Wãwen eo ñõn Drebij Lemnok eo Ejime kin Arkool

TONY, eo kar kwalok kake ilo katak eo jinointata, emaroñ kar lõñliñ kin juõn wãwen mour elukkun oktõk elañe ear kwalok bwe eor an abañ kin arkool. Bõtab, kin an lap an maroñ irak ak ejjab alikar an karek, ear bõk lemnok eo bwe ej emõn wõt jabrewõt im ejela ta eo ej kõmõne. Etke ear jab jime lemnok in an?

Kin an irak arkool le jen joñõn, men in ear kõmõn bwe en bõk lemnok in ejjab jime. Meñe Tony ear kile men in ak jab, an irak le jen joñõn ear kõmõn bwe en jab emõn an jerbal kamelij eo an, eo ej kõmõn bwe en emõn wãwen an enbwinin, lemnok im iñjake ko an jerbal. Ke ear laplok wõt an irak, ear kõmõn bwe kamelij eo en jab lukkun kile ta ko rej walok ñõn enbwinin, lemnok, im iñjake ko an.

Un eo ken karuo unin an bwir lemnok eo an Tony kin e mõke ej kinke ear or iben juõn kõnan ekajur ñõn drebij wõt mõnit eo an ñõn irak. Ilo jinoin, Allen, eo kar kwalok kake ilo katak ko mokta, ear jab tõmak bwe eor juõn an abañ kin arkool. Ear kwalok mol im ba, “Ikin noj aõ irak, kõmõn jikbin ko im riõp im ba bwe ejjab lap aõ irak. Mejenkajik eo aõ ear ñõn kejbãrok bwe ejelok jabrewõt armij ak men en kabwijrõk aõ irak arkool.” Meñe ro jet rar kile bwe Tony im Allen rar jaje kõmõn joñõn air irak arkool, lõmarein ruo rar bõk wõt lemnok eo bwe ej emõn wõt jabrewõt. Irro jimor rar aikwij katak ñõn kõmõn bwe en jab le jen joñõn air irak. Ta eo rar aikwij in kõmõne?

Kwon Emakõt!

Elõñ ro im rar bwijrõk jen air kajerbal arkool ilo juõn joñõn elap rar emakõt ekkar ñõn nan ko an Jisõs: “Elañe mejõm anbijmaroñ ej kejerawiwi yuk, kwon itike im joloke jen yuk; bwe emõn ñõn yuk, ñe ejoko juõn ian ra’m, im en jab jolok aolepen enbwinõm ilo Geena.”​—Matu 5:​29.

 Emol, Jisõs ejjab rejañ kij ñõn ar kokkure enbwinir mõke. Jen men in, ear kwalok ilo kõkkar bwe jej aikwij mõnõnõ in jolok jabrewõt men ko rekauwatata ñõn kõtan eo ar iben Anij. Ilo mol, ar kate kij ñõn kõmõne men in emaroñ lap an kaiñtan kij ilo enbwin im iñjake. Bõtab, men in enaj kejbãrok kij jen kain lemnok im wãwen ko me remaroñ tel juõn ñõn an irak le jen joñõn. Kin men in, elañe ro jet rar kwalok air inebata kin an jino laplok am irak arkool, kwon bõk buñten ne ko ñõn kadriklok. * Elañe kwoj lo bwe elukkun bin ñõn am kadriklok am irak, inem emõn bwe kwon jolok am irak. Meñe men in emaroñ kõmõn bwe kwon iñtan, ak enaj driklok am iñtan jen ñe kwoj bõktok jorran ñõn mour eo am.

Meñe kwojjab juõn eo ekarekrek, ak emakijkij ke an le jen joñõn am irak? Elañe aet, ta buñten ne ko rekeie kwomaroñ bõki ñõn jibõñ yuk drebij lemnok eo ejime kin arkool?

