Tutamijei Buswe Kebukankalwapo
Tutamijei Buswe Kebukankalwapo
‘Buswe būmininanga byonso. Buswe kebukankalwangapo.’—1 KOD. 13:7, 8, NW.
1. (a) Lelo buswe bulombolwanga namani pavule? (b) Lelo i bika bisenswe bantu bavule dyalelo?
KUDI bintu bivule bilupwilwe bisambila pa buswe. Ino ngikadila i mitumbe ne kutembaulwa mu ñimbo. Buswe i kintu kikatampe kisaka bantu. Inoko mu bitabo ne mafilime muvudile mānga ne makayo a bya bukena, kadi bipotolojibwanga bininge. Inoko, kusanswa Leza ne mukwetu bya binebine kubajimina bya bulanda. Tumonanga kufikidila kwa byobya bilaile Bible pangala pa mafuku a mfulo. “Bantu [i besanswe] abo bene, ne bupeta kumo, . . . bakusanswa byamazua pakatampe kudi Leza mpika.”—2 Tem. 3:1-5.
2. Le i kidyumu’ka kiletele Bible pangala pa buswe bwampikwa kwendela’mo?
2 Bantu badi na bukomo bwa kwikala na buswe, ino Kinenwa kya Leza kitudyumuna ku buswe bwampikwa kwendela’mo. Kadi Bible ulombola byobya bilupukanga shi buno buswe bubaala miji mu mutyima wa muntu. (1 Tem. 6:9, 10) Lelo uvulukile byāsonekele mutumibwa polo pangala pa Demasa? Nansha Demasa byaādi wingila na Polo, wāvundamukile ku kusanswa bya ino ntanda. (2 Tem. 4:10) Mutumibwa Yoano wādyumwine Bene Kidishitu ku kino kyaka kyonka. (Tanga 1 Yoano 2:15, 16.) Kusanswa ntanda, mashinda ne bintu byayo bya lupito kebyendelangapo pamo na buswe bwa kuswa Leza ne byandi byonso.
3. I bulwi’ka botudi nabo, ne i bulete bipangujo’ka?
3 Ketudipo ba ino ntanda, nansha byotushikete’po. O mwanda tulwanga pa kwepuka mumweno umbi umonwa buswe mu ino ntanda. I biyampe tuleke kukwatwa mu dikinga dya kumona buswe mu muswelo umbi nansha munyengakane. Penepo nanshi, le i misoñanya ya ani itala pa buswe yotufwaninwe kutamija ne kulonda? Le i mpangiko’ka itukwasha tutamije buswe būminina byonso ne kebukankalwapo? Mwanda waka kulonga namino kudi na kamweno kotudi dyalelo ne mu bitatyi bīya kumeso? Tusakilwa malondololo atamba mu misoñanya ya Leza amba tuludikwe nayo.
Tutamijei Buswe bwa Kuswa Yehova
4. Lelo buswe bwa kuswa Leza butamanga namani?
4 Kutamija kintu kulomba kwiteakanya ne kukwatakanya’kyo pokitama. Langulukila ku kidimye wingila bininge mwanda wa kuteakanya nshi ne kukuna nkunwa. Utengele amba nkunwa isa kutama. (Bah. 6:7) Mo monka ne buswe botuswele Leza bufwaninwe kutama. Le i bika bitulomba pa kwibutamija? Tufwaninwe kuteakanya nshi ya mutyima wetu, mwine mukunwanga nkunwa ya bubinebine bwa Bulopwe. Tukokeja kuteakanya’o na kwifunda Kinenwa kya Leza na kininga mwa kuvudijija buyuki bwakyo. (Kol. 1:10) Kutanwa kukupwila ne kunena’ko kuketukwasha tutame mu buyuki. Lelo twielelanga’ko batwe bonso mwanda wa kutambula buyuki buvule?—Nk. 2:1-7.
5. (a) I ñeni’ka yotuboila ku ngikadila mikatampe ya Yehova? (b) Le ukanena bika pangala pa boloke, tunangu, ne bukomokomo bwa Leza?
