Pashanyeni Icitetekelo Cabo

Alitwalilile Ukuba ne Cishinka na Lintu Aeshiwe

ILYO Yesu na batumwa bali mwi sunagoge lya mu Kapernahumu, Petro alelolekesha sana pa menso ya bantu Yesu alelandako. Petro akuliile muli uyu wine musumba; e mo alebomba incito yakwe iya kwipaya isabi muli Bemba wa Galili; e mwali ifibusa fyakwe ifingi, balupwa, na bo aleipaya nabo isabi. Ukwabula no kutwishika Petro alefwaisha ukuti aba mu musumba akulilemo bakutike kuli Yesu uwaishibishe ukusambilisha, no kuipakisha ukumfwa ifyo alesambilisha pa Bufumu bwa kwa Lesa nga filya fine ena aleipakisha. Lelo ici te cali no kucitika pali iyi nshita Yesu atandalile mu Kapernahumu.

Abengi balilekele ukukutika kuli Yesu. Bamo baleng’winta, balekaana ifyo alelanda. Lelo, ico Petro ashatemenwe sana, cintu abasambi ba kwa Yesu bamo bacitile. Ifinso fyabo tafyalemoneka ukuti bali ne nsansa abantu bakwata nga baishiba ifintu ifyacindama, e kutila nga baishiba icine. Balemoneka fye ukuti nabafulwa, tabatemenwe ifyo baleumfwa. Bambi basosele fye no kuti amashiwi Yesu alelanda yalyafishe. Balifumine mwi sunagoge pantu tabalefwaya ukumfwa na fimbi ifyo Yesu alelanda, kabili balekele fye no kumukonka.

Nangu fye ni Petro na batumwa bambi tabaumfwikishe umwalolele amashiwi Yesu alandile pali bulya bushiku. Ukwabula no kutwishika na o wine alishibe ukuti amashiwi Yesu alandile kuti yakalifya abaleumfwa nga ca kuti tababalondolwelele umo yalolele. Lelo, cinshi Petro ali no kucita? Uyu te muku wa kubalilapo Petro aeshiwe nga ca kuti ali ne cishinka kuli Shikulu wakwe, kabili te muku wa kulekeleshako. Natumfwe ifyo icitetekelo ca kwa Petro camwafwile ukushipikisha ubu bwesho no kutwalilila ukuba ne cishinka.

Ali ne Cishinka na Lintu Bambi Balekele Ukuba ne Cishinka

Ilingi line Petro alepapa ifyalecita Yesu, pantu libili libili Yesu alesosa no kucita ifintu ifyalepapusha abantu. Ubushiku bwafumineko fye, Yesu alilishishe abantu abengi nga nshi. Ici calengele ukuti bafwaye ukumucita imfumu. Lelo, ifyo acitile fyalengele abengi ukupapa. Alifumineko no kucincisha abasambi bakwe ukunina ubwato no kulola ku Kapernahumu. Ilyo abasambi baleya baleoba ubwato ubushiku, Yesu na kabili acitile icabapapwishe lintu aile ale-enda pali Bemba wa Galili ninshi pali na mabimbi. Ici calengele ukuti Petro asambilileko na cimbi icakoseshe icitetekelo cakwe. *

Ilyo bwacele, basangile ukuti yalya mabumba yalibakonkele. Yakonkele ululamba lwa bemba no kubatangilila. Lelo cimoneka kwati icalengele abantu bakonke ukwaile Yesu ni co balefwaya  ukuti abaliishe na kabili mu cipesha mano, te kutila balefwaya abasambilishe pali Lesa. Yesu alibakalipile pantu tabalefwaya ukusambilila pali Lesa, lelo balekonkako fye ifya kulya. Ili lyashi lyalitwalilile na lintu Yesu aingile mwi sunagoge lya mu Kapernahumu, umo asosele amashiwi ayapapwishe abantu ilyo alefwaya ukubasambilisha isambilisho ilya-afya lelo ilyacindama.

