Luyalu ya Yehowa Menungisama!
Luyalu ya Yehowa Menungisama!
“Muntu ya Kuluta Kuzanguka kele Mfumu na kimfumu ya bantu.”—DAN. 4:17, NW.
1, 2. Inki kele mwa bikuma ya mesalaka nde luyalu ya bantu kununga ve?
LUYALU ya bantu menungaka ve! Ntembe kele ve sambu na yo. Kikuma ya nene ya kukonda kununga yina kele nde bantu mekonda mayele ya kuyala na mutindu ya mbote. Kukonda kununga ya luyalu ya bantu kemonana pwelele bubu yai ntangu bamfumu mingi kibeni memonisaka nde bo ‘kezolaka bantu yankaka ve, bo kezolaka kaka mbongo; bo kekuditulaka, bo kevandaka lulendo mingi; bo kezitisaka mambu ya Nzambi ve; bo kezingaka kaka na kimbeni, bo kekumaka songi-songi, bo kewaka makasi nswalu, bo kezolaka kusala bantu yankaka mpasi, bo kezolaka ve mambu ya mbote; bo kezolaka kuteka bantu yankaka; ntima na bo mefulukaka na lulendo mingi.’—2 Tim. 3:2-4.
2 Banda ntama, bibuti na beto ya ntete kubuyaka luyalu ya Nzambi. Na kusalaka mutindu yina, ziku bo yindulaka nde bo vandaka kupona dipanda. Kansi, na kutuba ya kyeleka, bo kudipesaka na luyalu ya Satana. Bamvula mafunda sambanu ya luyalu ya mbi ya bantu—yina kele na nsi ya bupusi ya ngolo ya “mfumu ya nsi-ntoto yai,” Satana—mebebisaka mpenza mambu ya nsi-ntoto. (Yoa. 12:31) Ntangu yo vandaka kutubila mutindu luzingu ya bantu kele bubu yai, mukanda mosi (The Oxford History of the Twentieth Century) ketuba nde yo kele mfunu ve na “kuvingila nsi-ntoto mosi ya kukuka.” Yo ketendula nde: “Beto lenda zwa ve nsi-ntoto ya mutindu yina, mpi kusosa na kusala yo kenataka na bampasi, kidiktatire, mpi bitumba ya ngolo mpenza.” Yai mutindu ya pwelele mpenza ya kundima kukonda kununga ya luyalu ya bantu!
3. Inki beto lenda tuba na yina metala mutindu Nzambi zolaka kuyala kana Adami ti Eva kusalaka ve masumu?
3 Yo yina, yo kele mawa mpenza mutindu bibuti na beto ya ntete kubuyaka luyalu mosi kaka ya mbote—luyalu ya Nzambi! Ya kyeleka, beto mezaba ve mbote-mbote mutindu Yehowa zolaka kuyidika luyalu na yandi na ntoto kana Adami ti Eva kubikalaka ya kwikama. Kansi, beto lenda tula ntima nde kana bantu yonso kundimaka luyalu ya Nzambi, luyalu yango zolaka kutwadisa mambu na zola mpi kukonda kupona-pona. (Bis. 10:34; 1 Yoa. 4:8) Na kutadila mayele ya kukuka ya Nzambi, beto lenda tula mpi ntima nde kana bantu kubikalaka na nsi ya luyalu ya Yehowa, bantu yonso yina kepesaka maboko na luyalu ya bantu zolaka ve kusala bifu yonso yina bo mesalaka! Luyalu ya Nzambi, teokrasi, zolaka kununga na kulungisa “mpusa ya bima yonso yina kezinga.” (Nk. 145:16, NW) Na bunkufi, yo zolaka kuvanda luyalu mosi ya kukuka. (Kul. 32:4) Yo kele mawa kibeni sambu bantu kubuyaka yo!