5 Yehova usokolanga bumuntu bwandi kupityila ku Kinenwa kyandi. Shi twendelele na kwifunda Bisonekwa ne kuteka’mo buyuki bwa Yehova, tukatamija mutyima wa kufwija’ko pa ngikadilo yandi—boloke, bukomokomo, tunangu ne buswe bwandi, ngikadila mikatampe kutabuka yonso. Yehova ulombolanga boloke mu mashinda andi onso ne mu bijila byandi bibwaninine. (Kup. 32:4; Mit. 19:7) Tubwanya kulangulukila pa mingilo yonso ya Yehova ya bupangi ne kutendela tunangu twandi twa peulu. (Mit. 104:24) Madiulu nao i bukamoni bulombola amba Yehova i Nsulo ya bukomo kebudi mpwilo.—Is. 40:26.
6. Lelo Leza wālombwele buswe kotudi namani, ne kino kitutala namani?
6 Le i bika byotunena pa buswe, ngikadila ya Leza ipityile yonso? I mikatampe ne itutala batwe bonso. Wālombwele buno buswe na kupa bantu kitapwa kya kikūlwa. (Tanga Loma 5:8.) Kino kitapwa i kyelelwe bantu bonso, ino enka boba betaba ku buswe bwa Leza ne kwitabija wandi Mwana bo bakamwena’mo. (Yoa. 3:16, 36) Leza byāelele Yesu bu kitapwa kya bukūdi pa mwanda wa bubi bwetu, kino kifwaninwe kulengeja netu tumuswe.
7, 8. (a) I bika bitusakilwa kulonga pa kulombola buswe botuswele Leza? (b) Le bantu ba Leza balamanga mbila yandi nansha byobatanwa na bika?
7 I muswelo’ka otukalombola buswe bwetu kudi Leza pa byonso byāetulongele? Kilondololwa kya ku bukomo bwa mushipiditu i kya kamweno kinena’mba: “Ke-luntu luno namino lo lusa [buswe] lwa Leza, lwa’mba tulame bijila byandi, kadi bijila byandi kebikolengapo, mhm.” (1 Yoa. 5:3) Bine, kuswa Yehova Leza kwitutononanga tulame mbila yandi. Buno bo bubinga bumo botusapwilanga dijina ne Bulopwe bwandi, amba bakwabo nabo bamwene’mo. Kulonga kino’ki na mutyima wetu onso kulombola amba tulamine mbila ya Leza na kukanina kuyampe.—Mat. 12:34.
8 Banabetu kujokoloka ntanda yonso bōmininanga mu kulama mbila ya Leza nansha byobalwibwa na bantu bañumauma ne bapela musapu wa Bulopwe pambulwa bubinga. Kebalekanga’byopo kulonga bukomo bwa kuvuija mwingilo wabo ne pa mfulo. (2 Tem. 4:5) Netu twikankilanga’ko kupa bakwabo buyuki bwa Leza ne kulama mbila yandi mikwabo.
Kyotuswelele Mfumwetu Yesu Kidishitu
9. Lelo i bika byāūminine Yesu ne i bika byāmukankamikile?
9 Kutentekela pa buswe botuswele Leza, tudi na bubinga bukwabo bwa kutamijija buswe botuswele wandi Mwana. Nansha byoketumwene Yesu, buswe bwetu bukekala bukatampe shi twifunde myanda yandi mivule. (1 Pet. 1:8) Le i bintu’ka bimobimo byāūminine Yesu? Yesu paādi ulonga kiswa-mutyima kya Shandi, wāshikibwe pakubulwa mwanda, wāpangwapangwa, wābepelwa bya bubela, ne kutukwa. Kadi wālongelwe ne bibi bikwabo. (Tanga Yoano 15:25.) Buswe bwa Yesu bwaswele Shandi wa mūlu bwāmukankamikile ōminine ano matompo. Kadi kupityila ku buswe, kitapwa kya lufu lwandi kibaleta kikūlwa kya bavule.—Mat. 20:28.
10, 11. Pa kumona byobya byētulongēle Yesu, le i bitungo’ka byotwetungila?
