Monisa nde Nge Kele Longoki ya Kyeleka ya Kristu

“Konso nti ya mbote ke butaka bambuma ya mbote, kansi konso nti ya mbi ke butaka bambuma ya mbi.”​—MAT. 7:17.

1, 2. Inki mutindu balongoki ya kyeleka ya Kristu meswaswana ti balongoki ya luvunu, mingimingi na nsungi yai ya ntangu ya nsuka?

YEZU kutubaka nde bantu yina ketubaka na luvunu yonso nde bo kesadilaka yandi taswaswana ti balongoki na yandi ya kyeleka na bambuma na bo​—malongi mpi bikalulu na bo. (Mat. 7:15-17, 20) Ya kyeleka, mambu yina bantu kekotisaka na mabanza mpi na ntima na bo kevandaka na bupusi ya ngolo na luzingu na bo. (Mat. 15:18, 19) Bantu yina kewaka malongi ya luvunu kebutaka “bambuma ya mbi,” kansi bantu yina bo kelongaka bo kyeleka ya kimpeve kebutaka “bambuma ya mbote.”

² Mitindu zole ya bambuma mekumaka kumonana pwelele na nsungi yai ya ntangu ya nsuka. (Tanga Daniele 12:3, 10.) Bakristu ya luvunu kevandaka na mutindu ya mbi ya kumona Nzambi mpi mbala mingi mutindu ya luvunu ya kukangama na Nzambi, kansi bantu yina kele ti mayele ya kimpeve kesambilaka Nzambi “na mpeve mpi na kyeleka.” (Yoa. 4:24, NW; 2 Tim. 3:1-5) Bo kesalaka ngolo na kumonisa bikalulu ya mefwanana ti ya Kristu. Kansi, inki beto lenda tuba sambu na konso muntu na kati na beto? Ntangu nge ketadila bidimbu tanu ya kuzabila Bakristu ya kyeleka, kudiyufula nde: ‘Keti bikalulu mpi malongi na mono kewakanaka mbote-mbote ti Ndinga ya Nzambi? Keti mono kekumisaka kyeleka kitoko na meso ya bantu yina kesosaka yo?’

Zinga na Kuwakana ti Ndinga ya Nzambi

3. Inki kesepedisaka Yehowa, mpi yo ketadilaka inki sambu na Bakristu ya kyeleka?

³ Yezu kutubaka nde: “Bantu yina ke bingaka mono nde: ‘Mfumu, Mfumu’, bo yonso ve ta kota na Kimfumu ya Nzambi, kansi bantu yina ke salaka luzolo ya Tata na mono yina kele na zulu, bo kaka bantu ta kota na Kimfumu ya Nzambi.” (Mat. 7:21) Ya kyeleka, kima kesepedisaka Yehowa kele ve kutuba kaka nde nge kele Mukristu kansi kusala mambu yina Bakristu fwete sala. Sambu na balongoki ya kyeleka ya Kristu, dyambu yai ketadilaka luzingu na bo ya mvimba, tanga mpi mutindu na bo ya kutadila mbongo, kisalu ya kinsuni, bansaka ya kulutisila ntangu, binkulu mpi bafeti ya nsi-ntoto, mpi makwela ti mambu yankaka ya bo kesalaka ti bantu. Kansi, Bakristu ya luvunu kendimaka mabanza mpi mutindu ya kusala mambu ya nsi-ntoto, yina mekumaka mbi mingi na nsungi yai ya bilumbu ya nsuka.​—Nk. 92:8.

4, 5. Inki mutindu beto lenda sadila bangogo ya Yehowa ya kele na Malashi 3:18 na luzingu na beto?

⁴ Na kuwakana ti mambu ya beto mekatuka kutubila, profete Malashi kusonikaka nde: “Bantu na mono ta mona diaka diswaswanu na [kati ya, NW] bantu ya mbi ti bantu ya mbote, bantu yina ke sadilaka mono ti bayina ke sadilaka mono ve.” (Mal. 3:18) Ntangu nge keyindulula bangogo yai, kudiyula nde: ‘Keti mono kele bonso bantu ya nsi-ntoto, to keti mono kele ya kuswaswana? Keti ntangu yonso mono kesosaka kufwanana ti banduku ya kinsuni, yo vanda na nzo-nkanda to na kisalu, to keti mono kekangamaka kaka na minsiku ya Biblia, ata nkutu kuta kimbangi kana mpila kele?’ (Tanga 1 Piere 3:16.) Ya kyeleka, beto kezolaka ve kudimonisa bantu ya lunungu, kansi beto fwete swaswana ti bantu yina kezolaka ve Yehowa mpi kesadilaka yandi ve.

