Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Munasiñasax jan tukusirïpati

Munasiñasax jan tukusirïpati

Munasiñasax jan tukusirïpati

‘Munasiñax taqi kun aguanti. Munasiñax janipuniw tukuskiti.’ (1 COR. 13:7, 8)

1. 1) ¿Munasiñ tuqit jaqinakax kamsapxisa? 2) ¿Jichhürunakan kunakis jaqin chuymapan utjxi?

 MUNASIÑ tuqitxa kunayman jaqinakax parlapxi, siwsäwinakansa musicanakansa peliculanakansa uka tuqitxa wali sum parlapxi. Chiqansa, jaqix kawkinsa munasitapuniw jakañ muntanxa. Ukampis aka qhipa urunakanxa, jaqin chuymapanxa janiw Diosar munasiñas ni jaqi masipar munasiñas utjxiti. Kunjamtï Bibliax siskixa, niya taqiniw ‘munañanakapak thaqapxi Diosan munañap thaqañat sipansa’, ‘michʼaw tukupxi’ ukat ‘qullqi chuymarakiw’ tukupxi (2 Tim. 3:1-5).

2. ¿Maysar uñtayat munasiñ tuqitxa kamsis Bibliaxa?

2 Jaqin chuymapanxa munasiñax utjapuniwa, ukampis uka munasiñax maysar uñtayatäspawa ukat jan waliruw puriyistaspa sasaw Bibliax qhanañchistu (1 Tim. 6:9, 10). Demasat amtapxañäni, jupax apóstol Pablomp chikaw sarirïna, ukampis akapach yänakaruw jukʼamp muni sasaw Pablox jupat säna (2 Tim. 4:10). Ukham jan walir jan puriñasatakiw apóstol Juanax iwxtʼarakistu (1 Juan 2:15, 16 liytʼasiñapawa). Janiw akapachar munasax Jehová Diosar munasksnati, mä arunxa, kunatï Diosat jutki ukar munañatakix janiw tukusir yänak munañasäkiti.

3. ¿Kuna jan walis chuymar mantistaspa, ukat kunanak jisktʼasiñasasa?

3 Akapachansa jakstanxa, janiw akapachan jan wali luräwinakapar mitisktanti, ukampis munasiñ tuqit jan wali qʼañu amuyunakapaw chuymar mantistaspa. Ukatwa akham jisktʼasiñasa: “¿Khitir munasiñas wakisi? Taqi kun aguantiri ukat jan tukusir munasiñxa, ¿kunjamatsa uñachtʼaysna? Ukham chiqa munasiñ uñachtʼayasaxa, ¿kuna askinaksa jichhas jutïrinsa katuqañäni?” sasa. Uka munasiñ tuqit Diosax kamsis uk jichhax uñjañäni, ukhamatwa ukarjam sarnaqarakiñäni.

Jehová Diosar munasipxañäni

4. ¿Kunjamatsa Diosar munasiñas jiltaysna?

4 Cristianonakax Jehová Diosar munasiñasawa. Uk amuytʼañatakix mä yapuchirit parltʼañäni: ¿yapupan sum jiltañapatakix kuns luri? Nayraqatxa uraq wakichi ukatwa satantaski (Heb. 6:7). Jehová Diosar munasiñasax ukhamarakiw jiltañapa. ¿Ukatakix kun lurañas wakisi? Nayraqatxa Diosan yatichäwinakap sum katuqañataki chuymas wakichañasawa. Ukatakix Bibliat taqi chuyma yatxatañasawa, ukat tantachäwinakar jan qhiparas sarasin arstʼañasarakiwa, ukhamatwa Jehová Diosar jukʼamp uñtʼañäni (Col. 1:10). Ukampis ¿sapa maynit jukʼamp yatxatañatak chʼamachasisktanxa? (Pro. 2:1-7.)

5. 1) ¿Kunjamatsa Diosar jukʼamp uñtʼsna? 2) ¿Jumax Diosan chiqakankañapatsa yatiñanïtapatsa chʼamapatsa kamstasa?

