Eski ou devret touzour onnet?

TOU dimoun i onnet enn ler; pour serten, petet laplipar di tan. Me konbyen dimoun ou konnen ki pe fer bokou zefor pour touzour onnet?

Denozour, i annan en kantite dimoun ki pa sitan onnet dan diferan domenn dan lavi. Kantmenm sa, tou dimoun i konn pwennvi Bondye lo lonnekte. Par egzanp, laplipar dimoun i familye avek parol sa wityenm komannman parmi sa dis ki dir: “Ou pa devret vole.” (Egzod 20:15) Me pourtan, bokou i santi ki i normal pour dimoun vole e fer lezot kalite keksoz malonnet akoz zot sityasyon. Annou egzamin legzanp trwa kalite vol ki bokou i vwar i normal.

Eski i normal pour vole akoz lapovrete?

En politisyen Romen ti deza dir sa: “Lapovrete i sours kriminalite.” En dimoun pov i kapab santi ki i normal pour li vole. Bann ki gete i kapab dakor. Ki ti pozisyon Zezi lo sa size? I ti tret bann ki ti dan bezwen avek konpasyon. I ti “ranpli avek konpasyon pour lafoul.” (Matye 9:36) Kantmenm sa, dan okenn sirkonstans, i pa ti zanmen soutire ki en dimoun i vole. Me ki en dimoun pov i devret fer?

Bondye i annan konpasyon pour tou sa ki senserman fer bokou zefor pour obeir li e i pou beni zefor ki zot fer pour ganny sa ki zot bezwen. (Psonm 37:25) Labib i promet: “Zeova pa pou les sa enn ki drwat lafen, me i pou anpes bann move dimoun ganny sa ki zot anvi.” (Proverb 10:3) Eski en dimoun pov i kapab annan konfyans dan sa promes? Victorine i krwar dan sa promes.

Victorine i en vev ki annan senk zanfan ki ankor lekol e i pa fasil pour li. I reste dan en pei ki pe devlope kot bann dimoun pa ganny bokou led sosyal. I pas tou son lazournen an deor lakour, landrwa kot i annan en kantite loportinite pour vole. Par kont, Victorine pa anvi vole. O kontrer i esey azout en bout avek en lot, i vann bann keksoz dan semen. Akoz i touzour reste onnet?

I dir: “Premyerman, mon krwar ki Bondye i onnet e i pou azir onnetman avek mwan si mon imit li. Dezyenmman, mon bann zanfan i kapab aprann lonnekte si zot vwar ki mon onnet.”

Ki mannyer i’n devenir? “Nou annan manze, lenz ek en landrwa reste. Parfwa i’n annan  bann moman kot mon’n bezwen demann led avek bann zanmi, par egzanp, pour pey bann depans medikal san ekspekte. Mon’n touzour ganny sa ki mon bezwen. Akoz? Parski mon bann zanmi i konnen ki mon ti pe koz onnetman lo mon sityasyon e mon pa ti pe esey rod plis ki sa ki mon bezwen.

“Mon bann zanfan pe grandi pour vin onnet. Pa tro lontan pase, en vwazen ti vwar detrwa pyes lanmonnen lo nou latab e demann mwan si mon pa ti per pangar mon zanfan ti pou pran. I pa ti oule krwar kan mon ti dir li ki mon bann zanfan pa ti pou zanmen fer sa. San ki mon ti konnen, i ti deside teste zot. An sousekre, i ti kasyet de pyes dan nou lakaz kot i ti pou fasil pour bann zanfan trouve. Kan i ti repase son lannmen, i ti etonnen pour vwar ki sa de pyes ti ankor kot i ti’n mete. I pli vo lapenn annan bann zanfan onnet ki en kantite larises materyel.”

“Tou dimoun i fer li”

Vole dan travay i en keksoz popiler. Sa ki arive apre se ki bokou i dir: “Tou dimoun i fer li, alor akoz mwan mon pa devret?” Me de lot kote, Labib i dir: “Ou pa devret swiv lafoul avek move lentansyon.” (Egzod 23:2) Victoire in pran aker sa konsey. Eski i’n anmenn bon rezilta?

