Gamita ha Husto nga Paagi an De-alkohol nga Irimnon

HI Tony nga ginhisgotan ha siyahan nga artikulo, nagkaada unta maopay nga kinabuhi kon iya gin-atubang an iya problema ha pag-ininom. Kondi, tungod kay baga hin waray hiya inaabat nga pagbag-o bisan kon damu na an iya naiinom, nahunahuna niya nga diri hiya kontrolado hito. Kay ano nga sayop an iya panhunahuna?

An panhunahuna ni Tony apektado na han sobra nga pag-ininom. Nasantop man niya o waray, an utok nga amo an nag-uusisa han iya pisikal, mental, ngan emosyonal nga kahimtang diri na nagios hin husto kon naaapektohan ito hin sobra nga alkohol. Samtang mas damu an iya naiinom, mas nawawarayan ito kapasidad ha husto nga pag-usisa han iya sitwasyon.

An ikaduha nga hinungdan han sayop nga pag-usisa ha kalugaringon ni Tony amo an daku nga hingyap nga maipadayon an iya bisyo. Ha luyo nga bahin, ha tinikangan hi Allen nga ginhisgotan ha nauna nga mga artikulo, waray kumarawat nga may problema hiya. “Gintatago ko an akon problema ha pag-ininom,” hiya nagsiring, “ngan namimiling ako hin pasangil basi diri hunahunaon nga sobra na an akon pag-ininom. Usa la an akon tumong—an pagpadayon han akon pag-ininom.” Bisan kon nakikita han iba nga nagigin parainom na hira Tony ngan Allen, hira nga duha padayon nga naghuhunahuna nga normal la an ngatanan. Pero kinahanglan may buhaton hira basi makontrol an ira pag-ininom. Kondi, ano an ira sadang buhaton?

An Sadang Buhaton

Damu nga nag-undang ha sayop nga paggamit han nakakahubog nga irimnon an ginios uyon ha ginsiring ni Jesus: “Kon an imo too nga mata makakagpatigayon han imo paghipakdol kuhaa, ngan ipilak tikang ha imo; kay may pulos pa ha  imo nga an usa ka bahin nimo mawara, nga an imo bug-os nga lawas diri unta mahulog ngadto ha impyerno.”—Mateo 5:29.

Syempre, diri igin-aaghat ni Jesus an pagdaot han aton lawas. Lugod ha simboliko nga paagi, iya ginpapabug-atan nga sadang kita magin disidido ha ‘pagpilak’ han bisan ano nga makakadaot han aton relasyon ha Dios. Oo, bangin makurian kita hinduro ha pagbuhat hito. Kondi magpapanalipod ito ha aton tikang ha panhunahuna ngan sitwasyon nga mahimo magresulta nga magin parainom kita. Salit, kon may nagpahayag na hin kabaraka nga nagtitikaduro na an imo pag-ininom, paghimo hin mga paagi ha pagkontrol hito. * Kon matin-aw nga diri mo nakukontrol an pag-ininom, magin determinado ha pag-undang hito. Bisan kon bangin magresulta ito hin kasakitan, kondi sigurado nga mas masakit an pagkaada nadaot nga kinabuhi.

Bisan kon diri ka alkoholiko, may-ada ka ba tendensya ha pag-ininom hin sobra? Kon may-ada, ano nga praktikal nga mga paagi an sadang mo buhaton basi diri ka makontrol han nakakahubog nga irimnon?

Kon Diin Makakakuha hin Bulig

1. Magkaada pagtoo ha gahum han agsob ngan kinasingkasing nga pag-ampo. An Biblia nagsasagdon ha ngatanan nga naruruyag ha pagpalipay kan Jehova: “Ha ngatanan nga bagay tungod ha pag-ampo ngan pangamuyo upod an pagpasalamat ipahibaro niyo ha atubangan han Dios an iyo mga pinangangaro. Ngan an kamurayawan han Dios, nga labaw ha ngatanan nga hibabroan, magbabantay ha iyo mga kasingkasing ngan ha iyo mga hunahuna kan Kristo Jesus.” (Filipos 4:6, 7) Ano an mahimo iampo basi makarawat ito nga kamurayawan?