⁵ Kana nge mona mfunu ya kutomisa bikalulu na nge, sambu na nki ve kusamba sambu na dyambu yango mpi kusosa ngolo ya kimpeve na nzila ya kulonguka ya Biblia, kisambu, mpi kuvukana na balukutakanu mbala na mbala? Kana nge kesadila mingi Ndinga ya Nzambi, nge tabutaka “bambuma ya mbote” mingi, yika mpi “mbuma ya bikobo yina ketubaka na meso ya bantu yonso sambu na zina” ya Nzambi.​—Baeb. 13:15, NW.

 Kotila Kimfumu ya Nzambi

6, 7. Na yina metala nsangu ya Kimfumu, inki luswaswanu beto lenda mona na kati ya Bakristu ya kyeleka mpi ya luvunu?

⁶ Yezu kutubaka nde: “Mono fweti zabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na babwala ya nkaka mpi, sambu yina kele kisina ya mambu ya Nzambi tindilaka mono.” (Luka 4:43) Sambu na nki Yezu kuponaka Kimfumu ya Nzambi bonso ntu-dyambu ya kisalu na yandi ya kusamuna? Yandi zabaka nde yandi mosi, Ntotila ya Kimfumu yango, kumosi ti bampangi na yandi ya mebutukaka na mpeve yina tafutumuka, tasukisa kisina ya bampasi ya bantu​—disumu mpi Dyabulu. (Roma 5:12; Kus. 20:10) Yo yina, yandi pesaka balongoki na yandi ntuma ya kusamuna Kimfumu yina tii na nsuka ya ngidika ya bima ya ntangu yai. (Mat. 24:14) Bantu yina ketubaka kaka na munoko nde bo kele balongoki ya Kristu kesalaka ve kisalu yai​—ya kyeleka, bo lenda sala yo ve. Sambu na inki? Sambu na bikuma tatu: Ya ntete, bo lenda longa ve mambu yina bo kebakisa ve. Ya zole, mingi na kati na bo kekondaka kudikulumusa mpi kikesa sambu na kununga maseka mpi kimbeni yina kuzabisa bamfinangani na bo nsangu ya Kimfumu kebasisaka. (Mat. 24:9; 1 Pie. 2:23) Mpi ya tatu, Bakristu ya luvunu kele ve ti mpeve ya Nzambi.​—Yoa. 14:16, 17.

⁷ Kansi, balongoki ya kyeleka ya Kristu kebakisaka ntendula ya Kimfumu ya Nzambi mpi mambu yina yo tasala. Dyaka, bo ketulaka mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete na luzingu na bo, na kulongaka yo na ntoto ya mvimba, ti lusadisu ya mpeve ya Yehowa. (Zak. 4:6) Keti nge kesalaka kisalu yai mbala na mbala? Keti nge kesosaka kutomisa mutindu na nge ya kusamuna Kimfumu, ziku na kulutisaka ntangu mingi na kisalu ya kusamuna to na kusalaka yo mbote-mbote? Bantu yankaka mesosaka na kutomisa kisalu na bo ya kusamuna na kusadilaka mbote-mbote Biblia. Ntumwa Polo, yina vandaka ti kikalulu ya kuyindula ti bantu na nzila ya Masonuku, kusonikaka nde: “Nsangu ya Nzambi kele ya moyo” mpi ya ngolo.​—Baeb. 4:12; Bis. 17:2, 3.

8, 9. (a) Inki baeksperiansi kemonisa mfunu ya kusadila Biblia na kisalu ya kusamuna? (b) Inki mutindu beto lenda kuma kusadila mingi Ndinga ya Nzambi?

⁸ Ntangu yandi vandaka kusamuna nzo na nzo, mpangi mosi kutangilaka muntu mosi ya Katolika Daniele 2:44 mpi kutendulaka mutindu Kimfumu ya Nzambi tanata ngemba mpi lutaninu ya kyeleka. Muntu yango kuvutulaka nde: “Mono mesepela mpenza mutindu nge mekangula Biblia mpi memonisa mono mambu yina masonuku ketuba, na kisika ya kuzabisa mono yo kaka na munoko.” Ntangu mpangi mosi ya bakala kutangilaka nkento mosi ya dibundu ya Ortodokse ya Greke verse mosi, nkento yango kuyulaka bangyufula mingi ya mbote. Na mbandu yai mpi, mpangi yai ya bakala ti nkento na yandi, kupesaka bamvutu na nsadisa ya Biblia. Na nima, nkento yango kutubaka nde: “Keti beno kezaba sambu na nki mono vandaka ti luzolo ya kusolula ti beno? Beno kwisaka na nzo na mono ti Biblia, mpi beno tangaka mambu ya kele na kati na yo.”