Kan i ti annan 19 an, Victoire ti ganny en louvraz dan en lizin ki prodwir delwil palm. Pa tro bokou letan apre i ti remarke ki sa 40 lezot madanm ki ti travay konman anplwaye dan sa lizin ti pe servi zot pannyen pour vol lannwa palm dan sa lizin. Tou le wikenn zot ti vann sa bann lannwa, ki son valer ti ekivalan trwa oubyen kat zour lapey. Victoire i dir: “Anfet, tou dimoun ti pe fer li.” Zot ti pe ekspekte mwan fer parey zot, me mon ti refize e fer zot konpran ki mon en dimoun onnet. Zot ti sikann mwan e dir mwan ki mon ti pe les pase en bon loportinite.

“En zour, ler nou ti pe kit lizin, en sel kou manedyer ti vini. I ti fouy dan pannyen tou dimoun e i ti vwar lannwa palm dan tou bann pannyen eksepte pour mwan. Tou sa ki ti ganny atrape ti swa ganny pouse deswit ouswa ti bezwen travay pour de semenn san ganny peye. Pandan sa de semenn, sa bann madanm ti konvenki aprezan ki pa mwan ki ti perdan.”

“Mwan ki’n vwar, alor i pour mwan”

Ki mannyer ou santi ler ou vwar en keksoz ki annan valer ki en dimoun in perdi? Pour bokou dimoun, zot kapab santi ki sa keksoz in fini vin pour zot e sa i fors zot pour bliye ki zot devret rann sa keksoz. Zot annan sa tandans pour krwar ki “mwan ki’n, vwar, alor i pour mwan.” Serten pa pou vwar nanryen mal avek sa. Apre tou, zot panse ki sa dimoun manke in fini konsider sa keksoz konman en keksoz ki’n fini perdi net. Lezot i dir ki i pa zot responsabilite pour al rod son met akoz sa i en travay ki kapab demann en ta zefor.

Ki pwennvi Bondye lo sa size? Deterononm 22:1-3 i montre ki en dimoun ki vwar en keksoz ki pa pour li pa devret zis anmas sa keksoz, me plito i devret kit sa keksoz avek li “ziska ki [son met] i vin rode e apre sa i devret rann li.” (The New English Bible) Si sa dimoun ki’n vwar sa keksoz pa ti fer konnen ki i’n vwar li, i ti kapab ganny akize konmkwa i’n vole. (Egzod 22:9) Eski sa i aplikab dan nou letan? Christine i konvenki ki i aplikab.

Christine i direktris en lekol prive. En zour Merkredi i ti al pran son lapey lafen di mwan. Parey bokou ki reste dan Was Lafrik i fer, i ti pran tou son bann biye e met zot dan son sak. Apre sa i ti pran en pasaz taksi lo moter e al vitman pour al en renyon. Ler i ti ariv laba, i ti fouy dan son sak pour rod detrwa pyes lanmonnen pour pey drayver. Dan sa fernwanr, son bann roulo biye ti tonm ater san ki i ti apersevwar.

Detrwa minit pli tar, Blaise, en garson 19 an  ki pa tro konn sa landrwa ti pas dan sa semen. I ti’n fer laranzman pour zwenn enn son zanmi dan sa menm renyon ki Christine ti’n ale. I ti vwar sa ta biye e met zot dan son pos. Apre renyon, i ti enform son zanmi ki i ti’n vwar en keksoz deor e nenport ki ki ti’n perdi en keksoz ti kapab telefonn li e idantifye sa keksoz.

