Mesia! Nzila ya Nzambi Meyidikaka Sambu na Lugulusu
Mesia! Nzila ya Nzambi Meyidikaka Sambu na Lugulusu
“Bantu yonso ke fwaka sambu bo me vukanaka na Adami; mutindu mosi mpi, bantu yina yonso me vukanaka na Kristo, Nzambi ta vutudila bo moyo.”—1 KOR. 15:22.
1, 2. (a) Inki Andre ti Filipo kusalaka ntangu bo kutanaka ti Yezu? (b) Sambu na nki beto ketuba nde beto kele ti banzikisa mingi ya kemonisa nde Yezu kele Mesia kuluta yina Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kuvandaka na yo?
ANDRE songaka mpangi na yandi Piere nde: “Beto me mona Mesia,” sambu yandi ndimaka mpenza nde Yezu ya Nazareti kuvandaka Mupakulami ya Nzambi. Filipo kundimaka mpi kusosaka nduku na yandi Natanaele, ebuna yandi songaka yandi nde: “Beto me mona muntu yina ya Moize sonikaka na mikanda ya Bansiku sambu na yandi, muntu yina ya baprofete mpi vandaka kutuba. Yandi kele Yesu, mwana ya Yozefi ya bwala Nazareti.”—Yoa. 1:40, 41, 45.
2 Keti nge kendima mpenza nde Yezu kele Mesia ya lusilu, “Muntu” yina Yehowa tasadila sambu na ‘kugulusa bantu’? (Baeb. 2:10) Bubu yai, beto kele ti banzikisa mingi ya kemonisa nde yandi kele Mesia kuluta yina balongoki na yandi ya mvu-nkama ya ntete kuvandaka na yo. Banda na lubutuku ya Yezu tii na lufutumuku na yandi, Ndinga ya Nzambi kepesa banzikisa ya ngolo ya kemonisa nde yandi vandaka Kristu. (Tanga Yoane 20:30, 31.) Biblia kemonisa mpi nde Yezu zolaka kulanda na kulungisa mukumba na yandi ya Mesia na zulu; (Yoa. 6:40; tanga 1 Korinto 15:22.) Na kimpeve, nge mpi lenda tuba nde nge ‘memonaka Mesia’ bubu yai. Kansi, beto tadila ntete kima yina kunataka balongoki ya ntete na kusukisa nde bo monaka Mesia.
“Kinsweki” ya Santu ya Mesia Kezabana Malembe-Malembe
3, 4. (a) Inki mutindu balongoki ya mvu-nkama ya ntete lendaka ‘kumona Mesia’? (b) Sambu na nki nge lenda tuba nde kaka Yezu mpamba lendaka kulungisa bambikudulu yonso ya ketadila Mesia?
3 Inki mutindu balongoki ya Yezu ya mvu-nkama ya ntete lendaka kutuba ti kundima yonso nde yandi vandaka Mesia? Na nzila ya baprofete, Yehowa kuzabisaka malembe-malembe bidimbu yina zolaka kusadisa bantu na kuzaba ntangu yina Mesia zolaka kukwisa. Muntu mosi ya mayele ya kelongukaka Biblia kufwanisaka dyambu yai ti kuvukisa kumosi bitini ya kiteki ya bo mesala ti bitini mingi ya marbre. Yindula nde babakala mingi ya mesolulaka ntete ve kenata konso muntu kitini mosi ya marbre na suku mosi. Kana bo vukisa bitini yina mpi yo sala kiteki mosi ya kukuka, nge tasukisa kukonda mpasi nde fwete vanda ti muntu mosi ya kemonana ve yina kuzengaka kiteki yina na bitini mpi kutindilaka konso muntu kitini na yandi. Bonso konso kitini ya kiteki, konso mbikudulu yina vandaka kutubila Mesia zolaka kunata kitini mosi ya mfunu ya nsangu ya ketadila Mesia.
4 Keti kivuvu kele nde bambikudulu yonso ya ketadila Mesia zolaka kulungana na mutindu mosi ya kukonda kukana na muntu mosi? Muntu mosi ya kesalaka bansosa kutubaka nde kivuvu sambu muntu mosi kulungisa bambikudulu yonso ya ketadila Mesia na kintulumukina kele “fyoti mpenza” na mpila nde yo lenda salama ve. “Yezu—mpi kaka Yezu mpamba na nsungi yonso ya disolo ya luzingu ya bantu—kunungaka na kusala yo.”
5, 6. (a) Inki mutindu kusambisama ya Satana zolaka kusalama? (b) Inki mutindu Nzambi kuzabisaka malembe-malembe dikanda yina “nkuna” ya lusilu zolaka kubutuka?
