Meshiasa! Dishinda Dya Leza Dya Lupandilo
Meshiasa! Dishinda Dya Leza Dya Lupandilo
“Ke-twi-bantu mo tufwila bātwe bonso mudi Adama, mo monka mo tukamwena ne būmi, bātwe bonso, mudi Kidishitu.”—1 KOD. 15:22.
1, 2. (a) Le ba Andele ne Fidipa bālongele bika pa kwitana na Yesu? (b) Mwanda waka tunena’mba tudi na bubinga buvule butala padi Meshiasa kutabuka Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji?
“TUBAMONE Meshiasa,” ye Andele usapwila mwanabo Petelo, na kikulupiji kyonso amba Yesu wa Nazala ye Mushingwe māni wa Leza. Fidipa waitabija ne kwenda kukatana Natanela mulunda nandi, wamusapwila amba: “Tubamutāna yewa usonekele Mosesa mu mukanda-wabijila, ne mu bapolofeto, Yesu wa Nazala.”—Yoa. 1:40, 41, 45.
2 Lelo ukulupile ne pa mfulo amba Yesu ye Meshiasa wālailwe, ‘Kilongoji kya lupandilo’ kiletele Yehova? (Bah. 2:10) Dyalelo tudi na bubinga buvule butala padi Meshiasa kutabuka bwādi na balondi bandi ba mu myaka katwa kabajinji. Tamba ku kubutulwa kwa Yesu kutūla ne ku kusangulwa kwandi, Kinenwa kya Leza i kilete bukamoni kebupatanibwa bulombola amba ye aye Kidishitu. (Tanga Yoano 20:30, 31.) Kadi Bible ulombola amba Yesu wāendelele kuvuija mwingilo wandi wa bu Meshiasa aye mūlu. (Yoa. 6:40; tanga 1 Kodinda 15:22.) Dyalelo nobe ukokeja kunena amba “Tubamone Meshiasa” mu buluji bwa ku mushipiditu. Ino bidi tutale kine kyānenene bana ba bwanga babajinji pampikwa kwitupa amba abamone Meshiasa.
“Kifībwe” Kikola kya Meshiasa Kyāsokwelwe Bityebitye
3, 4. (a) Lelo bana ba bwanga ba mu myaka katwa kabajinji ‘bāmwene Meshiasa’ muswelo’ka? (b) I kika kinenenwa amba enka Yesu kete ye wādi wa kubwanya kufikidija bupolofeto bonso butala padi Meshiasa?
3 Lelo balondi ba mu myaka katwa kabajinji bābwenye namani kunena na kikulupiji amba Yesu ye Meshiasa? Kupityila ku bapolofeto, Yehova wāsokwele bityebitye biyukeno bilombola kwiya kwa Meshiasa. Mubandaudi umo wa Bible wādingakenye’byo na kilongwa kya kupunga kipungwa na bibese bya mimfinye. Langa’po bidi shi bantu palapala kebesambile’po kashā, ino abaleta muntu ne muntu kibese kya mumfinye mu kyumba. Shi bino bibese bibwane mwa kupungila kipungwa, kukabulwe’po kufula ku kunena biluji amba kudi muntu kampanda uludika ino mingilo ne kutumina muntu ne muntu kibese kyandi. Monka mwikadile kibese ne kibese kya kipungwa, mo monka ne bupolofeto bonso butala padi Meshiasa bwaletele kibese kya kamweno kilombola myanda itala Meshiasa.
4 Penepa, le bupolofeto bonso butala padi Meshiasa bwādi bukokeja namani kufikidila padi muntu umo? Mukimbi umo wanene amba kunena amba bupolofeto bonso bwa Meshiasa bwāfikidile pa muntu kampanda bwadi bufikidila’tu mu kitulumukila i mwanda keubwanikapo kwitabijibwa “mungya bwifundi bwa ñenyenye.” “Yesu—ke Yesu bunka bwandi kadi mu mānga yonso—ye wādi ubwanya kufikidija’kyo.”
5, 6. (a) Lelo butyibi bwa Satana bwadi bwa kukafikidijibwa namani? (b) Lelo Leza wāsokwele bityebitye musuku wadi wa kulupuka’ko “lukunwa” namani?
