‘Astawanmi tragota ukyasaq’

JULIÁN * runaqa sinchi machaqmi karqan, payqa 11 watayoq kashaspallaraqmi machayta qallarirqan. Paymi amigonkunawan tragota aparikuspa bosqueta riqku televisionpi qhawasqankuman hina pukllamunankupaq, chaypin machaqku.

Mario sutiyoq runataq 40 watayoq kashaspaña machayta qallarirqan. Payqa sapa tutan iskay vasota hina tomaq, chaymantataq soqtata hina; chay qhepamantaq manaña yachakuqchu hayk’a vasotachus p’unchaypi tomasqanta.

Julianqa machayta saqenanpaqmi hukkunawan yanapachikurqan, chaymi payqa kawsashanraq. Marion ichaqa mana familiankunaq amigonkunaq yanapayninta chaskiyta munarqanchu, chaymi payqa machasqa manejamusqanrayku accidentepi wañukapurqan.

Wakin runakunan ninku: “Sapallay machaspaqa manan pitapas dañota ruwanichu”, nispa. Ichaqa manan reparakunkuchu familiankuta sasachakuyman churasqankuta. Hinaspapas sinchita machasqankuraykun kan k’aminakuy, maqanakuy, wañuchinakuy, accidentekuna, onqoykunapas. Chaymantapas sapa watanmi millonninpi qolqeta gastakun machaqkunaq causanpi, kaqllataq machaqkunapas familiankupas askhata gastanku, sinchi llakikuypitaq tarikunku.

Institutos Nacionales de la Salud de Estados Unidos nisqakunan ninku: “Manan llapan sapa kuti tomaqkunachu machaq kanku, manataqmi llapan machaqkunachu sapa kutin tomanku”, nispa. Wakinqa manaña tragoman yachasqachu kanku chaypas, mana reparakuspallan askhata tomayta qallarishanku. Wakintaq maynillanpi tomanku, ichaqa askhata, phisqa vaso mastaraq.

Chhaynaqa, ¿imaynatan yachasunman sinchitachus tomashanchis chayta? ¿Hayk’aqmi manaña ‘astawan vinota ukyanachu’? (Proverbios 23:29, 30, 35.) Chaykunamantan Bibliaq yanapayninwan yachasun qatiqnin paginakunapi.

[Uranpi willakuy]