Diosax Mesías tuqiw qhispiyistu

“Kunjämtix Adán chachankatas laykux taqi jaqinakax jiwarapxixa, ukhamarakiw Cristonkxasinxa taqi jaqinakax jakapxani.” (1 COR. 15:22)

1, 2. 1) ¿Jesusar uñtʼasax Andresumpi Felipempix kamsapxänsa? 2) ¿Nayra arkirinakapat sipansa jiwasax kunjamatsa Jesusan Mesiasätapxa sumpach yattanxa?

 “MESIASARUW jikxatapxta” sasaw Andresux Pedror säna, kunattix Nazaretankir Jesusax Diosan ajllitapapunïskiw sasaw chuymapan säna. Ukat Felipex ukham amuyasarakiw Natanaelar akham säna: “Uñjapxtwa kawkïri chachxattix Moisesax ley libropanx qillqkänxa, ukhamarak khitxattix profetanakas qillqkänxa uka chacharu. Ukasti Jesusawa, Nazaret markankiri Josean yuqapa” sasa (Juan 1:40, 41, 45).

² ¿Jumax kamstasa? ¿Jesusaw Mesiasaxa ukat jupaw ‘qhispiyirisaxa’ sistati? (Heb. 2:10.) Khä nayra arkirinakapatakix Jesusan Mesiasätapax qhanäkchïnsa, jiwasatakix jukʼampi qhanawa. Kunattix Diosan Arupaw utjxistu, Jesusan yurïwipat jiwatat jaktaniñapkamax kunanakas pasäna ukanakxa sum yatiyistu, ukhamatwa Jesusan Mesiasätapxa sumpach amuytanxa (Juan 20:30, 31 liytʼasiñapawa). Alaxpachar sarxasinxa Mesiasjamaw Jesusax irnaqaskani sasaw Diosan Arupax qhanañchistu (Juan 6:40; 1 Corintios 15:22 liytʼasiñapawa). Ukatwa jiwasax Bibliat yatxatasinxa “Mesiasaruw jikxatapxta” saraksnaxa. Ukampis kunatsa nayra arkirinakapax Jesusax Mesiasäskapuniw sasax sapxpachäna, uk nayraqat yatxatañäni.

Mesías tuqit “imantatäkän” ukanakaw qhansti

3, 4. 1) Mesiasar uñtʼañxa, ¿kunas nayra arkirinakar yanaptʼäna? 2) Jesús sapakiw Mesiasat parlir taqi profecianak phuqäna, ¿kunatsa ukham sistanxa?

³ Jesusax Mesiasäskapuniw sasaw nayra arkirinakapax sapxäna, ukampis ¿kunatsa ukham sapxpachäna? Kunjamatsa Mesiasar uñtʼapxaspa ukxa Jehová Diosaw jukʼat jukʼat profetanak tuqix qhanañchäna. Uk amuytʼañatakix Biblia tuqit yatxattʼat mä jaqix mármol qalanakat lurat mä estatua tuqit parli, jupax akham amuytʼi: jupanakkam jan uñtʼat jaqinakax mä tantachäwin mármol qalanak apanipxaspa ukat mä suma estatua saytʼayapxaspa ukhaxa, ¿kamsnasa? ¿Aliq qalanakakiw mä estatuar tukxi sisnati? Janiwa, mayniw uka jaqinakar kunjam qala apaniñsa yatichpacha sasaw sisna. Jïsa, Mesías tuqit parlir profecianakax uka qalanakar uñtasitawa, uka wali wakiskir profecianakaw Mesiasar uñtʼañ yanapistu.

⁴ Ukhamaxa, ¿Mesiasat parlir profecianakax khitins phuqasikispänti? Uka tuqitxa mä yatxattʼir jaqix akham sasaw säna: “Mä jaqix janipuniw aliqatakxa Mesías tuqit parlir taqi profecianak phuqkaspati” sasa. Ukatxa “Jesús sapakipuniw” Mesiasat parlir taqi profecianak phuqäna sasaw sarakïna.

5, 6. 1) ¿Supay contra arsusiwayki ukax kunjamas phuqasini? 2) ¿Khitinak tuqiw warmin wawapax jutani sasas Jehová Diosax qhanstayäna?

