Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Kwanuka Lwendu lwaKunyima

Kwanuka Lwendu lwaKunyima

Mukanda Kufuma Kwituña daUnited States

Kwanuka Lwendu lwaKunyima

TOÑOJOKENU chimwatela kuzañalala neyi chakwila mwenda lwendu lwakuya nakutala chashakamineñawu ankakulula jenu. Anetu twendeli lwendu lwamuchidiwu. Twafumini kwituña daSwitzerland nakuya kwituña United States of America. Antu amavulu atoñojokaña nawu ituña daUnited States dekala damaheta hama, ilaña lwendu lwetu lwatufuntishili kuyaaka yakunyima chikupu. Ichi dinu tuyilumbulwili chitwendeli.

Hamuloña wakuhosha idimi daSwiss German, atutambikili kulonda kushakama tukweji tusatu mumusumba waIndiana. Chikonkwanyi chetu chadiña chakushimwina nsañu yayiwahi yaWanta waNzambi kuyisaka yawaAmish, achidiña nakuhosha idimi dawankankulula jawu. Iyi yisaka yayivulu yashakamaña muIndiana.

Amish hiyanyana kezanvu dawaAnabaptists amuyaaka nkulakaji yamu 17. Ijina dawu dafuma kudi nlomboli yawu, Jacob Amman, washakameneña muSwitzerland. Kufuma hampinji yadiziluwu Bayibolu, awa antu amutiyaña Nzambi woma elukili nawu chaluwa kupapatisha mukeki nikwiñila mudimu wawushidika. Nfulumendi yayikabishileña, hamuloña wayuma yakuhweleleluwu. Antu amakwawu ayijahili kukola yuma yakuhweleleluwu. Atwalekeluhu nakuyikabisha, nawa amavulu atemukilili kumaluña amuSwitzerland niFrance. Hakachi kayaaka nkulakaji yamu 19, antu amavulu atemukilili kuUnited States. Antu wenawa, atwalekeluhu nakuzatisha chisemwa chawu nidimi dawu daSwiss German.

Hampinji yitwendeleli awa antu amawahi, ahayamini hakumona tunakuhosha idimi dawu. Talenu chuma chamwekeni.

Atwihwili mwidimi daSwiss German, nawu “Indi iwu muchidi wetu mwawudizilili kudihi?”

Twayakwili netu, “Muloña twafuma kuSwitzerland.”

Ahayamini nawu, “Ilaña himudi aAmishuku.”

Amish amavulu atutambwilili, nawa twamweni chekala chihandilu chawu chitwadiña nakutiya hohu. Chatela azatisheña mabwabu akesi kawuneñu, azatishaña manoñu; chatela endeleña munyotoka, endelaña hatuwalu nimumatemba akukoka kudi atuwalu; chatela azatisheña menji amunyipayipi, atahaña mumashima nimashima adivuwaña nampepela; chatela atiyilileña kuyisanji, embaña kwahakanwa.

Kudizoza nikavumbi kawantu itwahempwili diyililu yatuzañalesheli chikupu. Amish amavulu ekala nachaaku chakutañaña Bayibolu ifuku niifuku, alemesha Bayibolu chikupu nawa atiyaña kuwaha kuhanjeka hansañu yamuBayibolu. Ichi chayileñelaña kwikala nampinji yakuhanjeka nankashi hakufuukula kwaNzambi kutalisha hadi antu nikwiseki.

Mumpinji yantesha, mwiluña dejima antu elukili nawu kunenzi enyi kufuma kuSwitzerland. Antu amavulu akeñeleña nawu tuhempuli antaña jawu, nawa twatiyili kuwaha kuyihempula. Chatulejeluwu nawu tuyi nakuhempula shikola yawaAmish twazañaleli hama nawa twadiña nakutalila iyi mpinji. Yumanyi yalondeleluhu?

Chitwadondomweneni kuchenzelu chashikola, ntañishi wenzunwinuku nakutuleja nindi twiñili mukapeka kashikola, mwadiña akashikola 38 ambwiluwu ayedi ayedi ashinshikileña antu awana abulili kwilukawu. Akashikola amutupeka tutanu natusatu ayikuñulwili mukapeka kamu, adiña nayaaka yakufuma ha 7 nakushika ku 15. Atwansi awambanda avwalili yikobelu yadifwana yawulombu wawusombu nimatepa atooka; atwansi awamayala avwalili tuputula twiyila ninyilosa yawusombu. Mukapeka mwadiña kapala kakalehi. Mbañu jisatu jadiña jakulambwija wulombu wawusombu, nawa kumbidi dikwadiña mbañu yakusonekelahu. Kumbadi yambañu yakusonekelahu kwadiña maapu yakaayi kejima. Mwiwombu mwadiña sitovu yeneni yakutatisha nachu mukapeka.