5 Mwanda utala bupolofeto bwa Meshiasa i “kifībwe” kikola kidi na bipindi bivule bya mvubu. (Kol. 1:26, 27; Ngal. 3:15) Mu kino kifibwe mubadilwa kutyibilwa mambo kwa Satana Dyabola, “nyoka wa kala na kalā,” mwine wāponeneje bantu mu bubi ne lufu. (Kus. 12:9) Lelo buno butyibi bwadi bwa kukafikidijibwa namani? Yehova wālaile amba “lukunwa” lukatamba ku “mwana-mukaji” lukasanshija Satana ku mutwe. “Lukunwa” lwalailwe lwadi lwa kusonsakanya mutwe wa nyoka, kufundwididila nsulo ya butomboki, misongo, ne lufu. Inoko, mungya kuleka kwa Leza mwine, Satana wadi bidi wa kusanshija “lukunwa” lwa mwana-mukaji ku kapondo kandi ka kyelekejo.
6 Yehova wāsokwele bityebitye yewa mwine wa kwikala “lukunwa” lwālailwe. Leza wātyipile Abalahama amba: “Mu lukunwa lobe e mo ikeselwanga dyese mizo yonso ya panopanshi.” (Ngal. 22:18) Mosesa wālaile amba Uno ukekala “mupolofeto” mukatampe kumutabuka. (Kup. 18:18, 19) Davida wādi ukulupile, ne bapolofeto bālondele’ko nabo bāletele bubinga, amba uno Meshiasa ukatamba ku musuku wandi kadi ukapyana lupona lwa Davida nyeke ne nyeke.—2 Sam. 7:12, 16; Yel. 23:5, 6.
Myanda Ibingija Amba Yesu Ye Meshiasa
7. Lelo Yesu wātambile kudi “mwana-mukaji” wa Leza mu buluji’ka?
7 Leza wātumine wandi Mwana, kipangwa kyandi kibajinji, ashiye būmi bwa bu kipangwa kya ku mushipiditu kya mu bulongolodi budi pamo bwa mukajandi momwa mūlu ekale ke “lukunwa” lwālailwe. Byālombelwe Mwana wa bunka wa Leza ‘ebudije’ būmi bwa kokwa kūlu ne kubutulwa bu muntu mubwaninine. (Fid. 2:5-7; Yoa. 1:14) Madia pa ‘kupūtwa’ na mushipiditu sandu wālombwelwe amba kyakubutulwa kikola “kikatelwa ke Mwana Leza.”—Luka 1:35.
8. Yesu wāfikidije namani bupolofeto butala padi Meshiasa kitatyi kyāendele kubatyijibwa mu mema?
8 Bupolofeto butala padi Meshiasa bulombola kifuko ne kitatyi kyādi kya kumweka Yesu. Yesu wābutwidilwe mu Betelema monka mokyālailwe. (Mika 5:2) Mu myaka katwa kabajinji, Bayuda bādi batengele na kipyupyu. Abo pa kulanga amba Yoano Mubatyiji ye Meshiasa waiya, bamo bādi ke beipangula amba: “Shi i Kidishitu, shi ani?” Ino Yoano wēbalondolwele amba: “Kwiyanga umo wakunkila bukatampe.” (Luka 3:15, 16) Yesu pa kwiya kudi Yoano pa bukata bwa mwaka 29 K.K. amba abatyijibwe paādi na myaka 30, wākelombwele ponka pa kitatyi kifwaninwe amba i Meshiasa. (Dan. 9:25) Penepa wāshilula mwingilo wandi uselele myanda mikatampe, kanena’mba: “Mwaka ubafika ne bulopwe bwa Leza nabo bubafwenenena pa bwipi.”—Mako 1:14, 15.
9. Nansha bana ba bwanga ba Yesu byokebādipo bayukile byonso kamo ne kamo, ino le i kikulupiji’ka kyobādi nakyo?
9 Inoko, mutengelelo wa bantu wādi ufwaninwe kuleululwa. Yesu wādi ufwaninwe kutundailwa bu Mulopwe, ino bantu kebādipo bemvwanije amba buludiki bwandi i bwa kubikala momwa mūlu mafuku āya kumeso. (Yoa. 12:12-16; 16:12, 13; Bil. 2:32-36) Inoko, pāipangwile Yesu amba “Le ne bānwe nenu amba ne ani?” Ne kwija mpika, Petelo kishimatentu amba: “Abewa wi aye Kidishitu, Mwana Leza wa būmi.” (Mat. 16:13-16) Petelo wālondolwele muswelo umo onka kitatyi kyājokele bavule kunyuma pa mwanda wa kukukala pa bufundiji.—Tanga Yoano 6:68, 69.
