetel tu tsʼáaj nib óolal tiʼ Dios yoʼolal u yutsil. Techeʼ, ¿yaan wa baʼax beetik a sajaktal? (2 Cor. 7:5). Wa beyoʼ, jach jeʼel u líiʼsik a wóol le baʼax tu yaʼalaj Jacob ichil u payalchiʼoʼ, tumen ku yeʼesikeʼ le payalchiʼoʼ ku yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon jeetsʼelil. Ku kaʼansiktoʼon xaneʼ ken payalchiʼinakoʼoneʼ maʼ chéen unaj k-kʼáatik wa baʼaxiʼ, baʼaleʼ le baʼax ken k-aʼaloʼ unaj u yeʼesik yantoʼon fe.
Unaj k-kʼáatik naʼatil
7. ¿Baʼaxten tu kʼáataj Moisés ka kaʼansaʼak tumen Jéeoba?
7 Toʼoneʼ jach k-kʼáat beet baʼax utstutʼaan Jéeoba, le oʼolal k-kʼáatiktiʼ ka u tsʼáatoʼon naʼatil. Jeʼex Moiseseʼ tu kʼáataj tiʼ Jéeoba ka kaʼansaʼak u beet baʼax maʼalob. Tu yaʼalajtiʼ: «Techeʼ táan a waʼalikten ka in [jóoʼs a kaajal tu luʼumil Egipto]. [...] Wa jaaj beyoʼ, tsʼáa in wojéelt baʼax bíin a beete, ka páatchajak xan in woksik in wóol tiʼ teech, utiaʼal maʼ u xóotʼol in kʼamik a wutsil» (Éxo. 33:12, 13). Moiseseʼ unaj u kʼaj óoltik kaʼach tubeel baʼax utstutʼaan Jéeoba utiaʼal ka béeyak u nuʼuktik maʼalob u kaajil Israel, Dios túuneʼ tu tsʼáajtiʼ le baʼax tu kʼáatoʼ.
8. K-tuukul tiʼ le baʼax ku yaʼalik 1 Reyes 3:7-14, ¿bix jeʼel u yáantkoʼoneʼ?
8 Davideʼ tu kʼáataj xan tiʼ Jéeoba: «Eʼesten a beeloʼob» (Sal. 25:4). Yéetel Salomón, u hijoeʼ, tu kʼáataj ka tsʼaʼabak naʼat tiʼ utiaʼal u gobernartik maʼalob u kaajil Israel. Jéeobaeʼ utschajtutʼaan le baʼax tu kʼáataj Salomonoʼ, le oʼolal tu tsʼáaj xan ayikʼalil yéetel nojbeʼenil tiʼ (xokaʼak 1 Reyes 3:7-14). Wa k-uʼuyik bey jach yaʼab le meyaj tsʼaʼantoʼon teʼ múuchʼuliloʼ, unaj k-kʼáatik tiʼ Dios ka u tsʼáatoʼon naʼatil yéetel ka k-eʼes kabal óolal. Letiʼeʼ jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal k-beetik maʼalob le meyajoʼob tsʼaʼantoʼonoʼ.
Le baʼaxoʼob k-aʼalikoʼ t-puksiʼikʼal unaj u jóokʼol
9, 10. ¿Baʼax tu yaʼalaj Salomón yoʼolal le puksiʼikʼal ichil le payalchiʼ tu beetaj le ka tu kʼubaj le templooʼ?
9 Wa k-kʼáat ka uʼuyaʼak k-payalchiʼob tumen Dioseʼ, unaj t-puksiʼikʼal ka jóokʼok le baʼax k-aʼalikoʼ. Tiʼ u yáax libroi Reyes capítulo 8, k-ilik le jatsʼuts payalchiʼ tu beetaj Salomón le ka tu kʼubaj u temploi Jerusalén tu jaʼabil 1026 táanil tiʼ u taal Jesusoʼ. Le ka tsʼoʼok u yoksaʼal u arcai le núuptʼaan teʼ Sen Kiliʼich Kúuchiloʼ, Jéeobaeʼ tu beetaj u chuʼupul le templo yéetel upʼéel múuyaloʼ, Salomón túuneʼ tu tsʼáaj nojbeʼenil tiʼ Dios tu táan le yaʼabkach máakoʼob yanoʼoboʼ.
