Bibliam yanapashqa hukläyana kawakuyänampaq

¿IMATAQ huk jöventa yanaparqan rastafäri * këta haqirinampaq y yulaq nunakunata manana chikinampaq? Alläpa liso këkar y droga rantikoqkunapaq trabajëkar, ¿imanirtaq huk joven tsë mana alli kawëninta haqirirqan? Kikinkuna willakarayämutsun.

“Yulaq nunakuna chikitam haqirqä” (HAFENI NGHAMA)

WATAN: 34

NACIONNIN: ZAMBIA

MÁS REQINAPAQ: PUNTATAQA RASTAFÄRIM KARQAN

PUNTA KANQÄ: Guerra kaptinmi Namibia nacionnimpita mamänï ëwakurqan, y Organización del Pueblo de África del Suroeste nishqanman yëkurqan (Këtam SWAPO niyan ingleschö qallanan letrankunapita). Tsë SWAPO nishqanchö nunakunaqa, Sudáfrica nacionpita Namibia nacionta mandaq gobiernopa contranmi peleayaq. Mamänïtaqa apakuyarqan Zambia nacionchö guërrapita qeshpir ëwakuyänan campamentomanmi y tsëchömi noqa yurikurqä.

Yurikunqäpita chunka pitsqa watam yacharqa SWAPO nishqampa tukï campamentonkunachö. Kë grupo nunakunaqa atskayäyänanrëkurmi política cösasta y yulaq nunakunata chikiyänampaq jövenkunata yachatsiyaq.

11 watayoq këkarmi cristiano kanärëkur confirmakïta munarqä, tsëmi tsë sitiochö iglesiapa pastorninman ëwarqä, tsëchömi ëllukäyaq catölicokuna, luteränokuna, anglicänokuna, y huk religionkunapita kaqkunapis. Pero manam munamarqantsu confirmakunäta. Tsë nimanqan alläpa llakitsimaptinmi Diosmampis paqwë creirqänatsu. Tsënö karpis 15 watayoq këkarqa rastafärikuna kayanqan polïticaman y religionmanmi yëkurirqä. Y masqa reggae nishqan música gustamaptin y África nacionchö yana nunakunata tukïta rurar trabajatseqkunapa contran peleanäpaqmi tsëmanqa yëkurqä. Aqtsätapis rastafari kanäpaqmi winatsirqä, marihuänata fumarmi qallarqä, vegetariänom tikrarqä y yana nunakuna libre kayänanrëkur peleaqkunata yanapaqmi tikrarirqä. Tsënö karpis, mana alli kawakïnïta y maqanakur wanutsinakoq pelïculakuna rikëtaqa manam haqirqätsu. Ni shimisapa o rakcha parlaq këtapis.

¿IMANÖTAQ BIBLIA YANAPAMASHQA HUKLÄYANA TIKRANÄPAQ? 1995 watachö 20 watayoqnöna këkarmi imanö kawanäpaqpis alli tapukurqä. Atska tiemponam leikarqä makïman chämoq rastafari publicacionkunata, wakinchö Bibliapita parlaptimpis yachatsikïninkunataqa mana creipaqtanömi rikaq kä. Tsëmi kikï Bibliata estudianäpaq churakarqä.

 Huk rastafari amïgömi Jehoväpa testïgonkuna rurayanqan publicacionta qoykamarqan. Tsë höram Bibliawan yachakur qallëkurqä. Tsëpitanam Jehoväpa testïgonkunata ashirqa y pëkuna yanapayämaptinmi masllana yachakurqä. Pero manaraq Bibliapita yachakïta qallarninmi tukï mana alli rurëkunata haqirqä.

