Skip to content

Skip to table of contents

Mwami Davida Anyimbo

Mwami Davida Anyimbo

Mwami Davida Anyimbo

IKUTI naa kuli muntu uutuyeekezya nyimbo zyakali kwiimbwa kaindi, tuyeeya Davida imuntu wakali kupona myaka iili 3,000 yainda. Zinji nzyotuzyi kujatikizya nyimbo zyakaindi, zijanika mumakani aabuumi bwa Davida aalembedwe mu Bbaibbele—kuzwa naakacili mweembezi kacili mwana kusikila naakakomena akuba mwami.

Kuli zinji nzyotukonzya kwiiya kuli Davida kujatikizya nyimbo zyakali kwiimbwa kaindi. Mucikozyanyo, ino nzibelesyo nzi zyakali kubelesyegwa alimwi ino ninyimbo zili buti zyakali kwiimbwa? Ino nyimbo zyakajisi mulimo nzi mubuumi bwa Davida akubana Israyeli?

Mbobakali Kuzibelesya Nyimbo Bana Israyeli

Imajwi aali munyimbo atuyeekezya mbwaalila malimba aalwiimbo oolo. Ibbaibbele lilijisi nyimbo zinji, zyalo mukubula coolwe tazizyibidwe. Zyeelede kuti zyakali kumvwika kabotu. Mbwaalembedwe mabala aali mubbuku lya Intembauzyo citondezya kuti nyimbo eezyi zyakali zibotu kapati.

Ibbaibbele talyaambi zinji kujatikizya zibelesyo zyanyimbo. Nokaba kantimbwa nkaakali kubelesya Davida takazyibidwe kabotu. Nokuba boobo, tulizyi kuti bana Israyeli bakapanga zibelesyo zili mbozibede, mbuli tuntimbwa tubotu kapati twazisamu twalo itwatakali kujanika-kujanika.—2 Mak. 9:11; Am. 6:5.

Pele kuli cintu cimwi ncotuzyi. Inyimbo zyakali kuyandika kapati kubana Hebrayo ikapati nibakali kukomba Leza. Inyimbo zyakali kubelesyegwa nobakali kubikka mwami acuuno, mumapobwe aabukombi alimwi akunkondo. Alimwi zyakali kwiimbwa muŋanda yamwami, mumapobwe aabwiinga, banamukwasyi nobakali kulikondelezya alimwi amumapobwe aakusekelela kutebula masaansa amaila. Mukubula coolwe, inyimbo zyakali kwiimbwa amumasena mobatakali kulilemeka bantu. Alimwi inyimbo zyakali kuumbulizya bantu mumalila.

Kuli nzila azimbi bana Israyeli mbobakali kuzibelesya nyimbo. Zyakali kubanonezya bantu alimwi zyakali kupa basinsimi kuti batalike kubeleka. Sikantimbwa naakauma kantimbwa, nceciindi Elisha naakatalika kubeleka mulimo ngwaakamupa Jehova. (2 Bam. 3:15) Alimwi inyimbo zyakali kubelesyegwa kwaambilizya cintu cakali kuyandika kucitika mumwaka ooyo. Ikutalika mwezi mupya alimwi amapobwe akali kwaambilizyigwa kwiinda mukulizya myeembo yansiliva yobilo. Mubuzuba bwakulizya myeembo, ikulila kwamweembo kwakali kutondezya kuti bazike baanguluka amyuunda amaanda aabo babajolela. Eelyo kaka bacete bakali kukkomana nibakali kumvwa nyimbo yalwaanguluko!—Lev. 25:9; My. 10:10.

Bana Israyeli bamwi bakali kwiimba kabotu. Kweelana ansilete yaku Asuri, Imwami Sanakeribu wakalomba Mwami Hezekiya kuti amupe baimbi basankwa abamakaintu. Kuboneka kuti aaba bakali baimbi bacibwene. Pele Davida nguwakali kwiimba kabotu kwiinda boonse.

Imwiimbi Uucibwene

Davida wakalicibwene kwiimba akweema. Inyimbo ziinda acisela zilembedwe ku Intembauzyo nguwakazilemba. Naakacili mwana, wakali mweembezi, aboobo zyintu nzyaakabona musyokwe ku Betelehemu zyakamunjila mumoyo. Wakali kukkomana kumvwa meenda mbwaakali kulila naakali kukunka alimwi akusotooka kwatwana twambelele naakali kutwiita. Akaambo kakuti zyakali kumukkomanisya zyintu nzyaakali kumvwa, wakabweza kantimbwa kakwe akutalika kutembaula Leza. Eelyo kaka cakali kunonezya ikuswiilila nyimbo nzyaakalemba Davida ku Intembauzyo 23!