5 Kulungana ya bambikudulu ya ketubilaka Mesia kele “kinsweki” mosi ya santu yina kele ti mambu mingi ya mfunu ya ketadila bantu yonso. (Kol. 1:26, 27; Kuy. 3:15, NW) Kinsweki yai kutubilaka mpi kusambisama ya Satana Dyabulu, ‘nioka ya ntama,’ yina kukotisaka bantu na disumu mpi na lufwa. (Kus. 12:9) Inki mutindu kusambisama yina zolaka kusalama? Yehowa kutubaka na ntwala nde “nkuna” mosi yina “nkento” zolaka kubuta zolaka kutatika Satana na ntu. Nkuna yina bo tubilaka na ntwala zolaka kunyata ntu ya nyoka, mpi kukatula kimakulu kisina ya kukolama, maladi mpi lufwa. Kansi, na nswa ya Nzambi, Satana zolaka ntete kulwadisa “nkuna” ya nkento na kisingini ya kifwani.
6 Yehowa kuzabisaka malembe-malembe nani zolaka kuvanda “nkuna” ya lusilu. Nzambi kusilaka na Abrahami nde: “Na nzila ya nkuna na nge, ya kyeleka, bantu ya makanda yonso ya ntoto tabaka lusakumunu.” (Kuy. 22:18, NW) Moize kutubaka na ntwala nde Muntu yai zolaka kuvanda “profete” ya meluta Moize na nene. (Kul. 18:18, 19) Davidi kundimisamaka, mpi na nima baprofete kundimisaka yo, nde Mesia zolaka kuvanda ntekolo na yandi mpi zolaka kubaka kiti ya kimfumu ya Davidi kimakulu.—2 Sam. 7:12, 16; Yer. 23:5, 6.
Banzikisa ya Kemonisa nde Yezu Kele Mesia
7. Na nki mutindu Yezu kukatukaka na “nkento” ya Nzambi?
7 Nzambi kutindaka Mwana na yandi, kigangwa na yandi ya ntete, katuka na organizasio ya bigangwa ya kimpeve na zulu, yina kele bonso nkento na Yandi, sambu na kuvanda “nkuna” ya lusilu. Yo lombaka nde Mwana mosi kaka ya kubutukaka ya Nzambi ‘kubuya’ luzingu ya zulu mpi kubutuka bonso muntu ya kukuka. (Filp. 2:5-7; Yoa. 1:14) Mutindu mpeve santu ‘kufikaka’ Maria kundimisaka nde bo zolaka kubinga mwana yina zolaka kubutuka ‘muntu ya santu, Mwana-Nzambi.’—Luka 1:35.
8. Inki mutindu Yezu kulungisaka mbikudulu ya ketadila Mesia ntangu yandi kudimonisaka sambu na kubaka mbotika na masa?
8 Bambikudulu ya ketadila Mesia kumonisaka kisika mpi ntangu yina Yezu zolaka kumonana. Yezu kubutukaka na Betelemi, mutindu bo tubaka yo na ntwala. (Mis. 5:1) Na mvu-nkama ya ntete, Bayuda vandaka kuvingila kukwisa ya Mesia ti mpusa yonso. Sambu bo vandaka kuvingila kumonana ya Mesia, bankaka kutubaka sambu na Yoane Mbotiki nde: “Ziku Yoane kele Mesia.” Kansi Yoane kuvutulaka nde: “Muntu yina ke kwisa, yandi me luta mono na ngolo.” (Luka 3:15, 16) Ntangu yandi kwisaka na Yoane na nsuka ya mvu 29 T.B. sambu na kubaka mbotika na ntangu yandi vandaka ti bamvula 30, Yezu kudimonisaka bonso Mesia kaka na ntangu yina bo tubaka. (Dan. 9:25) Na nima yandi yantikaka kisalu na yandi ya mfunu ya kusamuna, mpi yandi tubaka nde: “Ntangu me lunga. Kimfumu ya Nzambi me kuma penepene.”—Mar. 1:14, 15.
9. Ata bo zabaka ve mambu mingi, inki lukwikilu ya ngolo balongoki ya Yezu kuvandaka na yo?
9 Kansi, yo lombaka nde bantu kusoba bivuvu na bo. Yo fwanaka mpenza nde bantu kupesa yandi lukumu bonso Ntotila, kansi bo zolaka kubakisa kaka na nima nde yandi tayala na bilumbu kekwisa mpi katuka na zulu. (Yoa. 12:12-16; 16:12, 13; Bis. 2:32-36) Ata mpidina, ntangu Yezu kuyulaka nde, “Beno ke tubaka nde mono kele nani?” Piere kuvutulaka mbala mosi nde: “Nge kele Mesia, Mwana ya Nzambi ya moyo.” (Mat. 16:13-16) Piere kupesaka mvutu ya mutindu mosi ntangu bantu mingi kuyambulaka Yezu, sambu dilongi na yandi mosi kubudisaka bo sakuba.—Tanga Yoane 6:68, 69.
