Songa vo u Nlandi Akieleka a Kristu
Songa vo u Nlandi Akieleka a Kristu
“Konso nti ambote, mbongo ambote uyimanga; kansi nti ambi, mbongo ambi uyimanga.”—MAT. 7:17.
1, 2. Akristu akieleka aweyi baswaswanene y’akristu aluvunu mu lumbu yayi yambaninu?
YESU wavova vo awana bekivunanga vo yandi besadilanga, beswaswana y’alandi andi akieleka muna mbongo au, i sia vo, muna malongi ye mavangu mau. (Mat. 7:15-17, 20) Elo, wantu befilakeswanga mu dina beyindulanga muna ntima. (Mat. 15:18, 19) Awana belongwanga luvunu “mbongo ambi” beyimanga, kansi awana belongwanga e ludi “mbongo ambote” beyimanga.
2 E mpila zole zazi za mbongo zitoma monekanga mu lumbu yayi yambaninu. (Tanga Daniele 12:3, 10.) Akristu aluvunu nyindu abendomoka bena wau mu kuma kia Nzambi, vumi wakivunina besonganga, kansi awana bena ye umbakuzi wa mwanda i besambilanga Nzambi muna “mwanda ye ludi.” (Yoa. 4:24; 2 Tim. 3:1-5) Bevanganga e ngolo za tanginina e fu ya Kristu. Kansi adieyi tuvova mu kuma kieto? Ekolo tufimpa mambu matanu meswaswanesanga Akristu akieleka, ukiyuvula: ‘Nga mavangu ye malongi mame ngwizani mena ye Diambu dia Nzambi? Nga mavangu ye malongi mame mu tunta mena wantu mu ludi?’
Zingila e Ngwizani ye Diambu dia Nzambi
3. Adieyi diyangidikanga Yave? Akristu akieleka aweyi besongelanga dio?
3 Yesu wavova vo: “Ke yandi ko okumpovesanga vo, e Mfumu, e Mfumu, i yun’okota muna kintinu ki’ezulu; ndiona kak’ovangang’o luzolo lu’Es’ame wina kun’ezulu.” (Mat. 7:21) Elo, ke vova kwa nkatu ko vo mono i Nkristu, i kuyangidikanga Yave, kansi vanga dina divavwanga kw’Akristu. Alandi akieleka a Kristu, besonganga muna zingu kiau vo luzolo lwa Nzambi bevanganga muna mpila bebadikilanga e nzimbu, salu, nsaka, fu ya kisi nsi, nkinzi mia nza, diambu dia longo ye mpila bekadilanga y’akaka. Akristu aluvunu ngindu za nza belandanga, ezi ziwokesanga o bi mu lumbu yayi yambaninu.—Nku. 92:7.
4, 5. Aweyi tulenda sadila e mvovo mia Yave mina muna Malaki 3:18 muna zingu kieto?
4 Malaki wa ngunza wasoneka vo: ‘Numona nswaswani mun’asongi ye yimpumbulu, muna ndion’osadila Nzambi yo ndion’olembi kunsadila.’ (Mal. 3:18) Ekolo obadikanga e mvovo miami ukiyuvula: ‘Nga fu yame yafwanana y’eyi ya wantu a nza ovo yaswaswana? Nga fu y’akundi ame a sikola, a salu ilandanga, ovo nkanikinu mia Nkand’a Nzambi ilandanga yo zayisa mio kw’akaka?’ (Tanga 1 Petelo 3:16.) Kieleka, ka tuzolele songa kwa wantu ko vo unsongi weto wingi, kansi tufwete kiswaswanesa y’awana ke bezolanga Yave ko ngatu kunsadila.
5 Avo mwene vo vena ye diambu ofwete soba, yika dio muna sambu yaku yo vava lusadisu lwa mwanda muna longokanga Nkand’a Nzambi, yo samba yo kalanga muna tukutakanu. Muna sadilanga e Diambu dia Nzambi muna zingu kieto, tulenda yima “mbongo ambote,” kumosi ye “mbongo a nua mieto mitambulwilang’e nkumbu [a Nzambi].”—Ayib. 13:15.