Naakali mwana, Davida wakali kukalizya kabotu kantimbwa cakuti mwami Saulo wakamunjizya mulimo wakwiimba. Saulo naakakopana mumizeezo, Davida wakamwiimbila nyimbo akantimbwa kutegwa atontomane. Zyoonse zyakamukopede Saulo zyakamana.—1 Sam. 16:16.

Inyimbo nzyaakali kuyandisya Davida akuzikkomanina, zimwi ziindi zyakali kumuletela mapenzi. Bumwi buzuba, Davida a Saulo nobakapiluka kuzwa kunkondo nkobakali kulwana abana Filisiti, mwami Saulo wakamvwa nyimbo zyakali kutondezya kuti bazunda. Bamakaintu bakali kwiimba kuti: “Saulo wajaya bantu bali zyuulu, Davida wajaya makumi aazyuulu.” Naakamvwa nyimbo eeyi, Saulo wakanyema alimwi wakaba amunyono cakuti “wakalikucenyena Davida kuzwa kubuzuba obo mbubonya.”—1 Sam. 18:7-9.

Inyimbo Zyakali Kumukkomanisya Davida

Inyimbo nzyaakalemba Davida izyakasololelwa amuuya nzibotu kapati. Inyimbo zyakwe zibikkilizya zyintu nzyaakali kuyeeya alimwi amasena mabotu ngaakali kubona. Zyakali zyakutembaula alimwi zyakali kwaamba zyakacitika kaindi, mbobakali kukkomana nobakali kutebula masaansa anobakali kubikka mwami acuuno, kuyeeya nzyobakali kucita kaindi akubapa bulangizi bwakumbele alimwi zyakali zyakulomba. (Amubone Intembauzyo 32, 23, 145, 8, 30, 38, 72, 51, 86 atutwe twamakani mumagwalo aaya.) Naakafwa Saulo amwanaakwe Jonatani, Davida wakalemba lwiimbo lwakuti “lwiimbo lwabuta,” ilwakajisi majwi aakusaanguna aakuti: “Bulemu bwa-Israyeli bulijayidwe azilundu.” Wakali kweetezya naakali kwiimba. Davida wakalicizyi kutondezya mbwaakali kulimvwa, kwiinda mumajwi amunyimbo nzyaakali kwiimba akantimbwa.—2 Sam. 1:17-19.

Akaambo kakuti Davida wakali kukkomana ciindi coonse, wakali kuziyanda nyimbo zinoneezya. Naakali kuleta bbokesi lyacizuminano ku Ziyoni, wakazyana kapati kusekelela cakali kucitika. Ibbaibbele litondezya kuti nyimbo eezyi zyakali kunonezya kapati. Kamuciyeeyela buyo cakali kucitika. Eeci tiicakamukkomanisya mukaintu wakwe Mikala cakuti wakamunyemena kapati. Pele Davida tanaakacibikkila maano eeci pe. Wakali kumuyanda kapati Jehova aboobo nyimbo eezyi zyalo izyakamukkomanisya kapati zyakamupa kuti amuzyanine Leza.—2 Sam. 6:14, 16, 21.

Mbuli kuti zyoonse eezyi tiizyakali zinji, Davida alimwi wakabamba zibelesyo zimbi zyakwiimbya. (2 Mak. 7:6) Aboobo Davida wakali aluzyibo kapati mukubamba zibelesyo zyakwiimbya, mukweema, kulemba nyimbo, akulizya ziimbyo eezyi. Nokuba boobo, Davida kuli azimbi zyintu zipati-pati nzyaakacita.

Ikwiimba Nyimbo Mutempele

Davida wakasiya mpuwo mbotu yakwiimba kabotu muŋanda ya Jehova. Wakabikka Asafu, Hemani a Jedutuni (alimwi wakali kwiitwa kuti Etani) kuti kabasololela baimbi bali 4,000. Davida wakabikka baimbi ibacibwene ibali 288 ibakali kuyiisya beenzinyina kwiimba kabotu. Ibaimbi boonse ibali 4,000 bakaliko kutempele kukusekelela mapobwe otatwe aakali kucitika amwaka. Kamuyeeya buyo mboyakali mpati inkamu eeyi yabaimbi!—1 Mak. 23:5; 25:1, 6, 7.