Yesu alefwaya ukuti balya bantu beshibe ukuti tali fye na maka ya kubapeela ifya kulya, lelo no kuti uwamutumine ni Lesa, kabili imfwa yakwe yali no kulenga abantu ukuba ne shuko lya kunonka umweo wa muyayaya. E ico, asosele icilangililo umo ailingenye kuli mana, umukate wafumine ku muulu mu nshiku sha kwa Mose. Ilyo bamo bapaashishe, abomfeshe icilangililo umo alondolwele ukuti abantu balingile ukulya umubili wakwe no kunwa umulopa wakwe pa kuti babe no mweo. Ilyo abantu baumfwile ifi, e lyo bacililemo ukung’winta. Bamo batile: “Aya mashiwi yena yayafya; nani uwingayomfwa?” Kabili abasambi ba kwa Yesu abengi balilekele ukumukonka. *—Yohane 6:48-60, 66.

Cinshi Petro ali no kucita? Na o wine afwile alipelenganishiwe ilyo aumfwile amashiwi Yesu asosele. Ali talaishiba ukuti pa kuti Yesu afikilishe ukufwaya kwa kwa Lesa, ali no kufwa. Lelo bushe na o ali no kuleka ukulakonka Yesu nga filya fyacitile balya basambi bashali ne cishinka? Awe iyo; kwali cimo icacindama icalengele ukuti Petro apusaneko na basambi bambi. Cinshi ico cine?

Yesu apilibukile ku batumwa bakwe no kubepusha ukuti: “Bushe na imwe mulefwaya ukuya?” (Yohane 6:67) Yesu alelanda ku batumwa 12, lelo Petro e wa-aswike, kabili ilingi line e fyo alecita. Cimoneka kwati Petro e wali umukalamba pali bonse. Nampo nga e wali umukalamba nelyo iyo, Petro e walelanda sana pali bonse; ilingi line taleshimunuka ukulanda ifili mu mutima. Uno muku ifyali mu mutima wakwe, ni aya mashiwi yasuma kabili ayacindama nga nshi ayatila: “Mwe Shikulu, ni kuli nani twingaya? Ni mwe muli na mashiwi ya mweo wa muyayaya.”—Yohane 6:68.

Bushe aya mashiwi tayamufikile pa mutima? Ukutetekela Yesu kwalengele ukuti Petro abe ne mibele iisuma nga nshi, ne yi mibele ni bucishinka. Petro alishibe ukuti takwali umbi uwingapususha abantu kano fye Yesu no kuti amashiwi alesosa, e kutila ifyo alesambilisha pa Bufumu bwa kwa Lesa, e fipususha abantunse. Petro alishibe ukuti nangu cingati kwali fimo ifyo alefilwa ukumfwikisha, takwali kumbi uko ali no kuya uko engasanga amapaalo ya kwa Lesa no mweo wa muyayaya.

Bushe na imwe e fyo mumfwa? Ku ca bulanda, abengi muli cino calo batila balitemwa Yesu lelo balafilwa ukutwalilila ukuba ne cishinka kuli ena. Nga cine cine twaliba ne cishinka kuli Kristu, ninshi tufwile ukulamona ifyo alesambilisha nga filya fine Petro alefimona. Tufwile ukufisambilila, ukwishiba umo fyalola, no kulafikonka mu mikalile yesu nangu ni lintu fipusene ne fyo tule-enekela nangu ifyo twatemwa.  Nga ca kuti tuli ne cishinka, e lyo fye twingakwata umweo wa muyayaya ulya Yesu afwaya ukuti tukakwate.

Ali ne Cishinka na Lintu Bamulungike

Tapakokwele sana ukutula pali ilya nshita Yesu na basambi bali ne fya kucita ifingi, Yesu aile na batumwa na basambi bakwe bamo pa lwendo ulutali ukulola ku kapinda ka ku kuso. Limo limo pa muulu wa lupili lwa Hermone, apalekupwa ne mfula yabuuta, palemoneka nga muli pali Bemba wa Galili. Ulu lupili lwabelele ku kapinda ka ku kuso aka Calo ca Bulayo. Panono panono, ulupili lwatendeke ukumoneka ulutali sana ilyo ili bumba lyaleya lilepalamina. Ibumba lyaile lilekonka impanga yalundumana ukulola mu mishi yaba mu Kaisarea Filipi. * Ilyo bali muli iyi mpanga yayemba, ninshi ne ncende iikalamba iyabela ku kapinda ka ku kulyo aka Calo ca Bulayo ilemoneka, e lyo Yesu aipwishe abatumwa na basambi bakwe icipusho icacindama.