Samunang’e Kintinu kia Nzambi
6, 7. Mu diambu dia nsangu za Kintinu, nkia nswaswani ina vana vena Akristu akieleka ye aluvunu?
6 Yesu wavova vo: “Muna mavata makaka mpe nkwend’asamwin’e nsangu zambote za kintinu kia Nzambi: e kuma i ntuminu diodio.” (Luka 4:43) Ekuma Kintinu kia Nzambi kiakadila se ntu a diambu dia nsangu za Yesu? Wazaya wo vo yandi okala Ntinu muna Kintinu kiaki. Kumosi ye mpangi zandi zakuswa ana befulwa, besinga fwasa etuku dia mpasi za wantu, i sia vo, esumu ye Nkadi Ampemba. (Roma 5:12; Lus. 20:10) Muna kuma kiaki, wakanikina alandi andi vo basamuna Kintinu yavana kilwaka e mbaninu. (Mat. 24:14) Awana bekivunanga vo Kristu belandanga, ke bekivananga mu salu kiaki ko, kadi ke belendanga kio ko. Ekuma? Vena ye kuma tatu. Kiantete, ke balendi longa ko dina balembi bakula. Kiezole, ndonga mu yau ke bena ye lulembamu ko ngatu unkabu, owu uvavwanga mu sunda luvezo ye kitantu kitukanga muna salu kia samun’e nsangu za Kintinu kw’akaka. (Mat. 24:9; 1 Pet. 2:23) Kiatatu, Akristu aluvunu ke bena ye mwand’a Nzambi ko.—Yoa. 14:16, 17.
7 Kansi, alandi akieleka a Kristu bazeye nki i Kintinu kia Nzambi ye dina kisinga vanga. Vana ntandu, besianga Kintinu kiaki va fulu kiantete muna zingu kiau yo samuna kio mu nza yawonso muna lusadisu lwa mwand’a Yave. (Zak. 4:6) Nga okuyivananga muna salu kiaki una ufwene? Nga osianga e ngolo za tomesa e salu kiaku nze nteleki a Kintinu, muna salanga ntangwa yayingi e salu kia umbangi yovo sadila ndekwa zaswaswana? Akaka ngolo besianga za tomesa salu kiau kia umbangi muna toma sadilanga Nkand’a Nzambi. Paulu wa ntumwa ona wakala ye fu kia sadila Nkand’a Nzambi wasoneka vo: “E diambu dia Nzambi diamoyo ye nkuma.”—Ayib. 4:12; Mav. 17:2, 3.
8, 9. (a) Nkia nona isonganga mfunu wa sadila Nkand’a Nzambi muna salu kieto kia umbangi? (b) Adieyi tulenda vanga mu kala ye fu kia sadila Nkand’a Nzambi una ufwene?
8 Vava kasilanga umbangi mu nzo ye nzo, mpangi mosi a yakala watanga e sono kia Daniele 2:44 kwa yakala dimosi dia mwisi Katolika yo kunzayisa una Kintinu kia Nzambi kitwasila luvuvamu lwakieleka. Yakala diadi wavova vo: “Ngyangalele kikilu wau oziwidi o Nkand’a Nzambi yo kunsonga dina divovanga Nkand’a Nzambi vana fulu kia vova kaka mu nua.” Vava mpangi mosi katanga e sono kia Nkand’a Nzambi kwa nkento mosi a mwisi dibundu dia Ortodoxa Grega, yuvu yayingi kayuvula. Mu nkumbu wau mpe, o mpangi yo nkaz’andi basadila Nkand’a Nzambi mu vana mvutu. I bosi, nkento ndiona wabavovesa vo: “Nga nuzeye ekuma ntondele mokena yeno? Nkand’a Nzambi nwizidi wau oku nzo ame yo tanga wo.”