Alläpa sasaraq kaptimpis drögata y machëta haqirirqämi (2 Corintios 7:1, NTCN). Hina shumaq altsakurnam qallarqä y aqtsätapis ruturatsirqämi; maqanakoq, wanutsinakoq y qalapächu ollquwan warmi mana allita rurëkaq pelïculakuna rikëta y lluta parlakinïtapis haqirirqämi (Efesios 5:3, 4). Hinamampis tsëpita tiempowanqa yulaq nunakuna chikitam haqirqä (Hechos 10:34, 35). Pero tsëkunata haqinäpaqqa, nuna chikitsikoq música wiyëta y mana alliman apamaq amïgokunawan juntakïtaraqmi haqirqä.

Tsë llapan mana alli rurënïkunata haqirirmi Jehoväpa Testïgonkuna Yachatsikuyan Wayita ashirqä. Tsënöpam pëkunawan Bibliapita yachakur qallarqä y bautizakunäpaq churakarqä. Familiäqa manam tsë ruranqäta kushikurqantsu. Mëqan “cristiano” religionmampis yëkukï, pero ama Testïgokunamanqa nimarqanmi mamanïnäqa. Hina tsënöllam gobiernochö hatun cargoyoq mamänïpa familiampis kutin kutin noqapaq mana allita parlaq.

Jesus ruranqannö y yachatsikunqannölla kawarmi kastäkuna chikiyämaptin y burlakayämaptimpis alli tsarakurqä. Hinamampis Biblia ninqannölla yachatsiyämaptinmi Jehoväpa testïgonkuna rasumpa kaq religión kayanqanta musyarirqä. Pëkunaqa Diospa Palabran ninqanta imëpis rurarmi, nuna mayinkunata Diospita yachatsiyan (Mateo 28:19, 20; Hechos 15:14). Y polïticamampis manam mëtikuyantsu (Salmo 146:3, 4; Juan 15:17, 18).

¿IMAKUNACHÖTAQ YANAPAMASHQA? Biblia ninqanta ruranqäqa allim yanapamashqa. Kananqa mananam shoqönatsu marihuana drögata, tsë viciowanmi mëtsika qellëta killachö ushaq kä. Tsënöpam suëñokïkaqnönatsu purï, y saludnïwan juiciöpis alliyashqanam.

Wambra kanqäpitam alli y kushishqa kawakïta munarqä, y kananqa tsëtam tarirqö. Pero tsëpitapis más alliqa Diostana sirvikanqämi (Santiagu 4:8).

“Liso kënïta haqirqömi” (MARTINO PEDRETTI)

WATAN: 43

NACIONNIN: AUSTRALIA

MÁS REQINAPAQ: WANUTSIKOQ Y DROGA RANTIKOQMI KARQAN

PUNTA KANQÄ: Wambra kanqäpitam familiäwan më tsë markapa ëwayaq kayä; ichik markakunachö, huk hatun markachö y hasta religiösokuna kayänan estanciachöpis huk tiempo yachayarqämi. Alläpa kushishqam yarpä primökunawan y tiökunawan chakrakunachö tsë tiempokuna kayanqäta. Pezcayaq kayä, chakra animalkunata tsariyaq kayä, bumeran nishqan armata rurayaq kayä y imëka maskunatam rurayaq kayä.

 Wambra kanqäpitam teytä boxeador karnin maqakoq kanapaq yachatsimarqan, tsëmi imëpis liso karqä. Jövenyärirnam cantïnakunachö upyarna qallëkurqä. Noqatawan amïgökunataqa alläpam pelea ashi gustayämaq. Naväjawan y béisbol pukllayänan qeruwanmi maqanakuyaq kayä ishkë chunka o más nunakunawan.

Drögata y puertokunaman negociopaq chämoqta trabajaqkuna suwakuyanqantam rantikoq kä qellëta tarinäpaq. Hina illapawan mantsakätsir haqankunata cobrakurmi trabajaq kä drögata puritsir rantikoqkunapaq. “Wanutsï o wanutiyäman” neqmi kä imëpis. Wanutsikoq tikrëtam munarqä.