⁵ Mesiasat parlir profecianakax nayratpach ‘imantatäkaspas’ ukhamänwa, ukampis wali wakiskiripunïnwa (Col. 1:26, 27; Gén. 3:15). Kunattix ukanwa Supay sat ‘nayrapacha jachʼa katarirux’ juchañchasiwayi, uka Supayaw juchampir jiwañampir aptʼawayistu (Apo. 12:9). Ukampis ¿uka arunakax kunjamas phuqasispäna? “Warmin wawapa[w]” uka katarir pʼiqit takxatani sasaw Jehová Diosax säna, ukhamatwa Diosar kutkatasiñasa, usunakasa ukat  jiwañas tukusiñapäna. Ukampis Supayax janïr takxatatäkasaxa warmin ‘wawaparuw’ kayut achjani sasaw Diosax sarakïna.

⁶ Uka wawax khitïnsa ukxa, jukʼat jukʼatwa Jehová Diosax qhanstayäna. Nayraqatxa akham sasaw Abrahamar satayna: “Taqi markanakarakiw [wawanakam] tuqi bendecitäni” sasa (Gén. 22:17, 18). Ukatxa nayat sipansa jukʼampi jilïri mä ‘profetaw’ utjani sasaw Moisesax sarakitayna (Deu. 18:18, 19). Ukatsti wawanakam tuqiw Mesiasax jutani, juparakiw juma lantix wiñayatak apnaqani sasaw Jehová Diosaxa Davitar sarakïna, ukxa profetanakaw sumpach qhanstayapxäna (2 Sam. 7:12, 16; Jer. 23:5, 6).

¿Jesusax kunjamatsa Mesiasätapxa qhan uñachtʼayäna?

7. Jesusax Diosan alaxpach familiapat jutäna sasaxa, ¿kunatsa sissna?

⁷ Jutaniw sat “wawax” Diosan alaxpachankir familiapatwa jutañapäna. Jupasti Diosan jilïr Yuqapawa, Diosjamas alaxpachan wali sum jakkchïnxa, aka Uraqin jan juchan jaqjam yuriñatakiw ukanak ‘apanukuniwayatayna’ (Fili. 2:5-7; Juan 1:14). Jupax “Diosatak yaqhacha[ta], ukatsti Diosan Wawapa” satänwa, kunattix Diosan qullan ajayupaw mä qinayjam Mariarux imxatäna (Luc. 1:35).

8. ¿Jesusax Mesías tuqit parlir kuna profecianaksa bautisasisax phuqäna?

⁸ Mesiasax kawkins yuriñapäna ukat kuna pachas uñstañapäna uksa profecianakax sumwa qhanañcharakïna. Jesusax Belenanpunwa yuriskäna kunjamtï profecianakax siskäna ukhama (Miq. 5:2). Nayra patak maranakanxa, niyaw Mesiasax uñstanini sasaw judionakax suyapxäna. Ukatwa Bautisir Juanar uñjasaxa, “inas Juanax Cristöchi” sasin sapxäna. Ukampis “nayat sipans jukʼamp chʼama[nïki]” ukaw jutani sasaw Juanax sarakïna (Luc. 3:15, 16). Mesiasax uñstañapäkäna uka 29 marax niyaw tukusiskäna, ukhaw Jesusax kimsa tunka maranïxasinxa Juanamp bautisayasir saräna (Dan. 9:25). Ukat aksaruw Jesusax jaqinakar akham sasin yatiyäna: “Horasax phuqhasxiwa. Diosan reinopasti jakʼankxiwa” sasa (Mar. 1:14, 15).

9. Jesusan yatichäwinakap janis sum amuyapkchïnxa, ¿kunarus arkirinakapax taqi chuym iyawsapxäna?

⁹ Jesusax niyach aka Uraqin mä reyirjam apnaqañ qalltxani sasaw wali sum qatuqapxäna, ukampis Mesiasax qhipatwa alaxpachan apnaqaskañapäna, ukxa janiw sum amuyapkänti (Juan 12:12-16; 16:12, 13; Hech. 2:32-36). Ukampis “jumanakasti ¿khitiwa sapxarakistasa?” sasin jisktʼataxa, Pedrox jan pächasisaw akham säna: “Jumax Cristo Tatitütawa, jakkir Diosan Yuqaparakïtawa” sasa (Mat. 16:13-16). Ukat mä kutix Jesusan arunakap istʼasin jaqinakax sarxapxäna ukhaxa, niya uka kikparak Pedrox mayamp säna (Juan 6:68, 69 liytʼasiñapawa).