Ia eo Kwomaroñ Bõk Jibõñ Jene

1. En or am liki kajurin am jar jen buruõm ien otemjej. Baibel eo ej letok nan in kakabilek in ñõn aolep ro rekõnan kabuñburuen Jeova Anij: “Ilo men otemjej kin jar im akwelap kab kamolol, kajitõk ko ami ren walok ñõn Anij. Im ainemõn jen Anij, eo ej elã jen jela otemjej, e naj kejbãrok buruemi im lemnok ko ami ilo Kraist Jisõs.” (Dri Pilippai 4:​6, 7) Ta eo kwomaroñ jar kake ñõn bõk lemnok in eainemõn?

Kwon kwalok mol bwe eor juõn am abañ kin arkool, juõn abañ me kwar mõke ejaake. Kwon ba ñõn Jeova kin ta eo kwoj lemnok in kõmõne ñõn anjo ion abañ in im enaj kejerammõn kate ko am ñõn rõlok jene im bõprae abañ ko jet relaplok. “Eo ej kalibubu bwir ko an, e jamin jerammõn; a eo ej kwalok im illok jen e, e naj bõk tiriamo.” (Jabõn Kennan Ko 28:13) Jisõs ear bareinwõt ba bwe jemaroñ jar ilo wãwen in: “Jab kadreloñ kim ilo kabo, a lomoren kim jen eo enana.” (Matu 6:​13) Bõtab, ewi wãwen am maroñ jerbal ekkar ñõn jar ko am, im ia eo kwomaroñ lo uak ko ñõn kajitõk ko am?

2. Bõk kakajur jen Nan eo an Anij. “Bwe nan in Anij ej mour im jerbal wõt, . . . im e mõkõj an kili lemnok ko im bebe ko an buru.” (Dri Hibru 4:​12) Elõñ ro im rekin tarjen joñõn air irak rar bõk jibõñ ikijen air riit im kalomõnlokjen kin eon ko ilo Baibel kajjojo ran. Juõn dri jeje sam, eo ear mijõk Anij, ear je, “Emõnõnõ armij eo e jab etal ilo bebe an ro dri jerawiwi, . . . A ej lõñliñ ilo kien Jeova; im ej lemnok kin kien eo ran im boñ. . . . E naj jerammõn kin men otemjej ej kõmõni.”​—Sam 1:​1-3.

Allen ear maroñ anjo ion abañ eo kin irak arkool le jen joñõn kin an kar katak Baibel iben Dri Kennan ro an Jeova. Ear ba, “Elañe en kar jab kin Baibel eo im nan in kakabilek ko ie me rar jibõñ iõ ñõn bwijrõk jen aõ irak, imaroñ kar mij.”

3. Kadrek jadõr. Baibel eo ej kwalok bwe ro ilo congregation in Kristian eo me rekin karek, kar karreoik ir kin ‘Kajur eo Anij ej letoke.’ (1 Dri Korint 6:​9-​11) Ewi wãwen? Juõn wãwen rar bõk jibõñ ñõn bwijrõk jen air karek im ber ilo ien kamõnõnõ ko retarjen joñõn, kar ikijen air bõk jibõñ jen kajur eo Anij ej letoke ñõn kwalok jadõr. ‘Komin jab karek kin wain, ijo eor dõr, a komin obrõk kin karkar ko karkarin Anij.’ (Dri Epesõs 5:​18; Dri Galetia 5:​21-​23) Jisõs Kraist ear kalimur bwe ‘Jememuij i lõñ [enaj] lelok Kajur eo an ñõn ro otemjej rej kajitõk iben.’ Kin men in, wõnmanlok wõt im “kajitõk, im naj lewoj ñõn [yuk].”​—Luk 11:​9, 13.

Ro im rekõnan korijer ñõn Jeova ilo jime remaroñ kadrek jadõr ilo air riit im katak Baibel eo im keini air jar jen burueir. Jen am kõtlok bwe kwon ebwer, kwon bõk ñõn buruõm kalimur in jej lo ilo Nan eo an Anij:  ‘Eo ej jeor ñõn men ko an Anij, e naj marmir mour in drio. A jen jab mõk ilo kõmõn emõn: bwe ilo ien ekar je naj marmir elañe je jab bãrõk.’​—Dri Galetia 6:​8, 9.