Yesu alefwaya ukwishiba ifyo basambi bakwe baletontonkanya ilyo aipwishe ukuti: “Bushe amabumba yatila nine ani?” Kuti twaelenganya ne fyo Petro alelolesha mu menso ya kwa Yesu no kumona ukuti Shikulu wakwe ali wa cikuuku kabili uwa maka, no kuti aleiluka ifyo baletontonkanya. Yesu alefwaya ukwishiba ifyo abantu abalekutika kuli ena baletontonkanya ilyo balemona ifyo alecita no kukutika ku fyo alelanda. Abasambi ba kwa Yesu balyaswike icipusho, balandile ifyo abantu abengi baletontonkanya pali Yesu. Lelo, fyonse ifyo abantu baletontonkanya tafyali fya cine. Lelo Yesu alefwaya ukwishiba ne fyaletontonkanya ifibusa fyakwe. Bushe nabo balilubile? E ico, Yesu abepwishe ukuti: “Nga imwe mutila nine ani?”—Luka 9:18-22.

No yu wine muku, Petro e wa-aswike. Alilandile ukwabula ukutwishika ifyo abengi pa basambi ba kwa Yesu baletontonkanya. Atile: “Ni mwe Kristu, Umwana wa kwa Lesa wa mweo.” Kuti twaelenganya ne fyo Yesu atemenwe ilyo aletasha Petro. Amucinkwileko ukuti Yehova Lesa e walengele ukuti abali ne citetekelo beshibe ici icine cacindama, te muntu iyo. Yehova alengele Petro ukwishiba icine cacindamisha ico ashasokolwele pali ilya nshita, ica kuti Yesu e wali Mesia walaiwe nelyo Kristu!—Mateo 16:16, 17.

Uyu Kristu e o ukusesema kwalandilepo ukuti e libwe ilyo bakakuula bali no kukaana. (Amalumbo 118:22; Luka 20:17) Yesu aletontonkanya pali uku kusesema ilyo asokolwele ukuti Yehova ali no kukuula icilonganino pali ili line libwe ilyo Petro aishibe. * Lyena apeele Petro imilimo yacindama sana mu cilonganino. Tatile Petro ali no kuba umukalamba pa batumwa, nge fyo bamo batontonkanya, lelo amupeele fye imilimo. Amupeele “amakii ya bufumu.” (Mateo  16:19) Petro e wali no kulenga amabumba yatatu aya bantu ukuba ne subilo lwa kwingila mu Bufumu bwa kwa Lesa. Ibumba lya kubalilapo, baYuda, ilya bubili bena Samaria, e lyo ilyalenga butatu Bena Fyalo, nelyo abashali abaYuda.

Pa numa, Yesu asosele ukuti abo bakapeela ifingi bakafwaya ne fingi kuli bena, kabili ifyalecitikila Petro fyalangile ukuti aya mashiwi ya cine. (Luka 12:48) Yesu alitwalilile ukusokolola icine cacindama pali Mesia, ukubikako fye ne fyo ali no kucula no kufwa mu Yerusalemu. Petro tatemenwe ilyo aumfwile ifi. Asendele Yesu pa mbali no kumukalipila. Atile: “Muyumfwileko uluse mwe Shikulu; ico tacakamucitikile nakalya.”—Mateo 16:21, 22.

