Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Ikalenu naKukeña Kwabulaña Kukañanya

Ikalenu naKukeña Kwabulaña Kukañanya

Ikalenu naKukeña Kwabulaña Kukañanya

‘Kukeña kwomikaña mwahita yuma yejima. Kukeña hikwakañanyañaku.’—1 AKORINDA 13:7, 8.

1. (a) Indi kukeña avula kukwilumbulula ñahi? (b) Indi antu amavulu ashindamenaña hayumanyi neyi hiyakuhosha hakukeña?

 KUDI nsañu yayivulu yasonekawu kutalisha hakukeña. Ichi chililu achihamekaña chikupu mutumina. Kukeña hichililu chalema kudi antu. Munyikanda nimujifilimu avula kuhoshamu nsañu yakukeña kwakulumbisha, nawa yuma yeniyi anakuyilandisha chikupu hayisankanu. Ilaña, kumukeña Nzambi chikupu niatuñi netu kunakukeha. Tunakumona yuma yinakumwekana munanu mafuku akukuminina yashimwineñahu dehi Bayibolu. Antu anekali “akwakudikeña, akwakufwila mali, . . . antu akeñaña yakuditiyisha aweni kuwaha, kukeña Nzambi nehi.”—2 Timotewu 3:1-5.

2. Indi Bayibolu yatusoñamishaña nawudi kutalisha hakukeña kwamukunkulwayi?

2 Antu akweti wuswa wakumwekesha kukeña, ilaña Izu daNzambi datusoñamishaña hakubula kumwekeshaña kukeña kwamukunkulwayi. Nawa Bayibolu yashimunaña yuma yamwekanaña neyi kukeña kwamuchidiwu kwila nyiji mumuchima wamuntu. (1 Timotewu 6:9, 10) Munakwanuka mazu asonekeliyi Pawulu hadi Demasi? Hela chakwila wendeleña naPawulu, Demasi wakeñeli yuma yamukaayi. (2 Timotewu 4:10) Kapostolu Yowanu wasoñamishili akwaKristu haniwu wubanji. (Tañenu 1 Yowanu 2:15, 16.) Kukeña kaayi niyuma yakapinji kantesha yamukaayi hiyendelaña hamu nakukeña kwaNzambuku nawa hiyakudi yenaku.

3. Kukalanyi kutwamonaña, nawa kwatuleñelaña kwihula malwihwinyi?

3 Hitwekala ampata yamunu mwishinaku, hela chakwila dimutwashakamaña. Dichi, twatela kuzata nañovu kulonda kutondolwela yitoñojoka yaheña yakukeña kwamukaayi. Wejima wetu twatela kubabala kulonda kubula kufwa mumuhetu wakukeña kwamukunkulwayi. Twatela kwikala nakukeña kwalala nikukumwekesha kudinyi? Yumanyi yatukwashaña kwikala nakukeña kwomikaña mwahita yuma yejima nawa kwabulaña kukañanya? Indi kukeña kwalala kwatukwashaña ñahi makonu nawa kukatukwasha ñahi kumpinji yakumbidi? Tunakukeña kwiluka ñakwilu yanawa malwihu kwesekeja nachamonañayi Nzambi kulonda kukiñewa chachiwahi.

Mukeñenu Yehova

4. Indi kumukeña Nzambi kwaswejelañaku ñahi?

4 Toñojokenu hadi ndimi wadikitaña chikupu kulonda kudima iha nikutumba mbutu. Wakuhwelelaña nindi mbutu yikukula. (Aheberu 6:7) Chochimu, kukeña kutwamukeña Nzambi nikwena kwatela kuswejelaku. Chumanyi chakeñekaña hakwila nawu tusweji kumukeña Nzambi? Twatela kuwahisha muchima wetu, mwatumbiluwu mbutu yachalala chaWanta. Tunateli kwila mwenimu kuhitila mukudiza chikupu Izu daNzambi kulonda kumwiluka chikupu. (Akolose 1:10) Kuyaña nakupompa mpinji yejima nikuhoshañahu hakupompa kukutuleñela kwiluka chikupu chalala. Komana wejima wetu tunakudikita chikupu kulonda kwilukisha chalala?—Yishimu 2:1-7.