4. Kwon kõmao iben ro remõn. “Kwon etetal iben ro dri meletlet, inem kwo naj meletlet; a eo ej kõmao iben ro dri bwebwe, e naj jorran kake.” (Jabõn Kennan Ko 13:20) Kwon jiroñ ro mõtõm kin bebe eo am ñõn kadriklok am irak arkool. Bõtab, Nan eo an Anij ej kakkil bwe ñe kwoj jolok am “irak wain, eep ko, karek ko,” jet ian ro mõtõm renaj “bwilõñ . . . im konono nae [yuk] kake.” (1 Piter 4:​3, 4) Kwon mõnõnõ in kabwijrõk am tel am iben ro rej kamõjnoik bebe eo am ñõn kadriklok am irak le jen joñõn.

5. Kõmõn joñõn am irak. “Komin jab ilo wãwen dri lõl in: a komin kejakilkil kom ilo kõkãle ami lolãtãt, bwe komin melejoñ ta ankil an Anij emõn im kabuñburuen im wãppen.” (Dri Rom 12:​2) Elañe kwoj kõtlok bwe nan in kakabilek ko ilo Baibel ren jibõñ yuk ñõn kõmõn joñõn am irak arkool im jab ro mõtõm ak “dri lõl in,” kwonaj lõñliñ kin juõn wãwen mour me Anij enaj buñburuen kake. Bõtab ewi wãwen am maroñ jela joñõn eo emõn ñõn am irak?

Elañe joñõn am irak arkool ej kautameik lolokjen eo am im kadriklok maroñ eo am ñõn lemnok, inem alikar bwe elap jen joñõn am kar irak. Kin men in, elañe kwoj kãlet ñõn irak, ej juõn menin meletlet ñõn am irak ñõn joñõn eo im kwojela bwe kwojjab karek. Kwon jab kõtlok bwe am makoko in kile abañ eo am en kadriklok am etale ilo mol joñõn am irak. Kwon kõmõn juõn joñõn emõn me ej kwalok am jadõr, im ejamin kõtlok bwe kwon oktõk im irak le jen joñõn.

 6. Katak ñõn ba jaab. “A en ami nan Aet, aet; Jab, jab.” (Matu 5:​37) Kwon katak ñõn ba jaab ilo juõn wãwen ejoij ñe juõn armij, eo ej likjõp in kwalok lolokjen, ej jibed yuk ñõn irak. “Ami konono, en ien otemjej ilo joij, im en emwij kejãtok e kin salt, bwe komin jela kijkan emõn ami uak armij otemjej.”​—Dri Kolosse 4:6.

7. Kwon bukot jibõñ. Kajitõk jibõñ iben ro mõtõm me remaroñ kabinlok bebe eo am ñõn kadriklok am irak im ñõn lewoj nan in rejañ ko jen Baibel eo. “Ruo remõnlok jen juõn; bwe ibeir emõn wõnan jerbal eo air. Bwe elañe re buñ, juõn e naj kejerkak eo juõn.” (Ekklisiastis 4:​9, 10; Jemes 5:​14, 16) Eindreinlok wõt, juõn rolul ilo Amerika me ej etali abañ ko kin arkool ear kakabilek im ba: “Emaroñ bin jet ien ñõn am kadriklok am irak. Kajitõk iben baamle eo am im ro mõtõm ñõn air jibõñ yuk tõbar mejenkajik eo am.”

8. Kwon lor wõt bebe eo am. “Komin dri kõmõnmõn nan eo, im jab dri roñjake wõt ro rej mõke mon ir. A eo ej ber im liñõre kien in anemkwoj eo e wãppen, im jab dri roñjake eo ej meloklok, a e dri kõmõn ej jerbale, armij eo e naj mõnõnõ ilo an kõmõn.”​—Jemes 1:​22, 25.

