Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Kadehdehda me Kowe Sounidawehn Krais Mehlel Men

Kadehdehda me Kowe Sounidawehn Krais Mehlel Men

Kadehdehda me Kowe Sounidawehn Krais Mehlel Men

“Tuhke mwahu kin wa mwahu, a tuhke sakanakan kin wa suwed.”​—MAD. 7:17.

1, 2. Ia wekpeseng en irail kan me kin idawehn Krais ni mehlel oh irail kan me kose me re kin papah ih, ahpw mehlel ni ahnsoun imwi wet?

 SISES mahsanih me ke kak kilang wekpeseng en irail Kristian likamw akan oh Kristian mehlel kan sang ni wahrail kan, me iei arail padahk oh wiewia kan. (Mad. 7:15-17, 20) Mehlel, aramas akan kak mwekidki dahme re kin audehkihda arail lamalam oh mohngiong. (Mad. 15:18, 19) Irail kan me kin ale padahk likamw pahn kapwarehda “wa suwed,” ahpw irail kan me kin sukuhlki padahk mehlel duwen Koht kin kapwarehda “wa mwahu.”

2 Wa riau pwukat kin inenen sansalda ni ahnsoun imwi wet. (Wadek Daniel 12:3, 10.) Kristian likamw akan kin ahneki madamadau sapwung duwen Koht oh pil irair en mwalaun nan arail kaudokiong ih, ahpw irail kan me ahneki dehde duwen Koht kin kaudokiong ih ni mehlel oh kin mweidohng sapwellime manaman en kahluwa irail. (Sohn 4:24; 2 Tim. 3:1-5) Irail kin nantihong kasalehda sapwellimen Krais irair kan. Ahpw ia duwen kitail? Ni omw pahn tehk kilel limau pwukat en Kristian mehlel me pahn sansalda mwuhr, idek rehmw: ‘Ei kin padahki meteikan kin pahrekiong Mahsen en Koht? Ei wiewia oh padahk kin kalinganahla padahk mehlel ong irail kan me kin raparapahki?’

Mourki Mahsen en Koht

3. Dahme kin kaperenda kupwuren Siohwa? Ia duwen met eh kin pidada Kristian mehlel kan?

3 Sises mahsanih: “Kaidehn aramas koaros me kin likwerih ie, ndinda, ‘Maing ei Kaun, Maing ei Kaun,’ me pahn pedolong nan Wehin Koht, pwe irail kan me kin kapwaiada kupwur en Semei me ketiket nanleng.” (Mad. 7:21) Ei, kaidehn atail kin nda me kitail Kristian men me kin kaperenda kupwuren Siohwa, ahpw atail kin wia dahme Kristian men anahne wia. Ong irail kan me kin idawehn Krais ni mehlel, met kin pidada arail mour unsek, iangahki arail madamadau duwen mwohni, doadoahk, mehn kamweit kan, tiahk oh kasarawih kan en sampah, oh nan pwopwoud oh pil nanpwungarail rehn meteikan. Ahpw Kristian likamw kan kin alehda madamadau oh wiewiahn sampah kan me kin wie susuwedla ni imwin rahn pwukat.​—Mel. 92:7.

4, 5. Ia duwen atail kak doadoahngki nan atail mour mahsen en Siohwa me dierek nan Malakai 3:18?

4 Pwehki met, soukohp Malakai ntingihdi: “Kumwail eri pahn pwurehng kilang wekpeseng en aramas pwung kan oh aramas suwed kan, me kin papah ie oh me sohte kin papah ie.” (Mal. 3:18) Ni omw kin doudouloale mahsen pwukat, idek rehmw: ‘I kin duwehte aramas en sampah wet, de I kin weksang irail? I kin nantihong duwehte iengei kan nan sukuhl de wasahn doadoahk, de I kin kolokol teng kaweid kan en Paipel, oh kawehwe dahme I kamehlele ni ahnsou me konehng?’ (Wadek 1 Piter 3:15, 16.) Ei mehlel, kitail sohte men mwomwehda me kitail aramas pwung kei, ahpw kitail anahne weksang irail kan me sohte kin poakohng Siohwa oh papah ih.