 Mesiasar istʼapxañapänwa

10. ¿Kunatsa Jehová Diosax Jesusar istʼapxam sänxa?

¹⁰ Diosan sapa Yuqapax wali sum alaxpachan jakasïna, wali chʼamanïnwa, Diosan khitanitaw aka Uraqir jutatayna (Juan 16:27, 28). Ukatwa akham säna: “Yatichäwixax janiw nayankkiti, jan ukasti khitankitu ukankiwa” sasa (Juan 7:16). Ukat kunapachatï kimsa arkirinakapax mä unañchäwin Jesusar Eliasampi Moisesampi chik uñjapxäna ukhaxa, akham sasaw Jehová Diosax säna: “Istʼapxam” sasa (Luc. 9:35). Ukhamasti arkirinakapax Jesusar istʼapxañapänwa. Taqi chuymaw iyawsapxañapäna ukat kunatï askïki uk lurapxañapäna, ukhamatakwa wiñay jakañ katuqapxaspäna (Juan 3:16, 35, 36).

11, 12. 1) ¿Kunatsa niya taqi judionakax Jesusar jan istʼañ munapkäna? 2) ¿Khitinakas Jesusar iyaw sapxäna?

¹¹ Jesusax qhanwa Mesiasätap uñachtʼayäna, ukampis niya taqi judionakaw jan istʼañ munapkänti. ¿Kunatsa? Mä qhawqha yatipkäna ukarjamakiw suyapxäna. Mesiasax romanonakat qhispiyistani sasaw sapxäna (Juan 12:34 liytʼasiñapawa). Ukampis Mesiasarux uñisipxaniwa, jiskʼachapxaniwa sasaw Qullan Qillqatanakax säna. Diosan ajllitapax llakinakana usutanak taypin uñjasiñapäna, jiwayat kunaw uñjasiñapäna. Ukampis uka judionakaxa, ¡janipuniw ukhamäñap suyapkänti! (Isa. 53:3, 5.) Maysa tuqitxa, ¿kunatsa Israel markar jan qhispiyki?, sasaw mä qhawqha arkirinakapas jupatak mayjtʼasipxarakïna, ukampis janiw Jesusat jithiqtapkänti. Qhipatsti sum amuyxapxäna (Luc. 24:21).

¹² Maysa tuqitxa, Jesusan yatichäwinakap phuqañax wali chʼamaw sasaw yaqhipax sapxarakïna, ukatwa jan istʼañ munapkänti. Ukampis Diosan Apnaqäwipar mantañatakix jupanak pachpat ‘armasipxañapänwa’, Jesusan ‘jañchip’ manqʼapxañapäna, “wilapsa” umapxañapänwa, “wasitat [nasipxañapäna]” ukatxa ‘janiw akapachankirïpxañapäkänti’ (Mar. 8:34; Juan 3:3; 6:53; 17:14, 16). Qamirinakatakisa, jachʼa jachʼa tukurinakatakisa, kʼari chuymaninakatakis ukanak phuqañax wali chʼamänwa. Ukampis altʼat chuymaninakatakix janiw chʼamäkänti, Jesusax Mesiasäskapuniw sasaw sapxäna. Altʼat chuyman yaqhip samaritanonakas akham sapxarakïnwa: “Jupax akapachan qhispiyiri chiqpach Cris[towa]” sasa (Juan 4:25, 26, 41, 42; 7:31).

13. ¿Kunjamatsa Jesusax kayut achjat uñjasïna?