Tangkod nga karawata nga may-ada ka problema ha pag-ininom—problema nga ikaw an angay basulon. An pagsumat ha Dios han imo karuyag buhaton mahitungod hito mag-aaghat ha iya ha pagbendisyon han imo pangalimbasog ha pag-undang ngan paglikay hin dugang nga seryoso nga mga problema. “Hiya nga nagtatabon han iya mga pagtalapas diri mauswag; kondi bisan hin-o nga magsumat ngan bumaya hini makakakuha hin kalooy.” (Proberbios 28:13) Dugang pa, hi Jesus nagsiring nga mahimo ini iampo: “Diri mo kami pagdad-on ngadto ha panulay; kondi luwason mo kami ha karaotan.” (Mateo 6:13) Kondi, ano an sadang himoon basi an imo mga buhat magin uyon ha imo pag-ampo, ngan diin maaagian an baton ha imo mga pangamuyo?

2. Kuha hin kusog ha Pulong han Dios. “An pulong han Dios buhi, ngan maabtik, ngan . . . [nakakasabot] ha mga hunahuna ngan mga tinguha han kasingkasing.” (Hebreo 4:12) Damu nga parahubog hadto an nabuligan pinaagi han adlaw-adlaw nga pagbasa ngan pagpamalandong han mga teksto ha Biblia. “Mahimayaon an tawo nga diri naglalakat han sagdon han mga [magraot],” siring han salmista nga may kahadlok ha Dios, “kondi ha balaud ni Jehova aada an iya kalipay; Ngan adlaw ug gab-i hiya namamalandong ha iya balaud. . . . Ngan an ngatanan nga iya paghihimoon [mauswag].”—Salmo 1:1-3.

Hi Allen nga naaghat ha pag-undang ha pag-ininom tungod han iya pag-aram ha Biblia ha mga Saksi, nasiring, “Kombinsido ako nga kon diri ha Biblia ngan ha mga prinsipyo ha Biblia nga nakabulig ha akon ha pag-undang ha pag-ininom, patay na unta ako.”

3. Kultibara an pagpugong ha kalugaringon. An Biblia nasiring nga an mga parahubog hadto ha Kristiano nga kongregasyon nalimpyohan pinaagi han “Espiritu han aton Dios.” (1 Korinto 6:9-11) Paonan-o? Ha pagbulig ha ira nga makalikay ha paghubog ngan mga pagrayhak pinaagi ha pagkultibar han pagpugong ha kalugaringon, usa nga kalidad nga napapatubo ha bulig han baraan nga espiritu han Dios. “Diri kamo maghubog hin alaksiw, diin titikang an kasamokan, kondi mapuno kamo ha Espiritu.” (Efeso 5:18; Galasia 5:21-23) Hi Jesu-Kristo nagsaad nga an “Amay nga langitnon . . . mahatag han Espiritu Santo ha mga nangangaro ha iya.” Salit padayon nga ‘mangamuyo ngan ihahatag [ito] ha iyo.’—Lukas 11:9, 13.

Mahimo makultibar an pagpugong hadton naruruyag ha pagsingba kan Jehova ha paagi nga iya naruruyagan pinaagi ha pagbasa han Biblia, pag-aram hito, ngan agsob ngan kinasingkasing  nga pag-ampo. Imbes nga magturaw, karawata ini nga saad ha Pulong han Dios: “An magpugas ngadto ha Espiritu, tikang ha Espiritu mag-aani hin kinabuhi nga waray kataposan. Diri kita manluya ha pagbuhat han maopay; kay ha igo nga panahon mag-aani kita, kon diri kita manluya.”—Galasia 6:8, 9.