5 Ma ke kilang me ke anahne kamwahwihala omw wiewia kan, a ke sou kapakapki ire wet oh rapahki kehl sang ni omw kaukaule onop Paipel, kapakap, oh towehda mihting? Ni omw doadoahngki laud Mahsen en Koht, ke pil pahn kapwarehda laud “wa mwahu,” iangahki “wahn ewetail me kin kadehdehda ong wehi pokon duwen mwareo [mwaren Koht].”​—Ipru 13:15, NW.

Kalohki Wehin Koht

6, 7. Me pid duwen rongamwahu en Wehio, ia wekpeseng en Kristian mehlel oh me likamw akan?

6 Sises mahsanih: “I uhdahn pahn pil kapahrengki Rongamwahu en Wehin Koht ong kahnimw teikan, pwe ih me Koht ketin poaronekiniehdo.” (Luk 4:43) Dahme kahrehda Sises ketin wiakihla Wehin Koht oaralap en sapwellime doadoahk en kalohk? Nin duwen Nanmwarki en Wehi wet, e mwahngih me ih oh rie me keidi kan me iasada pahn kihsang douluhl utupen suwed, me iei dihp oh Tepil, me kin kahrehda kahpwal ong aramas. (Rom 5:12; Kaud. 20:10) Eri, e ketin kehkehlikihong sapwellimen tohnpadahk kan en kalohki Wehio lao lel imwin koasoandi en sampah wet. (Mad. 24:14) Aramas akan me kin kose me irail kin idawehn Krais sohte kin iang doadoahk wet. Re sohte kak. Dahme kahrehda? Pwehki kahrepe siluh. Keieu, re sohte kak kalohki dahme re sohte wehwehki. Keriau, pali laud en irail sohte ahneki irair en aktikitik oh eimah pwehn kak powehdi kapailok oh uhwong me kin ele kohsang arail pahn kalohki rongamwahu en Wehio ong mehn mparail kan. (Mad. 24:9; 1 Pit. 2:23) Oh kesiluh, sapwellimen Koht manaman sohte kin kahluwa Kristian likamw akan.​—Sohn 14:16, 17.

7 Ahpw, irail kan me kin idawehn Krais ni mehlel kin wehwehki dahkot Wehin Koht oh dahme wehi wet pahn wia. Patehng met, re kin mwohneki Wehio nan arail mour, oh sapwellimen Siohwa manaman kin sewese irail en kalohkiseli rong wet nan sampah pwon. (Sek. 4:6) Ke kin kaukaule iang doadoahk wet? Ke kin song kamwahwihala omw wia emen sounkalohki Wehio, ele sang ni omw kin kihong ahnsou laud nan kalohk de nantihong en koahiekla nan doadoahk wet? Ekei kin song en kamwahwihala wiepen arail kalohk sang ni arail doadoahngki mwahu Paipel. Wahnpoaron Pohl, me kin wiahkihla eh tiahk ehu en kawehwe sang nan Paipel, ntingihdi: “Mahsen en Koht wie momour oh manaman.”​—Ipru 4:12; Wiewia 17:2, 3.

8, 9.  (a) Dahme kin wiawi me kasalehda kesempwalpen doadoahngki Paipel nan kalohk? (b) Ia duwen atail kak koahiekla ni atail kin doadoahngki Mahsen en Koht?

8 Nan kalohk en ihmw lel ihmw, emen brother wadekohng ohl en Kadolik men Daniel 2:44 oh kawehwehda ia duwen Wehin Koht eh pahn wahdo popohl oh nsenamwahu mehlel. Ohlo nda: “I uhdahn kalahnganki omw sohte ndahte ahpw ke pahkpeseng noumw Paipel oh kasalehiong ie dahme iren Paipel mahsanih.” Pil ni ahnsou me emen brother wadek iren Paipel ehu ong lih men sang ehu pelien lamalam tohrohr, liho tepida idek peidek tohto. Brother menet oh eh pwoud pil doadoahngki neira Paipel pwehn sapengla peidek ko. Mwuhr liho eri nda: “Ke ese dahme kahrehda I men koasoiong kumwa? Kumwa wa noumwa Paipel kohdo imwei oh wadek sang loale.”