⁹ Yo kele kyeleka nde mikanda na beto kele mfunu mingi mpi beto fwete kabula yo na kisalu ya bilanga. Kansi, Biblia kele mukanda na beto ya ntetentete. Yo yina ata nge kevandaka ve na kikalulu ya kusadila Biblia mbala na mbala na kisalu ya kusamuna, sambu na nki ve kubaka lukanu ya kusadila yo mbala na mbala? Mbala yankaka nge lenda pona mwa baverse ya mfunu yina ketendulaka Kimfumu ya Nzambi mpi mutindu yo tayidika mambu ya sikisiki yina keyangisaka bantu ya teritware na beno. Na nima kudibongisa na kutanga yo na ntangu nge kesamuna nzo na nzo.

Mona Lukumu na Kunata Zina ya Nzambi

10, 11. Na yina metala kusadila zina ya Nzambi, inki luswaswanu kele na kati ya Yezu mpi bantu mingi yina ketubaka nde bo kelandaka yandi?

¹⁰ “‘Beno kele bambangi na mono,’ kele ndinga ya Yehowa, ‘mpi mono kele Nzambi.’” (Yez. 43:12, NW) Yezu Kristu, Mbangi ya Yehowa ya kuluta nene, vandaka kumona nde kunata zina ya Nzambi mpi kuzabisa yo na bantu kele lukumu. (Tanga Kubasika 3:15; Yoane 17:6; Baebreo 2:12.) Ya kyeleka, sambu Yezu kusamunaka zina ya Tata na yandi, bo bingaka yandi nde “Mbangi ya Kwikama.”​—Kus. 1:5, NW; Mat. 6:9.

¹¹ Kansi, bantu mingi yina ketubaka nde bo kele mimonisi ya Nzambi mpi ya Mwana na yandi memonisaka nkadilu ya nsoni na yina metala zina ya Nzambi, nkutu bo mekatulaka yo na bambalula na bo ya Biblia. Na kumonisaka mabanza ya mutindu mosi, ntuma mosi ya mpa ya bo  pesaka na baepiskopo ya Katolika vandaka kutuba nde, na ntangu ya lusambu “bo fwete sadila ve to kubinga ve zina ya Nzambi na ntangu yo kele na bisono iya ya Kiebreo YHWH.” * Ngindu ya mutindu yai kele mbi mpenza!

12. Inki mutindu bansadi ya Yehowa kuzabanaka mingi mpenza na zina na yandi na mvu 1931?

¹² Na kulandaka mbandu ya Kristu mpi ya ‘batemwe mingi’ kibeni yina kuzingaka na ntwala na yandi, Bakristu ya kyeleka kemonaka nde yo kele lukumu na kusadila zina ya Nzambi. (Baeb. 12:1) Ya kyeleka, na mvu 1931, bansadi ya Nzambi kuzabanaka mingi mpenza na zina ya Yehowa ntangu bo ndimaka zina ya Bambangi ya Yehowa. (Tanga Yezaya 43:10-12.) Yo yina, na ntendula mosi ya sipesiali mpenza, balongoki ya kyeleka ya Kristu kukumaka “bantu” yina mebingama na zina ya Nzambi.​—Bis. 15:14, 17.

13. Inki mutindu beto lenda zinga na kuwakana ti zina ya Nzambi mepesaka beto?

¹³ Inki mutindu konso muntu na kati na beto lenda zinga na kuwakana ti zina na beto ya kuswaswana? Ntetentete, beto fwete ta kimbangi ya Nzambi na kwikama yonso. Ntumwa Polo kusonikaka nde: “Konso muntu yina ta samba [na zina ya Yehowa, NW], yandi ta guluka. Kansi nki mutindu bantu lenda samba Mfumu, kana bo me tulaka yandi ntete ntima ve? Nki mutindu bo lenda tula yandi ntima, kana bo me waka ntete ve nsangu na yandi? Ebuna nki mutindu bo lenda wa nsangu yina, kana muntu me longaka bo yo ntete ve? Nki mutindu bantu lenda longa nsangu yina, kana Nzambi me tinda bo ve na kulonga yo?” (Roma 10:13-15) Dyaka, beto fwete tungulula na mayele yonso malongi ya luvunu yina kefingaka Ngangi na beto, bonso dilongi ya bilungi ya tiya, yina kepesaka mpenza Nzambi ya zola bikalulu ya nku ya Dyabulu.​—Yer. 7:31; 1 Yoa. 4:8; fwanisa ti Marko 9:17-27.