5. (a) Tunateli kudiza ñahi yililu yaYehova yabadika? (b) Munateli kuhoshahu nenudi hayililu yaNzambi yidi neyi, wuñanji, maana, niñovu?

5 Yehova wamwekeshaña yililu yindi kuhitila Mwizu dindi. Kuhitila mukudiza Bayibolu nikutwalekahu kudiza hadi Yehova, tunateli kusweja kuhameka yililu yindi yidi neyi, wuñanji, ñovu, maana, nichililu chindi chabadika nankashi chakukeña. Yehova wamwekeshaña wuñanji munyidimu yidi yejima nimunshimbi jindi jaloña. (Kuhituluka 32:4; Masamu 19:7) Tunateli kutoñojoka hanyidimu yaYehova yejima nikuhameka maanindi abadika. (Masamu 104:24) Yileñaleña yejima yamwekeshaña nawu Yehova diyi Nsulu yakunyiña niñovu jabadika.—Isaya 40:26.

6. Indi Nzambi wamwekesha ñahi kukeña kudetu, nawa ichi chayileñelaña enu kwiladi?

6 Tunateli kuhosha netudi kutalisha hachililu chaNzambi chabadika chakukeña? Ichi chililu chabadika nawa wachimwekeshaña kudi wejima wetu. Wamwekesheli iku kukeña kuhitila mukuhana ifutu danyiloña kulonda kukuula nachu antu. (Tañenu Aroma 5:8.) Idi ifutu danyiloña adihana kudi antu ejima amukaayi, ilaña antu etejaña kukeña kwaNzambi nikukuhwelela Mwanindi, diwu hohu anateli kuhetelamu. (Yowanu 3:16, 36) Nzambi chamuhaniniyi Yesu neyi mulambu wakutukuula nachu kunshidi chatuleñelaña ninetu kumukeña Nzambi.

7, 8. (a) Chumanyi chitwatela kwila kulonda kumwekesha netu twamukeña Nzambi? (b) Indi antu jaNzambi alondelaña nshimbi jindi hela chakwila anakumona yumanyi?

7 Tunateli kumwekesha ñahi kukeña kudi Nzambi kwesekeja nayuma yejima yatukoñelayi? Ñakwilu yidi munawa mazu onenewa yalema yakwila nawu: “Kumukeña Nzambi yowu kwila mwatulejañayi; mwatulejañayi himwakalaku.” (1 Yowanu 5:3) Eñañi, kumukeña Yehova Nzambi kwatuleñelaña kulondela mwatulejañayi. Dimuloña wutwashimwinaña hejina dindi nihaWanta windi, nawa antu amakwawu ahetelañamu. Neyi twila mwenimu namuchima wumu chamwekeshaña nawu tunakulondela nshimbi jaNzambi nayililu yayiwahi.—Matewu 12:34.

8 Amana kwetu mukaayi kejima atwalekañahu kulondela nshimbi jaNzambi hela chakwila ayidiwulaña nawa nsañu yaWanta ayikaanaña chikupu. Hiyalekaña kukalakala mudimu wawu wakushimwina chikupuku. (2 Timotewu 4:5) Munjila yoyimu, twekalaña namuzañalu wakushimwina amakwawu yuma yitweluka hadi Nzambi nikulondela nshimbi jindi jejima.

Muloña Wutwamukeñela Mwanta Wetu Yesu Kristu

9. Yumanyi yomikiliyi Kristu, nawa chumanyi chamukolesheli?

9 Kubombela hakumukeña Nzambi, kudi yuma yikwawu yayivulu yatuleñelaña kumukeña Mwanindi. Hela chakwila hitwamumweni Yesuku, chitwadiza yuma yayivulu hadi yena, twaswejaña kumukeña chikupu. (1 Petulu 1:8) Yumanyi yomikiliyi Yesu? Hampinji yadiña nakwilayi kukeña kwaTata yindi, Yesu amuheleli chakadi muloña, amukabishili, amutwambilili, nikumusawula. Nawa amumwesheli ikezeñi muyuma yikwawu. (Tañenu Yowanu 15:25.) Yesu wamukeñeli Tata yindi wamwiwulu nawa kukeña kwamukwashili kuumika kweseka kwejima. Hamuloña wakukeña, wafwili kulonda kwikala ifutu danyiloña dawantu amavulu.—Matewu 20:28.