4. Tii na nki kiteso Nzambi mepesaka Satana nzila ya kuyala?
4 Kansi, yo kele mbote na kuyibuka nde ata Yehowa mepesaka bantu nzila ya kudiyala, ata mbala mosi ve yandi meyambulaka nswa na yandi ya kuyala bigangwa na yandi. Ata ntotila ya ngolo ya Babilone kupusamaka na kundima nde nsukansuka “Muntu ya Kuluta Kuzanguka kele Mfumu na kimfumu ya bantu.” (Dan. 4:17, NW) Na nsuka, Kimfumu ya Nzambi tasala nde luzolo na yandi kusalama. (Mat. 6:10) Ya kyeleka, sambu na ntangu fyoti, Yehowa mepesaka Satana nzila ya kusala bonso “nzambi ya ntangu yai” sambu na kupesa mvutu ya kendimisa na bantembe yina mbeni yai kubasisaka. (2 Kor. 4:4; 1 Yoa. 5:19) Ata mpidina, Satana kesukaka kaka na mambu yina Yehowa mepesaka yandi nzila. (2 Bans. 20:6; fwanisa ti Yobi 1:11, 12; 2:3-6.) Mpi ntangu yonso yo kevandaka na bantu yankaka yina meponaka na kudipesa na Nzambi, ata bo vandaka kuzinga na nsi-ntoto yina Mbeni ya Nene ya Nzambi keyalaka.
Luyalu ya Nzambi na Izraele
5. Inki kuwakana bantu ya Izraele kusalaka na Nzambi?
5 Banda na ntangu ya Abele tii na ntangu ya batata ya mabuta, bantu mingi ya kwikama kusambilaka Yehowa mpi kulemfukaka na bansiku na yandi. (Baeb. 11:4-22) Na bilumbu ya Moize, Yehowa kusalaka kuwakana ti bana ya Yakobi, mpi bana yango kukumaka dikanda ya Izraele. Na mvu 1513 N.T.B., bantu ya Izraele mpi bana na bo kudipesaka bo mosi na Yehowa mpi bo ndimaka yandi bonso Mfumu; bo tubaka nde: “Beto ta sala mambu yonso mutindu Mfumu Nzambi me tuba.”—Kub. 19:8.
6, 7. Mambu kuvandaka nki mutindu ntangu Nzambi vandaka kuyala Izraele?
6 Yehowa kuvandaka na lukanu ntangu yandi ponaka bantu ya Izraele na kuvanda bantu na yandi. (Tanga Kulonga 7:7, 8.) Nsola yai vandaka kutadila mambu mingi kuluta kaka mambote ya bantu ya Izraele. Yo vandaka kutadila zina mpi luyalu ya Nzambi, mpi mambu yina vandaka na ntendula mingi. Yo lombaka nde dikanda ya Izraele kuta kimbangi nde Yehowa kele Nzambi mosi kaka ya kyeleka. (Yez. 43:10; 44:6-8) Yo yina, Yehowa kutubaka na dikanda yina nde: “Beno kele bantu ya Mfumu Nzambi, yandi muntu me solaka beno na kati ya bantu yonso yina ke zinga na nsi-ntoto na kuvanda bantu na yandi mpenza.”—Kul. 14:2.
7 Ntangu Nzambi vandaka kuyala bantu ya Izraele yandi vandaka kutadila kukonda kukuka na bo. Na ntangu yina mosi, bansiku na yandi vandaka ya kukuka mpi yo vandaka kumonisa bikalulu ya Mupesi na yo. Bansiku ya Yehowa yina yandi pesaka na nzila ya Moize vandaka kumonisa pwelele busantu ya Nzambi, zola na yandi ya lunungu, luzolo na yandi ya kulolula bantu, mpi kukanga-ntima na yandi. Na nima, na bilumbu ya Yozue mpi ya bantu yina kuzingaka nsungi mosi ti yandi, dikanda ya Izraele kulemfukaka na bansiku ya Yehowa mpi bo vandaka na ngemba mpi kubakaka balusakumunu ya kimpeve. (Yoz. 24:21, 22, 31) Nsungi yai ya disolo ya bantu ya Izraele kumonisaka kununga ya luyalu ya Yehowa.
Mpasi Yina Luyalu ya Bantu Kubasisaka
8, 9. Inki dyambu ya kukonda mayele bana ya Izraele kulombaka, mpi nki mbutu yo basisaka?