9 Ei, neitail sawasepen Paipel kan kin kesempwal oh kitail anahne kihseli nan kalohk. Ahpw Paipel iei me kitail pahn keieu doadoahngki. Eri ma ke saikinte ahnla doadoahngki Paipel nan kalohk, a ke sou wiahda omw mehn akadei en wia met? Mwein ke kak pilada ekei ire keieu mwahu me kawehwe duwen Wehin Koht oh ia duwen eh pahn kamwahwihala soangen kahpwal akan me aramas nan atail wasa kin lelohng. Kowe eri kaunopada pwehn wadek ire pwukat ni ahnsoun kalohk.

Perenki Kadehdehda Mwaren Koht

10, 11. Me pid duwen mwaren Koht, ia wekpeseng en Sises oh irail kan me dene re kin idawehn ih?

10 Siohwa mahsanihki sapwellime aramas akan: “Kumwail me iei ei sounkadehde . . . ngehite, me Koht.” (Ais. 43:10) Sapwellimen Siohwa Sounkadehde me keieu lapalap, Sises Krais, kin ketin wiahki pwais kesempwal ehu en wiliandi mwaren Koht oh kadehdehda rehn aramas akan. (Wadek Eksodus 3:15; Sohn 17:6, 12.) Pwehki Sises ketin kadehdehda mwaren Semeo, e kin mwarenki “sounkadehde loalopwoato.”​—Kaud. 1:5; Mad. 6:9.

11 Weksang met, tohto irail kan me kin kose me irail wiliepen Koht oh sapwellime Ohl kin wia soahng kan me kanamenekihala mwar sarawi wet. Re pil kin kihsang mwar wet sang nan neirail Paipel kan. Emen Pisop en Kadolik ahneki soangen madamadauohte ni eh nda “kitail sohte pahn doadoahngki de nda mwaren Koht ni mesen nting pwukat YHWH,” ni ahnsoun kaudok. * Ia uwen sapwung en madamadau wet!

12. Nan pahr 1931, ia duwen sapwellimen Siohwa ladu kan arail uhdahn kasalehda me re kin ehuong Siohwa?

12 Kristian mehlel kan kin perenki doadoahngki mwaren Koht duwehte Krais oh irail sounkadehde kan me duwehte depwek kalaimwun ehu me mour mwohn ih. (Ipru 12:1) Ni mehlel, nan pahr 1931, irail sapwellimen Koht ladu kan uhdahn kasalehda me re kin ehuong Siohwa sang ni arail pwungki en adanekihla Sounkadehdehn Siohwa kan. (Wadek Aiseia 43:10-12.) Kahrehda, irail kan me kin idawehn Krais wiahla “aramas kei me kin adanekihki mwaren [Koht].”​—Wiewia 15:14, 17, NW.

13. Ia duwen atail kak wia uwen atail kak pwehn kapwaiada atail pwukoahn aramas kei me kin adanekihki mwaren Koht?

13 Ia duwen atail kak wia uwen atail kak pwehn kapwaiada atail pwukoahn aramas kei me kin adanekihki mwaren Koht? Ehu, kitail anahne ni lelepek kadehde duwen Koht. Pohl ntingihdi: “Koaros me kin likweriong mwaren Kaun-o pahn mourla. A ia duwen arail pahn kak likweriong, ma re sohte pwoson? Oh ia duwen arail pahn kak pwoson, ma re sohte rong mahsenpe? Oh ia duwen arail kak rong, ma mahsenpe sohte pahn wiawihong irail? Oh ia duwen mahsenpe pahn kak wiawihong irail, ma sohte meninkeder pahn pekederlahng irail?” (Rom 10:13-15) Ni elen loalokong, kitail pil anahne kasalehda duwen padahk kan en kaudok likamw me kin kauwe atail Sounkapikada, duwehte padahk en kisiniei nan ehl, me kin kahrehiong Koht en limpoak en mwomwen ahneki irair lemei kan en Tepilo.​—Ser. 7:31; 1 Sohn 4:8; Mark 9:17-27.