9 Dialudi vo e nkanda mieto mfunu mina, tufwete mio kayanga muna salu kia umbangi. Kansi, Nkand’a Nzambi i sadilwa kisundidi o mfunu tufwete sadilanga. Muna kuma kiaki, kele vo kuna ye fu kia sadila Nkand’a Nzambi ko muna salu kia umbangi, uyisila ekani dia vanga wo. Nanga olenda sola sono isonganga kana nki i Kintinu kia Nzambi ye una kisingikila mambu metokanesanga wantu muna zunga kiaku. I bosi, kala wakubama mu tanganga e sono yayi ekolo osianga umbangi mu nzo ye nzo.
Yangalela Yikilwa e Nkumbu a Nzambi
10, 11. Nkia nswaswani kena Yesu ye awana bekiyikilanga vo alandi andi muna diambu dia sadila e nkumbu a Nzambi?
10 “Nu mbangi zame, i Yave wau, omono i Nzambi.” (Yes. 43:12) Yesu Kristu wa mbangi antete a Yave, wabadikilanga dio s’elau diampwena dia yikilwa e nkumbu a Nzambi yo zayisa yo kw’akaka. (Tanga Luvaiku 3:15; Yoane 17:6; Ayibere 2:12.) Kieleka, wau vo Yesu wasamuna nkumbu a S’andi kw’akaka, wayikilwa vo “mbangi akwikizi.”—Lus. 1:5; Mat. 6:9.
11 Nswaswani yo Yesu, ndonga mun’awana bekiyikilanga vo Nzambi ye Mwan’andi besadilanga, ke bezitisanga nkumbu a Nzambi ko, bakatula yo nkutu muna nsekola zau za Nkand’a Nzambi. Mfumu mosi a dibundu dia Katolika wasonga nyindu wau, vava kavova vo “e Tetragrama (YHWH) iyikanga e nkumbu a Nzambi ka ifwete sadilwa ko ngatu yikwa” muna ntangw’a sambu. * Ekwe ngindu zalembi songa!
12. E selo ya Yave aweyi batoma sunzulwila Yave muna mvu wa 1931?
12 Muna tanginina Kristu ye ‘tuti dia mbangi’ ana bamvita, Akristu akieleka beyangalelanga sadila e nkumbu a Nzambi. (Ayib. 12:1) Kieleka, muna mvu wa 1931, nkangu a Nzambi batoma sunzula diaka Yave vava batambulwila yikilwa muna nkumbu a Mbangi za Yave. (Tanga Yesaya 43:10-12.) Muna mpila yayi, alandi akieleka a Kristu bakituka se ‘nkangu una uyikilwanga mu nkumbu [a Nzambi].’—Mav. 15:14, 17.
13. Aweyi tulenda songela vo ngwizani tuna ye nkumbu a Nzambi eyi tuyikilwanga?
13 Aweyi tulenda songela vo ngwizani tuna ye nkumbu a Nzambi tuyikilwanga? Diantete, tufwete sia kimbangi mu kuma kia Nzambi ye kwikizi kiawonso. Paulu wasoneka vo: “On’ovovelel’e nkumbu a Yave, ovuluzwa. Ozevo, nkia mpovelela bevovelela ndiona balembele kwikila? nkia nkwikila bekwikila muna ndiona balembele wila? nkia ngwa bewa, ovo ke bena ya nteleki ko? nkia nteleka beteleka, ovo balembele tumwa?” (Roma 10:13-15) Kuna ndekwa zawonso, tufwete mpe senzeka e nsambila zaluvunu ezi zivovanga luvunu mu kuma kia Mvangi eto. Kasikil’owu, elongi dia bilungi bia tiya, disonganga vo Nzambi a zola wafwanana ye Nkadi Ampemba wa nkwa nsoki.—Yer. 7:31; 1 Yoa. 4:8; tezanesa ye Maku 9:17-27.