5 Jehová Diosax kunjam Diosas ukxa Bibliaw sum uñachtʼayistu. Ukatwa Biblia liyisas ukat Jupar jukʼamp uñtʼasasa, chiqap Diosätapa, yatiñanïtapa, chʼamanïtapa ukat wali munasirïtap sumpach amuytanxa. Amuytʼañäni, kamachinakapas luratanakapas chiqakankañan Diosätapwa uñachtʼayistu (Deu. 32:4; Sal. 19:7). Taqi luratanakap uñjasax wali yatiñanïtapwa amuytanxa (Sal. 104:24). Ukat alaxpachas aka Uraqis Diosan wali chʼamanïtapwa uñachtʼayarakistu (Isa. 40:26).

6. ¿Kunjamsa Diosax munasiñap uñachtʼayistu, ukat kunas jiwasar waktʼistu?

6 Ukampis ¿Diosan munasiñapat kamsaraksnasa? Jehová Diosax niya taqiniruw munasiñapxa uñachtʼayañ muni. Ukatwa juchampit jiwañampit jaqinakar qhispiyañatakix Yuqapar khitanitayna (Romanos 5:8 liytʼasiñapawa). Chiqansa uka luqtäwix taqinitakiwa, ukampis uk katuqañatakix Jehová Diosar munasiñasawa ukat Jesusar iyawsañasarakiwa (Juan 3:16, 36). Jïsa, niyakixay alaxpachankir Awkisax Yuqapar jiwas layku khitañchixa, wali munasiñampi Jupar luqtañasawa.

7, 8. 1) ¿Diosar munasitas uñachtʼayañatakix kun lurañasasa? 2) ¿Kunäkipansa Diosan kamachinakap phuqaskaktanxa?

7 ¿Kunjamatsa Diosar munasitassa yuspäratassa uñachtʼaysna? Bibliax akham sistuwa: “Diosar munañaxa mandamientonakar phuqhañawa; mandamientonakapasti janirakiw jan phuqhañjamäkiti” sasa (1 Juan 5:3). Ukhamasti, Diosar munasitas uñachtʼayañatakix kuntï maykistu ukanak phuqañasawa. Ukatwa sutipatsa Apnaqäwipatsa yatiyir sartanxa; ukax istʼirinakan askipatakirakiwa. Ukat kunapachatï taqi chuyma yatiyir sartan ukhaxa, Diosar taqi chuyma istʼataswa uñachtʼayaraktanxa (Mat. 12:34).

8 Ukampis jaqinakax janiw istʼañ munapkiti, mä qhawqhanikiw Diosan Apnaqäwipat istʼapxi. Ukhamäkchisa, Uraqpachanwa jilat kullakanakax taqi chuyma yatiyasipki (2 Tim. 4:5). Jiwasax jupanakjamaw Diosan arunakapat wali sum yatiyir sartanxa, ukat jan qarjtasaw Diosan mayni kamachinakapsa istʼaraktanxa.

¿Kunatsa Jesucristor munasiñasa?

9. ¿Cristox kuna jan walinakansa uñjasïna, ukat kunatsa aguantawayi?

9 Jehová Diosar munasiñatwa Yuqapar munasiraktanxa. Janis Jesusar uñjkstanxa, kuntï jiwas layku lurawayki ukanak yatxatasaw jupar munastanxa (1 Ped. 1:8). ¿Kuna jan walinakansa Jesusax uñjasiwayi? Diosan munañapsa lurkchïnxa, uñisita, arknaqata, jiskʼachata, sutichjata ukat kʼarintata ukhamaw uñjasïna (Juan 15:25 liytʼasiñapawa). Awkipar munatap laykuw ukham jan walinakan uñjasïna. Ukatxa munasiñatwa jaqinakar qhispiyañatakix jakäwipsa aptʼasiwayaraki (Mat. 20:28).

10, 11. Niyakixay Jesusax munasiñ uñachtʼaychistuxa, ¿jiwasax kun lurañasasa?

10 Jesusan luräwinakapat lupʼtan ukhaxa, jukʼampiw jupar munastanxa, ukat arkirinakapjamaxa munasir chuymanïñasarakiwa. Ukhamatwa Diosan Apnaqäwipatsa yatiyir saraskakiñäni ukat jaqinakarus jupan arkirinakapar tukuyarakiñäni. Chiqansa uk lurapxam sasaw Jesusax sistu (Mat. 28:19, 20MT).

