Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

¿Yatiyätati?

¿Yatiyätati?

¿Yatiyätati?

¿Roma markar nayrïr saräwipanx Apóstol Pablox kuna thaknäms saräna?

Pablox Italia markaruw mä barcot saratayna ukat Puteoli (jichhaxa Pozzuoli) sat markaruw purïna, uka markax golfo de Nápoles sat quta thiyanwa jikxatasi. Ukhatxa Vía Apia sat wali uñtʼat thaknämwa Roma markarux saräna sasaw Hechos 28:13-16 qillqatan qhanañchi.

Uka thakix Apio Claudio el Ciego sat censonak lurir jaqin lurayatätapatwa ukham sut apäna, jupaw 312 nayrïr pach maran uka thak lurayatayna. Anchoruxa 5 jan ukax 6 metronïnwa ukatxa basalto sat jachʼa qalanakat luratänwa. Tiempompix Roma markamp Brundisium (jichhax Brindisi satäxiwa) sat markamp mayachthapxarakïna, uka markax inti jalsu tuqinwa jikxatasïna, ukanwa barconakax saytʼapxirïna. Uka Brundisium sat markaxa Roma markatx 583 kilometronak aynach tuqir sarañankiwa. Ukat sapa 24 kilometronakaruw samartʼañ utanakax utjäna, ukanwa viajeronakax althaptʼasipxirïna ukat iktʼawayapxirïna, jan ukax yaqha caballonakats jan ukax yaqhanakats viajxapxarakirïna.

Amuyataxa, apóstol Pablox kayukiw sarpachäna. 212 kilometronak uka thaknäm viajkäna ukax Pontinas sat pantan umanak taypwa pasäna, romankir mä qillqir chachaxa, uka chiqax wali thujsa ukat chhichhillankhanakas waljapuniw utjäna sasaw qillqatayna. Ukat Mercado jan ukax Foro de Apio ukax jukʼamp alay tuqinkarakïnwa —Roma markat 70 kilometronak sarañankänwa — ukat Tres Tabernas satäkis uka qurpachasiñ utax Roma markatx 50 kilometronak sarañankarakïnwa. Uka pä chiqanakanwa Romankir cristiano jilat kullakanakax apóstol Pablor suyapxäna, ukat jupanakar uñjasasti Pablox “Diosaruw yuspagari, ukatsti wal kusisirakïna” sasaw Bibliax qhanañchi (Hechos 28:15).

¿Kuna kast tablillatsa Lucas 1:63 qillqatax parli?

Lucas librorjamaxa, kunapachatï Zacariasar kuna sutinïnis wawamax sasin jisktʼapxäna ukhaxa, “mä [“tablilla”, NM] mayisin ukaruw qillqant[äna]: ‘sutipax Juan satäniw’ sasa” (Lucas 1:63). Bibliat yatxatañatak mä libronxa, tablilla siski uka aruxa griego arurjamax “maderat lurat mä sillpʼa tablillar ceramp uchatänwa” sasaw qhanañchi. Tablillanakax mä ladot mayachthapitänwa ukat khuskakiñapatakix cerampiw sum lluchʼsupxirïna. Ukat ukaruw mä punzonamp qillqapxirïna, ukat mayamp uka pachpa tablillar qillqañatakix wasitampiw ceramp uchapxañaparakïna.

Reading and Writing in the Time of Jesus (La lectura y la escritura en tiempos de Jesús) sat libroxa akham sasaw qhanañchi: “Pompeya markan pirqanakar pintat pinturunakasa, Roma markax apnaqkäna uka walja chiqanakan kunayman esculturanak jikxatapkäna ukanakasa ukat Egiptot Adrianon pirqapkam allsuskäna uka [Gran Bretaña markat alay tuqinkiwa] chiqanakan kunayman jikxatapkän ukansa, tablillanak wal apnaqapxirïtapaw amuyasi”. Amuyataxa inas alakip luririnaka, marka apnaqirinaka ukat nayra patak maranakan jakasir yaqhip cristianonakas apnaqapxarakchïna.

[11 janan fotopa]

Vía Apia

[11 janan fotopa]

Mä yatiqirin tablillapa (patak maranakana)

[Fotojj khitin apsutasa]

Biblioteca Británica ukan autorizatawa