14. Akaka aweyi bemonanga vava bezayanga e nkumbu a Nzambi?
14 Nga oyangalelanga yikilwa e nkumbu a S’aku ezulu? Nga osadisanga akaka bazaya e nkumbu yayi yavauka? Nkento mosi kuna mbanza Paris, kuna França, wawá vo Mbangi za Yave bazey’e nkumbu a Nzambi. Muna kuma kiaki, walomba kwa Mbangi a Yave ona wankingula vo kansonga e nkumbu yayi muna nsekola ya Nkand’a Nzambi kakala wau. Vava katanga e sono kia Nkunga 83:18, watoma sivika kikilu. Wayantika longoka Nkand’a Nzambi, owau se mpangi akwikizi, ku nsi yakaka kesadilanga. Vava nkento mosi wa mwisi dibundu dia Katolika kuna Austrália, kasongwa nkumbu a Nzambi mu nkumbu antete muna Nkand’a Nzambi, wavaika mansanga mu kuma kia kiese. Owau, osalanga se mviti a nzila a ngonde ke ngonde se mvu miayingi. Ke kolo ko, vava Mbangi a Yave mosi kuna Jamaica kasonga nkento mosi e nkumbu a Nzambi muna nsekol’andi ya Nkand’a Nzambi, yandi mpe wavaika mansanga mu kuma kia kiese. Muna kuma kiaki, yangalelanga yikilwa nkumbu a Nzambi yo zayisa yo kwa wantu awonso, nze una kavanga o Yesu.
“Ke Nuzodi Nza Ko”
15, 16. Akristu akieleka aweyi bebadikilanga e nza? Nkia yuvu tufwete kiyuvula?
15 “Ke nuzodi nza ko, ngatu eyi in’omu nza. Ovo muntu ozol’e nza, o zola kw’Ese ke kwina mu yandi ko.” (1 Yoa. 2:15) E nza yo mwand’andi, Yave yo mwand’avelela isianga e kitantu. Muna kuma kiaki, alandi akieleka a Kristu besiang’e ngolo mu lembi kala a nza. Ke bezolanga nza ko, kadi nze una wasoneka Yakobo wa ntumwa, bazeye wo vo, “kikundi ye nza i kitantu yo Nzambi.”—Yak. 4:4.
16 Dilenda kala diampasi mu lemvokela e mvovo mia Yakobo mu nza yayi ina ye ntota zayingi. (2 Tim. 4:10) Muna kuma kiaki, Yesu wasamba mu kuma ki’alandi andi vo: “Kidodokelele wo ko, vo wabakatul’omu nza, wabakenges’aka muna ndiona wambi. Ke ba nza ko, nze mono kia nza ko.” (Yoa. 17:15, 16) Ukiyuvula: ‘Nga isiang’e ngolo za lembi kala wa nza? Nga akaka bazeye e ngindu zame mu kuma kia nkinzi ye fu ya kisi nsi, kana nkutu ina ke yatuka mu nsambila zaluvunu ko, kansi isonganga mwand’a nza?’—2 Kor. 6:17; 1 Pet. 4:3, 4.
17. Adieyi dilenda fila akwa ntima miansongi mu kuyisia kuna sambu dia Yave?
17 Dialudi vo, ka tulendi yangalelwa kwa nza ko, wau tulandanga e nsiku mia Nkand’a Nzambi, kansi dilenda sikamesa luzolo lw’akwa ntima miansongi. Vava wantu awaya bemonanga vo mana tukwikilanga mu Nkand’a Nzambi metukanga yo sadila mo muna zingu kieto, balenda vova kw’akuswa vo: “Kwenda tukwenda yeno, kadi tuwidi vo o Nzambi wina yeno.”—Zak. 8:23.
Song’o Zola kwa Kikristu
18. O zola Yave ye akaka adieyi kuvavanga?
18 Yesu wavova vo: “Zola Yave wa Nzambi aku yamuna nsi a ntim’aku yawonso, yo muna fulumwinu kiaku kiawonso, yo muna nyindu aku wawonso” yo “zola nkw’aku, konso un’okuzolela.” (Mat. 22:37, 39) E nzola yayi (muna Kingerekia a·gaʹpe) i nzola ifilwanga kwa nsiku ye fu yambote. Kansi nkumbu miayingi e nzola yayi ngolo ikalanga. E nzola yayi mpe mu nsi a ntima itukanga. (1 Pet. 1:22) Yaswaswana ye fu ki’eloko, eki kimonekanga muna mvovo ye mavangu mambi.—Tanga 1 Korinto 13:4-7.