10 Būmi bwa Yesu bwitutonona tulonge’po kintu. Potulangulukila pa byētulongele Kidishitu, buswe botumuswele bukavula. Byotudi balondi bandi, tufwaninwe kwitungila kitungo kya kutamija ne kulama buswe na bwa Kidishitu amba twendelele na kulama lubila lwa kusapula Bulopwe ne kulonga bana ba bwanga.—Mat. 28:19, 20.
11 Pa kulondolola ku buswe bwa Kidishitu bwāswele bantu bonso, tunenwe kuvuija mwingilo wetu kumeso kwa mfulo kufika. (Tanga 2 Kodinda 5:14, 15.) Buswe bwālombwele Kidishitu bwādi bwimanine pa kufikidija mpango ya Leza pa bantu. Kitompekejo kitushidile Kidishitu kulonda kitukwasha batwe bonso twingile mu ino mpango ya Leza. Kino kilomba kutamija senene buswe botuswele Leza, kwibutandabula ne pa mfulo. (Mat. 22:37) Tulombolanga amba tusenswe Yesu ne tusumininwe kukwatakanya bubikadi bwa Leza, mu ngikadila yo-yonso pamo bwa Yesu na kulama bufundiji bwaētufundije ne mbila yandi.—Yoa. 14:23, 24; 15:10.
Kulondalonda Dishinda dya Buswe Ditabukile Kunengela
12. Le i bika byādi bisaka kwisamba Polo pa kutela “dishinda ditabukilemo kunengela”?
12 Mutumibwa Polo wāiwile Kidishitu. Byālondele pabwipi matabula a Kidishitu, Polo wādi na bwanapabo bwa kusoñanya banababo bekale kumwiula. (1 Kod. 11:1) Nansha byaāsoñenye Bene Kidishitu ba mu Kodinda kwendelela kukimba byabuntu bimo bya mushipiditu na bupyasakane byāmwekele mu myaka katwa kabajinji, kimfwa kundapa, ne kwisamba mu ndimi, Polo wēbalombwele amba kudi kintu kilumbuluke mpata kya kulondalonda. Wāshintulwile mu 1 Kodinda 12:31 amba: “Lekai bidi, nemulombole dishinda ditabukilemo kunengela.” Binenwa bidi kūlu ne kunshi kwa ano mavese bilombola amba dino dishinda ditabukile kunengela i buswe. Lelo i ditabuke kunengela mu buluji’ka? Polo kashintulula modikadile kupityila ku kyelekejo. (Tanga 1 Kodinda 13:1-3.) Shi wādi na bukomo butendelwa ne kulonga bintu bikatakata ino kwakubulwa buswe, le byādi bya kwikala namani? Ke bya bitupu! Pa kutononwa na mushipiditu wa Leza wāshintulwile uno mwanda wa kamweno. Bine wetukunka mutyima pa kwitulombola netu uno mwanda!
13. (a) Lelo kisonekwa kya mwaka wa 2010 i kisonekwa’ka? (b) Le buswe kebukankalwangapo mu buluji’ka?
13 Kupwa Polo witushintulwila mwikadile buswe ne mokebwikadilepo. (Tanga 1 Kodinda 13:4-8.) Pano bandaula momwenanga bine bilombwa pa kwikala na buswe. Imanina bininge pa musemwa wa mfulo udi mu vese 7 ne musemwa umbajinji udi mu vese 8 inena’mba: ‘Buswe bukōkelanga bintu byonso. Buswe kebukankalwangapo,’ kine kisa kwikala kisonekwa kyetu kya mwaka wa 2010. Yuka’mba mu vese 8, Polo wānenene amba byabuntu bya mushipiditu, kubadila’mo ne kufumika ne kwisamba ndimi—byāingidijibwe pādi kepatamine kipwilo kya Bwine Kidishitu—byādi bya kulekibwa. Byādi bya kufula. Ino buswe abo bukendelela nyeke. Kudi Yehova ye kutambile buswe, Aye nandi kafwangapo. Nanshi buswe kebukankalwangapo, nansha kufula. Bukendelela kwikala’ko nyeke ne nyeke bu ngikadilo ya Leza wetu wa nyeke.—1 Yoa. 4:8, Bisonekwa Bitokele.