Petro alemona kwati ifyo aletontonkanya fyali fye bwino. E ico, afwile alipapile sana pa fyo Yesu amwaswike. Yesu alipilibwike no kulolesha abasambi bambi, abo nalimo baletontonkanya nga Petro, kabili atile: “Kabiye ku numa yandi, we Satana we! Kuti waleka nalufyanya, pantu tautontonkanya ifya kwa Lesa, kano ifya bantu.” (Mateo 16:23; Marko 8:32, 33) Muli aya mashiwi Yesu asosele mwaliba isambililo ilisuma sana ilyo ifwe bonse twingasambililako. Ili sambililo lya kuti calyanguka sana ukutontonkanya ifya bantu ukucila ukulatontonkanya ifya kwa Lesa. Nga tuletontonkanya ifya bantu, na lintu fwe bene tulefwaya ukwafwa bambi, kuti twaleka Satana atendeka ukutubomfya ukwabula no kuti ifwe twishibe. Bushe Petro acitile shani pa fyo Yesu amwaswike?

Alishibe ukuti Yesu taloseshe mu kuti Petro wine e Satana Kaseebanya. Na kuba, ifyo asosele kuli Petro te fyo asosele kuli Satana. Kuli Satana atile: “Fuma apa”; lelo kuli Petro atile: “Kabiye ku numa yandi.” (Mateo 4:10) Yesu takeene uyu mutumwa uo amwenemo ifisuma ifingi, lelo amulungike fye pantu tatontonkenye bwino pa fyo Yesu asosele. Twamona ukuti Petro talingile ukulatangilila Shikulu wakwe lelo alingile ukulaba ku numa yakwe, e kutila alingile ukulamutungilila.

Bushe Petro alifulilwe nelyo ukupaasha ifyo bamwebele? Awe; Ali-icefeshe no kukonka ifyo bamufundile. No uyu wine muku, Petro ali ne cishinka kuli Yesu. Kulaba inshita ilyo abasambi ba kwa Kristu bonse bakabila ukubalungika. Nga twaicefya ilyo bamo batufunda no kukonka ifyo batweba, e lyo fye tukapalama kuli Yesu Kristu na kuli Wishi, Yehova Lesa.—Amapinda 4:13.

Balimulambwile Pali Bucishinka Bwakwe

Tapakokwele Yesu alilandile amashiwi na yambi ayapapwishe abasambi bakwe. Atile: “Ndemweba icine cine nati, kuli bamo pa beminine pano abashakafwe nakalya mpaka bakamone Umwana wa muntu aleisa mu bufumu bwakwe.” (Mateo 16:28) Ukwabula no kutwishika Petro alefwaisha ukwishiba umwalolele aya mashiwi. Bushe ni mwi Yesu aloseshe? Nalimo Petro alelanguluka ukuti filya e lyo bamulungike fye, ena tali no kukwata ishuko lya musango yo.

Lelo ilyo papitile fye nalimo umulungu umo, Yesu asendele Yakobo, Yohane, na Petro pa “lupili ulutali,” nalimo pa lupili lwa Hermone ulwali fye mupepi. Cimoneka kwati bwali bushiku pantu aba batatu baleshipula. Lelo ilyo Yesu apepele, kwali icacitike icalengele ukuti no tulo bakwete tusalangane.—Mateo 17:1; Luka 9:28, 29, 32.

Yesu atampile ukwaluka ninshi nabo balemonako. Icinso cakwe catampile ukubeeka mpaka cabeekesha kwati kasuba. Ifya kufwala fyakwe na fyo fyalebengeshima. Lyena kwamoneke abantu babili abali pamo na Yesu, Mose na Eliya. Balelanda “pa kufumapo kwakwe uko ali no kufikilisha mu Yerusalemu,” bafwile balelanda pa mfwa yakwe no kubuuka kwakwe. Calimoneke fye ukuti Petro alilubile ilyo alekaana ukuti Yesu tali na kupita mu bucushi bwa musango yu!—Luka 9:30, 31.

Ilyo Mose na Eliya balepaatukana na Yesu, Petro atontonkenye ukuti alingile ukucitapo cimo. E ico, asosele ukuti: “Mwe Kasambilisha, kuti cawama nga twaikala pano pene. E ico natupangepo insakwe shitatu, imo iyenu, imbi iya kwa Mose e lyo na imbi ya kwa Eliya.” Kwena aba bantu abaleimininako ababomfi ba kwa Yehova babili abafwile kale sana, tabalekabila insakwe. Petro taishibe ifyo alelandapo. Bushe te kuti mutemwe umuntu wa musango uyu, uwali uwacincila kabili uwa cikuuku?—Luka 9:33.