19, 20. Yika nona isonganga o nkum’a zola kwa Kikristu.
19 Wau vo o zola kimosi muna fu ya mbongo a mwand’avelela a Nzambi, kulenda sadisa Akristu akieleka mu vanga dina akaka ke belendanga vanga ko, nze sund’e fu kia sia mpambani mu kuma kia se kia nitu, ye fu ya kisi nsi ye mambu ma tuyalu. (Tanga Yoane 13:34, 35; Ngal. 5:22) Vava bemonanga zola kwaku, awana bena nze mameme befilwanga mu vanga diambu. Kasikil’owu, vava nleke mosi wa Nyuda kuna Isaele kayenda e nkumbu antete mu lukutakanu lw’Akristu, wasivika mu mona ampangi, Ayuda ye Árabe basambilanga Yave vamosi. Muna kuma kiaki, wayantika kwiza mu tukutakanu ntangwa zawonso yo tambulwila elongi dia Nkand’a Nzambi. Nga osonganga zola kwa nsi a ntima kwa mpangi zaku? Nga osianga ngolo za kayisa wantu ampa bekwizanga mun’Eseka dia Kintinu, lembi tala nsi, se kiau kia nitu yovo mavwa?
20 Wau vo tu Akristu akieleka, tufwete sia ngolo za songa zola kwa wantu awonso. Kuna El Salvador, dumbelele kimosi una vo nteleki, walongokanga Nkand’a Nzambi yo nkento mosi wa mwisi Katolika una ye kimbuta kia mvu 87, ona watoma kivananga muna dibundu diandi. Lumbu kimosi, o nkento ndiona wabakama kimbevo yo kota ku lupitalu. Vava kavutuka kuna nzo, dumbelele kiaki wayenda kunkingulanga yo kunatina madia. Wavanga wo tezo kia ngonde amvimba. Ke vakala mosi ko muna esi dibundu diandi wayenda kunkingula. Nkia nluta diatwasa? Waveta e teke yandi yo katuka mu dibundu diandi yo longoka Nkand’a Nzambi. Kieleka, o zola kwa Kikristu kuvwidi kikilu nkuma. O songa zola kwa Kikristu kulenda fila muntu mu vanga diambu, ke mu umbangi ko tukubasilanga.
21. Aweyi tulenda kadila ye vuvu kiasikila kia kusentu?
21 Ke kolo ko, Yesu ovovesa awonso ana bekivunanga vo yandi besadilanga: “Kianuzaya nkutu ko: nukatuk’ova ngina, yeno avangi a umpumbulu.” (Mat. 7:23) Muna kuma kiaki, yambula twayima fu izitisanga S’eto yo Mwan’andi. Yesu wavova vo: “Konso on’owidi mambu mame mama, yo vanganga mo, otezaniswa yo nlungaladi a muntu, ona watunga nzo andi vana nsenzele.” (Mat. 7:24) Kieleka, avo tusonga vo tu alandi akieleka a Kristu, tuvwa edienga dia Nzambi yo kala ye zingu kiasikila kia kuna sentu, nze nzo yatungwa va ntandu a matadi.
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 11 Emiaka nkanda mia Katolika muna Kingelezo, kumosi ye nsekola ya Bíblia de Jerusalém, miasekolanga e tetragrama vo “Yahweh.”
Nga Osungamenanga?
• Alandi akieleka a Kristu aweyi baswaswanene ye alandi aluvunu?
• Yika e “mbongo” iswaswanesanga Akristu akieleka.
• Muna yima mbongo a Kikristu, nki’ekani ofwete kala diau?
[Yuvu ya Longoka]
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 13]
Nga una ye fu kia sadila Nkand’a Nzambi muna salu kia umbangi?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 15]
Nga akaka bazeye e ngindu zaku mu kuma kia nkinzi ke mina ngwizani ko yo Nkand’a Nzambi?