Buswe Būmininanga Byonso
14, 15. (a) Buswe bukokeja kwitukwasha namani tūminine matompo? (b) Mwanda waka tutu umo nkasampe wapelele kujilula?
14 Lelo i kika kikwashanga Bene Kidishitu bōminine matompo, ngikadilo mikomo, ne makambakano o-onso obatana? Kikatampe kine i buswe bwimanine pa misoñanya. Buno buswe buloñanga bivule kupita’ko’tu kupāna kintu kamukaya ku ngitu. Bumwekanga ku mutyima wa kusaka kulama bululame bwetu nansha ke kwitabija kufwa pa mwanda wa Kidishitu. (Luka 9:24, 25) Langulukila pa būmi bwa Batumoni ba kikōkeji basuswilwe mu makomponi a malwa umbula bwa Divita II dya Ntanda.
15 Tala kimfwa kya Wilhelm, nkasampe Kamoni wa Yehova wa mu Alemanye. Pa kyaba kya kujilula, aye washele nyeke mukōkele kufika ne ku kwipaibwa na basola balobo ba Nazi. Wasonekēle kisaka kyabo mukanda amba: “Tufwaninwe kusanswa Leza kutabuka byonso, monka mwāsoñaninye Yesu Kidishitu, Mwendeji wetu. Shi twimanije kwadi, nandi uketweselanga.” Kupwa, mu kishinte kimo kya Kiteba kya Mulami muntu umo wa kyabo kisaka walembele amba: “Mu bitatyi bya bimbidikita, twamwene batwe bonso pamo mu kisaka amba buswe botuswele Leza budi pa kifuko kibajinji.” Uno mushipiditu o udi na banabetu bavule dyalelo bōminina buloko mu Armeni, mu Eritré, mu Korea wa kunshi ne mu matanda makwabo. Bano banabetu i bemanije nshinkidingi mu buswe bobaswele Yehova.
16. Lelo i bika byaūminine banabetu ba mu Malawi?
16 Mu bifuko bivule banabetu batanwanga na matompo meshileshile a mu lwitabijo ne a mu kūminina kwabo. Pano ke myaka 26, Batumoni ba Yehova ba mu Malawi bōminina’nka kūminina kukankajibwa na Leta, lwana lukomo, ne kusanshijibwa kuvule. Kūminina kwabo kwebapadilwe mpalo. Pashilwile kupangwapangwa, mwadi kubwipi kwa Batumoni 18 000 mu ino ntanda. Myaka makumi asatu pa kupita’po, kibalwa kyavudile misunsa ibidi, ke 38393. Ye bimwekele ne mu matanda makwabo.
17. I bika bitananga boba badi mu bisaka bikalañane, ne mwanda waka bōmininanga kuno kususulwa?
17 Kutambwa kwa bantu ba Leza mu kikonge i mwanda mukomo. Ino lwana lutambwa Mwine Kidishitu ku ba mu kisaka kyabo i mwanda mukwabo mukomo kutabuka. Njia ikokeja kulupuka ku ba mu njibo nansha ku bubutule ba pabwipi. Lelo Yesu kālaile’byopo amba bikekalanga’ko? Eyo, bavule kebemwene bubinebine bwa bino binenwa. (Mat. 10:35, 36) Kudi bankasampe baūminine lwana lwa bambutwile babo bakubulwa kwitabija. Bamo bapangilwe’nka ne ku mobo, ino balelwa biyampe na Batumoni. Bakwabo bapelelwe kwabo. Lelo i bika byebakweshe bōminine kuno kususulwa? Ke enkapo kuswa banababo mu kipwilo, ino i buswe bwa binebine bobaswele Yehova ne wandi Mwana.—1 Pet. 1:22; 1 Yoa. 4:21.