Sa zour swar kan Christine ti ariv kot li, i ti soke pour vwar ki i ti’n perdi son lapey lafen di mwan. En semenn pli tar, kan i ti pe rakont son zanmi Josephine ki i ti’n perdi son larzan, i ti ganny dir ki en viziter ki ti’n vin sa renyon ti’n anmas en keksoz. Christine ti telefonn Blaise e dir li konbyen larzan i ti’n perdi. I ti dan en gran lazwa kan Blaise ti donn li son larzan. Me ki pour dir lo Blaise? I ti’n anmas sa larzan pour en semenn, me i ti dir: “Sa lazwa ki mon ti santi kan mon ti donn li son larzan ti pli gran ki si mon ti’n pran sa larzan.”

Akoz zot fer zefor pour touzour onnet?

Victorine, Victoire ek Blaise i reste dan diferan landrwa e zot pa konn kanmarad. Me i annan en keksoz ki zot annan an komen. Zot Temwen Zeova e zot siport sa ki Labib i dir lo lonnekte. Zot pe esper lakonplisman promes Bondye konsernan en nouvo lemonn. “Me nou, nou pe espere dapre son promes en nouvo lesyel ek en nouvo later kot pou annan lazistis.” Tou dimoun ki pou viv sa letan pou drwat e onnet.—2 Pyer 3:13.

Victorine pa tro krwar ki son sityasyon finansyel pou amelyor plis ki sa, ziska ki Bondye i anmenn en sanzman. Me kantmenm sa, i ris spirityelman e sa i en keksoz ki larzan pa kapab aste. Son zanfan i onnet e annan bon konportman. Tou le Dimans zot dan “lazwa” kan zot koz avek zot vwazen lo labonte Bondye e eksplik lezot ki mannyer Bondye pou donn “tou bann ki kriy li avek senserite” sa ki zot kontan e pou protez “tou sa bann ki kontan li.”—Psonm 145:7, 18, 20.

Avek letan, Victoire ti kite travay kot sa lizin ki prodwir delwil palm. I ti konmans son prop biznes e vann garri (en kalite manze ki ganny fer avek mayok) dan bazar. Son lonnekte ti atir en kantite konsonmater. Anfet, pa tro bokou letan apre, i ti redwir lakantite letan i ti pase dan bazar e pas plis letan pour koz avek lezot lo lespwar pour viv dan en lemonn kot pou napa malonnekte. Pli tar i ti marye e ansanm avek son msye zot servi konman bann serviter a plen tan.

Christine ti perdi son larzan devan en Lasal Rwayonm Temwen Zeova. Blaise ti konn zis en ptigin dimoun dan sa renyon e i ti konnen ki zot ti son bann frer ek ser Kretyen ki fer bokou zefor pour touzour onnet.

Konbyen dimoun ou konnen ki senserman fer bokou zefor pour touzour onnet? Esey vwar ou lekor parmi sa 50, 100 ouswa 200 dimoun ki onnet. Pa i gou pour Temwen Zeova eksperyans sa lazwa kot zot Lasal Rwayonm. Akoz ou pa al laba e fer konnesans avek zot?

[Ekstre lo paz 12]

“I pli vo lapenn annan bann zanfan onnet ki en kantite larises materyel.”—VICTORINE

[Bwat lo paz 14]

Eski Proverb 6:30 pe dir ki napa nanryen mal pour vole?

Proverb 6:30 i dir: “Dimoun pa mepriz en voler zis akoz i’n vole pour ranpli son [vant] akoz i lafen.” Eski sa parol pe dir ki napa nanryen mal pour vole? Pa ditou. Konteks sa verse i montre ki Bondye i touzour konsider en dimoun ki vole responsab pour son fot. Sa verse ki swiv apre i dir: “Me, kan i ganny dekouver, i devret rann set fwa plis; tou sa ki dan son lakaz i pou donnen.” (Proverb 6:31) Menm si en voler ki vole akoz i lafen pa pou ganny vwar osi koupab ki enn ki vole akoz vorasite ouswa akoz i anvi fer ditor son viktim, i definitivman responsab pour “rann” sa ki i’n pran. Bann ki anvi ganny laprouvasyon Bondye pa devret dan okenn sirkonstans koupab pour okenn vol.