Kutempele, mbasankwa balikke mbibakali kwiimba. Bakali kuvwiilizyanya kabotu kweelana ambokulembedwe kulugwalo lwa 2 Makani 5:13 kuti: “Basikwiimba kabeelede kuteleezya majwi aabo mbuli ijwi lyomwe.” Inyimbo zyakali zyakutembaula mbuli Intembauzyo 3 antembauzyo zimwi nzyaakaimba Davida, alimwi zimwi ziindi zyakali kubikkilizya kulangila kuli Jehova mbuli zili ku Intembauzyo 42:5, 11 alimwi a 43:5. Abalo ibakali kuvwiilizyanya nibakali kwiimba bakali kulumbaizigwa. Eeci ncecilembedwe ku Intembauzyo 24, yalo iyakalembwa ciindi Davida naakaleta bbokesi lyacizuminano ku Ziyoni.—2 Sam. 6:11-17.

Nokuba boobo, ikwiimba tiikwakali buyo kwaba Levi. Bantu mbebakali kwiimba nobakaunka ku Jerusalemu kumapobwe ngobakali kucita amwaka. Ambweni eeci ncaapandulula majwi aakuti: “Lwiimbo lwakutansya.” (Intembauzyo 120 kusika ku 134) Mucikozyanyo, ku Intembauzyo 133, Davida waamba ilukamantano ilwakaliko akati kabana Israyeli muziindi eezyo. Utalika amajwi aakuti: “Ncobeni ncintu cibotu cibotezya, na babunyina bakala kabotu antoomwe.” Amuyeeye buyo nyimbo zyakali kwiimbwa!

Inyimbo Akukomba Jehova

Cibeela cipati mu Bbaibbele caamba nyimbo, alimwi bbuku lya Intembauzyo likulwaizya bantu boonse kutembaula Leza. (Intembauzyo 150) Inyimbo zilakonzya kumulubya mapenzi ngajisi muntu alimwi kwiimba kulakonzya kuba mbuli musamu kumoyo. Nokuba boobo, Ibbaibbele likulwaizya baabo ibakkomene kuti baimbe intembauzyo.—Jak. 5:13.

Imuntu ulakonzya kutondezya kuti uli alusyomo alimwi ulamuyanda Leza kwiinda mukwiimba. Ibuzuba bwamamanino katanajaigwa, Jesu abaapostolo bakwe nobakamana kulya bakaimba nyimbo. (Mt. 26:30) Eelyo kaka Imwana aa Davida ooyu ulangilwa kuti wakali kwiimba kabotu akaambo kakuti wakalizyi mbobakali kwiimba kabotu kujulu! Kuboneka kuti bakaimba lwiimbo lwa Hallel, iluli ku Intembauzyo 113 kusika ku 118. Ikuti naa mboobo, akaambo kakuti baapostolo tiibakazyi zyakali kuya kumucitikila, Jesu weelede kuti wakaimba ajwi lyaatala kuti: “Ndayandisya Jehova, nkaambo wandiswiilila. . . . Tukole twalufu twakandizyunguluka; mapenzi aamukabanda akandijata. . . . Akaka Jehova! Undifutule!”—Int. 116:1-4.

Tali muntu iwakatalisya kwiimba. Ibbaibbele lyaamba kuti kuli nyimbo kujulu kwalo ibantu bamyuuya nkobakali kwiimba nyimbo zyakutembaula kucuuno ca Jehova atuntimbwa twamaambila mbali. (Ciy. 5:9; 14:3; 15:2, 3) Jehova Leza nguwakapa kuti bantu kabaimba akunonezyegwa anyimbo. Kumuntu uuli alusyomo, inyimbo ncipego kuli Leza.—Jak. 1:17.

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 30]

“Kuziindi zyanu zyakusekelela amumapobwe aabikidwe . . . amulizye myeembo.”—MYEELWE 10:10

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 31]

“Jehova ngumweembeli wangu, nsikabuli cintu. Ulandooneka mumacelelo aamwemvwe, ulandeenzya kumbali lyamaanzi aacilyokezezyo.”—INTEMBAUZYO 23:1, 2

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 32]

“Davida wakati, Akati kabaaba, bantu . . . bali zyuulu zyone baleelede kutembaula Jehova azilizyo nzindakapanga kukutembaula.”—1 MAKANI 23:4, 5

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 31]

Davida wakalicizyi kutondezya mbwaakali kulimvwa kwiinda mumajwi amunyimbo

Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 32]

“Amutembaule Jehova! Amumutembaule andandala akuzyana.

Kufumbwa zilenge ziyooya zitembaule Jehova!”—INTEMBAUZYO 150:1, 4, 6