14. Ia duwen ekei aramas ar kin mwekidki ni arail sukuhlki duwen mwaren Koht?

14 Ke kin perenki wa mwaren Semomw me ketiket nanleng? Ke kin sewese meteikan en esehla mwar sarawi wet? Lih men sang France, rong me Sounkadehdehn Siohwa kan ese duwen mwaren Koht. Ih eri idek rehn emen Sounkadehde en kasalehiong ih mwaro sang nan nah Paipelo. Ni ahnsou me e wadek Melkahka 83:18, met inenen kamwakid ih. E tepida onop Paipel oh met wiahla sister lelepek men me kin papah nan ehu sahpw tohrohr. Pil ni ahnsou me emen lih en Kadolik men me mi nan Australia tepin kilangada mwaren Koht nan Paipel, e sengisengki eh peren. Met e wia regular pioneer erein sounpar tohto kei. Ni ahnsou me pil keren, Sounkadehde kan nan Jamaica kasalehiong emen lih mwaren Koht sang nan nah Paipelo, liho pil sengisengki eh peren. Eri, ken perenki kadehde duwen mwaren Koht oh duwehte Sises, kasalehiong aramas akan koaros duwen mwar kesempwal wet.

“Kumwail Dehr Poakohng Sampah”

15, 16. Ia duwen Kristian mehlel kan arail kin kilangwohng sampah wet? Peidek dah kan me kitail en idek rehtail?

15 “Kumwail dehr poakohng sampah, de dipwisou me mihmi nin sampah. Pwe ma kumwail kin poakohng sampah, poakepen Sahmo sohte mi loalamwail.” (1 Sohn 2:15) Sampah wet oh eh irair en ineng en uduk kin uhwong Siohwa oh sapwellime manaman. Kahrehda, irail me kin uhdahn idawehn Krais kin wia laudsang en dehr wia kisehn sampah wet. Irail sohte men poakohng sampah, pwe re ese dahme tohnpadahk Seims ntingihdi: “Mehmen me kin inengieng kompoakepahnki sampah wet, iei ih imwintihtien Koht.”​—Seims 4:4.

16 E kakete apwal en kapwaiada mahsen kan en Seims nan sampah ehu me diren kasongosong. (2 Tim. 4:10) Kahrehda, Sises ketin louloukin sapwellime tohnpadahk ko: “I sohte peki rehmwi pwe komwi en ketikinirailsang nin sampah, ahpw pwe komwi en ketin perehsang irail Me Suwedo. Duwehte ngehi me kaidehn kisehn sampah, pil ih duwen irail, kaidehn irail kisehn sampah.” (Sohn 17:15, 16) Idek rehmw: ‘I kin nantihong pwe I en dehr wia kisehn sampah wet? Meteikan kin ese me I sohte kin iang kasarawi kan oh tiahk kan me sohte kin kohsang nan Paipel iangahki wiewia teikan, mendahki wiewia pwukat sohte tepisang kaudok likamw ahpw kin kasalehda irair en sampah wet?’​—2 Kor. 6:17; 1 Pit. 4:3, 4.

17. Dahme pahn kak ele kamwakid irail me mohngiong mehlel en wiahla sapwellimen Siohwa?

17 Mehlel me atail kin tengedihong Paipel sohte pahn kahrehiong sampah wet en pwungkihla kitail, ahpw e kak kamwakid irail kan me mohngiong mehlel. Ei, ni ahnsou me irail pwukat kin kilang me atail pwoson uhdahn poahsoanda sang nan Paipel oh pid atail mour unsek, irail kakete mwekidki oh ni karasaras ndaiong me keidi kan: “Se pahn ianguhkala nan omw palien lamalam en, pwe se rong me Koht kin ketin ieiang uhk.”​—Sek. 8:23.

Kasalehda Limpoak Mehlel en Kristian

18. Dahme kin pidada atail kin kasalehda limpoak ong Siohwa oh mehn mpatail?

18 Sises mahsanih: “Ke pahn poakohng Kaun-o omw Koht sang nan kapehdomw unsek, sang ni ngenomw [“mour,” NW] unsek, sang ni omw lamalam koaros unsek” oh “ke pahn poakohng mehn mpomw duwen omw kin poakohng pein uhk.” (Mad. 22:37, 39) Limpoak wet (ni lokaiahn Krihk a·gaʹpe) iei limpoak ehu me kin poahsoankihda dahme pwung oh wehwehki eh pwukoa kan, oh pil kin weweidki kaweid pwung kan oh tiahk mwahu. Ahpw pali laud en ahnsou, e kin pidada pepehm en limpoak laud. (1 Pit. 1:22) E weksang douluhl irair en roporop, pwe e kin kasalehda tounmetei ni lokaia oh wiewia kan.​—Wadek 1 Korint 13:4-7.