Kuwila Mesia
10. Sambu na nki Yehowa kumonisaka mfunu ya kuwila Mwana na yandi?
10 Na zulu, Mwana mosi kaka ya kubutukaka ya Nzambi kuvandaka kigangwa ya ngolo ya kimpeve. Na ntoto, Yezu kuvandaka mumonisi ya “Tata.” (Yoa. 16:27, 28) Yandi tubaka nde: “Malongi yai ya mono ke pesaka beno kele ya mono ve, kansi yo ke katukaka na muntu yina tindaka mono.” (Yoa. 7:16) Sambu na kundimisa nde Yezu vandaka Mesia na ntangu ya lukituku, Yehowa kutumaka nde: “Beno wila yandi.” (Luka 9:35) Ee, beno wila, to kulemfukila, Muntu yai ya Nzambi solaka. Kusala mutindu yina vandaka kulomba lukwikilu mpi bisalu ya mbote—yonso zole kele mfunu mingi sambu na kusepidisa Nzambi mpi kubaka luzingu ya mvula na mvula.—Yoa. 3:16, 35, 36.
11, 12. (a) Sambu na nki bikuma Bayuda ya mvu-nkama ya ntete kubuyaka Yezu bonso Mesia? (b) Banani kukwikilaka na Yezu?
11 Ata Yezu kuvandaka ti banzikisa mingi yina vandaka kumonisa nde yandi vandaka Mesia, Bayuda mingi ya mvu-nkama ya ntete kundimaka yandi ve. Sambu na nki? Sambu bo vandaka ti bangindu na bo na ntu sambu na Mesia; mu mbandu, bo vandaka kuyindula nde yandi zolaka kuvanda mfumu ya politiki yina zolaka kukatula bo na mpasi yina bantu ya Roma vandaka kumonisa bo. (Tanga Yoane 12:34.) Yo yina, bo lendaka ve kundima Mesia yina kulungisaka bambikudulu yina vandaka kutuba nde bo zolaka kuvweza yandi, kubuya yandi, kumonisa yandi mpasi mpi yandi zolaka kuyikana ti maladi, mpi nsuka-nsuka kufwa. (Yez. 53:3, 5) Ata nkutu bivuvu ya balongoki yankaka ya kwikama ya Yezu kulunganaka ve mutindu yandi gulusaka bo ve na nzila ya politiki. Kansi, bo bikalaka ya kwikama, mpi nsuka-nsuka, bo bakaka mayele ya kubakisa mambu na mutindu ya sikisiki.—Luka 24:21.
12 Kikuma yankaka yina kusalaka nde bantu kubuya Yezu bonso Mesia ya lusilu kuvandaka malongi na yandi, yina bantu mingi kumonaka mpasi na kundima. Sambu muntu kukota na Kimfumu yo vandaka kulomba nde yandi ‘kuyindula diaka ve luzingu na yandi mosi,’ ‘kudia’ nitu mpi kunwa menga ya Yezu, ‘kubutuka diaka,’ mpi kuvanda ve “muntu ya nsi-ntoto yai.” (Mar. 8:34; Yoa. 3:3; 6:53; 17:14, 16) Bantu ya lulendo, bamvwama, mpi bantu ya luvunu vandaka kumona mpasi mingi na kulungisa mambu yai. Kansi, Bayuda ya kudikulumusa kundimaka Yezu bonso Mesia, mutindu bantu yankaka ya Samaria kusalaka, mpi bo tubaka nde: “Beto me zaba mpi nde ya kieleka, yandi kele Ngulusi ya bantu yonso.”—Yoa. 4:25, 26, 41, 42; 7:31.