4. Pakig-upod ha mag-opay nga kasangkayan. “Lakat kaupod han mga tawo nga makinaadmanon, ngan ikaw makikinaadmanon; kondi an kaupod-upod han mga lurong mag-aantos tungod hini.” (Proberbios 13:20) Sumati an imo kasangkayan han imo determinasyon nga makontrol an imo pag-ininom. Kondi an Biblia nagpapahamangno nga kon umundang ka ha “paghubog hin alaksiw, mga aringasa nga maglaw-ay,” an imo iba nga kasangkayan ‘mahipapausa ngan magyayakan hin magraot mahitungod ha imo.’ (1 Pedro 4:3, 4) Magin disidido nga diri makig-upod ha mga tawo nga nagpapaluya han imo determinasyon.

5. Magkaada espisipiko nga mga limitasyon. “Diri kamo angay umuyon hini nga panahon: Kondi magbalhin kamo tungod ha pagbag-o ha iyo mga hunahuna, basi niyo kasayoran kon ano an maopay ngan karuruyagon ngan hingpit nga kaburut-on han Dios.” (Roma 12:2) Kon tutugotan mo an mga prinsipyo ha Biblia nga makabulig ha paghimo hin personal nga mga limitasyon imbes han imo kasangkayan o ini nga sistema, magpapahimulos ka han pagkinabuhi nga Iya nalilipayan. Kondi, paonan-o mo mahibabaroan kon ano an diri sobra nga kadamu han de-alkohol nga irimnon para ha imo?

Sobra an bisan ano nga kadamu han de-alkohol nga irimnon nga makakadaot han pagdesisyon ngan makakapaluya han abilidad ha paghunahuna. Salit kon magdesisyon ka ha pag-inom, diri maaramon an pagkaada diri espisipiko nga limitasyon nga basta la diri mahubog. Ayaw tuguti an paglirong han kamatuoran nga magpaluya han imo tangkod nga pag-usisa ha kalugaringon. Paghimo hin espisipiko ngan hirayo ha peligro nga limitasyon—limitasyon nga diri magtutugway ha imo ha sobra nga pag-ininom.

 6. Mahibaro ha pagsiring hin “diri.” “An imo pagyakan sugara hini: Oo, oo; diri, diri.” (Mateo 5:37) Salit mahibaro ha pagbaribad ha matinalahuron nga paagi bisan pa han pagpirit han usa nga diri maaram han kahimtang. “An iyo pulong kinahanglan nga may maada grasya, nga ginparasa hin asin, basi nga iyo hibaroan an pagbatonay han usa kag usa.”—Kolosas 4:6.

7. Mamiling hin bulig. Hangyoa an bulig han mapinairon nga kasangkayan nga makakaaghat han imo determinasyon ha pagkontrol ha pag-ininom ngan makakagtagana hin espirituwal nga bulig. “An duha maoroopay kay han usa, tungod kay hira may-ada maopay nga balos para han ira kabudlay. Kay kon hira mapukan, an usa magbabangon han iya kaupod.” (Eklesiastes 4:9, 10; Jakobo 5:14, 16) Ha pariho nga paagi an National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism ha Estados Unidos nagsasagdon: “Usahay makuri an paglimita ha pag-ininom. Pabulig ha imo pamilya ngan kasangkayan nga maabot an imo tumong.”

8. Magpabilin ha imo determinasyon. “Mahimo kamo nga mga magburuhat han pulong, ngan diri la mamarati, nga paglinimbungon ha iyo la ngahaw. Kondi an nagtan-aw ha hingpit nga balaud, an balaud han kaluwasan, ngan nagpapadayon hito, nga diri mamarati nga lilimuton kondi magburuhat nga nagbubuhat, ini nga tawo mabubulahan ha iya buhat.”—Jakobo 1:22, 25.