8 Kansi na nima ya bamvula, bantu ya Izraele kubuyaka luyalu ya Nzambi mbala na mbala mpi bo kondaka lutaninu na yandi. Nsukansuka, na nzila ya profete Samuele, Izraele kulombaka ntotila yina bo lendaka kumona na meso. Yehowa kuzabisaka Samuele na kupesa bo dyambu ya bo lombaka. Kansi, yandi yikaka nde: “Nge ve muntu ya bo ke buya, kansi bo ke buya mono nde mono vanda mfumu na bo diaka ve.” (1 Sam. 8:7) Ata Yehowa kupesaka nzila nde Izraele kuvanda na ntotila ya kemonana, yandi kebisaka bo nde luyalu ya ntotila ya muntu zolaka kunatila bo bampasi.—Tanga 1 Samuele 8:9-18.
9 Disolo ya luzingu ya bantu memonisaka bukyeleka ya lukebisu yai ya Yehowa. Ntangu bana ya Izraele vandaka na nsi ya luyalu ya ntotila ya muntu, yo natilaka bo bampasi ya ngolo, mingimingi ntangu ntotila yango kuvandaka ve ya kwikama. Ti mbandu yai ya bana ya Izraele na mabanza, yo keyitukisa ve na kumona nde banda bamvula mingi luyalu ya bantu yina mezaba ve Yehowa menungaka ve na kunata mbutu ya mbote ya kimakulu. Ya kyeleka, bantu yankaka ya politiki kesambaka Nzambi sambu yandi sakumuna bikesa na bo na kutula ngemba mpi lutaninu, kansi nki mutindu Nzambi lenda sakumuna bantu yina kezitisaka ve luyalu na yandi?—Nk. 2:10-12.
Dikanda Mosi ya Mpa na nsi ya Luyalu ya Nzambi
10. Sambu na nki Nzambi kuponaka dikanda yankaka na kisika ya Izraele?
10 Dikanda ya Izraele kumonisaka nde yo vandaka ve na luzolo ya kusadila Yehowa na kwikama yonso. Nsukansuka, bo buyaka Mesia yina Nzambi kuponaka, mpi Yehowa kubuyaka bo, ebuna yandi bakaka lukanu ya kuyingisa bo na kimvuka ya bantu yina kusalaka dikanda mosi ya mpa. Yo yina, na mvu 33 T.B., dibundu ya Bukristu ya mesalama na bansambidi ya kupakulama ya Yehowa kubutukaka. Ya kyeleka, dibundu yina kuvandaka dikanda ya mpa na nsi ya kiyeka ya Yehowa. Polo kubingaka yo “Israele ya Nzambi.”—Gal. 6:16.
11, 12. Inki mambu ya kufwanana na yina metala bamfumu kele na kati ya Izraele ya ntama mpi “Israele ya Nzambi”?
11 Na kati ya dikanda ya kisina ya Izraele mpi “Israele [ya mpa] ya Nzambi” kele ti mambu ya kuswaswana mpi ya kufwanana. Na kuswaswana ti Izraele ya ntama, dibundu ya Bukristu kele ve ti ntotila ya muntu mpi yo kele ve na mfunu ya kupesa bimenga ya bambisi sambu na mambote ya bansumuki. Kima mosi ya kufwanana na kati ya dikanda ya Izraele mpi dibundu ya Bukristu kele ngidika ya bambuta-bantu, to bankuluntu. (Kub. 19:3-8) Bankuluntu yai keyalaka ve kibuka. Kansi, bo kegungulaka dibundu, mpi na ntima ya mvimba bo kebakaka kisika ya ntete na bisalu ya Bukristu. Bo kesadilaka konso muntu ya dibundu mambu na zola yonso, mpi bo kepesaka bantu yonso lukumu mpi luzitu.—2 Kor. 1:24; 1 Pie. 5:2, 3.
