Okutauluka omutete

Okutauluka omutete wononthele

Oñgeni Eulu Likahi?

Oñgeni Eulu Likahi?

Oñgeni Eulu Likahi?

OVANTHU vamwe vasoka okuti tyipuiya okunoñgonoka konthele yeulu mokonda nawike watundileko opo etutolele etyi tyikahi eulu. Hamwe valimbuako etyi Jesus apopile okuti: “Ame natunda keulu.” (João 6:38) Tupu, wapopile ononkhalamutwe mbumue mbonongeleya okuti: “Onwe mukala pohi, ame ndyikala keulu.” (João 8:23) Oityi Jesus apopile konthele yeulu?

Jesus walekesa nawa okuti Jeova ukala keulu. Oe waihana Huku okuti, “Tate yange ukahi keulu.” (Mateus 12:50) Jesus waundapesa ondaka “eulu” mononkhalelo ononyingi. Oe wapopia konthele ‘yeulu’ eli limoneka etyi ati: “Talei nawa oviila viomeulu.” (Mateus 6:26) Mahi, Jeova kakala meulu eli limoneka. Ombimbiliya yati: “Pena Una ukala keulu lio ohi ombolongwa.”—Isaías 40:22.

Okuti “Tate ukahi keulu” ukala pokati kononthungululu? Tupu, eulu eli limoneka, liihanwa Movihonekwa okuti “eulu.” Mongeleka, omuhoneki wono salmu wati: “Putyina ndyitala eulu liove, ovilinga viominwe viove, natyina ndyitala ononthungululu watunga, olie omunthu unkhia upondola okumuhinangela?”—Salmo 8:3, 4.

Jeova kakala mokati keulu eli limoneka oe atunga, ngetyi omuhongi womavai kapondola okukala mokati komala alinga. Etyi Ohamba Salomau mo Jelusalei apakula ondyuo ku Jeova, oe wati: “Mahi, okuti tyotyili Huku makala pano pohi? Eulu liatyo muene, eulu liomaulu, ove kufumo, tyilinge vali ondyuo ei natunga!” (1 Reis 8:27) Inkha Jeova kakala meulu eli limoneka, eulu patyi oe akala?

Namphila ovanthu velilongesa konthele yeulu no nomakina mbutiwa ono telescópio, iya vamwe valinga oungendi alo keulu, etyi Ombimbiliya ipopia otyili: “Nawike omunthu wamuene Huku.” (João 1:18) Jesus wahangununa omokonda yatyi, etyi ati: “Huku ospilitu.”—João 4:24.

Ospilitu onkhalelo yomuenyo yavilapo vali tyipona wovanthu. Ospilitu itupu ohitu, nohonde vipondola okutalwa, nokutehelelwa novanthu. Etyi Jesus apopia okuti wakala omanima omanyingi na Tate yae “keulu,” ukahi nokupopia okuti ankho una omuenyo umwe wankhimana vali tyipona kese onkhalelo yomuenyo pano pohi. (João 17:5; Filipenses 3:20, 21) Omphangu oyo yopaspilitu oku ankho Jesus akala na Tate yae, oyo Ombimbiliya iihana okuti “eulu.” Ankho ikahi ñgeni? Oityi tyaendako?

Omphangu Imwe Yovilinga Vihambukiswa

Ombimbiliya ipopia okuti eulu omphangu imwe muna ovilinga ovinyingi. Ipopia okuti keulu kukala ovityita novityita viomakwi onoandyu. (Daniel 7:9, 10) Kese oandyu ina ovituwa vielikalela. Oñgeni tutyii? Ovipuka aviho viokuna omuenyo pano pohi vielikalela, petupu ovipuka vivali vielifwa nawa-nawa. Moluotyo, tupondola okukala nonthumbi yokuti onoandyu keulu tupu mbelikalaila. Tyotyili, namphila onoandyu mbelikalela kovituwa, mahi mbuundapela kumwe tyelikuata okapandi. Otyipuka tyimwe tyihevilwa hono novanthu pano pohi.

Tala oñgeni Ombimbiliya ipopia ovilinga keulu. “Hilivikei Jeova, onue noandyu mbae, muna epondolo enene, nokufuisapo ondaka yae, mokutehelela ondaka yae. Engombo liae aliho liovita, hilivikei Jeova, onue vaumbili vae, mulinga ehando liae.” (Salmo 103:20, 21) Ngotyo, kuna ovilinga ovinyingi vikahi nokulingwa keulu. Onthue tupondola okukala nonthumbi yokuti ovio ovilinga vihambukiswa.

Onoandyu mbukahiale nokulinga ovilinga ovio vihambukiswa tunde kohale etyi oohi nkhele ihenetungwe. Ovihonekwa vipopia okuti, etyi Jeova alinga oohi, ovana va Huku ‘vakuwilila aveho kumwe okuimba’ iya ‘avahimbika okukuwilila nehambu.’ (Jó 38:4, 7) Umwe povana va Huku keulu wakalele nelao liokuundapa kumwe na Huku pokutunga ovipuka ovikuavo. (Colossenses 1:15-17) Ovipuka ovio viapopiwa konthele yovilinga vihambukiswa keulu, vipondola okukatula omapulo momutima wove konthele yeulu novanthu.

Okuti Ovanthu Valingwa Opo Vaye Keulu?

Mokonda onoandyu ankho mbukahi nokuumbila Huku keulu etyi oohi nkhele ihenelingwe, Andau na Eva kavalingilwe opo vakakale keulu. Tyotyili, Huku wevepopila okuti: “Lityitei, amukala ovanyingi, amuyulisa oohi.” (Gênesis 1:28; Atos 17:26) Andau omunthu wotete walingua opo akale pano pohi, nepondolo liokunoñgonoka Huku nokumuumbila noukuatyili. Oe o tate yovanthu aveho vekahi pano pohi. “Eulu olia Jeova, mahi, oohi weiyavela ovana vovanthu.”—Salmo 115:16.

Ovanthu kavahande okunkhia, mokonda kavalingilwe pala okunkhia. Huku wapopia vala na Andau konthele yononkhia etyi emuhitisa mokonda youmphuki. Inkha Andau wetavelele, ñgeno kankhile.—Gênesis 2:17; Romanos 5:12.

Tyotyili, Huku kapopile natyike na Andau konthele yokuenda keulu. Oohi hamphangu yokulola ovanthu opo vatalwe inkha vafuapo pala okuenda keulu. Ovanthu valingwa opo vakale nomuenyo wahapu pano pohi, iya ehando olio lia Huku nkhele kalinefuiswepo. Ombimbiliya ilaa okuti “ovaviuki mavapiñgana oohi, avakakalamo apeho.” (Salmo 37:29) Tyayandyuluka nawa okuti ovanthu kavalingilwe pala okuenda keulu. Mahi, omokonda yatyi Jesus alaele ono apostolu mbae okuti mavakakala nomuenyo keulu? Okuti Jesus wahandele okupopia okuti ovanthu aveho onondalawa mavaende keulu?