Pag-undang ha Pagkagiyan

Diri ngatanan nga nainom hin sobra nagigin parahubog. Kondi an pipira nagtitikang mag-ininom hin sobra—o hin mas agsob—nga nagigin giyan na hira hito. Tungod kay an pagkagiyan ha de-alkohol nga irimnon nag-uupod han pagdepende han lawas ngan han hunahuna ha usa nga makusog nga sangkap, bangin diri la determinasyon ngan espirituwal nga bulig an kinahanglan han sugad nga mga tawo basi makaundang. “Han nakada ako ha proseso ha pag-undang ha pag-ininom,” siring ni Allen, “haros diri ko mailob an epekto hito. Tungod hito nasantop ko nga kinahanglan ko an bulig han mga doktor labot la han espirituwal nga bulig nga akon nakakarawat.”

Damu nga parainom an nagkikinahanglan hin bulig han mga doktor basi makaundang ngan  makabaya ha pag-ininom nga supak ha kaburut-on han Dios. * An iba kinahanglan mahospital basi malamposan an grabe nga epekto ha pag-undang o basi kumarawat hin giya han mga doktor ha pag-iban han duro nga hingyap ha pag-ininom ngan basi mabuligan hira nga pirme makalikay hito. An Anak han Dios nga nagbubuhat hin mga milagro nagsiring: “An mga mag-opay waray kinahanglan han magtarambal, kondi an mga may-ada sakit.”—Markos 2:17.

Mga Kapulsanan ha Pagsunod han Instruksyon han Dios

An praktikal nga sagdon han Biblia may kalabotan ha de-alkohol nga irimnon nagtitikang ha matuod nga Dios nga naruruyag ha paghatag han gimaopayi ha aton—diri la para ha aton kalipayan yana kondi para han makakaopay ha aton tubtob ha waray kataposan. Paglabay hin bainte-kwatro ka tuig katapos maglampos hi Allen ha pag-undang ha pag-ininom, hiya nagsiring: “Makalilipay an paghibaro nga mahimo ako magbag-o, nga hi Jehova naruruyag ha pagbulig ha akon ha pagtadong han akon kinabuhi, ngan . . . ” Hi Allen inundang ngan ginpugngan an iya mga luha samtang iya nahihinumdoman an naglabay. “Ha paghibaro nga hi Jehova nakakasabot ngan napaid ngan nagtatagana han akon ginkikinahanglan nga bulig—makapabantad gud ito.”

Salit, kon parainom o giyan ka na ha de-alkohol nga irimnon, ayaw pagturaw o paghunahuna nga diri ka na makakagbag-o. Hi Allen ngan an damu pa nga iba, sugad an kahimtang ha imo hadto ngan hira nakahimo ha paglimita o pag-undang ha pag-ininom. Waray hira ginbasolan ngan waray ka liwat pagbabasolan.

Kon magdesisyon ka ha pag-inom ha kasadangan o diri gud pag-inom, sunda inin mahigugmaon nga mga pulong han Dios: “O nga ikaw namati unta han akon mga sugo! Dida hito an imo kamurayaw nasusugad hin usa nga salog, ngan an imo pagkamatadong nasusugad han mga balud ha dagat.”—Isaias 48:18.

[Mga footnote]

[Kahon/Retrato ha pahina 8]

 Kontrolado Ka Na ba han De-alkohol nga Irimnon?

Pakianhi an imo Kalugaringon:

• Mas damu ba yana an akon gin-iinom kay ha naglabay?

• Mas agsob ba an akon pag-ininom yana kay ha naglabay?

• Mas maisog na ba nga irimnon an akon gin-iinom yana?

• Nainom ba ako basi malamposan an stress o mangalimtan an mga problema?

• May-ada na ba ako sangkay o kapamilya nga nagpahayag hin kabaraka ha akon pag-ininom?

• Nagkaproblema na ba ako ha balay, trabaho, o pagbyahe tungod ha pag-ininom?