10 Ken k-xok le baʼax tu yaʼalaj Salomonoʼ k-ilikeʼ yaʼab utéenel tʼaanaj tiʼ le puksiʼikʼaloʼ. Letiʼeʼ tu yaʼaleʼ chéen Jéeoba u yojel jach baʼax yaan tu puksiʼikʼal wíinik (1 Rey. 8:38, 39). Tu yaʼalaj xaneʼ le máaxoʼob ku kʼebantaloʼob ku suutoʼob yiknal Dios yéetel «tuláakal u puksiʼikʼaloʼob[oʼ]» jeʼel u kaʼa kʼaʼamloʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ wa ku palitsiltaʼal le israelitaʼob tumen le máaxoʼob pʼekmiloʼoboʼ, Dioseʼ jeʼel u yuʼubik u payalchiʼob wa ku natsʼkubaʼob tu yiknal yéetel tuláakal u puksiʼikʼaloʼobeʼ (1 Rey. 8:48, 58, 61). Tuláakal lelaʼ ku yeʼesik toʼoneʼ t-puksiʼikʼal unaj u jóokʼol le baʼaxoʼob k-aʼalik ken payalchiʼinakoʼonoʼ.
¿Bix jeʼel u yáantkoʼon le salmos k-maʼalobkíint k-payalchiʼoboʼ?
11, 12. ¿Baʼax k-kanik tiʼ le baʼax tu beetaj utúul levita maʼ tu páajtal u bin kaʼach u adorar Dios teʼ templooʼ?
11 K-xokik u libroi Salmoseʼ jeʼel u yáantkoʼon k-maʼalobkíint k-payalchiʼobeʼ bey xan ka chúukpajak k-óol páaʼt u tsʼáaiktoʼon Dios le baʼax kʼáatiktiʼoʼ. Tuukulnakoʼon tiʼ le baʼax tu yaʼalaj utúul levita palitsiltaʼan táanxel luʼumiloʼ. Letiʼeʼ taakchaj u bin tu templo Jéeoba, baʼaleʼ maʼ béeychaj u séeb biniʼ. Le oʼolal tu yaʼalaj: «¿Baʼaxten ku lúubul in wóol? ¿Baʼaxten kun yantalten chiʼichnakil? In páajtalileʼ in tsʼaamaj tiʼ [Dios], máax láayliʼ bíin in kiʼikiʼtʼante. ¡Letiʼeʼ letiʼ in [Dios] yéetel in toksajil!» (Sal. 42:5, 11; 43:5).
12 ¿Baʼax jeʼel k-kanik tiʼ le levitaaʼ? Ku kaʼansiktoʼoneʼ wa ka kʼaʼalkoʼon tumen k-meyajtik Dios yéetel wa maʼ tu páajtal k-muchʼikba yéetel k-sukuʼunoʼobeʼ, unaj u chúukpajal k-óol páaʼt u yáankoʼon Dios (Sal. 37:5). Le maʼ béeyak k-kaʼa muchʼikba yéetel k-sukuʼunoʼoboʼ, kʼaʼajsik le kiʼimak óolal tsʼoʼok u taasiktoʼon k-meyajtikoʼ bey xan k-kʼáatiktiʼ ka u tsʼáatoʼon u muukʼil utiaʼal u chúukpajal k-óoleʼ jach jeʼel u yáantkoʼoneʼ.
