Kon Paonan-o Nagkinabuhi an Siyahan-Siglo nga mga Kristiano

Kon Diin Hira Naukoy

“Waray ako paglikay ha . . . panutdo ha iyo ha kadaygan, ngan tikang ha tagsa-tagsa nga balay.”—BUHAT 20:20.

HANDURAWA nga sinulod ka ha daku ngan madakmol nga ganghaan, ngan nakita mo an usa nga syudad ha siyahan nga siglo. Pariho ha damu nga syudad, nahimumutang ito ha bungtod. Ha igbaw nga bahin hito, makikita an magarbo ngan busag nga dagku nga balay. Damu hito an may pinader nga mga hardin nga sugad hin nagraranggat ha sirak han adlaw. Ini an lugar han mga riko. Ha ubos, makikita an mas damu nga balay nga iba-iba an kadagku ngan disenyo. Inin dagku, may pipira ka andana nga bato nga mga balay han aberids an kahimtang ha pinansyal nga mga negosyante ngan asyendero nahimumutang ha ligid han kongkreto nga kalsada. Ha ubos nga bahin han bungtod, nahimumutang an lugar han mga pobre. Inin waray pintar, gudti, ngan pariho hin kahon nga kabalayan naghuhuruot ha ligid hin haligot nga dalan o nagpupurundok ha palibot hin gutiay nga espasyo.

Samtang naglalakat ha haligot nga dalan, sigurado nga maiinteres ka ha tunog ngan hamot han palibot. Nagluluto an kababayin-an, salit naghaharamot an palibot. Mababatian mo an aringasa han mga hayop ngan han kabataan nga nagmumuruglay, ngan an kalalakin-an aadto ha ira maaringasa ngan mabaho nga trabahoan.

Para ha Kristiano nga pamilya, an ira balay amo an sentro han ira mga buruhaton. Dida nira ginhihimo an mga buruhaton ha kada adlaw, gintatagad an mga balaud han Dios, ngan ginbubuhat an pagsingba ha Iya.

Gudtiay nga Balay Pariho ha mga balay yana, nag-iiba an kadaku ngan klase han balay depende ha lokasyon ngan kahimtang ha pinansyal han pamilya. An gudti nga kabalayan (1) uusa la nga haligot ngan masirom nga espasyo nga amo na an lugar para ha buruhaton han pamilya. Damu hito an may bungbong nga hinimo ha bloke hin lapok nga ginpauga ha sirak. Samtang an iba, hinimo  tikang ha waray hamisa nga mga bato. Iton duha nga klase kasagaran nga bato an pundasyon.

An bungbong ha sulod han balay ginpalitada ngan an salog hinimo ha bloke hin mga bato salit kinahanglan mintinaron pirme. Ngan may-ada ito diri maminos usa nga guhang ha atop o ha bungbong basi makagawas an asó ha kusina. An importante la nga mga gamit an makikita ha sulod hito.

An atop nga hinimo ha bloke hin ginpatig-a nga lapok igintutungtong ha mga sanga, mga tangbo ngan mga rehas nga iginbutang ha kahoy nga mga biga nga ginsuportahan hin mga poste. Katapos ginpapalitada ito nga mga bloke basi an uran diri makaturo ha sulod. Ngan may hagdan ito ha gawas tipakadto ha atop.

Bisan pa hinin limitado nga espasyo, an kabalayan han mga Kristiano makaruruyag nga lugar tungod kay dida hito, bisan an pobre nga pamilya mahimo magin malipayon ngan riko ha espirituwal.

Balay han mga Aberids an Kahimtang ha Pinansyal An daku nga dos-andanas nga balay nga bato (2) han mga aberids an kahimtang ha pinansyal may usa nga kwarto para ha bisita. (Markos 14:13-16; Buhat 1:13, 14) Inin haluag nga kwarto ha ikaduha ka andana ginagamit ha mga katirok ngan kapyestahan. (Buhat 2:1-4) Ini nga kabalayan ngan bisan adton mas dagku nga balay (3) nga tinatag-iya han mga negosyante ngan mga asyendero hinimo ha bloke nga apog nga gin-asintar pinaagi hin ginpulbos nga apog. Mahamis an kongkreto nga salog ngan bungbong ha sulod, ngan pinintaran an gawas hito.

