Morena Davida le ’Mino

MOTHO eo e reng ha ho buuoa ka eena motho a nahane ka ’mino oa mehleng ea Bibele, ke Davida, monna ea tsotehang ea phetseng lilemong tse ka bang 3 000 tse fetileng. Ha e le hantle, tsebo e ngata eo re nang le eona ka ’mino oa mehleng eo re e fumana tlalehong ea Bibele e buang ka mesebetsi ea Davida—ho tloha ha e sa le molisana e monyenyane ho fihlela ha e se e le morena ebile e le mohlophisi ea nang le bokhoni.

Ho na le lintho tse ngata tseo re ka ithutang tsona ka Davida mabapi le ’mino oa mehleng ea Bibele. Ka mohlala, ho ne ho letsoa liletsa life, hona ho ne ho binoa lipina tsa mofuta ofe? ’Mino o ile oa phetha karolo efe bophelong ba Davida, esita le sechabeng sa Iseraele ka kakaretso?

’Mino Mehleng ea Iseraele ea Boholo-holo

Ha motho a bina mantsoe a pina e itseng, hangata kelellong ea hae ho tla morethetho oa eona. Bibele e na le mantsoe a lipina tse ngata tseo ka masoabi re sa tsebeng hore na li ne li binoa joang. E tlameha ebe ruri e ne e le lipina tse monate, tse mathe-maloli. Lithoko tse ngotsoeng ka bokheleke bukeng ea Lipesaleme li bontša hore ’mino o neng o tsamaisana le tsona e ne e le litsoanya tsa sebele.

Ha e le tabeng ea liletsa, Bibele e li hlalosa ka bokhutšoanyane feela. (Sheba lebokose le reng  “Liletsa Tsa Mehleng ea Bibele.”) Ha e le hantle, ha ho tsejoe le hore na harepa e neng e sebelisoa ke Davida e ne e le ea mofuta ofe. Leha ho le joalo, ntho ea bohlokoa ke hore Baiseraele ba ne ba iqapela liletsa tse sa tšoaneng, tse kang liharepa tse ikhethang tse entsoeng ka lehong la bohlokoa.—2 Likronike 9:11; Amose 6:5.

Empa ho na le ntho e le ’ngoe eo re e tsebang. ’Mino e ne e le oa bohlokoa haholo bophelong ba Baheberu, haholo-holo ha ba rapela Molimo. Ho ne ho e-ba le ’mino meketeng ea ha ho behoa  motho setulong, meketeng ea bolumeli hammoho le ntoeng. Hape o ne o natefisa bophelo ntlong ea borena, o thabisa batho machatong le ’mokeng ea lelapa le ho etsa hore batho ba khatholohe nakong ea mekete ea ho kotula morara le lijo-thollo. Ka masoabi, ’mino o ne o boetse o amahanngoa le libaka tse tummeng hampe. Hape, ’mino o ne o tšelisa ba mesarelong haeba ho ne ho e-na le motho ea hlokahetseng.

’Mino o ne o phetha karolo e ’ngoe hape sechabeng sa Iseraele. O ne o khona ho hlasimolla motho kelellong ’me o ne o susumetsa baprofeta hore ba bolele mantsoe a Molimo. Elisha o ile a fumana tataiso ea Molimo hang ha seletsa se likhoele se letsoa. (2 Marena 3:15) Ho ne ho boetse ho phatlalatsoa liketsahalo tse khethehileng ka ’mino. Likhoeli tse ncha le mekete e ne e phatlalatsoa ka ho letsoa ha literompeta tse peli tsa silevera. Ka letsatsi la Jubile, ho letsoa ha lenaka ho ne ho bolela hore makhoba a lokolohile ’me masimo a neng a nkiloe le matlo a ka khutlela ho beng ba ’ona. E tlameha ebe batho ba futsanehileng ba ne ba thaba haholo ha ba utloa ’mino o phatlalatsang hore ba lokolohile kapa thepa ea bona e ka khutlela ho bona.—Levitike 25:9; Numere 10:10.

E tlameha ebe Baiseraele ba bang e ne e le libini tse ikhethang tsa liletsa kapa tsa mantsoe. Ha e le hantle, ho latela setšoantšo se betliloeng lejoeng sa Baasyria, Morena Sankeribe o ile a re Morena Ezekiase a mo fe libini tsa banna le tsa basali e le sethabathaba. Ho bonahala e ne e le libini tse hloahloa haholo. Empa Davida ke eena ea neng a hlaheletse ka mahetla ho bao e neng e le litsebi tsa ’mino.

