Bibliat yatxatasaw nayra jakäwinakapxa jaytawayapxi

¿KUNAS mä rastafarir * janqʼu jañchin jaqinakar jan uñisiñataki ukat nayra jakäwip jaytañatakis yanaptʼäna? ¿Kunatsa wali nuwasiri, droga negocierinakar yanapir mä waynax jan wali jakäwip jaytxpachäna? Uka jisktʼanakaruxa jupanakpachpaw qhanañchistani.

“Yaqhanakar uñisiñxa jaytawayxtwa” (HAFENI NGHAMA)

MARA: 34

MARKA: ZAMBIA

NAYRA JAKÄWIPA: RASTAFARÏNWA

NAYRA JAKÄWIJA: Guerra utjatapatwa mamajax Namibia sat markar jaltxatayna, ukanwa Organización del Pueblo de África del Suroeste satäkis ukar afiliasitayna (Inglés arunxa, siglapax SWAPO sas uñtʼatawa). Uka guerrilleronakax Sudáfrica apnaqäw contraw chʼaxwapxäna, uka apnaqäwiw ukürunakanx Namibia markarux apnaqaskäna. Mamitajax Zambia markan campo de refugiados siski ukanwa jikxatasxäna, ukanwa nayax yuriwayta.

SWAPO ukananakan uttʼayat kunayman campo de refugiados siski ukanwa tunka phisqan marankam jakawayta. Jupanakax waynanakarux política tuqit yatichasa ukat janqʼu jañchin jaqinakar uñisiñ yatichasaw waljar tukxapxäna.

Tunka mayan maranïkayät ukhaw ‘cristianjam’ sarnaqaskakiñ munataj uñachtayañ munayäta, ukatwa ukawjan utjkäna uka iglesian pastorapar jakʼachasta, uka iglesiaruxa, catoliconaka, luteranonaka, anglicanonaka ukat yaqhanakampiw sarapxirïna. Ukampis jupax janiw uk lurañaj munkänti. Ukax walpun aynachtʼayitäna, ukhamïpanwa Diosax janiw utjkiti sasax sisxayäta. Ukhamäkipansa, 15 maranïkayäta ukhaw rastafarinakamp mayachasiwayta. Jukʼampis reggae sat music wal munasa ukat África markan chʼiyar jañchin jaqinakar wal tʼaqhisiyapki ukanakar arxatañ munasaw jupanakamp mayachasiwayta. Ukat rastafarinakjamaw ñikʼut askichasxayäta, marihuana fumxayäta, chʼuxña manqʼanakak (comida vegetariana) manqʼxayäta ukat chʼiyar jañchin jaqinakar arxatir tamampiw chikachasxarakïyäta. Ukhamäkipansa janipuniw jan wali jakäwijsa, jan wali peliculanak uñchʼukiñsa jaytkayätti. Ukhamarak jan arskañ jan wali arunaks parlaskakiyätwa.

KUNJAMSA BIBLIAX NAYRA JAKÄWIJ JAYTXAÑ YANAPTʼAWAYITU: 1995 maran 20 maranïkayät ukhaw kuns jakäwijampix lurä uk sum amuytʼasiwayta. Niya mä qhawqha tiempow rastafarinakan qillqatanakap katusax liyiyäta,  Bibliats yaqhippachax qhanañchkchïnxa, yatichäwinakapax janiw chuymajar purtʼkitänti. Ukatwa Bibliat naya pachp yatxatañ amtawayta.

Rastafar mä amigojatwa Jehová Diosan Qhanañchirinakapan apstʼat mä qillqat katuqawayta. Ukat ukxa jankʼakiw Bibliamp yatxatta. Ukatsti Jehová Diosan Qhanañchirinakapampiw jikisirakta, yanaptʼapampix jukʼampiw yatxatawayta.

Nayatakix machañas cigarr fumañ jaytañas wali chʼamapunïnwa (2 Corintios 7:1). Ukat sumrak askichasxayäta, ñikʼuts sum khuchhurtʼasxayäta, jan wali peliculanaksa, jan isin jaqinakar qʼañu luräwinak luraskir peliculanaksa janiw uñchʼukxayätti, ni jan arskañ jan wali arunaks parlxarakïyätti (Efesios 5:3, 4). Tiempompix janiw janqʼu jañchin jaqinakarus uñisxayätti (Hechos 10:34, 35). Ukanak jaytañatakix janiw yaqha kasta jañchin jaqinakar uñisiñatak wiytir musicanaks ischʼukxayätti, janirakiw jan wali amigonakajampis chikachasxarakïyätti.