¿IMANÖTAQ BIBLIA YANAPAMASHQA HUKLÄYANA TIKRANÄPAQ? Wambra këkarmi Jehoväpa testïgonkunapaq parlaqta wiyarqä. Pero ishkë chunka watayoqnö këkar-raqmi pëkunapita musyëta munar mamänïta tapurqä. Ishkë hunaq pasarishqanllachömi Dixon shutiyoq Testigo wayïman qayakaramurqan. Unëran parlakuriyarqä y nïkurmi reunioninman ëwanäpaq nimarqan. Tsëpin ëwar qallanqäpitaqa ishkë chunka watanam pasarishqa y manam imëpis faltakushqätsu. Cada tapunqäta Bibliawan contestayämanqanmi alläpa gustamarqan.

Llapan nunakunapaq y hasta mana alli ruraqkunapaqpis Jehová yarparanqantam yachatsiyämarqan (2 Pedru 3:9). Hinamampis alläpa kuyakoq Teyta kanqanta, y ni pï mana cuidamaptimpis pë cuidamänampaq kaqtam yachakurqä. ¡Imanömi kushikïkurqä llapan mana alli ruranqäta haqiptïqa, hutsäta perdonamänampaq kaqta musyarir! Efesios 4:22-24 textom alläpa yanapamarqan. Tsëchömi kënö nin: “Une tiempu cawacuyanqequino cawaquita jaqiriyëna” y “Teyta Diosta cäsucurnin, allicunallatana rurar cawacuyë juclaya nunana cayänequipaq”.

Mana allikunata rurar kawakunqäta haqinäpaqqa sasaran karqan. Atska hunaqkunam drögata mana llamirnin o yawarnin kakoq kä, pero semana ushëkunaqa yapëmi tsë mana alli amïgokunawan drögakunaman kutireq kä. Pëkunallawan purikurqa mana alli rurëkunata haqita mana puëdenäpaq kaqtam cuentata qokurqa, tsëmi pëkunawan manana juntakunäpaq churakarqä y huk markapana yachaq ëwakurqä. Wakinkuna yanaqäyämänantam haqirqä, pero yapëmi marihuana droga qoyämëta munayarqan. Tsëmi tsë viciota paqwë haqinäpaq churakanqäta nirqä y ëwanqä markaman yekupëkarnam rakikäkuriyarqä. Tsëpitam musyarirqä huk bancoman escopëtankunawan yëkïkur suwakuyanqanta.

¿IMAKUNACHÖTAQ YANAPAMASHQA? Tsë mana alli amïgökunata haqiriptïqa punta ruranqäkunata haqinäpaq manam alläpa sasanatsu karqan. Y 1989 watachömi bautizakurirqä. Tsëpita tiempo pasariptinnam panïwan teytäkunapis Testigo tikrariyarqan.

Chunka qanchis watanam casado kä y kimam tsurïkunapis. Kananqa liso kënïta haqirqömi, hasta qallapäyämaptimpis mananam ni imanänatsu. Hina ima color o ima idioma parlaq kayaptimpis llapan nunakuna kuyëtam yachakushqa kä (Apocalipsis 7:9). Manam imëpis qonqashaqtsu Jesus kënö parlanqan noqapaq rasumpa kanqanta: “Sitsun yachatsicushqäcunata cäsucur siempri cacuyanqui, rasonpa disipulücunam ticrariyanqui. Tsenam rason caqta musyariyaptiqui, tse rason caq librariyäshunqui” (Juan 8:31, 32).

[Päginapa ura kuchunchö willakï]

[18 kaq päginachö ninqan]

Tsëkunata haqinäpaqqa, nuna chikitsikoq müsicakuna wiyëtam haqirqä.

[19 kaq päginachö ninqan]

Noqatawan amïgökunataqa alläpam pelea ashi gustayämaq. Naväjawan y béisbol pukllayänan qeruwanmi maqanakuyaq kayä ishkë chunka o más nunakunawan.