¹³ Jilïr sacerdotenakaw jiwayañ amtapxitani, yaqha markankirinakaw mä lawar chʼakkatapxitani ukat kimsür jiwatat jaktanxä sasaw Jesusax säna (Mat. 20:17-19). Kunapachatï Sanedrín nayraqatan nayätwa “Diosan Yuqapa Cristoxa” säna ukhaxa, “Diosaruw jiskʼachi” sasaw sapxäna (Mat. 26:63-66). Ukat Pilaton ukar apapxäna ukhaxa, “janiw kuna juchsa lurkiti [Jesusax] jiwayatäñatakixa” sasaw uka jaqix säna. Ukampis niyakixay “marka apnaqir contraw saytʼi” sasin judionakax sapxchïnxa, ukatwa ‘jupanakan munañanakapar katuyxäna’ (Luc. 23:13-15, 25). Jesusax Diosan Yuqapätap qhansa uñachtʼaykchïnxa, ukhamaw “jakañ churirirux” jiskʼachapxäna ukat jiwayapxäna (Hech. 3:13-15). Kunjamtï Qillqatanakax siskänxa, 33 maranwa Pascua urun ‘jiwayapxäna’ (Dan. 9:26, 27). Ukhaw ‘kayut achjata’ uñjasïna, kunjamtï Génesis 3:15 qillqatan siskäna ukhama.

¿Kunatsa Mesiasax jiwañapäna?

14, 15. 1) Kunatsa Jesusax jiwañapäna uk pä tuqit qhanañchtʼam. 2) ¿Jiwatat jaktxasax kunanaksa Jesusax luräna?

¹⁴ ¿Kunatsa Diosan Yuqapax jiwañapäna? Nayraqatxa, kunjamsa jan juchani mä jaqix ‘Dios chuyma’ sarnaqaspa ukat kunjamsa Supayan sinti yantʼatas Diosan jachʼakankañap tuqit saytʼasispa ukaw qhanstañapäna, ukatwa Jesusan jiwañkam tʼaqhisiñapax wakisïna (1 Tim. 3:16, MT). Ukatxa Jesús pachparakiw akham säna: “Jaqin Yuqapax [...] jakañap churiri[w] walja jaqinakar qhispiyañataki” juti sasa (Mat. 20:28). Ukhamasti, Adanax aptʼawaykistu uka juchat jaqinakar ‘qhispiyañatakiw’ jakäwip luqtasiñaparakïna. Chiqansa  jupa tuqiw Diosax qhispiyistu, ukhamasti wiñay jakañ jikxatañatakix jupar iyawsañasawa (1 Tim. 2:5, 6).

¹⁵ Jesusax kimsür jiwatat jaktasinxa, 40 urunakaw aka Uraqin sarnaqawayaskäna, ukat arkirinakapar uñstasaw yaqha tuqinakampit yatichawayaskäna, ukhamatwa arkirinakapax jupan jakaskatapsa amuyapxarakïna (Hech. 1:3-5). Ukatxa kuntï jiwatapampix jikxatawaykäna uk Awkipar luqtañatakiw alaxpachar sarxäna, ukat Mesiasjam apnaqañatakiw suyaskäna. Ukampis suyañkamax waliw jupatakix lurañanakax utjäna.

Mesiasax lurañanakap phuqi

16, 17. ¿Alaxpachar sarxäna ukat aksarux kunanaksa Mesiasax luraski?

¹⁶ Jiwatat jaktxäna ukat aksarux walja maranakäxiwa, ukäñkamax cristian tamaruw sum uñjaskäna ukat lurañanakap luraskarakïna (Col. 1:13). Ukampis kunjamtï Biblian profecianakapax siskixa, 1914 maranwa Diosan alaxpach Apnaqäwipan Apnaqirjam uttʼasïna, ukharakiw ‘akapachan tukusiñapax’ qalltawayi (Mat. 24:3; Apo. 11:15). Ukat mä qhawqha tiempotxa angelanakamp chikaw Jesusax Supayampir saxranakampir jaquqanïna (Apo. 12:7-10).

¹⁷ Khä 29 maran Jesusax Diosan arunakapat yatiyañ ukat yatichañ qalltkäna ukax niyaw aka urunakan tukusiski. Ukhamasti niyarakiw taqi jaqinakar taripani. Khitinakatix Jesusarux mä qhispiyirirjam iyawsapki uka llampʼu chuymaninakaxa, kunatï qalltatpach jupanakatak wakichatäki uka ‘wiñay jakañwa’ katuqapxani (Mat. 25:31-34, 41). Ukampis jan iyawsirinakaruxa, jan walinakamp chikwa tukjani, alaxpachankir chʼaman angelanakapampiw tukjayani. Ukatxa, Supayampir saxranakampir ñachʼantasaw mikʼayar jaquntani (Apo. 19:11-14; 20:1-3).