An ikaduha nga andana ngan an atop mahimo makadtoan pinaagi hin hagdan ha sulod han balay. An bug-os nga patag nga atop ginpalibotan hin barandilya basi waray mahulog ngan malikyan an aksidente. (Deuteronomio 22:8) Kon masirak an adlaw, an landong han payag ha atop mahayahay nga lugar ha pag-aram, pagpamalandong, pag-ampo, o pagpahuway.—Buhat 10:9.

Bisan kon mahimo umukoy dida hinin magrig-on nga balay an iba nga kapamilya, inin dagku nga balay nga may dagku nga kwarto may dugang nga espasyo nga mahimo magin sala, mga kwarto, ngan dagku nga kusina ngan karaonan.

Magarbo nga mga Balay An mga balay nga may Romano nga estilo (4) magkaiba-iba gud an kadaku, disenyo, ngan pagkatukod. An hagluag nga kwarto nakapalibot ha daku nga karaonan, an sentro han mga buruhaton han pamilya. An iba hito duha o tulo ka andana (5) o gin-adornohan hin mga hardin nga nakapader.

An magarbo nga mga balay may elegante nga mga gamit, an iba hito gindekorasyonan hin  marpil ngan bulawan. Kombinyente ini kay may mga karigoan ini ngan suplay hin tubig. An salog hini hinimo ha kahoy o de kolor nga marmol, an bungbong ginhaklapan hin kahoy nga sedro, may mga haringan ini basi matipigan an kapaso ha sulod, mga rehas ha bintana nga kasagaran hinimo ha kahoy sugad nga proteksyon, ngan kurtina basi diri makita an sulod. An magdakmol nga bungbong nga bato gintabasan basi mahimo nga bintana nga malilingkoran.—Buhat 20:9, 10.

Anoman an kadaku o disenyo han balay han mga Kristiano hadto, maabiabihon hira ngan diri nag-aalang ha pagpagamit han ira panag-iya. Salit, masayon ha nagbibyahe nga mga paramangno an pagpamiling hin mahigugmaon ngan maabiabihon nga pamilya nga mahuhuronan tubtob matapos an ira ministeryo hito nga syudad o bungto.—Mateo 10:11; Buhat 16:14, 15.

‘Balay Nira Simon Ngan Andres’ Hi Jesus mahigugmaon nga gin-abiabi ha ‘balay nira Simon ngan Andres.’ (Markos 1:29-31) An balay hini nga mga parapangisda bangin bahin hin kinutaan nga komunidad hin simple nga kabalayan nga (6) nagpupurundok ha palibot hin kongkreto nga espasyo.

Ha sugad nga kabalayan, an purtahan ngan bintana naatubang ha kongkreto nga espasyo nga agsob amo an sentro han buruhaton ha kada adlaw, upod na an pagluto, paghimo hin tinapay, paggiling hin lugas, pagturotarampo, ngan pangaon.

An usa ka andana nga mga balay ha Kapernaum gintukod gamit an waray hamisa nga dagku nga bato tikang ha bulkan. An hagdan ha gawas tikadto ha patag nga atop nga hinimo ha uga nga bloke hin lapok nga ginbawbaw ha mga tangbo ngan mga rehas nga igintaod ha biga. (Markos 2:1-5) An salog ginhamis ngan agsob may hanig nga ginlara.

An nagrurumbay nga kabalayan nahimumutang ha ligid han kadalanan ha baybayon han Dagat han Galilea. An Kapernaum maopay nga lugar ha parapangisda nga nadepende an panginabuhi ha dagat.

“Tikang ha Tagsa-tagsa nga Balay” Ha kabug-osan, an balay han mga Kristiano ha siyahan nga siglo magkalain-lain an disenyo—tikang ha waray dibisyon nga hinimo ha bloke nga lapok ngadto ha dagku, magarbo nga hinimo ha bato.

Ito nga mga balay diri la lugar basi ukyan han pamilya. Lugar liwat ito han ira espirituwal nga buruhaton ngan urosa nga pagsingba. Nagkakatirok hira ha pribado nga balay basi pag-adman an Kasuratan ngan pahimulsan an pakig-upod han igkasi-tumuroo. An ira hinbaroan dida, ira gin-aaplikar samtang ginbubuhat an pinakaimportante nga buruhaton, an pagsangyaw ngan pagtutdo “ha tagsa-tagsa nga balay” ha bug-os nga Roma.—Buhat 20:20.