14. Ntangu bo zabaka zina ya Nzambi, bantu yankaka kusalaka inki?

¹⁴ Keti nge kemonaka lukumu na kunata zina ya Tata na nge ya zulu? Keti nge kesadisaka bantu yankaka na kuzaba zina yina ya santu? Nkento mosi na Paris, na France, kuwaka nde Bambangi ya Yehowa kezabaka zina ya Nzambi, yo yina yandi lombaka Mbangi mosi na kusonga yandi zina yina na Biblia na yandi. Ntangu yandi tangaka Nkunga 83:19, yo simbaka mpenza ntima na yandi. Yandi yantikaka kulonguka Biblia mpi ntangu yai yandi kele mpangi-nkento ya kwikama ya kesalaka na teritware yankaka. Ntangu nkento mosi ya Katolika ya kezingaka na Australie kumonaka zina ya Nzambi na Biblia sambu na mbala ya ntete, yandi dilaka na kyese. Bubu yai, bamvula mingi meluta banda yandi kesalaka bonso mupasudi-nzila ya ntangu yonso. Ntama mingi ve, ntangu Bambangi ya Jamaïque kusongaka nkento mosi ya insi yina zina ya Nzambi na Biblia na yandi mosi, nkento yango mpi kudilaka na kyese. Yo yina, mona lukumu na kunata zina ya Nzambi mpi, na kulandaka mbandu ya Yezu, ya kuzabisa zina yina ya mfunu na bantu yonso.

“Beno Zola Ve . . . Nsi-Ntoto”

15, 16. Inki mutindu Bakristu ya kyeleka ketadilaka nsi-ntoto, mpi nki bangyufula beto fwete kudiyula?

¹⁵ “Beno zola ve luzingu ya nsi-ntoto ti bima yonso kele awa na nsi-ntoto. Kana muntu ke zolaka luzingu ya nsi-ntoto, yandi ke zolaka Tata Nzambi ve.” (1 Yoa. 2:15) Nsi-ntoto mpi mpeve na yo ya kinsuni kewakanaka ve ti Yehowa mpi mpeve santu na yandi. Yo yina, balongoki ya kyeleka ya Kristu kesukaka ve kaka na kubuya kuvanda bantu ya nsi-ntoto. Bo kebuyaka kuzola nsi-ntoto, sambu bo kezabaka nde mutindu longoki Yakobo kusonikaka, “muntu yina ke zola kuvanda nduku ya mambu ya nsi-ntoto, yandi ke kuma mbeni ya Nzambi.”​—Yak. 4:4.

¹⁶ Yo lenda vanda mpasi na kusadila bangogo ya Yakobo na nsi-ntoto yai ya kele ti bampukumuna mingi kibeni. (2 Tim. 4:10) Yo yina Yezu kusambaka sambu na balongoki na yandi nde: “Mono ke bondila nge ve na kukatula bo na nsi-ntoto yai, kansi na kukeba bo sambu Muntu ya Mbi kwisa kukota na bo ve. Bo kele bantu ya nsi-ntoto yai ve, mutindu mono mpi kele muntu ya nsi-ntoto yai ve.” (Yoa. 17:15, 16) Kudiyula nde: ‘Keti mono kesalaka ngolo sambu na kuvanda ve muntu ya nsi-ntoto? Keti bantu yankaka mezaba desizio na mono na yina metala bafeti mpi binkulu yina kewakanaka ve ti Masonuku mpi bayina kisina na yo kele ve ya mimpani kansi yina kemonisaka mpeve ya nsi-ntoto?’​—2 Kor. 6:17; 1 Pie. 4:3, 4.

17. Inki lenda pusa bantu ya ntima ya masonga na kukwenda na ndambu ya Yehowa?

 ¹⁷ Yo ke pwelele nde pozisio na beto ya mesimbama na Biblia tasala ve nde nsi-ntoto kundima beto, kansi yo lenda benda dikebi ya bantu ya ntima ya masonga. Ya kyeleka, ntangu bantu ya mutindu yai kemonaka nde lukwikilu na beto mesimbama mpenza na Masonuku mpi nde yo ketadila luzingu na beto ya mvimba, bo lenda zabisa mpenza bapakulami nde: “Beto ke zola kwenda ti beno sambu beto me wa nde Nzambi kele ti beno.”​—Zak. 8:23.