• Diri ko ba naiilob nga diri uminom ha sulod hin usa ka semana?

• Diri ba ako komportable kon may-ada diri nainom?

• Igintatago ko ba ha iba an kadamu han akon gin-iinom?

Kon oo an imo baton ha usa o ha pipira hini nga mga pakiana, bangin kinahanglan mo maghimo hin mga paagi ha pagkontrol han imo pag-inom.

[Kahon/Retrato ha pahina 9]

Paghimo hin Maaramon nga mga Desisyon May Kalabotan ha De-alkohol nga Irimnon

Antes uminom hin de-alkohol nga irimnon, tagda ini:

• Maopay ba para ha akon nga uminom hin de-alkohol nga irimnon, o kinahanglan ko likyan ito?

Rekomendasyon: An usa nga diri nakakakontrol ha pag-ininom sadang maglikay hito.

• Mationan-o kadamu an sadang ko imnon?

Rekomendasyon: Hibaroi an imo limitasyon antes madaot han de-alkohol nga irimnon an imo panhunahuna.

• San-o ako mainom?

Rekomendasyon: Diri sadang uminom antes magdrayb o makigbahin ha buruhaton nga nagkikinahanglan hin alerto nga hunahuna; antes hin relihiyoso nga buruhaton; kon burod; kon nagpapatambal ha doktor.

• Diin ako mainom?

Rekomendasyon: Ha desente nga lugar kaupod hadton may positibo nga impluwensya ha imo; diri ha sekreto basi maitago an pag-inom; diri ha atubangan han mga tawo nga an konsensya diri natugot hito.

• Hin-o an mahimo igkaupod ha pag-inom?

Rekomendasyon: Mga kasangkayan ngan kapamilya nga may positibo nga impluwensya; diri an mga parainom o parahubog.

[Kahon/Retrato ha pahina 10]

An Pulong han Dios Nakabulig ha Usa nga Parahubog

Hi Supot, nga taga-Thailand, parahubog. Ha tinikangan, ha gab-i la hiya nainom. Pero, hinay-hinay nga nagtikang hiya pag-ininom ha aga, katapos pati na ha udto. Agsob nga nainom hiya basi la mahubog. Nagtikang hiya mag-aram han Biblia kaupod han mga Saksi. Tungod kay hinbaroan niya nga diri nalilipay hi Jehova ha paghubog, inundang hiya hito. Kondi waray pag-iha, nag-ininom na liwat hiya, ngan nasubo gud an iya pamilya.

Kondi, hinigugma pa gihapon ni Supot hi Jehova ngan naruruyag ha pagsingba ha Iya ha husto nga paagi. An iya kasangkayan padayon nga nabulig ha iya ngan nag-aaghat ha iya pamilya nga tagan hiya hin dugang nga panahon ngan diri maghunahuna nga diri na gud hiya magbabag-o. Hito nga panahon, an prangka nga mga pulong ha 1 Korinto 6:10 nga an ‘mga parahubog diri makakapanunod ha ginhadian han Dios’ nakabulig ha iya nga masantop an pagkaseryoso han iya kahimtang. Nahunahuna niya nga kinahanglan niya mangalimbasog basi malamposan an iya problema.

Ha urhi, nagin determinado hi Supot nga umundang na gud ha pag-ininom. Inabot an panahon nga pinaagi han gahum han baraan nga espiritu han Dios, han giya han Iya Pulong, ngan han bulig han iya pamilya ngan kongregasyon, nagkaada hiya kusog ngan nalamposan an hingyap ha pag-ininom. Nalipay an iya pamilya han hiya nabawtismohan sugad nga simbolo han iya dedikasyon ha Dios. Yana, hi Supot may duok nga relasyon ha Dios sugad han iya pirme ginhihingyap, ngan ginagamit an iya panahon ha pagbulig ha iba nga makilala an Dios.