Wist u dit?

Welke weg volgde de apostel Paulus op zijn eerste reis naar Rome?

▪ In Handelingen 28:13-16 lezen we dat het schip waarop Paulus naar Italië voer, in Puteoli (het hedendaagse Pozzuoli) aan de Golf van Napels aanlegde. Vervolgens reisde hij naar Rome over de Via Appia, de hoofdweg naar de stad.

De Via Appia is genoemd naar Appius Claudius Caecus, de Romeinse staatsman die in 312 v.G.T. met de aanleg begon. Deze weg, die zo’n 5 tot 6 meter breed was en met grote blokken vulkanisch gesteente was geplaveid, liep vanuit Rome in zuidoostelijke richting en was uiteindelijk 583 kilometer lang. Hij verbond Rome met de haven van Brundisium (het hedendaagse Brindisi), de poort naar het Oosten. Reizigers onderbraken hun tocht op pleisterplaatsen — die zo’n 25 kilometer van elkaar lagen — om proviand in te slaan, te slapen of van paard of rijtuig te wisselen.

Paulus ging echter waarschijnlijk te voet. Het gedeelte van de Via Appia dat hij heeft afgelegd, was 212 kilometer lang. Een deel van dat traject liep door de Pontijnse moerassen, een drassig gebied naar aanleiding waarvan een Romeinse schrijver klaagde over de muggen en de stank. Net ten noorden van die moerassen lagen de Marktplaats van Appius, op ongeveer 65 kilometer van Rome, en de Drie Taveernen, een pleisterplaats die zo’n 50 kilometer van de stad lag. Bij die twee plaatsen wachtten christenen uit Rome Paulus op. Toen Paulus hen zag, „dankte hij God en schepte moed” (Handelingen 28:15).

Wat voor schrijftafeltje wordt in Lukas 1:63 bedoeld?

▪ In het evangelie van Lukas staat dat vrienden van Zacharias hem vroegen welke naam zijn pasgeboren zoon moest krijgen. Zacharias „vroeg om een schrijftafeltje en schreef: ’Johannes is zijn naam’” (Lukas 1:63). Volgens een wetenschappelijk werk duidt het hier met „schrijftafeltje” vertaalde Griekse woord op „een klein schrijftablet, meestal gemaakt van hout, dat met was bestreken was”. De oneffenheden in aaneensluitende plankjes werden bedekt met zachte bijenwas. Met een stift kon een schrijver aantekeningen op dit oppervlak maken. Het geschrevene kon daarna worden weggewist, waarna het weer gladgemaakte oppervlak opnieuw gebruikt kon worden.

In het boek Reading and Writing in the Time of Jesus wordt gezegd: „Schilderingen in Pompeji, sculpturen uit diverse delen van het Romeinse Rijk en opgegraven exemplaren die van heel wat vindplaatsen afkomstig zijn, van Egypte tot de Hadrianuswal [Noord-Engeland], tonen aan dat het gebruik van de tafeltjes wijdverbreid was.” Allerlei personen kunnen zulke schrijftafeltjes bij de hand gehad hebben: handelaars, overheidsfunctionarissen en misschien zelfs sommigen van de eerste-eeuwse christenen.

[Illustratie op blz. 11]

Via Appia

[Illustratie op blz. 11]

Wastafeltje van een schooljongen (2de eeuw G.T.)

[Verantwoording]

By permission of the British Library