12 Kana bo yindulula mutindu Nzambi vandaka kusadila bana ya Izraele mambu, bantu ya “Israele ya Nzambi” mpi banduku na bo “mameme ya nkaka” keyedisaka ntonda ya mingi sambu na Yehowa mpi luyalu na yandi. (Yoa. 10:16) Mu mbandu, disolo ya luzingu ya bantu kemonisa nde bamfumu ya bantu yina kuyalaka Izraele vandaka na bupusi ya ngolo na bantu na bo, yo vanda na kusala mambu ya mbote to ya mbi. Dyambu yai kemonisa bantu yina ketwadisaka bantu na dibundu ya Bukristu nde, ata bo kele ve bamfumu bonso bantotila yina ya ntama, bo fwete pesa ntangu yonso mbandu ya mbote ya lukwikilu.—Baeb. 13:7.
Mutindu Yehowa Keyalaka Bubu Yai
13. Inki dyambu ya nene kusalamaka na mvu 1914?
13 Bubu yai, Bakristu kelongaka na nsi-ntoto nde nsuka ya luyalu ya bantu mefinama. Na mvu 1914, Yehowa kutulaka Kimfumu na yandi na zulu na nsi ya kiyeka ya Yezu Kristu, Ntotila yina yandi meponaka. Na ntangu yina, yandi pesaka Yezu kiyeka ya kukwenda ‘kununga bitumba mpi ya kununga diaka.’ (Kus. 6:2) Nzambi kuzabisaka Ntotila yina yandi katukaka kutula nde: “Yala bambeni na nge.” (Nk. 110:2) Yo kele mawa na kumona nde makanda kelanda na kubuya kulemfuka na luyalu ya Yehowa. Bo melandaka na kusala bonso nde Yehowa “kele ve.”—Nk. 14:1.
14, 15. (a) Inki mutindu Kimfumu ya Nzambi keyalaka beto bubu yai, mpi na kutadila dyambu yai, inki bangyufula beto fwete kudiyula? (b) Inki kemonisa nde luyalu ya Nzambi meluta mpenza ata bubu yai?
14 Bantu fyoti ya “Izraele ya Nzambi” kele na luzingu, mpi sambu bo kele bampangi ya Yezu, bo kelanda na kusala bonso ‘bantu yina ketubaka na zina ya Kristo.’ (2 Kor. 5:20) Nzambi meponaka bo bonso kimvuka ya mpika ya kwikama mpi ya mayele sambu na kukeba mpi kupesa madya ya kimpeve na bapakulami mpi kibuka ya nene ya Bakristu, ya kelanda kuyela mpi ya mesalama na bamilio ya bantu ya kele ti kivuvu ya kuzinga kimakulu na ntoto. (Mat. 24:45-47; Kus. 7:9-15) Lusakumunu ya Yehowa na ngidika yai kemonana na kimvwama ya kimpeve yina bansambidi ya kyeleka kele na yo bubu yai.
15 Konso muntu na kati na beto fwete kudiyula nde: ‘Keti mu kezabaka mbote-mbote mikumba yina mono fwete baka na dibundu ya Bukristu? Keti mu kepesaka maboko na luyalu ya Yehowa na mutindu ya mbote? Keti mu kesepelaka na kuvanda muntu ya Kimfumu ya Yehowa? Keti mu kele na lukanu ya kulanda na kuzabisa bantu yankaka mambu ya metala Kimfumu ya Nzambi na kiteso yina mono lenda sala?’ Na kimvuka, beto kelemfukaka na luzolo yonso na lutwadisu yina Nto-Kimvuka kepesaka mpi kesalaka kumosi ti bankuluntu yina bo meponaka na dibundu. Na mitindu yina, beto kemonisaka nde beto kendimaka luyalu ya Nzambi. (Tanga Baebreo 13:17.) Kulemfuka na luzolo yonso kesalaka nde beto vanda na bumosi na ntoto ya mvimba na kati ya nsi-ntoto yai ya kukabwana. Yo kebutaka mpi ngemba mpi lunungu, mpi yo kepesaka lukumu na Yehowa, ebuna yo kemonisaka nde luyalu na yandi kele ya kuluta mbote.