Unaj k-payalchiʼ yéetel fe
13. Jeʼex u yaʼalik Santiago 1:5-8, ¿baʼaxten unaj k-payalchiʼ yéetel fe?
13 Jeʼel baʼalak talmil ka yanaktecheʼ, payalchiʼinen yéetel fe. Wa yaan baʼax táan u túuntik a wóoleʼ, payalchiʼinen tiʼ Jéeoba yéetel jach creert yaan u tsʼáaiktech naʼat utiaʼal a aktáantik le talamil, jeʼex tu yaʼalil le disipulo Santiagooʼ (xokaʼak Santiago 1:5-8). Dioseʼ u yojel baʼax talmil chiʼichnakkúuntkoʼon, le oʼolal jeʼel u tsʼáaiktoʼon u kiliʼich muukʼ utiaʼal u nuʼuktikoʼon yéetel utiaʼal u líiʼsik k-óoleʼ. Le oʼolaleʼ aʼal tiʼ Jéeoba tuláakal baʼax chiʼichnakkúuntkech, «maʼ u kaʼapʼéelchajal» a wóol, chaʼa u nuʼuktikech yéetel u kiliʼich muukʼ bey xan yéetel le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ.
14, 15. ¿Bix k-ojéeltik Anaeʼ payalchiʼinaj yéetel fe?
14 Anaeʼ payalchiʼinaj yéetel fe, letiʼeʼ utúul tiʼ u yatnoʼob Elcana, utúul levita. Anaeʼ maʼ tu páajtal u yantal u paalal kaʼachi, le oʼolal mantatsʼ ku pʼaʼastaʼal tumen Penina, uláakʼ utúul u yatan Elcana, tumen letiʼeʼ yaan u paalal. Utéenjeak tiaʼan teʼ tabernaculooʼ, Anaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeobaeʼ wa ku tsʼaʼabaltiʼ u páajtalil u yantal utúul u hijoeʼ yaan u kʼubiktiʼ. Le táan u payalchiʼoʼ joʼopʼ u kikilankil u chiʼ, le oʼolal Elí, u nojchil le j-kʼiinoʼoboʼ tu tuklaj kalaʼan. Ka tu tsʼáaj cuenta maʼ kalaʼaneʼ, tu yaʼalajtiʼ: «Ka u tsʼáa tiʼ teech u [Dios] Israel baʼax tsʼoʼok a kʼáatik[tiʼ]». Kex Ana maʼ u yojel kaʼach bix kun béeykuntbil tumen Dios le baʼax tu kʼáatajtiʼoʼ, letiʼeʼ u yojel yaan u núukaʼal u payalchiʼ, le oʼolal desde le kʼiin jeʼeloʼ xuʼul u yaatal u yóol (1 Sam. 1:9-18).
15 Anaeʼ síij utúul u hijo, ka tu tsʼáaj u kʼaabaʼt Samuel. Le ka tsʼoʼok u luʼsik u chuʼucheʼ tu bisaj teʼ tabernáculo utiaʼal kʼubik tiʼ Jéeoba (1 Sam. 1:19-28). Wa k-tuukul tiʼ le payalchiʼ tu beetaj Anaoʼ, yaan k-ilik bix jeʼel k-maas maʼalobkíintik k-payalchiʼobeʼ yéetel wa k-jach creertik yaan u núukik Dios k-payalchiʼobeʼ yaan u yáantkoʼon utiaʼal ka xuʼuluk u yaatal k-óol (1 Sam. 2:1-10).
16, 17. ¿Baʼax béeychaj u beetik Nehemías úuchik u payalchiʼ yéetel fe?
16 Nehemías, utúul máax meyajt Dios kex 500 jaʼaboʼob táanil tiʼ u taal Jesuseʼ, payalchiʼinaj xan tiʼ Dios yéetel tu yeʼesaj yaan u fe. Letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ Jéeoba: «Kin kʼáat óoltik tiʼ teech, ka a wuʼuy in payalchiʼ, yéetel u kʼáat óolaloʼob a palitsiloʼob, letiʼobeʼ chéen táan u tsʼíiboltikoʼob u tsikikechoʼob. Kin kʼáatik tiʼ teech xan ka a beet u binten utsil yéetel ka lúubuken utsil tiʼ [le reyaʼ]». ¿Tiʼ máax reyil ku tʼaan? Tiʼ Artajerjes, u reyil Persia, le máax tiʼ ku pichik vinooʼ (Neh. 1:11).