13. Inki mutindu Yezu kulwalaka mputa na kisingini ya kifwani?
13 Yezu kutubaka na ntwala nde banganga-Nzambi ya nene zolaka kuzengila yandi nkanu ya lufwa mpi nde Bantu ya Makanda zolaka kutula yandi na zulu ya nti, kansi na kilumbu ya tatu, yandi zolaka kufutumuka. (Mat. 20:17-19) Ntangu yandi tubaka na ntwala ya Sanedreni nde yandi vandaka “Mesia, Mwana-Nzambi,” bantu kutubaka nde yandi kevweza. (Mat. 26:63-66) Pilate kumonaka ve ‘ata mambu mosi ya mbi’ yina vandaka kulomba nde bo fwa yandi, kansi sambu Bayuda kukusilaka yandi makambu nde yandi vandaka kubendumuna bantu, Pilate “pesaka bo Yesu sambu bo sala yandi mutindu bo zolaka.” (Luka 23:13-15, 25) Yo yina, bo “buyaka yandi” mpi kusalaka komplo sambu na kufwa “Muntu” yina Nzambi tasadila sambu na ‘kugulusa bantu,’ ata banzikisa kuvandaka mingi yina vandaka kumonisa nde Nzambi muntu kutindaka yandi. (Bis. 3:13-15) Mutindu bo tubaka yo na ntwala, bo ‘fwaka’ Mesia na kutulaka yandi na zulu ya nti na Kilumbu ya Paki ya mvu 33 T.B. (Dan. 9:26, 27; Bis. 2:22, 23) Na lufwa yai ya nku, yandi lwalaka mputa na “kisingini” yina Kuyantika 3:15 kutubaka na ntwala.
Sambu na Nki Yo Lombaka nde Mesia Kufwa
14, 15. (a) Sambu na nki bikuma zole Yehowa kupesaka nzila nde Yezu kufwa? (b) Yezu kusalaka inki na nima ya kufutumuka?
14 Yehowa kupesaka nzila nde Yezu kufwa sambu na bikuma zole ya mfunu. Ya ntete, kwikama ya Yezu tii na lufwa kupesaka mvutu na kitini mosi ya mfunu ya “kinsweki” ya santu. Yandi monisaka na kiteso ya kuluta nene nde muntu ya kukuka lenda bikala ya kukangama na Nzambi mpi kunwanina luyalu ya Nzambi ata Satana kumonisa yandi bampasi ya kuluta ngolo. (1 Tim. 3:16) Ya zole, mutindu Yezu kutubaka, “Mwana ya muntu kwisaka . . . sambu na kupesa moyo na yandi bonso nkudulu sambu na bantu mingi.” (Mat. 20:28, NW) ‘Nkudulu yai ya mefwanana’ kufutaka ndola ya masumu yina bana ya Adami kubakaka, mpi yo kangulaka nzila sambu bantu yonso yina kendimaka Yezu bonso nzila ya Nzambi meyidikaka sambu na lugulusu kubaka luzingu ya mvula na mvula.—1 Tim. 2:5, 6, NW.
15 Na nima ya kulutisa bilumbu tatu na mazyamu, Kristu kufutumukaka, mpi na nsungi ya bilumbu 40 yandi monanaka na balongoki na yandi sambu na kundimisa bo nde yandi vandaka na luzingu mpi kupesa bo bantuma yankaka. (Bis. 1:3-5) Na nima yandi tombukaka na zulu sambu na kupesa Yehowa mbalu ya kimenga na yandi ya mfunu mpi kuvingila ntangu yina Nzambi metulaka, ntangu yina kuvanda na yandi bonso Ntotila ya Mesia zolaka kuyantika. Na ntwala yo yantika, yandi vandaka ti mambu mingi ya kusala.
Yandi Tamanisa Kisalu na Yandi Bonso Mesia
16, 17. Tubila na bunkufi kisalu ya Yezu bonso Mesia na nima ya kutombuka na yandi na zulu.
16 Na bansungi ya bamvu-nkama yonso banda lufutumuku na yandi, Yezu ketwadisaka na kwikama yonso bisalu ya dibundu ya Bukristu yina yandi keyalaka banda yandi kele Ntotila. (Kol. 1:13) Na ntangu yina Nzambi metulaka, yandi tayantika kusadila kiyeka na yandi bonso Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi. Bambikudulu ya Biblia mpi mambu ya keluta na nsi-ntoto kendimisa nde kuvanda na yandi bonso Ntotila mpi nsuka ya “ngidika ya bima” kuyantikaka na 1914. (Mat. 24:3, NW; Kus. 11:15) Ntangu fyoti na nima, yandi twadisaka bawanzyo ya santu sambu na kukula Satana mpi bademo na yandi na zulu.—Kus. 12:7-10.