 Petro, Yakobo, na Yohane balipokelele icilambu na cimbi bulya bwine bushiku. Ikumbi lyalipangike no kubafimbilikisha ilyo bali pali lulya lupili. Lyena mwafumine ishiwi lya kwa Yehova Lesa ilyatile: “Uyu e Mwana wandi, uo nasala. Muumfweni.” Awe e fyo ne cimonwa capwile, kabili bashele fye na Yesu.—Luka 9:34-36.

Ala mwandini cilya cimonwa cali bupe ubusuma nga nshi kuli Petro na kuli ifwe bene! Ilyo papitile imyaka iingi, Petro alembele pe shuko akwete bulya bushiku ilya kuba pa ‘bamwene ubukata’ Yesu akakwata ilyo akaba Imfumu iya bukata mu muulu. Cilya cimonwa calengele bashininkishe ukuti amasesemo ayengi ayaba mu Cebo ca kwa Lesa yakafikilishiwa kabili calikoseshe ne citetekelo ca kwa Petro ica kuti ali no kushipikisha amesho ali no kupitamo. (2 Petro 1:16-19) Ici cimonwa kuti cakosha ne citetekelo cesu nga ca kuti twacita nga filya Petro acitile, e kutila ukuba aba cishinka kuli Shikulwifwe uo Yehova asala ukulatutungulula, ukulasambilila kuli ena, ukulamumfwila nga atulungika nangu ukutusalapula, no kuba abaicefya ilyo tulemukonka cila bushiku.

[Amafutunoti]

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 28]

 Bushe Icilibwe Nani?

“Ndekweba nati, Ni we Petro, kabili pali ici cilibwe e po nkakuula icilonganino candi.” (Mateo 16:18) Abantu abengi batila aya mashiwi Yesu aebele umutumwa wakwe Petro yapilibula ukuti pali Petro e po icilonganino ca Bena Kristu cali no kukuulwa. Icalici lya Katolika lisambilisha ukuti Yesu asalile Petro ukuba umukalamba pa batumwa bambi, e kutila amusontele ukuba papa wa kubalilapo. E ico, mwi calici lyaba mu Roma ilya Saint Peter, aya mashiwi Yesu alandile baliyalemba mu ciLatini mu filembo ifikulu sana ifingacila umuntu ubutali.

Bushe Yesu aloseshe mu kuti Petro e wali icilibwe apo ali no kukuula icilonganino? Awe. Natulande pa fishinka fitatu ifilangilila ici. Ica kubalilapo ca kuti, ilyo Yesu alandile aya mashiwi, na batumwa bambi e po bali, kabili tabaletontonkanya ukuti Yesu aleti Petro e wali icilibwe apo ali no kukuula icilonganino. Nga ca kuti Yesu e wasalile Petro ukuba umukalamba pa menso ya batumwa bonse, mulandu nshi balekansanina pa wali no kuba umukalamba? (Marko 9:33-35; Luka 22:24-26) Icalenga bubili ca kuti, pa numa, umutumwa Paulo alangilile ukuti icilibwe ni Yesu Kristu, te Petro iyo. (1 Abena Korinti 3:11; 10:4) Icalenga butatu ca kuti, ilyo papitile imyaka iingi, ifyo Petro umwine alembele fyalangile ukuti taletontonkanyapo ukuti e wali icilibwe. Lelo alembele ukuti Yesu e o bakasesema basobele ukuti e “libwe lya pa koona ilya kukuulapo” ilyo Lesa umwine asalile.—1 Petro 2:4-8.

[Icikope pe bula 24, 25]

Petro alitwalilile ukuba ne cishinka na lintu bamulungike

[Icikope pe bula 26]

Ukuba ne cishinka kwalengele Petro akwate ishuko lya kumona icimonwa