17 Nehemíaseʼ tsʼoʼok u máan kʼiinoʼob joʼopʼok u sen payalchiʼ, tumen tu yojéelteʼ le judíoʼob jóokʼoʼob tu kaajil Babiloniaoʼ «talam yaj kuxlikoʼob, subtsil xan baʼax ku yúuchultiʼob» yéetel «Jerusaleneʼ, juʼujuʼut u pakʼiloʼob» (Neh. 1:3, 4). Le bix núukaʼabik u payalchiʼoʼ mix letiʼ páaʼtik kaʼachi, tumen chaʼab u bin tumen rey Artajerjes u nuʼukt u jel líiʼsaʼal u baʼpakʼiloʼob Jerusalén (Neh. 2:1-8). Tsʼoʼoleʼ maʼ xáanchaj ka tsʼoʼok u beetkoʼob le meyajoʼ. Nehemíaseʼ núukaʼab u payalchiʼ tumen tu beetaj yéetel fe, tsʼoʼoleʼ le baʼaxoʼob tu kʼáatoʼ yaan yil yéetel le adoración ku tsʼaʼabal tiʼ Jéeobaoʼ. ¿Bey wa xan k-beetik toʼonoʼ?
Unaj k-nojbeʼenkúuntik Dios yéetel k-tsʼáaik nib óolal tiʼ
18, 19. ¿Baʼaxten unaj k-tsʼáaik nojbeʼenil yéetel nib óolal tiʼ Jéeoba?
18 Ken payalchiʼinakoʼoneʼ kʼaʼabéet k-nojbeʼenkúuntik Jéeoba yéetel k-tsʼáaik nib óolal tiʼ. Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ jach unaj u beetkoʼob lelaʼ. Jeʼex Davideʼ, le ka tuukulnaj tiʼ bix jach maʼalobil u gobernar Jéeobaeʼ taakchaj u maas nojbeʼenkúuntik (xokaʼak Salmo 145:10-13). ¿Kux túun toʼon? ¿Ku yeʼesik wa k-payalchiʼob nojoch baʼal k-ilik k-kʼaʼaytik u Reino Jéeoba? Le salmoʼoboʼ jeʼel xan u yáantkoʼon utiaʼal k-tsʼáaik nib óolalil tiʼ Jéeoba yoʼolal le muchʼtáambaloʼob yéetel le asambleaʼoboʼ (Sal. 27:4; 122:1).
19 K-bisikba yéetel Jéeobaeʼ unaj u péekskoʼon k-tsʼáa nib óolal tiʼ yéetel tuláakal k-puksiʼikʼal, jeʼex tu beetil utúul salmistaeʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Yuumtsil, yaan in kiʼikiʼtʼantikech yéetel kʼaayoʼob, chúumuk tiʼ kaajoʼob yéetel tiʼ múuchʼ kaajoʼob. Tumen a yaakunajeʼ nojoch tak teʼ kaʼanoʼoboʼ; a kʼub oʼolaleʼ ku kʼuchul tak teʼ [...] kaʼanoʼ. In [Dios], techeʼ tiʼ yanech tu yóokʼol le kaʼanoʼ; ¡a nojbeʼenileʼ ku chupik tuláakal le luʼumaʼ!» (Sal. 57:9-11). ¿Máasaʼ jach jatsʼuts le baʼaxoʼob tu yaʼalaj le salmistaoʼ? ¿Máasaʼ u libroi Salmoseʼ jach jeʼel u yáantkoʼon k-maʼalobkíint k-payalchiʼobeʼ?
Unaj k-eʼesik tsiikil tiʼ Dios ken payalchiʼinakoʼon
20. ¿Bix eʼesaʼabik tsiikil tiʼ Dios tumen María?