11 Ukat niyakixay akapachax tukusiñampïchixa, jankʼakiw yatiyir sarañasa, kunattix taqi jaqinakar munasiñatwa Jesusax jakäwip aptʼasiwayi (2 Corintios 5:14, 15 liytʼasiñapawa). Amtapxapuniñäni, kuntï Jesusax munasiñat lurki ukaxa wali wakiskiripuniwa, ukhamatwa Diosan amtapax jaqinakatak phuqasini. Ukat jiwasax Jesusan kayup sum arkañäni ukhakiw kuntï Diosax lurapxam siskistu uksa sum phuqarakiñäni. Uk phuqañatakix Jehová Diosar jukʼamp munasiñasarakiwa (Mat. 22:37). Ukatxa, Criston yatichäwinakap sum arkañäni ukhaxa, jupar munasitaswa uñachtʼayañäni. Ukat jupjamarakiw kuna jan walinakansa Jehová Diosar jachʼañchañäni (Juan 14:23, 24; 15:10).

Munasiñax janiw tukuskaniti

12. ¿“Jukʼamp suma thaki uñachtʼayapxäma” sasax kunsa Pablox sañ munäna?

12 Apóstol Pablox Cristot yatiqasisaw sarnaqäna, ukatwa Corintonkirinakar akham säna: “Nayjam sarnaqapxam” sasa (1 Cor. 11:1). Ukatxa qullan ajayun luräwinakap jikxatañataki chʼamachasipxam sasaw säna. Uka nayra patak maranakanxa qullan ajayump yanaptʼataw milagronak lurapxirïna ukat yaqha arunakatsa parlapxirïna. Chiqas ukanakax askïkchïnsa, akham sasaw Pablox jupanakar sarakïna: “Jukʼamp suma thaki uñachtʼayapxäma” sasa (1 Cor. 12:31). ¿Kuna tuqitsa parlaskäna? Kunjamtï jutïr tʼaqanakan siskixa, munasiñ tuqitwa parlaskäna. Ukampis ¿munasiñax kunjamatsa jukʼamp suma thakixa? Mä uñachtʼäwimpiw Pablox uk qhanañchtʼistu (1 Corintios 13:1, 2 liytʼasiñapawa). Diosan amuytʼayataw kunjamas chiqpach munasiñax uk sumpach qhanañchäna. Inas maynix kuns sum yatchispa, ukat kun lurañs sum yatirakchispa, ukampis jan munasiñanïkchi ukhaxa, taqi ukanakax inamayakïspawa.

13. 1) ¿Kuna arunakas 2010 maratakix Bibliat apstʼasiwayi? 2)  “Munasiñax janipuniw tukuskiti” siski ukaxa, ¿kamsañs muni?

13 Ukatxa chiqpach munasiñax kunsa luri ukat kunsa jan lurki ukwa Pablox qhanañcharaki (1 Corintios 13:4-8 liytʼasiñapawa). Ukat ukarjamat sarnaqasktan janicha ukwa sapa maynix amuytʼasiñasa. Ukampis jichhax 7 jiskʼa tʼaqa tukuyampit 8 jiskʼa tʼaqa qalltampit amuytʼañäni, ukanxa akham siwa: ‘Munasiñax taqi kun aguanti. Munasiñax janipuniw tukuskiti’ sasa; uka arunakaw 2010 maratakix Bibliat apstʼasiwayi. Ukatsti 8 jiskʼa tʼaqanxa, jan uñtʼat arunak parlañampita ukat jutïr urunakat parlañampit Pablox qillqarakitayna. Nayra cristian tamax uttʼayaskän ukhaw ukanakax utjäna, ukampis ukanakax tukusiniwa, munasiñasti janiw tukuskaniti sasaw Pablox säna. Maysa tuqitsti, “Diosax munasiñawa” sasaw Bibliax qhanañcharaki, ukat niyakixay Dios Awkisax wiñay jakirïchixa, munasiñax janipuniw tukuskaniti. Ukhamasti wiñayapuniw Jehová Diosax munasiñamp uñjistani (1 Juan 4:8).

‘Munasiñax taqi kun aguanti’

14, 15. 1) ¿Jan walinakan aguantañatakix kunatsa munasiñax wali wakiskirixa? 2) ¿Kunatsa mä jilatax Jehová Diosat janipuni jithiqtkäna?