Kumumvwana Meshiasa
10. Mwanda waka Yehova wākomeneje mvubu ya kwimvwana wandi Mwana?
10 Mwana wa bunka wa Leza wādi muntu wa ku mushipiditu mukomokomo momwa mūlu. Pano panshi, Yesu wādi muntu “mufunduke kwa Leza.” (Yoa. 16:27, 28) Wānene amba: “Kufundija ko ndi nako kuno kekwamipo, nanshi i kwa mwine wāntumine.” (Yoa. 7:16) Yehova pa kwitabija amba Yesu i Meshiasa bine mu kitatyi kya kwalamuka, wānene amba: “Mwikale kumūmvwana.” (Luka 9:35) Bine, i kwimvwana, nansha kukōkela uno Mutongwe. Kino kyādi kilomba lwitabijo ne mingilo milumbuluke—byonso bibidi na kitungo kikatampe kya kusangaja Leza ne kumona būmi bwa nyeke.—Yoa. 3:16, 35, 36.
11, 12. (a) Lelo i bubinga’ka bwālengeje Bayuda ba mu myaka katwa kabajinji bapele Yesu bu Meshiasa? (b) Le i bāni bāitabije Yesu?
11 Nansha myanda ibingija amba Yesu i Meshiasa byoyādi mivule, ino Bayuda bavule ba mu myaka katwa kabajinji kebāmwitabijepo. Mwanda waka? Mwanda bādi na milangwe ya abo bene itala padi Meshiasa, kubadila’mo ne yoya itala meshiasa wa kipolitike amba ye usa kwibanyongolola ku kasusu ka Bene Loma. (Tanga Yoano 12:34.) O mwanda bāpelele kwitabija Meshiasa wa kufikidija bupolofeto bunena’mba wadi mufutululwe, mupelwe na bantu, muntu wa misongo ne muyuke bukōkekōke, ku mfulo waipaibwa. (Is. 53:3, 5) Nansha ke bana ba bwanga bamobamo ba Yesu bātyumukilwe mu bidyoma pa kubulwa’ye kwibanyongolola ku kasusu ka bya politike. Inoko bāshele nyeke na kikōkeji, kadi mwenda mafuku, bāshintulwilwa’po biyampe.—Luka 24:21.
12 Bubinga bukwabo bwāpelele bantu amba Yesu ke Meshiasapo wālailwe i bufundiji bwandi bwākomenwe bavule kwitabija. Kutwela mu Bulopwe kwādi kulomba ‘kwipela,’ ‘kudya’ mubidi wa Yesu ne ‘kutoma’ mashi andi, ‘kubutulwa dipya,’ ne kubulwa kwikala “bwa bapano-pantanda.” (Mako 8:34; Yoa. 3:3; 6:53; 17:14, 16) Mitatulo, bupeta, ne buzazangi byālengeje bamone bino bisakibwa bu bikomo kubwanya. Inoko, Bayuda ba kikōkeji bāitabije Yesu bu Meshiasa, pamo’nka bwa Bene Samadia bamobamo bānene amba: “Nanshi uno’u ye aye Kidishitu mupandiji wa panopantanda binebine.”—Yoa. 4:25, 26, 41, 42; 7:31.