Chitwashakamini kumbidi mukapeka kashikola, anyana atushinshikileña nankashi. Ntañishi watambikileña anyana amukapeka kashikola kadi kejima nakuyihula hamudimu wayinkeluwu kuzatila kwitala. Twahayamini chikupu hakumona ntañishi hakwihula anyana hayuma yadiziluwu kutalisha haMapidi amuSwitzerland. Nyikanda yakudizamu yadiña yayikulu, nawa ntañishi watwihwili neyi ituña daSwitzerland dichidi kumwekana neyi chadilumbululawu munyikanda. Komana añombi achidi kuya mumasaña nampinji yanyilemba, nawa nvula yitooka yichidi kunoka mujimpidi? Chitwamulejeli nyevulu yetu yanvula yitooka yekalañaku nampinji yachishika kulonda kwesekeja nayiyila niyitooka yamwekeshawu mumukanda windi wakudizamu, wazañaleli hama.

Ñoda ntañishi, chilonda chindi, wenhwili nindi, “Munateli kwimba nakuhimpa izu?” Twakwili netu hitukutweshaku. Hela chochu, twelukili netu Amish embaña chikupu nakuhimpa mazu, twayinhwili netu atwimbiluku kamina. Nawa atwimbilili kamina, dichi twatiyililili chikupu kumazu anawa akwakwimba 40. Kuhiñahu, ntañishi walejeli anyana kwidika hanzi nakuhema; atwansi awamayala avwalili matepa awu eyila, nawa apalañeneni hebulu dakuhemena.

Ñoda ntañishi watwihwili nindi tuyimbili kamina. Chineli twelukili tumina twatuvulu twachisemwa mwidimi daSwiss German, twetejeli. Mazu atiyakeni mwibulu dakuhemena neyi mulañu wakesi, neyi mukulabula kwadisu, anyana ejima afuntili mukapeka kashikola, nakutunyeñumuka kwindo. Twatiyili neyi tudi anyana ashikola, hampinji yitwemeni kumbidi yakapeka kashikola, nawa twadinkeluku chikupu hakuyimbila.

Chihaleheli chantesha, atutambikili kuya nakudya kwahachayili nachisaka chawaAmish chadiña nawantu 12. Mesa yamapalanga yenzeli nayakudya yayiwahi, ntamba yakaapa yakuchika, mbiji yañulu, kabaka, makendi, chizi, wakaaka, makendi awuña, niyakudya yikwawu. Henohu kanda tudyi, muntu nimuntu wukulomba wumweneni. Chitwatachikili kudya, twahanjekeleña hetuña daSwitzerland, kwafumini ankakulula jawu, nawa niwena atulejeleña nsañu jachihandilu chawu chawundimi. Hampinji yakudya anyana adiña nakudishawutila nikumwemweta. Wejima wetu chitwakumishili kudya, kwadiña kulomba kwamuchiyedi, chinjikijilu chakumwekesha nawu anyana anateli kunyamuka kumesa, ilaña bayi kuya nakuhemaku. Mwana wejima wudi namudimu wakufumisha yuma hamesa nikukosa yeña, kusambila kutaha menji nakuyibwakatisha.

Iku anyana anakukosa yeña, anvwali atulejeli kuyanawu hamu mukapeka kakuhanjekela. Mwadiña mwosi yitwamu yawundeli, ilaña twashakamini hanyipandu yayiwahi yakuhinuna. Anoneli Bayibolu yamwidimi daGerman yayikulu muchisweku, nawa kwesekeja nachaaku chekala muyisaka yawaAmish, twatachikili kuhanjeka hansañu yakuspiritu namuzañalu. Chumanyi chafuukulayi Yehova Nzambi kwiseki nikudi antu? Indi Yesu watalishili mudihi hampinji yahosheliyi nindi akwakudizoza akaswana mpata? Komana mwalala Nzambi wakeñaña kukabisha antu mukaluña kachinana haya nyaka? Anyi anakulondela lushimbi lwaYesu lwakushimwina nsañu yayiwahi mwahita iseki dejima? Kuhanjeka hamalwihu ejimawa, nihamalwihu amakwawu amavulu, nawantu atoñojokaña hayuma yakuspiritu akweti Bayibolu yawu kwatuzañalesheli hama.

Twanukaña chikupu lwendu lwetu lwakunyima, hitwamweni yuma yayiwahi nankashi. Twalombaña nakukuhwelela netu kuhempula kwetu nikuhanjeka mwidimi daSwiss German hikwenzunwini hohu yenzelu yayivuluku ilaña ninyichima yawantu yakutambwila kwiluka kwalala kwekala Mwizu daNzambi, Bayibolu.