Sebini se Ikhethang

Davida o ne a ikhetha hobane e ne e le sebini ebile e le seroki. Boholo ba lipesaleme bo ngotsoe ke eena. Ha e sa le moshanyana, e ne e le molisana ’me kelello ea hae e hlaphohetsoeng le e hlokolosi e ile ea etsa hore a lemohe botle ba makhulo a Bethlehema. O ne a tseba thabo e tlisoang ke ho mamela melapo e sheshang le likonyana tse llang ha a li bitsa. A hapuoe ke “’mino” ona o monate oa tlhaho oo a neng a lula a u utloa, o ile a nka harepa ea hae ’me a rorisa Molimo ka ho binela holimo. E tlameha ebe e ne e le ntho e amang maikutlo hakaakang ho utloa ha Davida a bina Pesaleme ea 23 eo a neng a iqapetse eona!

Ha e se e le mohlankana, Davida o ne a letsa harepa hamonate hoo a ileng a buelloa hantle ho morena Saule, eo eena a ileng a re a tl’o mo sebeletsa. Ha Saule a ne a sithabetse a bile a ferekane maikutlong, Davida o ne a tla ho eena ’me a mo letsetsa harepa hamonate, a pheta-pheta lipina tse khathollang tse neng li thoba morena pelo. Maikutlo a nyahamisang morena a ne a fela ebe oa hlasimoloha.—1 Samuele 16:16.

Ka linako tse ling ’ona ’mino oo Davida a neng a o rata haholo o bile o mo thabisa, o ne o baka mathata. Ka letsatsi le leng ha Davida le Saule ba khutla ntoeng eo ba neng ba hlōtse  Bafilista ho eona, morena o ile a utloa pina ea tlhōlo le thabo. Basali ba ne ba bina ba re: “Saule o bolaile likete tsa hae, Davida o bolaile likete tsa hae tse mashome.” Ha Saule a utloa sena, o ile a tlala bohale ’me a ba mohono hoo “ho tloha letsatsing leo ho ea pele [a ileng] a tsoela pele ho sheba Davida ka ho mo belaella.”—1 Samuele 18:7-9.

O ne a Susumetsoa ke ’Mino

’Mino o hlophisitsoeng ke Davida ka tšusumetso ea Molimo o ne o ipabola linthong tse ngata. Lipina tsa hae li akarelletsa lipesaleme tse bontšang ho nahana ka ho teba le tse amanang le bolisa. Li akha lipolelo tsa thoriso, histori e phetoang, thabo ea ha ho kotuloa morara, mokete o moholo oa ho behoa ha morena setulong, ho hopola liketsahalo tse fetileng hammoho le ho bua ka lintho tse fanang ka tšepo, likōpo esita le likōpo tse tiileng. (Sheba Pesaleme ea 32, 23, 145, 8, 30, 38, 72, 51, 86 hammoho le lihloohoana.) Ka mor’a lefu la Saule le mora oa hae Jonathane, Davida o ile a qapa koli-ea-malla e bitsoang “Seqha,” e qalang ka mantsoe a reng: “Uena Iseraele, botle bo bolailoe holim’a libaka tsa hao tse phahameng.” Mantsoe a eona a ne a utloahala e le a motho ea siameng. Davida o ne a tseba ho ntša maikutlo a sa tšoaneng ha a bina ka mantsoe le ha a bina ka harepa.—2 Samuele 1:17-19.

Kaha ka tlhaho Davida e ne e le motho ea thabileng, o ne a rata ’mino o nyakallisang, o tletseng bophelo le o morethetho o monate. Ha a ne a tlisa areka ea selekane Sione, o ile a tlōla ’me a tjeka ka matla ’ohle a hae e le ho keteka ketsahalo eo. Tlaleho ea Bibele e bontša hore ’mino oo e tlameha ebe e ne e le o etsang hore motho a itšisinye. Ak’u nahane feela ka ketsahalo eo. E ile ea etsa hore mosali oa hae, Mikale, a mo nyatse. Empa Davida ha aa ka a tsotella seo. O ne a rata Jehova, ’me ’mino oo o neng o mo  nyakallisa o ile oa etsa hore a tlōle ka pel’a Molimo oa hae.—2 Samuele 6:14, 16, 21.