18. Lelo buswe būminina bintu byonso bukakwasha namani Bene Kidishitu besongele?
18 Kudi ngikadilo mikwabo mu būmi ilomba kwikala na buswe būminina bintu byonso. Mu busongi, buswe bukwashanga besongele balēmeke binenwa bya Yesu binena’mba: “Kyokya kyasambakanya Leza pamo kokakolwa kwikikalañanya, nansha wi muntu ka, nansha wi muntu ka.” (Mat. 19:6) Pobatanwa na “malwa a mu ngitu,” Bene Kidishitu besonge bafwaninwe kuvuluka amba Yehova ye mwine mukatampe udi mu busongi bwabo. (1 Kod. 7:28) Kinenwa kyandi kinena’mba ‘buswe būmininanga byonso,’ ne amba shi ba mulume ne mukaji bekale na ino ngikadilo nabya bakakomejibwa mwa kwilamatyila abo bonso ne kulama busongi bwabo kujina mpika.—Kol. 3:14.
19. Le i bika byamwekele mu bukata bwa bantu ba Leza paponene bimpengele bya kipangila?
19 Buswe bwitukwashanga tūminine bintu byonso mu bu bitatyi bya bimpengele bya kipangila. Uno mwanda wamwekele patenkene nshi kunshi kwa Peru ne pasadilwe kipindi kimo kidi dya ku mema mu États-Unis na kimpumpu kya Katrina. Banabetu bavule bajimije mobo abo ne bintu mu kino kimpengele. Buswe bwatonwene banabetu ba ntanda yonso balete bukwashi, bengidi ba kwituma ba kukwasha mu kūbakulula mobo ne kulongolola Njibo ya Bulopwe. Bino bilongwa bilombola buswe bwa banabetu ne kwita kobetele mutyima bitatyi byonso ne mu ngikadilo yonso.—Yoa. 13:34, 35; 1 Pet. 2:17.
Buswe Kebukankalwangapo
20, 21. (a) Mwanda waka buswe butabukile kunengela? (b) Mwanda waka wi musumininwe kulondalonda dishinda dya buswe?
20 Tumonanga tunangu twa kulonda dishinda dya buswe ditabukile kunengela mu bantu ba Yehova dyalelo. Bine i ditabuke byonso kadi umbyonso. Tala muswelo wākomeneje mutumibwa Polo buno bubinebine. Dibajinji, wānene amba byabuntu bya mushipiditu bikapwa ne amba kipwilo kya Bwine Kidishitu kisa kutama kutamba ku bwanuke ne kufikila pa butame, wāvuile na kunena amba: “Pano kadi, kubaikala, lwitabijo, ne kukulupila, ne lusa; bino bisatu bino’bi, ino kikatampe kīne kyabo i lusa [buswe].”—1 Kod. 13:13.
21 Na bubine bintu byotukulupile bisa kufikidila, ne mvubu ya kwikadila na lwitabijo mu bino bintu isa kufula. Lukulupilo lwa mu milao yotusa kumona ifikidila ketukikatamija’lopo shi bintu byonso bibaikala ke bipya. Lelo buswe nabo? Abo kebukakankalwapo, nansha kufula. Bukekala’ko nyeke. Byotulamine būmi bwa nyeke mu ñeni, tukamona na bubine ne kwimvwanija myanda mivule ya buswe bwa Leza. Shi ulonge kiswa-mutyima kya Leza ne kulondalonda dishinda dya buswe ditabukile kunengela, dine kedikankalwangapo, nankyo ukekala’ko nyeke.—1 Yoa. 2:17.
Usa Kulondolola Namani?
• Mwanda waka tufwaninwe kwilama ku buswe bwampikwa kwendela’mo?
• Le buswe bukokeja kwitukwasha tūminine bika?
• Le buswe kebukankalwangapo mu buluji’ka?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Bushintuludi pa paje 27]
Kisonekwa kya mwaka wa 2010 i: ‘Buswe būmininanga byonso. Buswe kebukankalwangapo.’—1 Kod. 13:7, 8, NW.
[Kifwatulo pa paje 26]
Buswe bwampikwa kukankalwa bwakweshe banabetu mu Malawi bōminine matompo