Luyalu ya Yehowa Menunga
16. Inki desizio konso muntu fwete baka bubu yai?
16 Ntangu yina Nzambi tayidika bantembe yina kubasikaka na Edeni kefinama nswalu. Yo yina, yai kele ntangu ya bantu fwete baka desizio. Konso muntu fwete baka desizio kana yandi tandima luyalu ya Yehowa to kana yandi takangama na luyalu ya bantu. Beto kele na dibaku ya mbote ya kusadisa bantu ya kudikulumusa na kubaka desizio ya mbote. Ntama mingi ve, na Armagedoni, luyalu ya Yehowa tayinga kimakulu baguvernema ya bantu yina kele na nsi ya bupusi ya Satana. (Dan. 2:44; Kus. 16:16) Luyalu ya bantu tasuka, mpi Kimfumu ya Nzambi tayalumuna luyalu na yo na ntoto ya mvimba. Na mutindu ya kukuka mpenza, luyalu ya Yehowa tanunga.—Tanga Kusonga 21:3-5.
17. Inki mambu kesadisa bantu ya kudikulumusa na kubaka desizio ya mbote na yina metala luyalu?
17 Bantu yina mebakaka ntete ve desizio ya kuvanda na lweka ya Yehowa fwete tadila na kisambu mambote yina luyalu ya Nzambi tanatila bantu. Luyalu ya bantu menungaka ve na kuyidika mambu ya metala mubulu, yika mpi kiterorizme. Luyalu ya Nzambi takatula mambi yonso na ntoto. (Nk. 37:1, 2, 9) Luyalu ya bantu menataka na bamvita yina kemanaka ve, kansi luyalu ya Nzambi ‘tasukisa bitumba na nsi-ntoto.’ (Nk. 46:10) Luyalu ya Nzambi tavutula nkutu ngemba na kati ya bantu mpi bambisi! (Yez. 11:6-9) Kinsukami mpi nzala kevandaka ntangu yonso na luyalu ya bantu, kansi luyalu ya Nzambi tamanisa yo. (Yez. 65:21) Ata bamfumu ya bantu yina kevandaka ti bangindu ya kuluta mbote mekukaka ve na kukatula maladi mpi lufwa, kansi na nsi ya luyalu ya Nzambi, minunu mpi bambefo tavutukila ngolo na bo ya kileke. (Yobi 33:25; Yez. 35:5, 6) Ya kyeleka, ntoto takuma paladisu kisika ata bafwa tafutumuka.—Luka 23:43; Bis. 24:15.
18. Inki mutindu beto lenda monisa nde beto kendimaka nde luyalu ya Nzambi kele ya kuluta mbote?
18 Ee, luyalu ya Nzambi takatula bampasi yonso yina Satana kunataka ntangu yandi pusaka bibuti na beto ya ntete na kupesa Ngangi na bo mukongo. Mpi yindula ntete, Satana mepesaka bantu bampasi na nsungi ya bamvula kiteso ya 6 000, kansi Nzambi, na nsadisa ya Kristu, takatula bampasi yina yonso na nsungi ya bamvula 1 000! Yai kele kidimbu ya pwelele ya kemonisa nde luyalu ya Nzambi meluta mpenza luyalu ya bantu! Sambu beto kele Bambangi ya Nzambi na beto, beto kendimaka yandi bonso Mfumu na beto. Yo yina, bika beto monisa konso kilumbu, nkutu konso ngunga, ya luzingu na beto nde beto kele bansambidi ya Yehowa, bantu ya Kimfumu na yandi, mpi kusepela na kuvanda Bambangi na yandi. Mpi bika beto sadila konso dibaku sambu na kuzabisa konso muntu yina tawidikila beto nde luyalu ya Yehowa kele ya mbote mpenza.
Na Yina Metala Luyalu ya Nzambi, Inki Beto Melonguka na Kutangaka . . .
[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]
[Bifwanisu ya kele na lutiti 29]
Yehowa meyambulaka ve nswa na yandi ya kuyala ata fyoti
[Kifwanisu ya kele na lutiti 31]
Kulemfuka na luzolo yonso na luyalu ya Yehowa kesalaka nde beto vanda na bumosi na ntoto ya mvimba