O se Tusi Mai i Amerika

O se Asiasiga i Tagata o Loo Ola Faaanamua

SEʻI manatu i le fiafia pe a alu se malaga e asiasi se vaipanoa na soifua ai ou tuaʻā. E tai faapena le ma malaga na alu. Na ma malaga mai Suisilani i Amerika. E manatu le toʻatele o tagata, o Amerika o le malo e maua uma ai mea faaonapo nei, ae o la ma malaga i inā, na pei ua toe foʻi i tua i le lua selau tausaga ua mavae. Seʻi faamatala atu.

Ona e ma te tautatala i le gagana Suisilani Siamani, na valaaulia i maʻua e ma te nonofo i le setete o Indiana mo le tolu masina. O lo ma sini, ia faailoa atu le tala lelei o le Malo o le Atua i aiga o tagata Amish, o ē e tautatala i le gagana a o latou tuaʻā. E faitau selau aiga faapena i Indiana.

O tagata Amish e tupuga mai tagata Anapapatiso o le senituri lona 17. O lo latou igoa, na māfua mai i le taʻitaʻi o Jacob Amman, o lē na nofo i Suisilani. Na iloa e nei tagata e matataʻu i le Atua mai iā latou iloiloga o le Tusi Paia i lenā taimi, e sesē le papatisoina o pepe ma le auai i le vaegaau. Ona o lea, na sauāina ai i latou e le Malo. Na oo ina fasiotia nisi ona o o latou talitonuga faalelotu. Na faateteleina pea sauāga ma o le toʻatele o i latou na sosola atu i isi vaega o Suisilani ma Falani. E oo ane i le ogatotonu o le senituri lona 19, e faitau afe ua sosola atu i Amerika. Na ō ma ave a latou aganuu ma la latou gagana Suisilani Siamani.

Ina ua ma asiasi atu i nei tagata agamalu, na faateʻia i latou ina ua ma tuʻituʻi atu i o latou fale ma talanoa atu i la latou gagana! Seʻi faaata se vaaiga na iai.

Na latou fesili mai; “E faapefea ona lua iloa tautatala i le matou gagana?”

Na ma tali atu: “E ma te o mai i Suisilani.”

Na latou fai mai: “Ae lē o oulua o ni tagata Amish!”

E toʻatele i latou na fia faalogo, ma ua ma iloa ai se ituaiga o olaga sa iai i aso ua mavae. E leai ni moli eletise, na o molī suāuu; e leai ni taavale, na o taavale solofanua; e leai ni paipa, na o vaieli ma peʻapeʻa e taavili i le matagi e pamu ai le vai; e leai foʻi ni leitiō, ae fiafia tagata e pepese.

O le mea na sili ona ma fiafia i ai o le lotomaulalo ma le agamalu o ē na matou feiloaʻi. O le toʻatele o i latou, e naunau e faitau le Tusi Paia i aso uma, na latou talisapaia talanoaga faale-Tusi Paia. Na maua ai le avanoa e talanoa ai e faatatau i le finagalo o le Atua mo tagata ma le lalolagi.

E leʻi pine ae salalau atu le tala ua malotia fanua i tagata mai Suisilani. E toʻatele na talosaga mai e ma te asiasi atu i o latou aiga, ma  na ma fiafia e faia faapea. Na ma fiafia lava ina ua valaaulia i maʻua e asia se aʻoga o tamaiti Amish. Faamata o le ā o le a tupu pe a ma taunuu i le aʻoga?

Sa ma tuʻituʻi atu i le faitotoʻa o le aʻoga. Na tatala mai e le faiaʻoga ma valaaulia loa i maʻua i totonu o le potu aʻoga, e feiloaʻi ma tamaiti e 38, o loo pulatoʻa mai i le fia iloa po o ai nei tagata ese e toʻafā. E valu vasega i le potu e tasi, ma o tausaga o tamaiti e mai le 7 e oo i le 15 le matutua. O le togiga a teine e lanumoana ma pulou papaʻe, ae o tama e ofuvae uli ma ofutino lanumoana malosi. E maualuga le faʻalo o le potu. E vali lanumoana puipui e tolu o le potu, ma e iai le laupapa i luma. O loo i autafa le kelope ma faafanua o le lalolagi. A o le tulimanu o le potu o loo iai se ogaumu tafu uʻamea telē.