18, 19. ¿Kunsa Mesiasax jikxatani, ukat kuna askinakas istʼasir jaqinakatakix utjani?

¹⁸ Biblianxa Jesusat akham siwa: “Amtäwinakapanxa Muspharkaña, jan atipjkay Dios, Wiñay Awki, Sumankañan Jilïripa” sasa (Isa. 9:6, 7). Waranqa maranakanxa ukarjamaw wali sum apnaqani. Ukatxa janirakiw khitis juchanïxaniti, jiwatat jaktanitanakas ukhamaraki (Juan 5:26-29, NM). Mesiasax “jakkir uma jalsunakaruw [istʼasir jaqinakar] anakirakini”, ukhamatwa Jehová Diosampix wali sum apasipxani (Apocalipsis 7:16, 17 liytʼasiñapawa). Jan istʼasirinakasti Supayampi saxranakamp chikaw qhip qhipa yantʼäwi pasatatxa “nina asufre qutaru jaquntatä[pxani]”. Ukhamatwa Jesusax “katarirux” pʼiqit takxatani, mä arunxa, Supayar jan mayampitak tukjani (Apo. 20:10).

 ¹⁹ Kuntï Mesiasjam lurañapäkän ukanakxa wali sumpun Jesusax phuqi. Ukatwa jupan qhispiyat jaqinakax mä suma Uraqin wali kusisita jakasipxani, ukanxa janiw usuntañas utxaniti. Jehová Diosan sutipas janiw jiskʼachatäxaniti, ukat Jupa sapakiw suma Apnaqirjamax jachʼañchatäxani. Khitinakatix Jehová Diosan Ajllitapar istʼapki ukanakaxa, ¡kunja sumaki jakasipkani!

¿Jumax Mesiasar jikxattati?

20, 21. ¿Kunatsa Mesías tuqit jaqinakar yatiyañ muntanxa?

²⁰ Parousía jan ukax Criston jutañapa siski uka urunakanwa 1914 marat aksarux jakasktanxa. Criston jutatapaxa, mä arunxa alaxpachan apnaqaskatapax janis uñjañjamäkchixa, profecianakan phuqasitapaw apnaqaskatap qhan uñachtʼayistu (Apo. 6:2-8). Ukampis jaqinakax janiw yäqapkiti, kunjamtï khä nayra maranakan judionakax uñjapkäna ukhama; mä qhawqhanikiw amuyasipxi. Jaqinakax yaqha kasta mesiasaruw suyasipki, politiconakarus marka apnaqirinakarus yanaptʼaspa ukwa munapxi. Ukampis Jesusax Mesiasjam apnaqxatapxa jiwasax sum yattanxa. Ukat ¿uk yatisax kunjamas jikxatastanxa? Chiqansa nayra arkirinakapjamawa, “Mesiasaruw jikxatapxta” sasin saraktanxa.

²¹ Jesusax kunsa Mesiasjamax luraski uk yatiyañax wali wakiskiripuniwa. ¿Jumax ukhamti yatiyaskta? Ukhamächi ukhaxa, kuntï Mesiasjam jumataki lurawayki ukat jutïrin lurarakini ukanakat wal yuspäratamwa uñachtʼaytaxa. Ukat niyaw amigonakamarus familiaranakamarus Mesías tuqit yatiypachätaxa, kunjamtï Andresumpi Felipempix lurapkäna ukhama. Amtapxapuniñäni, jutaniw sat Mesías tuqikiwa, mä arunxa Yuqap tuqikiwa Jehová Diosax jaqinakar qhispiyistu, ukwa aka yatichäwinxa yatiqawaytanxa, ukwa taqi chuyma yatiyañ munaraktanxa.

¿Qhanañchtʼasmati?

• ¿Jesusan nayra arkirinakapax kunjamatsa Mesiasar jikxatapxäna?

• ¿Kunatsa Jesusax jiwañapapunïna?

• ¿Kunsa Mesiasax jutïrin lurani?

[Jisktʼanaka]

[21 janan fotonakapa]

¿Kunjamatsa judionakax Jesusan Mesiasätapxa yatipxaspäna?

[23 janan fotopa]

Yaqhanakampi parlkasaxa, ¿Jesusax kuntï Mesiasjam luraski uk qhanañchtati?