Da li ste znali?

Kojim putem je apostol Pavle išao prilikom svog prvog putovanja u Rim?

▪ U Delima apostolskim 28:13-16 spominje se da je brod kojim je Pavle plovio do Italije prispeo u Puteole (današnji Pocuoli) u Napuljskom zalivu. Odatle je putovao za Rim Apijevim drumom, koji je bio glavni gradski put.

Apijev drum je dobio ime po Apiju Klaudiju Cekusu, rimskom državniku koji je počeo da ga gradi 312. pre n. e. Ovaj put, koji je bio širok oko pet do šest metara i popločan velikim blokovima od vulkanskih stena, na kraju se pružao 583 kilometra jugoistočno od Rima. Spajao je Rim s lučkim gradom Brundizijem (današnjim Brindizijem), koji je predstavljao kapiju prema Istoku. Putnici bi se tokom putovanja zaustavili na usputnim odmorištima — koja su međusobno bila udaljena oko 24 kilometra — kako bi kupili hranu, prespavali ili zamenili konje ili kola.

Međutim, Pavle je verovatno putovao pešice. Deo Apijevog druma koji je prešao bio je dugačak 212 kilometara. Jedan deo tog puta pružao se preko Pontinske močvare, područja na koje se jedan rimski pisac žalio zbog komaraca i neprijatnog mirisa. Severno od te močvare nalazio se Apijev trg — oko 70 kilometara od Rima — kao i Tri krčme, odmorište koje je bilo udaljeno oko 50 kilometara od grada. Na ovim odmorištima su hrišćani iz Rima čekali Pavla. Kada ih je video, „Pavle je zahvalio Bogu i ohrabrio se“ (Dela apostolska 28:15).

Kakva se vrsta pločica za pisanje pominje u Luki 1:63?

▪ U Lukinom jevanđelju se navodi da su Zahariju prijatelji pitali kako će se zvati njegov tek rođeni sin. Zaharija je „zatražio pločicu i napisao: ’Jovan mu je ime‘“ (Luka 1:63). Prema jednom delu, grčka reč koja je ovde prevedena sa „pločica“ odnosi se na „malu tablicu za pisanje, uglavnom od drveta, čija je površina presvučena voskom“. Drvene pločice su bile međusobno povezane a plitko udubljenje na njima premazano glatkim pčelinjim voskom. Na toj površini slova su se utiskivala pomoću pisaljke. Tekst se zatim mogao izbrisati a ponovo uglačana površina opet koristiti.

U knjizi Reading and Writing in the Time of Jesus se kaže: „Slike iz Pompeje, skulpture iz različitih delova Rimskog carstva i primerci samih pločica koji su iskopani na mnogim lokacijama od Egipta pa do Hadrijanovog zida [na severu Velike Britanije], pokazuju da su ove pločice imale široku primenu.“ Koristile su ih različite osobe — trgovci, državni službenici a možda čak i neki hrišćani iz prvog veka.

[Slika na 11. strani]

Apijev drum

[Slika na 11. strani]

Navoštena pločica koja je pripadala jednom učeniku, 2. vek n. e.

[Izvor]

By permission of the British Library