Jolok Am Ijol Arkool

Ejjab aolep ro im ej tarjen joñõn air irak rej erom juõn eo ekarekrek. Bõtab, kin an jet jino air kõmõn bwe en ikutkut im lap air irak, rar oktõk im ijol arkool. Kinke ijol arkool ej kõmõn bwe arkool en iroij ion enbwinir im lemnok eo air, inem emaroñ laplok an rein aikwij jibõñ jen air baj kate wõt ir im bõk jibõñ jen Baibel eo ñõn jolok air ijol arkool. Allen ej kememej im ba, “Ke iar kajeoñ in jolok aõ irak arkool, metõk eo ear walok ilo enbwiniõ ear lap otem lap. Eñin kar ien eo iar kile bwe ijellokin wõt aõ bõk jibõñ jen Baibel eo, iar bareinwõt aikwij bõk jibõñ jen taktõ ro.”

Elõñ ro rej ekarekrek rej aikwij kamarmir jen taktõ ro ñõn jibõñ ir tõrinae kõnan eo air  ekajur ñõn irak arkool le jen joñõn. * Jet rej aikwij dreloñ ilo aujpitõl ñõn kijenmij kin metõk ko relap rej walok ilo enbwinir ak ñõn bõk uno ko me rej kadriklok air ijol arkool im rej jibõñ ir ñõn jab irak ñõn jidrik. Nejin Anij, eo ej kõmõn menin bwilõñ ko, ear ba: “Ro re jab nañinmij re jab aikwij dru uno, a ro re nañinmij wõt.”​—Mark 2:​17.

Tokjen Am Lor Nan in Tel ko ilo Baibel

Nan in kakabilek ko remeletlet ilo Baibel eo kin arkool ej itok jen Anij eo emol, eo ekõnan men eo emõntata ñõn kij jab ñõn kiõ wõt ak ñõn indrio. Roñoul emen yiõ ko elikin an kar bwijrõk an irak, Allen ej kememej im ba: “Elukkun kar emõn ñõn jela bwe wãwen mour eo aõ ear maroñ oktõk, im bwe Jeova ear kõnan jibõñ iõ ñõn kajime men eo ebwir ilo mour eo aõ, im bwe ej . . .” Allen ej bwijrõk jidrik im kajeoñ drebij an jõñ kin an ememej aolep men ko rar walok ilo mour eo an. “Im, . . . ñõn jela bwe Jeova emelele, ej kea, im ej letok jibõñ ko iar aikwiji, men in ear lukkun emõn.”

Kin men in, elañe etarjen joñõn am irak, kwon jab mõkõj im ebwer im bõk lemnok eo bwe ejelok am kejatrikrik. Allen im elõñ ro jet rar iion ejja wãwen in wõt kwoj iione kiõ, rar maroñ kadriklok ak bwijrõk jen air irak arkool. Rein rejjab ajlok ñõn jidrik kin men in rar kõmõne, im enaj eindrein ibõm bareinwõt.

Meñe kwoj kãlet ñõn irak arkool ilo juõn joñõn emõn ak jolok am irak, kwon lor nan in rejañ in an Anij: “O elañe kwar eoroñ kien ko Aõ! Inem am ainemõn e naj kar einwõt juõn river, im am wãnik einwõt no ko in lometo.”​—Aiseia 48:18.

[Kamelele eo Itulal]

[Box im Pija ilo peij 8]

Arkool Ej Ke Iroij Iom?

Kwomaroñ kajitõkin yuk mõke:

• Elaplok ke aõ irak arkool jen kar mokta?

• Ikutkut ke aõ irak jen kar mokta?

• Ekajurlok ke drenin karek ko ij bõki?

• Ij ke kajerbal arkool ñõn jolok aõ lemnok kin inebata ko ak ko jen abañ ko aõ?

• Juõn mõta ak juõn uan baamle eo aõ

ear kwalok ke an inebata kin joñõn aõ irak?

• Aõ irak ear ke kõmõn an walok abañ ko ñõn iõ ilo mweo, ilo jikin jerbal, ak ñe ij itoitak?

• Ebin ke ñõn aõ jab irak arkool iomin juõn wik?

• Ij ke abnõnõ ñe ro jet rej kãlet ñõn air jab irak arkool?