13. Lelo Yesu wāsanshijibwe ku kapondo ka kyelekejo namani?
13 Yesu wālaile amba ukaponejibwa na bapidishitu bakatampe ne kupopwa ku mutyi na Bajentaila, ino mu difuku dya busatu, ukasangulwa. (Mat. 20:17-19) Binenwa byaānene kumeso a Sanhedrini amba i “Kidishitu aye Mwanā Leza” byāmwenwe bu mutonko wa kutuka Leza. (Mat. 26:63-66) Pilato wāmwene amba i “kutupu kyakufwaninwa afwe’tu,” ino pa mwanda wa Bayuda bāmusambile amba i kipolapola, Pilato “webapa’ye, bamulonge mwendele mityima yabo.” (Luka 23:13-15, 25) Mu uno muswelo ‘bāpelele’ ne kukwata nkuku ya kwipaya “Mwine Būmi,” pampikwa kubanga bukamoni buvule bwa amba i mutumwe na Leza. (Bil. 3:13-15) Meshiasa wādi wa ‘kutyibibwa’ko’ monka mokyālailwe, na kupopwa pa mutyi mu Difuku dya Pashika mu 33 K.K. (Dan. 9:26, 27; Bil. 2:22, 23) Na luno lufu lusansa, wāsonsakanibwe ku “kapondo” kusanshijibwa kwālailwe mu Ngalwilo 3:15.
Mwanda Mwine Wādi Ufwaninwe Kufwila Meshiasa
14, 15. (a) Leta bubinga bubidi bwālengeje Yehova aleke Yesu afwe. (b) Lelo Yesu wālongele bika kupwa kwa kusangulwa?
14 Yehova wālekele Yesu afwe pa bubinga bubidi bukatampe. Bubajinji, kukōkela kwa Yesu kutūla ne ku lufu kwāpwijije mwanda wa mvubu wa “kifībwe” kikola. Wālombwele mu muswelo wa pa bula amba muntu mubwaninine ukokeja kulama ‘bwine Leza’ ne kukwatakanya bubikadi bwa Leza nansha ke mu matompo makatampe namani aleta Satana. (1 Tem. 3:16) Bwa bubidi, enka na mwānenene Yesu amba, “Mwanā muntu, aye [wāidile] . . . kupana muya wandi ke kikūlwa kya bavule bene.” (Mat. 20:28) Kino “kikūlwa” kyāfutyile mfutwa ya bubi bwāpyene lutundu lwa Adama ne kulengeja bonso betabije Yesu bu dishinda dya Leza dya lupandilo bamone būmi bwa nyeke.—1 Tem. 2:5, 6.
15 Kidishitu pa kupwa mafuku asatu mu kibundu, wāsangwilwe, ne kumwekela bana bandi ba bwanga mu bula bwa mafuku 40, mwanda wa kulombola amba pano ke mūmi ne kwibapa bufundiji bukwabo. (Bil. 1:3-5) Ebiya wākandile mūlu kukapa Yehova mvubu ya kitapwa kyandi kya kutendelwa ne kwilaija kitatyi kitungwe kya kwikala’po kwandi bu Meshiasa Mulopwe kibwane. Wādi na bivule bya kulonga mu kitatyi kyaādi wilaija.
Wavuija Mwingilo Wandi wa bu Meshiasa
16, 17. Shintulula mwingilo wa Yesu wa bu Meshiasa pa kupwa kukanda mūlu.
16 Tamba Yesu usangulwa, pano ke myaka tutwa na tutwa utala na kikōkeji mingilo ya kipwilo kya Bwine Kidishitu kine kyapelwe kuludika bu Mulopwe. (Kol. 1:13) Pa kitatyi kitungwe, wādi ufwaninwe kushilula kuludika bu Mulopwe bwa Bulopwe bwa Leza. Bupolofeto bwa Bible ne binkumenkume bya ntanda bibingijanga amba Yesu washilwile kubikala bu Mulopwe mu 1914, kadi ne ‘kuvuika kwa ngikadilo ya bintu’ nako monka. (Mat. 24:3; Kus. 11:15) Kitatyi kityetye pa kupita’po, wāludikile bamwikeulu bakola pa kwela Satana ne bademona bandi pano panshi.—Kus. 12:7-10.
17 Mwingilo wa kufundija ne kusapula wāshilwile Yesu mu 29 K.K. pano ubafwena pa kunana kwao. Panopano ponka usa kutyibila bonso mambo. Usa kunena boba badi pamo bwa mikōko bamwitabije bu dishinda dya Yehova dya lupandilo amba: “[Pyanai] bulopwe bwimulongolwele kala pa ngalwilo ya pano pantanda.” (Mat. 25:31-34, 41) Boba bapelele Yesu bu Mulopwe basa konakanibwa kitatyi kyasa kwendeja bibumbo bya mūlu pa babi bonso. Penepa Yesu ukakuta Satana ne kumwela pamo na bademona bandi mu “lupongo.”—Kus. 19:11-14; 20:1-3.