10, 11. Kwesekeja nachuma chatukoñeleliyi Yesu, chumanyi chitunakufwila kwila?

10 Chuma chakoñeliyi Yesu chatuleñelaña kumukeña. Chitukutoñojokaña hayuma yatwililayi Kristu, tukuswejaña kumukeña. Hakwikala atumbanji twindi, twatela kwikala naniku kukeña nikutwalekahu kumwekesha kukeña neyi kwaKristu kulonda kuumika hampinji yitukulondelaña nshimbi yindi hakushimwina nsañu yaWanta nikwilisha atumbanji.—Matewu 28:19, 20.

11 Chitwatoñojoka hakukeña kwamwekesheliyi Kristu kudi antu ejima, twekalaña neyena dakumanisha mudimu wetu henohu kukuma kanda kushiki. (Tañenu 2 Akorinda 5:14, 15.) Kukeña kwamwekesheliyi Kristu kwadiña kwalema hakushikija chuma chafuukwililiyi Nzambi antu. Chakutalilahu chitwembujolaña chatushililiyi Kristu, chatuleñelaña kuzata muniwu mudimu walema. Hakwila nawu tukoñi mwenimu, chakeñekaña kumukeña Nzambi chikupu. (Matewu 22:37) Kuhitila mukulondela yuma yatañishiliyi Yesu nikuhemba nshimbi jindi, twamwekeshaña nawu twamukeña nawa tunakufwila kukakela kuwanta waNzambi neyi chelili Yesu, hichikweti muloña nayuma yikutumwekenaku.—Yowanu 14:23, 24; 15:10.

Fwilenuña Njila yaKukeña Kwabadika

12. Indi Pawulu watalishili mudihi hakuhosha nindi iyi diyi “njila yabadika nankashi”?

12 Kapostolu Pawulu wadiña nakumwimbujola Kristu. Hamuloña wakulondela mumahaji aKristu, Pawulu wadiña wakasunuka hakuleja amana kwindi nindi amwimbujoleña yena. (1 Akorinda 11:1) Hela chakwila wayikonkomweneni akwaKristu amuKorinda kukeña yawana yikwawu yakuspiritu yamwekeneña muyaaka nkulakaji yakusambila, yidi neyi kuuka, nikuhoshela mumadimi, Pawulu wayilejeli nindi kudi yuma yabadika yateleleli kufwilawu. Ha 1 Akorinda 12:31, Pawulu walumbulwili nindi: “Nukuyileja njila yabadikamu nankashi kuwaha.” Nsañu yidi mumavasi anahiñuhu yinakumwekesha nawu iyi yadiña njila yakukeña kwabadika. Indi iku kukeña kwabadikili munjilanyi? Pawulu watwalekeluhu kulumbulula mwatalishiliyi. (Tañenu 1 Akorinda 13:1-3.) Neyi chakwila wadiña nayililu yayiwahi chikupu nikuzata nyidimu yamaneni ilaña hadiña nakukeñaku, wadi kwikala muntu wamuchidinyi? Wadi kwikala wamukunkulwayi! Spiritu yaNzambi yamuleñeleli kulumbulula chachiwahi ichi chalala chalema. Pawulu walumbulwili chiwahi nankashi hakwila nawu tutiyishi.

13. (a) Indi nsona yachaaka cha 2010 yinakuhosha nawudi? (b) Munjilanyi kukeña mukwabulilaña kukañanya?

13 Kuhiñahu Pawulu watulumbulwila mwatalisha kukeña nimwabula kutalisha kukeña. (Tañenu 1 Akorinda 13:4-8.) Dichi, shinshikenu kulonda mwiluki yuma yakeñekaña hakwila nawu mwikali nakukeña. Shenu maana hamukuku wamazu wudi muvasi 7 niwakutachikilahu muvasi 8 wunakuhosha nawu: ‘Kukeña kwomikaña mwahita yuma yejima. Kukeña hikwakañanyañaku,’ iyi diyi yikekala nsona yetu yachaaka cha 2010. Talenu muvasi 8, Pawulu wahosheli nindi yawana yakuspiritu, kushilahu nikuprofweta nikuhoshela mumadimi kwadiñaku muchipompelu chatachi chawakwaKristu, akakwifumishahu. Dikwila nawu kwakamana. Ilaña kukeña kwakatwalekahu. Yehova diyi nsulu yakukeña, nawa wahaya nyaka. Dichi kukeña hikwakañanyañaku nawa hikwamba kamanaku. Chineli kukeña hichililu chaNzambi yetu wahaya nyaka, kukatwalekahu.—1 Yowanu 4:8.