17 Kisalu ya kusamuna mpi ya kulonga yina Yezu kuyantikaka na mvu 29 T.B. kepusana penepene ya nsuka na yo. Kubika fyoti yandi tasambisa bantu yonso ya kele na luzingu. Ebuna, yandi tasonga bantu ya kele bonso mameme yina kendima yandi bonso nzila yina Yehowa meyidikaka sambu na lugulusu, na “kubaka Kimfumu ya yandi me yidikilaka [bo] katuka ntangu yandi salaka bima yonso.” (Mat. 25:31-34, 41) Bantu yina kebuyaka yandi bonso Ntotila tafwa ntangu Yezu tatwadisa basoda ya zulu sambu na kufwa bantu yonso ya mbi. Na nima, Yezu takanga Satana mpi talosa yandi ti bademo na yandi na “dibulu ya nda.”—Kus. 19:11-14; 20:1-3.
18, 19. Yezu kesala inki ntangu yandi kelungisa mukumba na yandi bonso Mesia, mpi nki balusakumunu yo kenatila bantu ya bulemfu?
18 Na nsungi ya Luyalu na yandi ya Bamvula Funda, Yezu talungisa mpenza batitre na yandi yonso, bonso “Konseye ya Mayele, Nzambi ya Ngolo, Tata ya Mvula na Mvula, Mfumu ya Ngemba.” (Yez. 9:5, 6) Luyalu ya Kimfumu na yandi takumisa bantu bantu ya kukuka; bantu yina tafutumuka tavanda mpi na kati na bo. (Yoa. 5:26-29) Mesia tatwadisa bantu ya luzolo ya mbote na “banto ya masa ya moyo,” sambu na kupesa bantu ya bulemfu nzila ya kuvanda ti bangwisana ya ngemba ti Yehowa. (Tanga Kusonga 7:16, 17.) Na nima ya mumekamu ya nsuka, Yezu talosa bankolami yonso, kumosi ti Satana mpi bademo na yandi, na “dizanga ya tiya,” lufwa ya mpasi yina kele bonso kunyata “nioka” na ntu tii na lufwa.—Kus. 20:10.
19 Yezu kelungisa mbote mpenza mpi kukonda kifu mukumba na yandi bonso Mesia! Paladisu ya ntoto tafuluka ti bantu yina ya Nzambi tasumba dyaka, yina tazinga kimakulu ti nitu ya kukuka mpi na kyese. Yehowa takatula nsoni yonso ya bo pesaka na zina na yandi ya santu, mpi tanungisa mpenza nswa na yandi ya kuyala luyalanganu ya mvimba. Difwa mosi ya nene mpenza kevingila bantu yonso yina kelemfukilaka Mupakulami ya Nzambi!
Keti Nge Memonaka Mesia?
20, 21. Inki bikuma nge kele na yo ya kuzabisa bankaka mambu ya metala Mesia?
20 Banda na mvu 1914 beto kezinga na nsungi ya pa·rou·siʹa ya Kristu, to kuvanda na yandi. Ata kuvanda na yandi bonso Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi kemonana ve, yo kemonana pwelele na kulungana ya bambikudulu. (Kus. 6:2-8) Ata mpidina, kaka bonso Bayuda ya mvu-nkama ya ntete, bantu mingi bubu yai kebuya na kundima banzikisa ya kemonisa kuvanda ya Mesia. Bo mpi kezola Mesia yina kele mfumu ya politiki to yina tasala mambu na nzila ya bamfumu ya politiki. Kansi, nge mezabaka nde Yezu kele na kuyala ntangu yai bonso Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi. Keti nge waka ve kyese na kuzaba mambu yai? Kaka bonso balongoki ya mvu-nkama ya ntete, yo pusaka nge na kutuba nde: “Beto me mona Mesia.”
21 Bubu yai, ntangu nge kezabisaka kyeleka, keti nge kemonisaka mukumba ya Yezu bonso Mesia? Kusala mutindu yina tayedisa ntonda na nge sambu na mambu yina yandi mesalaka sambu na nge, yina yandi kesala ntangu yai, mpi yina yandi tasala na bilumbu kekwisa. Ntembe kele ve nde bonso Andre ti Filipo, nge mezabisaka bantu ya dibuta na nge mpi banduku na nge mambu ya metala Mesia. Sambu na nki ve kuzabisa bo dyaka ti kikesa ya kuluta mingi mpi kumonisa bo nde Yezu Kristu kele mpenza Mesia ya lusilu, nzila ya Nzambi meyidikaka sambu na lugulusu?
Keti Nge Lenda Tendula?
• Inki mutindu balongoki ya mvu-nkama ya ntete lendaka kumona Mesia?
• Yezu kufwaka sambu na nki bikuma zole ya mfunu?
• Inki Yezu tasala na bilumbu kekwisa sambu na kulungisa mukumba na yandi bonso Mesia?
[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]