14 ¿Jan waltʼäwinakan aguantañ kunas yanaptʼistani? Biblian yatichaski uka kasta munasiñaw yanaptʼistani. Cristor taqi chuyma arkatas layku yänakas aptʼasiñäni ukhax uka munasiñaw yanaptʼistani, ukatxa janipuniw jupat jithiqtkañäniti, jupa layku jiwañsa janiw axsarkañäniti (Luc. 9:24, 25). Ukhamwa Jehová Diosan Qhanañchirinakapax payïr jachʼa chʼaxwäwinsa uka qhipatsa uñachtʼayapxi, munkir jan munkir irnaqayatas jan ukax kawkin tʼaqhisiyatas janipuniw jithiqtawayapkiti.

15 Uk amuytʼañatakix Alemania markan jakasir mä waynat parltʼañäni, Wilhelm satawa. Uka jilatax janipuniw Diosat jithiqtkänti, ukatwa nazinakax fusilamp jiwayañ amtapxatayna. Janïr jiwkasax akham sasaw familiapatak mä qillqat jaytawayatayna: “Kunjamtï Jesucristox sawaykistuxa, Diosaruw taqi kunat sipansa munasiñasa. Jupa tuqit taqi chuyma saytʼasiñäni ukhax bendicistaniwa” sasa. Ukat qhipa maranakatxa akham sasaw familiapat maynix aka pachpa revistataki mä qillqat apayanitayna: “Jan wali tiemponakanxa, Diosar nayraqat munasiñatakiw familiajan chʼamachasipxirïta” sasa. Jïsa, ukhamarakiw Armenia, Corea del Sur ukat Eritrea siski uka markanakan jilat kullakanakax Dios tuqit taqi chuym saytʼasipxi, jupanakatakix Diosar munasiñaw taqi kunat sipansa nayranki.

16. ¿Malaui markanx kuna jan walinakansa jilat kullakanakax uñjasiwayapxi?

16 Yaqhip chiqanakanxa ukhamarakiw jilat kullakanakax yantʼat uñjasipxi. Malaui markanxa, Jehová Diosan Qhanañchirinakapax pä tunka suxtani maranakaw marka apnaqirinakan jarkʼata uñisita ukham tʼaqhisiwayapxi. Ukampis janiw inamay aguantawayapkiti. Jan waltʼäwi qalltkäna ukhaxa, niya 18.000 ukhanïpxänwa, ukat kimsa tunka maranak pasatatsti 38.393 ukhanïxapxänwa, ukhamasti walpun yapxattawayapxi. Yaqhip markanakanxa niya uka pachparakiw uñjasi.

17. ¿Yaqhip jilat kullakanakax kuna jan walinsa familia taypin uñjasipxi, ukat kunatsa wal aguantapxi?

17 Diosan markap contra saytʼapxi ukhaxa aguantañax chʼamawa. Ukat yaqhip jilat kullakanakax pachpa familia taypinwa jan walinak aguantasipkaraki. Kunjamtï Jesusax siskänxa, familiaranakapan uñisitaw jikxatasipxi (Mat. 10:35, 36). Yaqhip wayn tawaqunakax Diosar jan yupaychir awk taykapan jiskʼachataw sarnaqapxi. Awisax utat alisnukut kunaw uñjasipxi, ukat khuyaptʼayasir jilat kullakanakan ukaruw qurpachasir sarxapxi. Yaqhip jilat kullakanakax familiapan wali uñisitaw jikxatasipxi. Ukampis ¿kunatsa wal aguantapxi? Kunattix Jehová Diosampir Yuqapampiruw wal munasipxi ukat jilat kullakanakarus ukhamarakiw munasipxi, ukatwa wal aguantapxi (1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:21).

18. ¿Taqi kun aguantir munasiñax kunjamsa jaqichatanakar yanaptʼi?