Kukeña Kwomikaña muYuma Yejima

14, 15. (a) Indi kukeña kunateli kutukwasha ñahi kuumika kweseka? (b) Muloñadi mana kwetu wakansi chakaniniyi kufumpa kashinshi kindi?

14 Chumanyi chakwashaña akwaKristu kuumika hichidi namuloña nakweseka, nikukala kwamonañawuku? Kukeña kwalala dikwayikwashaña. Kukeña kweniku kwabadika hakushiya maheta etu akumujimba. Kwashikaña hakudihana kulonda kuhemba kashinshi ketu nikujimbesha wumi wetu kukoola Kristu. (Luka 9:24, 25) Toñojokenu hadi aYinsahu ashinshika amweni ikezeñi muyilombu yakuyandishila, nawa akasiluwu mutuleya hampinji yikwadiña Njita yaKaayi yamuchiyedi nihanyima yanjita.

15 Chinsahu wakansi wakuGerman wejina daWilhelm wemikili chakutalilahu chachiwahi. Chatela yafumpi kashinshi kindi, watwalekeluhu kwikala washinshika nihampinji yamujahiluwu kudi amashidika aNazi namata. Hamukanda wasonekeleliyi chisaka chindi wakushiika, wasonekeli nindi: “Chuma chabadika, twatela kumukeña Nzambi neyi chatulejeliyi Nlomboli yetu Yesu Kristu. Neyi twikala kukabadi kaNzambi, wakatukiswila.” Nkumininaku, muntu wamuchisaka chindi wasonekeli muchibaaba chamuKaposhi Kakutalila nindi: “Mumakabi itunahitumu, mpinji yejima muchisaka chetu twasambilaña kumukeña Nzambi.” Iyi diyi yililu yinakumwekeshawu amana kwetu amavulu anakumona ikezeñi mukaleya mwituña daArmenia, Eritrea, South Korea, nimumatuña amakwawu. Hamuloña wakumukeña Yehova, awa amana kwetu anatwalekuhu kwikala akola.

16. Kukalanyi kwomikiluwu amana kwetu mwituña daMalawi?

16 Mumaluña amavulu, kweseka kwamboka-mboka kwesekaña chikuhwelelu nikuumika kwawamana kwetu. Hadi yaaka 26 aYinsahu jaYehova muMalawi, omikili ikañesha danfulumendi, kuyikabisha chikupu, niyihuñu yayivulu. Ayikiswilili hamuloña wakuumika kwawu. Hampinji yatachikiluwu kuyikabisha, muMalawi mwadiña aYinsahu akushika ku 18,000. Ilaña chimwahitili yaaka 30 naambala yavulililuku chikupu kubadika ha 38,393. Chuma chochimu dichinakumwekana nimumatuña amakwawu.

17. Kukalanyi kwamonañawu antu ekala muyisaka yambokelamu, nawa muloñadi chomikilañawu nakukala?

17 Hela chakwila antu jaNzambi ejima ayimweshaña ihuñu, ilaña kudi kudimbulula kwabadika haniku. Neyi akwaKristu ayidimbululaña kudi antaña jawu amuchisaka, chakalaña chikupu. Antu amuchisaka hela antaña anateli kuyineñesha chikupu. Komana Yesu hashimwineñahu dehi nindi chumichi chakamwekanaku? Eñañi, nawa antu amavulu anamoni chikupu nawu awa mazu ahosheliyi Yesu alala. (Matewu 10:35, 36) Atwansi omikaña kudimbulula kwafumaña kudi anvwali jawu abula kwitiya. Amakwawu ayihañaña nihamatala, ilaña ayisendaña kudi aYinsahu kulonda kuyihembaku. Amakwawu ayidiwulaña. Chumanyi chayikwashaña antu amuchidiwu kuumika iku kukala? Bayi neyi hamuloña wakukeña amana kwetuku, ilaña hamuloña wakumukeña chikupu Yehova niMwanindi.—1 Petulu 1:22; 1 Yowanu 4:21.