20 Unaj k-tsʼáaik nojbeʼenil tiʼ Dios ken payalchiʼinakoʼon. Ka tu yojéeltaj María letiʼ kun kʼuchul u beetuba u maama le Mesíasoʼ, tu yaʼalaj: «In [kuxtaleʼ] ku kiʼtʼantik Yuumtsil. In puksiʼikʼal xaneʼ ku kiʼimaktal u yóol tiʼ Jajal Dios in Toksajil» (Luc. 1:46, 47). Le baʼax tu yaʼalaj Maríaaʼ, chíikaʼan tiʼ le baʼax tu yaʼalaj Ana le ka tu bisaj u kʼub Samuel teʼ tabernaculooʼ, le baʼax tu yaʼalaj Maríaoʼ ku yeʼesik le tsiikil ku tsʼáaik tiʼ Diosoʼ. Le oʼolal yéeyaʼab utiaʼal ka u beetuba u maama Jesús. Ken payalchiʼinakecheʼ, ¿ka tsʼáaik wa nojbeʼenil tiʼ Dios jeʼex tu beetil Maríaoʼ?
21. Ka payalchiʼinaj Jesuseʼ, ¿bix úuchik u yeʼesik fe yéetel tsiikil tiʼ Dios?
21 Jesús xaneʼ tu yeʼesaj fe yéetel tsiikil ka payalchiʼinaji. Jeʼex le táanil tiʼ u kaʼa kuxkíintik Lazarooʼ, tu líiʼsaj «u yich kaʼan ka tu yaʼalaj: In Yuum, kin tsʼáaiktech nib óolal tumen tsʼoʼok a wuʼuyiken. Teneʼ in wojel mantatsʼ ka wuʼuyiken» (Juan 11:41, 42). Techeʼ, ¿ka weʼesik wa fe yéetel tsiikil tiʼ Dios ken payalchiʼinakech? Wa ka xakʼalxoktik u payalchiʼi le padrenuestro tu kaʼansaj Jesusoʼ, yaan a wilkeʼ le baʼax maas unaj k-kʼáatik ichil k-payalchiʼoʼ letiʼe ka u kiliʼichkúunt u kʼaabaʼ Jéeoba, ka taalak u Reino yéetel ka u béeykunt baʼax u kʼáat way Luʼumeʼ (Mat. 6:9, 10). Beoraaʼ tuukulnen tiʼ le baʼaxoʼob ka waʼalik ichil a payalchiʼob. ¿Ku yeʼeskoʼob wa a kʼáat ka taalak u Reino Dios, ka u béeykunt baʼax u tukulmaj u beetik yéetel ka u kiliʼichkúunt u kʼaabaʼ?
22. ¿Baʼaxten k-ojel yaan u yáantkoʼon Jéeoba utiaʼal maʼ u xuʼulul k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ?
22 Ken chʼaʼapachtaʼak wa ken u aktáant uláakʼ talmiloʼob le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ, ku kʼáatkoʼob áantaj tiʼ. Jeʼex teʼ yáax siglooʼ, u nuuktakil le judíoʼoboʼ tu yaʼaloʼob tiʼ Pedro yéetel Juan ka xuʼuluk «u kaʼansajoʼob jumpuliʼ tu kʼaabaʼ Jesús», baʼaleʼ letiʼobeʼ maʼ tu xulaj u kʼaʼaytajoʼobiʼ (Hch. 4:18-20). Le ka tsʼoʼok u jáalkʼabtaʼaloʼobeʼ, tu tsikbaltoʼob tiʼ le sukuʼunoʼob le baʼax úuchoʼ. Tuláakal túun le muchʼukbaloʼoboʼ tu kʼáatoʼob tiʼ Dios ka áantaʼakoʼob utiaʼal maʼ u xuʼulul u kʼaʼaytajoʼob. Le payalchiʼ tu beetoʼoboʼ séebaʼan úuchik u núukaʼaltiʼob, tumen «láaj chuʼupoʼob yéetel kiliʼich [muukʼ], ka tu tseʼektoʼob yéetel kʼub óolal u maʼalob péektsil Jajal Dios». ¡Bukaʼaj wal úuchik u kiʼimaktal u yóoloʼobeʼ! (Xokaʼak Beetaʼanoʼob 4:24-31.) Yoʼolal leloʼ yaʼab máakoʼob joʼopʼ u tsaypachtikoʼob Cristo. Le payalchiʼoʼ jeʼel xan u yáantkoʼon utiaʼal maʼ u xuʼulul k-kʼaʼaytik le maʼalob péektsiloʼ.