Ntle le moo, Davida o ile a ba a etsa hore a hlahelle ka ho iketsetsa liletsa tse ncha tsa ’mino. (2 Likronike 7:6) Ka kakaretso ho bonahala Davida e ne e le motho ea nang le talenta e ikhethang kaha e ne e le moetsi oa liletsa, e le seroki, a qapa ’mino a bile a bina. Leha ho le joalo, Davida o ne a etsa lintho tse khōlō ho feta tseo.

Ho Bina ka Mantsoe le ka Liletsa Tempeleng

Davida o tsebahala haholo ka ho hlophisa batho ba binang hammoho le ho lokisa ’mino ntlong ea Jehova. O ile a beha Asafe, Hemane le Jeduthune (eo ho bonahalang a ne a boetse a bitsoa Ethane) hore ba etelle pele batho ba 4 000 bao e neng e le libini tsa mantsoe le tsa liletsa. Davida o ile a ba teanya le litsebi tse 288 tse ileng tsa koetlisa le ho hlokomela sehlopha sohle. Batho bao ba 4 000 bao e neng e le libini tsa mantsoe le tsa liletsa ba ne ba e-ba teng kaofela nakong ea mekete e meraro e meholo e neng e tšoaroa selemo le selemo tempeleng. U se u ka inahanela feela hore na k’hoaere eo e tsotehang e ne e bina hamonate hakaakang!—1 Likronike 23:5; 25:1, 6, 7.

Ho ne ho bina banna feela tempeleng. Poleloana e reng “malebana le Baroetsana” e ngotsoeng sehloohoaneng sa Pesaleme ea 46, e bua ka mantsoe a neng a le masesaane a chorileng kapa ka seletsa se binang joalo. Banna bao ba ne ba bina ka lentsoe le le leng, joalokaha 2 Likronike 5:13 e bontša: “Libini li le joaloka motho a le mong.” Lipina tse neng li binoa e ne e ka ba tsa thoriso, tse kang ea Pesaleme ea 3 le lipesaleme tse ling tsa Davida, kapa ka linako tse ling tsa akarelletsa k’horase, e kang e Pesalemeng ea 42:5, 11 le 43:5. Ho ne ho boetse ho thabeloa lipina tseo ho tsona lik’hoaere kapa ba binang ba le bang ba neng ba neheletsana pina ha ba li bina. Pesaleme ea 24 ke e ’ngoe ea mofuta oa lipina tseo ho seng pelaelo ea hore e ile ea qaptjoa ha Davida a ne a tlisa areka ea selekane Sione.—2 Samuele 6:11-17.

Leha ho le joalo, ho bina ho ne ho sa etsoe ke Balevi feela. Batho ka kakaretso ba ne ba bina ha ba ile Jerusalema bakeng sa mekete ea selemo le selemo. Mohlomong ke sona se boleloang ke  “Pina ea Methati.” (Pesaleme ea 120 ho ea ho ea 134) Ka mohlala, Pesalemeng ea 133 Davida o thoholetsa kamano ea bana ba motho eo Baiseraele ba neng ba e-na le eona linakong tse joalo. O qala ka mantsoe ana: “Bonang! Kamoo ho leng hotle le kamoo ho khahlisang kateng ha bara ba motho ba lula hammoho bonngoeng!” Ak’u nahane feela hore na e tlameha ebe pina eo e ne e binoa hamonate hakaakang!

’Mino le Borapeli ba Jehova

Karolo ea leshome ea Bibele e entsoe ka lipina tse kang tseo, ’me buka ea Lipesaleme e khothalletsa batho kaofela hore ba rorise Molimo. (Pesaleme ea 150) ’Mino o ka etsa hore motho a lebale ka litsietsi, ebile ho bina e ka ba setlhare se thobang motho pelo. Leha ho le joalo, Bibele e boetse e khothalletsa hore ba thabileng ba bine lipesaleme.—Jakobo 5:13.

Motho a ka bontša tumelo ea hae le lerato leo a ratang Molimo ka lona ka ho bina. Bosiung ba ho qetela pele Jesu a bolaoa, eena le baapostola ba hae ba ile ba bina ha ba qeta ho ja. (Matheu 26:30) E tlameha ebe Mora oa Davida o ne a e-na le lentsoe le monate haholo—etsoe o ne a tseba ’mino o monate-nate oa lekhotla la Molimo le leholimong! E ka ’na eaba ba ne ba bina Hallel, e leng Pesaleme ea 113 ho ea ho ea 118. Haeba ho joalo, e tlameha ebe Jesu, hammoho le baapostola ba hae ba neng ba sa tsebe se neng se tla tloha se etsahala, ba ile ba bina ka lentsoe le phahameng: “Kea rata, hobane Jehova o utloa Lentsoe la ka, likōpo tsa ka tse tiileng. . . . Liropo tsa lefu li ile tsa mpota-pota, maemo a bakang mahlomola a Sheole a mphumana. . . . ‘Oho! Jehova, u pholose moea oa ka!’”—Pesaleme ea 116:1-4.