Ukat jan wali sarnaqäwij jaytxasaxa, Jehová Diosan Qhanañchirinakapan Tantachasiñ Utap thaqhayäta. Ukat Bibliat jukʼamp yatichayasisaxa, bautisasiñ amtawayta. Uka amtäwijax familiajatakix janipuniw askïkänti. Mamajax kawkïr “cristiano” religionampis mayachasiskasmawa, ukampis janipuniw Jehová Diosan Qhanañchirinakapampix mayachaskasmati sitänwa. Ukat mä familiarapaxa—gobiernon jilïr irnaqirïnwa—sapakutiw uk amtatajatx wal jiskʼachitäna.

Familiajan uñisita, jiskʼachata uñjasisasa, kuntï Jesusan sarnaqäwipata yatichäwinakapat yatiqasis lurawayktxa, ukampiw taqi ukanak atipjawayta. Ukampis kuntï Jehová Diosan Qhanañchirinakapax yatichapkitäna uk Bibliamp igualtʼayasax chiqa yupaychäwitapwa amuyxarakïyäta. Ukat jupanakax kuntï Diosax Biblia tuqnäm siski ukpun phuqapxi, jaqi masinakaparux Diosat yatiyapxi (Mateo 28:19, 20; Hechos 15:14). Janirakiw politicarus mitisipkiti (Salmo 146:3, 4; Juan 15:17, 18).

WALJA ASKINAKWA KATUQAWAYTA: Biblian iwxanakaparjam sarnaqasax wali askinakwa jikxatawayta. Marihuansa janiw fumxti, ukarux phaxsinx walja qullqpunwa tukuntiriyäta. Jichhax janiw amuyujan kunanaks uñjkirist (alucinación) ukham uñjxti, janchijas amuyujas sumäxarakiwa.

Jiskʼitatpachaw mä suytʼäwini sum jakasiñ munayäta, ukampis ukwa jichhax jikxatawaytxa. Ukampis Diosaruw jukʼamp jakʼachasiwaytxa, ukaw nayatakix taqi kunat sipans wali askixa (Santiago 4:8).

“Nayrax wali nuwasir qhuru jaqïyätwa” (MARTINO PEDRETTI)

MARA: 43

MARKA: AUSTRALIA

NAYRA JAKÄWIPA: DROGANAK ALJIRI UKAT WALI NUWASIR QHURU JAQÏNWA

NAYRA JAKÄWIJA: Jiskʼitaskayät ukhax familiajax janiw mayawjanak qamapxirïkänti: walja jiskʼa markanakana, mä jachʼa markana ukat mä tiempox protestantenakax uka chiqankir jaqinakar Bibliat yatichañataki uttʼayapkäna ukans jakapxarakïyätwa. Primonakajampi tionakajamp khä urunakan pata uraqin wali kusisit sarnaqatajats janipuniw armaskti. Chawllsa animalanaksa katupxirïta ukat uka chiqankirinakax maderat khitsupxirïkäna  ukanaks lurapxarakirïyätwa, ukat yaqhanakampi.

Wali qhuru nuwasir jaqipunïyätwa, awkijax boxeadoränwa, jupaw jiskʼitatpach nuwasiñ yatichitäna. Ukat niya qʼaxu waynitüxayät ukhaxa, umañ utanakaruw umir sarxayäta. Ukat nayas amigonakajas yaqhanakamp nuwasiñx wal munapxirïyäta. Navajanakampi, bate de béisbol ukanakas aptʼataw mä 20 jan ukax jukʼamp jila jaqinakamp wal nuwjasipxirïyäta.

Qullq jikxatañatakixa, droganaka ukat quta thiyan muellen irnaqirinakax lunthatapxirïna ukanak aljiriyäta. Ukat droga negocierinakatakiw irnaqayäta, manupkän ukanakar pistolamp jan ukax escopetamp axsarayasaw qullq mayirapirïyäta. Akham amuyunïyätwa: “Jiwayaña, jan ukax jiwayatäña”. Chiqansa, jaqi jiwayirïñpun munayäta.