• Ij noje ke joñõn aõ irak drenin karek jen ro jet?

Elañe uak eo am ej aet ñõn juõn ak elõñ ian kajitõk kein, inem emaroñ juõn menin aikwij ñõn am bõk buñten ne ko ñõn kadriklok ak bwijrõk am irak arkool.

[Box im Pija ilo peij 9]

Kõmõn Bebe ko Remeletlet kin Arkool

Mokta jen am irak arkool, kwon lemnok kin men kein:

• Ej ke juõn menin meletlet ñõn aõ irak arkool, ak in jab irak ñõn jidrik?

Nan in rejañ: Juõn eo ejjab maroñ kõmõn joñõn an irak ej aikwij jab irak ñõn jidrik.

• Ewi joñõn in irak?

Nan in rejañ: Kwon beek joñõn eo kwomaroñe mokta jen an arkool eo kautameik lolokjen eo am.

• Ñãt eo emõn ñõn aõ irak?

Nan in rejañ: Kwon jab irak ñe kwonaj kattõr wa ak bõk kwonam ilo makõtkit ko me rej aikwij am ekil, ilo makõtkit ko ikijen kabuñ, ñe kwoj bõk jet kain uno ko, im ejjab emõn ñe juõn kõra ej irak ñe ebõroro.

• Ia eo emõn ñõn aõ irak ie?

Nan in rejañ: Kwon irak ilo juõn jikin emõn; jab ilo ittino ñõn noj am irak; im jab iman armij ro me rej lõkatip kin drenin karek.

• Wõn ro emõn ñõn aõ irak ibeir?

Nan in rejañ: Kwon irak iben ro mõtõm ak ro uan baamle eo am me remaroñ jelet yuk ilo juõn wãwen emõn; im jab iben ro eor air abañ kin arkool.

[Box im Pija ilo peij 10]

Nan eo an Anij Ej Jibõñ Juõn Eo Ekin Ekarekrek

Supot, eo ej jokwe ilo Thailand, ear juõn eo ear lap an irak arkool. Ilo jinoin, ekin irak wõt in jota. Jidrik kin jidrik, ear jino an irak ilo jiboñ inem bareinwõt ilo raelip. Ekkã an kar irak ñõn kõmõn an karek. Bõtab, tokelik ear jino katak Baibel iben Dri Kennan ro an Jeova. Ke ear katak bwe Jeova Anij ej drike karek, Supot ear bwijrõk an irak arkool. Bõtab, elikin jet ien, ear bar jeblak ñõn mõnit ko an kin karek. Baamle eo an rar lukkun buromõj kin men in.

Bõtab, Supot ear yokwe wõt Jeova im ear kõnan korijer ñõn e ilo jime. Ro mõtõn Supot rar wõnmanlok wõt im jibõñ e im rejañ baamle eo an ñõn kalaplok ien air ber iben im jab bwijrõk jen air jibõñ e. Ilo ien eo, nan ko ralikar im mol ilo 1 Dri Korint 6:​10 bwe ‘dri karek ro rejamin jolit ailiñ in Anij’ rar jibõñ Supot ñõn kile joñõn an kauwatata wãwen eo ej ber ie. Ear kile bwe ej aikwij lukkun kate e ñõn an anjo ion abañ eo an kin arkool.

Ilo ien in, Supot ear beek ilo buruen bwe ejamin bar irak arkool. Ilo jemlokõn, ikijen kajur eo Anij ej letoke, tel eo jen Baibel eo, im jibõñ jen baamle eo an im congregation eo, ear kajurlok kõtan eo an Supot iben Jeova im ear anjo ion kõnan eo an ñõn irak arkool. Baamle eo an ear lukkun mõnõnõ ke ear baptais ñõn kalikar bwe emwij an wujleplok e mõke ñõn Anij. Supot ej kiõ lõñliñ kin juõn jimjera ebak iben Anij, juõn men me etto an kar kõnan kõmõne, im ej kajerbal ien ko an ñõn jibõñ ro jet bõk juõn kõtan emõn iben Anij.