18, 19. Lelo Yesu i mulonge bika pa kufikidija mwingilo wandi wa bu Meshiasa, ne kino kikaletela bantu ba kikōkeji madyese’ka?
18 Mu bula bwa Umbikalo wa Myaka Kanunu wandi, Yesu ukafikidija bitenta byandi byonso, kimfwa bya “bu-Mukalañeni, bu-Leza Mukomokomo’tu, bu-Shandya myaka yonso nyeke, bu-Mwana-mulopwe wa ndoe.” (Is. 9:6, 7) Mu bwendeji bwa Bulopwe bwandi ukafikija bantu ku bubwaninine, kubadila’mo ne boba bakasangulwa. (Yoa. 5:26-29) Meshiasa ukaludikila boba baswele “ku nsulo ya mema a būmi,” na kupa bantu ba kikōkeji muswelo wa kwikala na kipwano kya ndoe na Yehova. (Tanga Kusokwelwa 7:16, 17.) Kupwa kwa ditompo dya mfulo, bantomboki bonso, kubadila’mo Satana ne bademona bandi, bakelwa mu “dijiba dya mudilo,” luno lufu ko kusonsakanibwa kwa mutwe wa “nyoka.”—Kus. 20:10.
19 Bine kuno ko kufikidija kwa kutendelwa ne kulumbuluke kufikidija Yesu mwingilo wandi wa bu Meshiasa! Paladisa ya pano panshi ikayula’po bantu bayampe, bakekala’po nyeke na būmi bubwaninine ne bwa nsangaji. Dijina dikola dya Yehova dikayukana bu dijila, kadi bubikadi bwandi boloke bwa diulu ne ntanda nabo bukabingijibwa ne pa mfulo. Bine kumeso’ku kudi kipyanwa kikatampe kitengele boba bonso bakōkela Mushingwe māni wa Leza!
Lelo Ubamone Meshiasa?
20, 21. Lelo i bubinga’ka bodi nabo bwa kusapwila bakwabo myanda itala padi Meshiasa?
20 Tamba mu 1914 tudi mu mafuku a pa·rou·siʹa wa Kidishitu, nansha’mba kwikala’po kwandi. Nansha kwikala’po kwandi kwa bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza byokekumwekapo na meso, ino kumwekelanga ku bupolofeto bufikidila. (Kus. 6:2-8) Inoko pamo’nka na Bayuda ba mu myaka katwa kabajinji, bantu bavule dyalelo kebakulupilepo bukamoni bwa kwikala’po kwa Meshiasa. Nabo bakimbanga meshiasa wa mu bya politike, nansha’tu muntu wa kuludika bendeji ba kipolitike. Ino abe ubayuka amba pano Yesu i mubikale bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza. Lelo kusangelepo pa kuyuka kino? Pamo’nka na bana ba bwanga ba mu myaka katwa kabajinji, nobe wi mukunkwe mutyima wa kunena: “Tubamone Meshiasa.”
21 Dyalelo powisambila pa bubinebine, le ukomenejanga mwingilo wa Yesu wa bu Meshiasa? Kulonga namino kuningija mutyima obe wa kufwija’ko pa byakulongele, pa byalonga dyalelo, ne pa byakalonga. Pamo bwa Andele ne Fidipa, nobe wi musumininwe kusapwila babutule ne balunda nobe myanda itala Meshiasa. Le ubulwe’po kwibasapwila pano na kininga kikatampe ne kwibalombola amba Yesu Kidishitu na bubine i Meshiasa wālailwe, dishinda dya Leza dya lupandilo?
Le Ukokeja Kushintulula?
• Lelo bana ba bwanga ba mu myaka katwa kabajinji bāmwene Meshiasa muswelo’ka?
• I bubinga’ka bubidi bwa mvubu bwālengeje Yesu afwe?
• Le Yesu ukalonga bika bikwabo pa kufikidija mwingilo wandi wa bu Meshiasa?
[Bipangujo bya Kifundwa]