KUNJAMSA BIBLIAX NAYRA JAKÄWIJ JAYTXAÑ YANAPTʼAWAYITU: Jiskʼitaskayät ukhaw Jehová Diosan Qhanañchirinakapat parlir istʼayäta. Ukampis, 20 jila maranïxayät ukhaw yatiñ laykukiw mamitajar jupanakat jisktʼta. Ukat pä uru pasatatsti Jehová Diosan mä Qhanañchiripaw punkujar liqtʼanitu jupax Dixon satänwa. Mä jukʼa parltʼasaxa mä tantachäwipar sarañajatakiw invittʼawayitu. Ukhapuniw tantachäwir sarta ukat jichhakamax niya 20 maraw tantachäwinakar sarasktxa. Ukat taqi jisktʼanakajarux Bibliampipuniw qhanañchtʼapxitäna ukaw nayatakix wali askïnxa.

Jehová Diosax taqi jaqinakatwa llakisi, Jupar jan respetapki ukanakats llakisirakiw sasaw yatichapxitu (2 Pedro 3:9). Diosax wali munasir Awkïtapa ukat yaqhanakas nayat armtʼasipxasp ukhas Jupax nayat janiw armtʼaskitaspati uk yatiqawayta. Nayatï jan wali sarnaqäwij jaytiristxa, Jupax taqi juchanakajwa perdonitaspa, uk yatisax ¡walpun kusisiyäta! Ukat Biblian mä jiskʼa tʼaqapaw wal yanaptʼawayitu: Efesios 4:22-24, ukanxa akham siwa: “Nayra jakäwinakamarjam sarnaqañxa apanukupxam [...] ukatsti Diosan munañaparjama luratäki uka machaq jakäwimpi isthapisipxam” sasa.

Chiqpachansa jan wali jakäwij jaytañax wali chʼamapunïnwa. Walja urunakas droganakamp jan qulljaschiyätsa, seman tukuyarux “amigonakajampi” tantachtʼasisax wasitampiw jan wal sarnaqxarakiyäta. Amigonakajaw droganakamp qulljasiñajatakix wiytapxitäna. Jupanakampitï chikachasiskakïxa janipuniw kunäkipans sum sarnaqkirïstti sasaw amuyasiyäta, ukatwa yaqha markar sarxañatak amtawayta. Ukat nayampi chik viajeñ munapkäna ukanakarux sarañänisay saraktwa ukampis marihuan droga churañ munxapxarakitäna. Uka drogx jaytañ munta sasaw jupanakar sista ukat uka markan qurpapar purisax jupanakat jithiqtawayxtwa. Uka qhipatxa mä bancor mantasax escopetamp lunthatsupxatap yatirakiyäta.

WALJA ASKINAKWA KATUQAWAYTA: Jupanakar jaytawayxasaxa, jan wali sarnaqäwij armañax janiw chʼamäxänti. Ukat 1989 maranxa Jehová Diosan Qhanañchiripjamaw bautisasiwayta. Qhipatsti kullakaja, awk taykajasa bautisasxapxarakïnwa.

Tunka paqallqun maraw jaqichataxtxa, kimsa wawanakanïxaraktwa. Nuwasiñar wiytatasa, janiw nuwasiri wali qhuru jaqïxti. Ukatxa taqi kast jaqiru, kunayman jañchini, parlani jaqinakar munasiñsa yatiqawayaraktwa (Apocalipsis 7:9). Jesusan aka arunakapax nayatakix chiqapuniwa. Jupax akham sänwa: “Jumanakatix chiqpach saytʼapxäta [‘arunakajarjam sarnaqapxäta’, NM] kuntix sapxsma ukhamarjama ukkhaxa, nayan chiqpacha discipulonakaxaw tukupxäta. Uñtʼapxarakïtawa kunatix chiqäki ukxa, uka chiqa kankañasti qhispiyat sarnaqasiñ churapxarakïtam” sasa (Juan 8:31, 32).

[Qhanañchäwi]