Monisa Zola ya Kyeleka ya Bukristu

18. Kumonisa zola sambu na Yehowa mpi bamfinangani na beto ketendula inki?

¹⁸ Yezu kutubaka nde: “Nge fweti zola Mfumu Nzambi na nge, na ntima na nge yonso, na luzolo na nge yonso ti na mabanza na nge yonso” mpi “nge fweti zola mpangi na nge bonso nge mosi.” (Mat. 22:37, 39) Zola yina (a·gaʹpe na Kigreki) kele zola ya ketadila bikalulu ya mbote, mpi ya mesimbama na kisalu, minsiku, mpi mambu ya mbote, kansi mbala mingi yo kevandaka ti mawi ya ngolo. Yo lenda vanda ngolo mpenza. (1 Pie. 1:22) Yo meswaswana mpenza ti bwimi, sambu yo kemonanaka na bangogo mpi bisalu ya kukonda bwimi.​—Tanga 1 Korinto 13:4-7.

19, 20. Ta mwa baeksperiansi yina kemonisa ngolo ya zola ya Bukristu.

¹⁹ Sambu zola kekatukaka na mpeve santu ya Nzambi, yo kesadisaka Bakristu ya kyeleka na kusala mambu yina bantu yankaka lenda sala ve, mu mbandu kununga mambu ya kekabisaka bantu bonso mpusu ya nitu, binkulu, mpi mambu ya politiki. (Tanga Yoane 13:34, 35; Gal. 5:22) Ntangu bantu ya mefwanana ti mameme kemonaka zola ya mutindu yai, yo kesimbaka mpenza ntima na bo. Mu mbandu, ntangu leke mosi ya Muyuda na Izraele kukwendaka na mbala ya ntete na lukutakanu ya Bukristu, yandi yitukaka na kumona bampangi-Bayuda mpi ba Arabi kesambila Yehowa kumosi. Yo salaka nde yandi yantika kukwenda mbala na mbala na balukutakanu mpi kundima na kulonguka Biblia. Keti nge kemonisaka zola ya masonga ya mutindu yai na bampangi na nge Bakristu? Mpi keti nge kesalaka ngolo na kuyamba na kyese yonso bantu ya mpa yina kekwisaka na Nzo ya Kimfumu, kukonda kutala insi na bo, mpusu ya nitu na bo, to kisika na bo na kimvuka ya bantu?

²⁰ Beto Bakristu ya kyeleka kesalaka ngolo na kumonisa zola na bantu yonso. Na insi ya Salvador, leke mosi ya nsamuni vandaka kulonguka Biblia ti nkento mosi ya Katolika ya bamvula 87 yina vandaka kukangama ngolo ti dibundu na yandi. Kilumbu mosi, nkento yango kubelaka ngolo mpi yandi kotaka na lupitalu. Ntangu yandi basikaka na lupitalu, Bambangi ya bankento vandaka kubinga yandi na telefone mpi vandaka kusala yonso sambu yandi konda ve madya. Bo salaka yo na nsungi ya kiteso ya ngonda mosi. Ata muntu mosi ve ya dibundu ya nkento yango kwendaka kutala yandi. Inki kuvandaka mbutu? Yandi katulaka bifwanisu na yandi, kukatukaka na dibundu na yandi, mpi kuvutukilaka kulonguka Biblia. Ee, zola ya Bukristu kevandaka ngolo mpenza! Yo lenda simba ntima ya bantu na mitindu yina bangogo lenda kuka ve kusala.

21. Inki mutindu beto lenda sala nde makwisa na beto kuvanda na lutaninu?

²¹ Ntama mingi ve, Yezu tazabisa bantu yonso yina ketubaka na luvunu yonso nde bo kesadilaka yandi nde: “Mono me zabaka beno ntete ve. Beno bantu ke salaka mambu ya mbi, beno katuka awa na meso na mono!” (Mat. 7:23) Yo yina, bika beto buta mbuma yina kepesaka lukumu na Tata mpi na Mwana. Yezu kutubaka nde: “Konso muntu yina me wa mambu yai ya mono me tuba, kana yandi landa yo, yandi me fwanana na muntu ya mayele yina tungaka nzo na yandi na zulu ya matadi.” (Mat. 7:24) Ee, kana beto kemonisa nde beto kele balongoki ya kyeleka ya Kristu, Nzambi tandima beto, mpi makwisa na beto tavanda na lutaninu, bonso nde yo kele na zulu ya matadi!

[Noti na Nsi ya Lutiti]

Keti Nge Keyibuka?

• Inki mutindu balongoki ya kyeleka ya Kristu keswaswanaka ti balongoki ya luvunu?

• Tanga mwa “bambuma” ya kesadisaka na kuzaba Bakristu ya kyeleka.

• Na yina metala kubuta mbuma ya Bukristu, inki balukanu nge lenda kuditudila?

[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]