Motho hase eena ea qapileng ’mino. Bibele e bua ka ho bina ka liletsa le ka mantsoe leholimong, moo libōpuoa tsa moea li letsang liharepa tsa tšoantšetso li bileng li binang lithoriso ho pota-pota terone ea Jehova. (Tšenolo 5:9; 14:3; 15:2, 3) Jehova Molimo o file batho ’mino, a o kenya lipelong tsa bona a ba a etsa hore ba lakatse ho ntša maikutlo a bona ka ho letsa seletsa kapa ka ho bina. Ho batho ba nang le tumelo, ha e le hantle ’mino ke mpho e tsoang ho Molimo.—Jakobo 1:17.

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 27]

“Letsatsing la ha le thabile le linakong tsa mekete ea lōna . . . le letse literompeta.”​—NUMERE 10:10

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 28]

“Jehova ke Molisa oa ka. Nke ke ka hloka letho. O nthobatsa makhulong a tletseng joang; o ntsamaisa haufi le libaka tsa phomolo tse noselitsoeng hantle.”​—PESALEME EA 23:1, 2

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 29]

“Ho ne ho e-na le . . . ba likete tse ’nè ba fanang ka thoriso ho Jehova ka liletsa tseo ka tsona Davida a neng a itse ‘ke li etselitse ho fana ka thoriso.’”​—1 LIKRONIKE 23:4, 5

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 29]

Davida o ile a ntša maikutlo a sa tšoaneng ka ho bina ka mantsoe le ka liletsa

[Ntlha e Qolotsoeng e leqepheng la 30]

“Rorisang Jah! Mo roriseng ka moropa o monyenyane le motjeko oa ho potoloha. . . . Ntho e ’ngoe le e ’ngoe e phefumolohang—e ke e rorise Jah.”​—PESALEME EA 150:1, 4, 6

[Lebokose/Litšoantšo tse leqepheng la 28]

 Liletsa Tsa Mehleng ea Bibele

Liletsa tse likhoele li ne li akarelletsa lilute, liharepa hammoho le liletsa tse likhoele li leshome. (Pesaleme ea 92:3) Li ne li letsoa ho ipapisitsoe le Alamothe le Shiminithe, e leng lipolelo tseo e ka ’nang eaba li bolela noto e holimo le e tlaase. (1 Likronike 15:20, 21, NW, mongolo o botlaaseng ba leqephe) Har’a liletsa tsa brase le tse bululoang e ne e le phala, lekolilo, lenaka hammoho le literompeta, tse neng li ‘letsetsoa holimo.’ (2 Likronike 7:6; 1 Samuele 10:5; Pesaleme ea 150:3, 4) Ha ho ne ho neheloa tempele, literompeta le libini li ile tsa ‘etsa hore molumo o le mong o utloahale.’ (2 Likronike 5:12, 13) E ka ’na eaba sena se bolela hore pina e ne e kopane, ho se ea tlailang. Liletsa tse tilinngoang li ne li akarelletsa meropa e menyenyane le lisistrame, mofuta oa seletsa se shoehletsang, hammoho le “liletsa tsa mefuta eohle tsa lehong la junipere.” Ho ne ho boetse ho e-na le licymbala—tse nyenyane “tsa molumo oa lipina tsa thoriso” le tse khōlō tse neng li bitsoa “licymbala tse otlanngoang.”—2 Samuele 6:5; Pesaleme ea 150:5.

[Litšoantšo]

Ka holimo: Makolopetso a Areka ea Tite, Roma, Italy, a bontšang literompeta tse tsoang tempeleng e Jerusalema ka 70 C.E. Lichelete tsa tšepe tseo e ka bang tsa lilemong tsa bo-130 C.E., tse bontšitseng liletsa tsa Bajuda

[Tlhaloso ea Moo Setšoantšo se Nkiloeng Teng]

Coins: © 2007 by David Hendin. All rights reserved.