18. Indi kukeña kwomikaña muyuma yejima kwakwashaña ñahi akwaKristu adisumbula?

18 Kudi yuma yikwawu yayivulu yamuchihandilu yakeñekaña kumwekesha kukeña kwomikaña muyuma yejima. Mumaluwi, kukeña kwakwashaña adisumbula kulemesha mazu aYesu akwila nawu: “Anabombuwu kudi Nzambi, bayi ayambula kudi muntuku.” (Matewu 19:6) Neyi amona “yihuñu mumujimba,” akwaKristu adisumbula atela kwiluka nawu Yehova diyi nsapi mumaluwi awu. (1 Akorinda 7:28) Izu dindi dahosha nawu ‘kukeña kwomikaña muyuma yejima,’ nawa adisumbula ekala nanichi chililu adikeñaña chikupu nawa akoleshaña maluwi awu.—Akolose 3:14.

19. Chumanyi chamwekanaña hakachi kawantu jaNzambi neyi kumwekana kukala kwadijilaña kwakweni?

19 Kukeña kwatukwashaña kuumika kukala kwadijilaña kwakweni. Kukeña kwamuchidiwu kwamwekeni hampinji yikwahitili mutentashi kukabeta kambwela kakuPeru ninvula yaHurricane Katrina chiyakisañeni iluña daGulf mwituña daUnited States. Amana kwetu amavulu ajimbesheli matala nimahetawu muwubanji weniwu. Kukeña kwaleñeleli yipompelu yamukaayi kejima kuhana wukwashu, niamana kwetu adihanini kuzata mudimu wakutuñulula matala nikuloñesha Matala aWanta. Nzatilu yamuchidiwu yamwekeshaña nawu amana kwetu akeñañana nawa adakamenaña mpinji yejima mukukala kudi kwejima.—Yowanu 13:34, 35; 1 Petulu 2:17.

Kukeña Hikwakañanyañaku

20, 21. (a) Muloñadi kukeña chikwaswejela kulema? (b) Muloñadi chimunakufwila kumwekesha kukeña?

20 Hakachi kawantu jaYehova makonu, twamonaña kuwaha kwakwikala nanichi chililu chabadika chakukeña. Mwalala, kukeña kwabadika muyuma yejima. Talenu kapostolu Pawulu chakonkomweneniyi hanichi chikuma. Chatachi, wahosheli nindi yamukunkulu yakuspiritu yakamana nichipompelu chawakwaKristu chakakulilaku nakupama chikupu. Nawa wakunkulwili nindi: “Ichi dinu kwekala kukuhwelela, nikuchiñeja, nikukeña, yumiyi yisatu; chasweja kulema yowu kukeña.”—1 Akorinda 13:13.

21 Nkumininaku, yuma yitwakuhwelela yikashikijewa nawa hitukayikuhwelela cheñuku. Hitukachiñejaña cheñi yikaninu yitwatalilaña hanyima yakwila yuma yejima yinekali dehi yayihaku. Komana kukeña kwamba kamana? Hikwamba kakañanya, hela kumanaku. Kukeña kukatwalekahu. Chitunakutalila wumi wahaya nyaka, tukwiluka chikupu mwatalisha kukeña kwaNzambi. Kuhitila mukwila mwaya kukeña kwaNzambi hakulondela kukeña kwabulaña kukañanya, munateli kushakama haya nyaka.—1 Yowanu 2:17.

Mukwakula Nenudi?

• Muloñadi wutwatela kutondolwela kukeña kwamukunkulwayi?

• Indi kukeña kwatela kutuleñela kuumika yumanyi?

• Munjilanyi kukeña mukwabulilaña kukañanya?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mazu ekoku adi hefu 27]

Nsona yachaaka cha 2010 yinakuhosha nawu: ‘Kukeña kwomikaña yuma yejima. Kukeñe hikwakañanyañaku.’—1 Akorinda 13:7, 8.

[Mwevulu wudi hefu 26]

Kukeña kwabulaña kukañanya kwakwashili amana kwetu niahela muMalawi kuumika kweseka