18 Ukampis kunayman jan walinakan uñjastanxa, ukatwa taqi kun aguantir munasiñax wakisi. Jaqichatanakas uka kasta munasiñxa uñachtʼayapxañaparakiwa. Jesusax akham sasaw säna: “Kuntix Diosax mayachkis ukxa” jan khitis jaljtaypati sasa (Mat. 19:6). Ukhamasti chacha warminakax jan walinakan uñjasisax Jehová Diosat amtasipxañapawa, kunattix Jupakiw mayachtʼat jakasipxañapatakix yanaptʼaspa (1 Cor. 7:28). Ukatwa Arupanxa akham sistu: ‘Munasiñax taqi kun aguanti’ sasa. Ukhamasti, jaqichatanakax uka kasta munasiñampi purapat uñjasipxani ukhaxa, aguantapxaniwa ukat chacha warmjamas mayachtʼataw sum saranaqasipxarakini (Col. 3:14).

19. Uraq khathatinakas jan ukax ukham yaqha jan waltʼäwinakas utji ukhaxa, ¿kunsa jilat kullakanakax lurapxi?

19 Kunapachatï uraqi khathatinakasa jan ukax yaqha ukham jan walinakas utji ukhaxa, taqi kun aguantir munasiñax askirakiwa. Perú marakana aynach tuqin uraqi khathatix utjkäna ukhasa ukat Estados Unidos markana aynach tuqin jallump thayampix mä marka apatayna ukhasa walja jilat kullakanakaw yänakapsa utanakapsa aptʼasiwayapxi. Ukampis jilat kullakanakaw manqʼañampisa isimpisa yanaptʼawayapxi, ukatxa waljanirakiw utanakap askichañsa Tantachasiñ Utanak askichañsa yanaptʼawayapxi. Ukhamatwa jilat kullakanakax uraqpachan maynit maynikam taqi kunan yanaptʼasitassa ukat munasitassa uñachtʼaytanxa (Juan 13:34, 35; 1 Ped. 2:17).

“Munasiñax janipuniw tukuskiti”

20, 21. 1) ¿Kunatsa munasiñ thakix jilankiw sistanxa? 2) ¿Kunatsa jan tukusir suma thakin sarnaqañ muntanxa?

20 Munasiñaxa mä suma thakir uñtatawa, janiw ukat jukʼamp suma thakix utjkaspati, ukhamwa Diosan markapan kunayman tuqit uñachtʼaytanxa. Pablox uka tuqit kamsänsa uk amuytʼañäni. Nayraqatxa, qullan ajayump yanaptʼat luräwinakax tukusxaniwa ukat cristian tamax suma saytʼatäxaniwa sasaw säna. Ukampis munasiñ tuqitxa akham sasaw sarakïna: “Iyawsañasa, suytʼañasa, munasiñasa [jichhax utjiwa], ukampis aka kimsatxa munasiñapuniw jiltʼataxa” sasa (1 Cor. 13:13).

21 Kuntï phuqasiniw sas jichhax suyktan jan ukax iyawsktan ukanakaxa, tiempompix phuqhasxaniwa, niyaw taqi kunas machaqar tukuyatäxani, ukhamasti ukanak suyañas iyawsañas janiw wakisxaniti. Ukampis ¿munasiñax tukusirakpachäniti? Janiwa, janipuniw kunapachas tukuskaniti. Ukat kunapachatï wiñay jakxañäni ukhaxa, jukʼamp sumwa Diosan munasiñap amuyañäni. Ukhamasti, Diosan munañap phuqañataki ukat jan tukuskir suma thakin sarnaqañataki chʼamachasipxañäni. Ukhamatwa wiñay jakañ jikxatañäni (1 Juan 2:17).

¿Kamsasmasa?

• ¿Maysar uñtayat munasiñax kuna jan walirus puriyistaspa?

• ¿Munasiñax kunanak aguantañsa yanaptʼistu?

• ¿Kunatsa “munasiñax janipuniw tukuskiti” sasin sistanxa?

[Jisktʼanaka]

[27 janan qhanañchäwipa]

2010 maratakix Bibliat apstʼat arunakax akäniwa: ‘Munasiñax taqi kun aguanti. Munasiñax janipuniw tukuskiti’ (1 Cor. 13:7, 8).

[25 janan fotopa]

Diosar munasiñatwa yatiyir sartanxa

[26 janan fotopa]

Jan tukusir munasiñaw Malaui markankir jilat kullakanakarux aguantañ yanaptʼawayi