Maʼ u xuʼulul a maʼalobkíintik a payalchiʼ
23, 24. 1) ¿Baʼaxoʼob uláakʼ eʼesik u xookil le Bibliaoʼ ku yáantkoʼon k-maas maʼalobkíint k-payalchiʼob? 2) ¿Baʼax ka tuklik kʼaʼabéet utiaʼal a maas maʼalobkíintik a payalchiʼob?
23 Yaan xan uláakʼ baʼaxoʼob eʼesik u xakʼalxoktik máak le Bibliaoʼ ku yáantaj utiaʼal u maas maʼalobkíintik u payalchiʼob. Jeʼex Jonaseʼ, ken payalchiʼinakoʼoneʼ unaj k-kʼaʼajsik chéen Jéeoba jeʼel u páajtal u salvarkoʼoneʼ (Jon. 2:1-10). Wa tsʼoʼok k-lúubul tiʼ upʼéel nojoch kʼeban yéetel tsʼoʼok k-kʼáatik u yáantaj le ancianoʼoboʼ, le payalchiʼob tu beetaj Davidoʼ jeʼel u yáantkoʼon k-il baʼaxoʼob unaj k-aʼalik tiʼ Dios utiaʼal k-eʼesik tsʼoʼok arrepentireʼ (Sal. 51:1-12). Yaan kʼiin xaneʼ jeʼel u páajtal k-tsʼáaik nojbeʼenil tiʼ, jeʼex tu beetaj Jeremíaseʼ (Jer. 32:16-19). Tsʼoʼoleʼ wa táan a kaxtik máax yéetel kun tsʼoʼokol a beeleʼ, maʼalob ka tuukulnakech tiʼ le payalchiʼ yaan teʼ capítulo 9 tiʼ Esdrasoʼ, yéetel aʼal tiʼ Dios bix a wuʼuykaba. Lelaʼ yaan u yáantkech a wuʼuy u tʼaan yéetel ka tsʼoʼokok a beel chéen «ichil le j-oksaj óoloʼoboʼ» (1 Cor. 7:39; Esd. 9:6, 10-15).
24 Ilawil maʼ u xuʼulul a xakʼalxoktik le Bibliaoʼ. Ken a xokeʼ tuukulnen xan tiʼ baʼaxoʼob jeʼel u páajtal a waʼalik ken payalchiʼinakech, jeʼex ken a kʼáat u yáantaj bey xan ken a tsʼáa nojbeʼenil yéetel nib óolal tiʼ. Wa ka wilik a maas maʼalobkíintik a payalchiʼobeʼ, yaan a wuʼuyik maas naatsʼ yanilech tiʼ Jéeoba.
¿Baʼax jeʼel a núukikeʼ?
• ¿Baʼaxten unaj k-kaxtik u nuʼuktaj Dios?
• ¿Baʼax unaj u péekskoʼon k-kʼáat naʼatil tiʼ Dios?
• ¿Bix jeʼel u yáantkoʼon maʼalobkíint k-payalchiʼob u libroi Salmoseʼ?
• ¿Baʼaxten unaj k-eʼesik fe yéetel tsiikil ken payalchiʼinakoʼon?
[U kʼáatchiʼiloʼob le xookoʼ]
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 8]
U palitsil Abrahameʼ tu kʼáataj u nuʼuktaj Dios. Techeʼ, ¿ka beetik wa xan beyoʼ?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 10]
Le adoración ich familiaoʼ jeʼel u yáantkech a maʼalobkíintik a payalchiʼobeʼ