Ina ua matou saofafaʻi i nofoa pito i luma o le vasega, na tilotilo fia iloa mai tamaiti. Ua valaau mai le faiaʻoga i vasega taʻitasi ma fesili i ai e faatatau iā latou meaaʻoga na ave e fai. Na faateʻia i matou ona na fesili le faiaʻoga i tamaiti i lesona e faatatau i Atumauga o Suisilani. E tuai tusi aʻoga o loo faaaogā, ma na fesili mai le faiaʻoga po o tumau pea Suisilani e pei ona iai i tusi. Po o ave pea povi i fanua laugatasi maualuluga i le taumāfanafana? Po o toʻa pea le kiona i luga o mauga? Na faaali a matou ata lanu o atumauga o loo toʻa ai le kiona e faamanino ai mea o loo i tusi aʻoga, ma na fiafia lava o ia.

E fesoasoani le avā a le faiaʻoga iā te ia, ma na fesili mai i se fesili masani: “E tou te iloa pepese i le yodel?” E matou te lē iloa. Ae e matou te iloa, le popoto tele o tagata Amish e pepese ma yodel, ma na matou fai i ai e usu mai se pese. Na talia le talosaga ma na matou faalologo ma le ofo a o pepese le ʻaufaipese e toʻa 40. Ona faataape lea e le faiaʻoga o tamaiti ina ua ta le mālōlōga.

Ona fai mai lea o le avā a le faiaʻoga iā i matou e usu atu se pese. Ma na matou pepese ona e matou te iloa pese faa-Suisilani Siamani. Na lagona mai e tamaiti a matou pesega, ma toe taufetuli mai i le potu aʻoga. A o matou tutū i luma o le vasega, na matou pepese i le mea sili na matou mafaia.

Mulimuli ane, na valaaulia i matou e matou te aai i le aoauli ma se aiga Amish e toʻa 12. Ua tumu luga o le laulau umi i mea ʻai mananaia, o pateta palu, puaa faaasu, sana, falaoa, sisi, fualaau faisua, o pai ma isi mea suamalie. A o leʻi aai, na fai le faafetai a le tagata lava ia. A o pasi mai ipu, sa matou talanoa e uiga i Suisilani, le atunuu o ō latou tuaʻā, ma na faamatala mai o latou olaga faifaatoʻaga. A o fai le taumafataga e taumusumusu ma toē tamaiti. Ina ua māeʻa le taumafataga na toe fai se tatalo, ma na iloa ai e tamaiti ua taga ona tulaʻi ese ma le laulau, ae aua le taaalo. E tofu le tamaitiiti ma lana galuega e fai, e faamamā le laulau ma fufulu ipu, o lona uiga e pamu mai le vai ma tunu.

A o fufulu e tamaiti ipu, na fai mai o latou mātua e matou te ō i le potu mālōlō. E leai se nofoa faamalū, ae na matou nonofo i nofoa laupapa faalue mananaia. Na aumai se Tusi Paia faa-Siamani tuai mai le kapoti, ma o le masani a aiga Amish, o le talanoa fiafia i mea faaleagaga. Na latou fia iloa po o le ā le finagalo o Ieova le Atua mo le lalolagi ma tagata. Po o le ā le uiga o le fetalaiga a Iesu, o ē agamalu e fai mo latou tofi le lalolagi? Pe moni e faasala e le Atua tagata amioleaga i le afi e faavavau? O ai o loo faataunuuina le poloaʻiga a Iesu e talaʻi le tala lelei i le lalolagi uma? Na matou fiafia e talatalanoa i nei fesili ma le tele o isi mataupu ma tagata e naunau i mea faaleagaga mai i a latou Tusi Paia.

Ua matou toe tepa i tua ma le fiafia i la matou malaga na tumu i mea matagofie. E matou te faamoemoe ma tatalo ina ia avea la matou asiasiga ma talatalanoaga, ma auala e tatala ai avanoa, faapea ma loto ina ia talia le upu moni mai le Afioga a le Atua.