19, 20. Dahme kin wiawi me kasalehda manaman en limpoak en Kristian?

19 Pwehki limpoak iei ehu wahn sapwellimen Koht manaman, e kin kahrehiong Kristian mehlel kan en wia soahng kan me meteikan sohte kak wia, duwehte powehdi kahpwal akan me pid lipilipilki aramas, tiahk oh palien politik kan. (Wadek Sohn 13:34, 35; Kal. 5:22) Irail kan me rasehng sihpw kin mwekidki ni arail kilang soangen limpoak wet. Karasepe, ni ahnsou me mwahnakapw en Israel men eh tepin towehda mihting en Kristian, e pwuriamweikihla eh kilang riatail mehn Suhs oh mehn Arab kan arail kin ehupene oh kaudok ong Siohwa. Met kahrehiong ih en towehda mihting kan kaukaule oh pil tapiada onop en Paipel. Ia duwe, ke kin kasalehda limpoak ong riomw Kristian kan duwehte met? Ke kin pil kasamwohdo irail akan me kapwodo nan atail Wasahn Kaudok mendahki ia wasa re kohsang ie de soangen aramas dahkei irail?

20 Nin duwen Kristian mehlel kan, kitail kin nantihong kasalehda limpoak ong koaros. Nan El Salvador, sounkalohk pwulopwul men kin onop Paipel rehn lihen Kadolik men me sounpar 87 me kin poadidiong eh pelien lamalam. Ehu rahn, liho soumwahuda oh kapidelong nan imwen wini. Ni ahnsou me e pwurala ni imweo, Sounkadehde kan kin mwemweitla reh oh wahla kene mwenge. Met wiawi erein sounpwong ehu. Sohte emen sang en liho pelien lamalam kin mwemweitla reh. Ia imwilahn met? Liho kesehla nah sansal akan, wiahda kisinlikou en sohla iang eh pelien lamalamo oh pwurehng tepida onop Paipel. Ei, limpoak en Kristian me manaman! Kasalehda soangen limpoak wet kak kamwakid aramas akan laudsang en padapadahk ong irail.

21. Dahme kitail kak wia pwe kitail en uhdahn koapworopworki atail mour ahnsou kohkohdo?

21 Ni ahnsou keren, Sises pahn mahsanihong irail kan me dene re kin papah ih: “I sohte mwahn esei kumwail. Kumwail kohkohweisang ie, pwe I sehsei kumwail, kumwail me mouren tiahk suwed kan!” (Mad. 7:23) Eri, kitail anahne kasalehda wa mwahu kan me kin kawahuihala Sahmo oh Sapwellimeo. Sises mahsanih: “Mehmen me kin rong ei padahk pwukat oh kin kapwaiada, e pahn rasehng ohl loalokong men me kin kauwada imwe pohn paip ehu.” (Mad. 7:24) Ma kitail kin kadehdehda me kitail wia soun idawehn Krais mehlel kei, kitail pahn kenikenla rehn Koht oh atail koapworopwor en mour ahnsou kohkohdo pahn kehlail rasehng paip ehu.

[Nting tikitik me mi pah]

^ Ekei pwuhk kapw kan en Kadolik ni lokaiahn Wai, iangahki The Jerusalem Bible, kin doadoahngki lepin mesen nting pwukat YHWH nin duwen met, “Yahweh.”

Ke Tamataman?

• Ia duwen soun idawehn Krais mehlel kan arail kin weksang irail me sohte kin idawehn ih?

• Kasalehda ekei “wa” kan me Kristian mehlel kan kin wia?

• Ni omw kakairada wahn Kristian, soangen mehn akadei dah kan ke kak wiahda?

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 19]

Ke wiahkihla tiahk ehu en doadoahngki Paipel nan kalohk?

[Kilel nan pali 21]

Meteikan kin ese omw sohte kin wia kasarawi kan me sohte kohsang nan Paipel?