Pamangkot sang mga Bumalasa

Tatlo Gid Man Bala ka Hari Ukon Mangin-alamon ang Nagbisita sa Lapsag nga si Jesus?

Halin sa South America pakadto sa Eastern Europe asta sa Asia, popular gid kon Krismas ang Belen nga may tatlo ka hari ukon mangin-alamon nga nagdala sing mga regalo sa lapsag nga si Jesus. Matuod bala ini? May mga pamatuod bala ini nga istorya? Tan-awon naton.

Mabasa sa Ebanghelyo ni Mateo kag ni Lucas ang pagkabun-ag ni Jesus. Ginasugid nila sa aton nga sang nabun-ag si Jesus, ang nagbisita lang sa iya amo ang mga manugbantay sing karnero nga ara lang sa malapit. Ang ginatawag nga mga hari ukon mangin-alamon, indi matuod nga mga hari, kundi mga astrologo. Wala man mahibal-an kon pila gid sila ka bilog. Sang magkadto ining mga astrologo kay Jesus indi na sia lapsag nga ara sa pasungan, kundi dakudaku na sia nga bata kag nagaistar na sila sa balay. Diutayan pa gani mapatay si Jesus bangod sa ila!

Binagbinaga sing maayo kon ano ang ginsiling sang manunulat sang Biblia nga si Lucas sang ginbun-ag si Jesus: “May . . . mga manugbantay sang karnero nga nagapuyo sa latagon kag nagabantay sang ila mga panong sa bug-os nga gab-i. Kag hinali lang nga nagtindog malapit sa ila ang anghel ni Jehova, kag. . . nagsiling sa ila: ‘. . . Makita ninyo ang lapsag nga naputos sing mga lampin kag nagahigda sa pasungan.’ . . . Kag dalidali sila nga nagkadto kag nakita nila si Maria kag si Jose, kag ang lapsag nga nagahigda sa pasungan.”—Lucas 2:8-16.

Suno kay Lucas, si Jose, si Maria, kag ang mga manugbantay lang sing karnero ang ato didto sang mabun-ag si Jesus kag wala na sang iban pa.

Karon binagbinagon naton ang rekord sa Mateo 2:1-11 sa Biblia sang Katilingban sang mga Kristiano: “Sang nabun-ag si Jesus sa Betlehem sa Judea, sa panahon ni Herodes nga hari, may mga mangin-alamon nga nag-abot sa Jerusalem halin sa sidlangan. . . . Nagsulod sila sa balay kag nakita nila ang bata kaupod ni Maria nga iya iloy.”

Talupangda nga ini nga teksto nagasiling nga “mga mangin-alamon,” indi “tatlo ka mangin-alamon.” Isa pa, wala sila dayon nagdiretso sa Betlehem kon diin natawo si Jesus, kundi halin sa sidlangan, nagkadto sila anay sa Jerusalem. Kag sang makaabot na sila sa Betlehem, si Jesus indi na lapsag nga ara sa pasungan, kundi isa na ka “bata” kag nagaistar na sila sa balay.

Dugang pa, bisan ang Biblia sang Katilingban sang mga Kristiano naggamit sang tinaga nga “mga mangin-alamon,” para sa mga nagbisita kay Jesus, ang iban nga translation naggamit sang “Mago” ukon mga tawo nga “nagatuon parte sa kahulugan sang mga bituon.” Suno sa A Handbook on the Gospel of Matthew, ang ekspresyon nga “mangin-alamon” isa ka badbad sa “Griego nga noun nga nagapatuhoy sadto sa mga pari sa Persia nga eksperto sa astrolohiya.” Kag ini nga tinaga ginhatagan sing kahulugan sang The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words nga “salamangkero, madyikero, babaylan, kag manughiwit.”

Bisan pa popular gihapon subong ang astrolohiya kag salamangka, ginapaandaman kita sang Biblia nga likawan ini. (Isaias 47:13-15) Mga porma ini sang espiritismo nga ginakangil-aran gid ni Jehova nga Dios. (Deuteronomio 18:10-12) Amo kon ngaa wala gid ginpahibalo sang anghel sa mga astrologo ang pagkabun-ag ni Jesus. Pero, ginpaandaman sila sang Dios paagi sa damgo nga indi na magbalik sa malaut nga hari nga si Herodes kay luyag niya nga patyon si Jesus. Gani, “nagpauli sila sa ila duog paagi sa lain nga dalan.”—Mateo 2:11-16.

Dapat bala patihan sang matuod nga mga Cristiano ang sala nga mga istorya parte sa pagkabun-ag ni Jesus? Siempre indi gid.