Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Mukwenera Kuŵa Wakugomezgeka Nyengo Zose?

Kasi Mukwenera Kuŵa Wakugomezgeka Nyengo Zose?

Kasi Mukwenera Kuŵa Wakugomezgeka Nyengo Zose?

MUNTHU waliyose wali kucitapo vinthu mwakugomezgeka, mutepanji ŵanandi ŵakucita nthena kanandi waka. Kweni, kasi mukumanyapo ŵanthu ŵalinga awo ŵakuyezgayezga kuŵa ŵakugomezgeka nyengo zose?

Mazuŵa ghano, ŵanthu ŵakucita vinthu mwambura kugomezgeka mu nthowa zakupambanapambana. Ndipouli, waliyose wakumanya makora umo Ciuta wakuwonera kugomezgeka. Mwaciyelezgero, ŵanthu ŵanandi ŵakulimanya makora dango lacinkhondi na citatu la mu Malango Khumi ilo likuti: “Ungibanga.” (Exodus 20:15) Ndipouli, ŵakuwona kuti cifukwa ca masuzgo munthu wangiba panji kucita vinthu vinyake mwambura kugomezgeka. Tiyeni tiwone mitundu yitatu ya unkhungu iyo ŵanthu ŵakuti njiwemi waka.

Kwiba Cifukwa ca Ukavu

Munthu munyake wandyali ku Rome wakati: “Ukavu nchinthu cikuru ico cikupangiska kuti ŵanthu ŵaswenge malango.” Munthu uyo ni mukavu wangawona kuti kwiba nkhuwemi waka. Ŵanji ŵangamuzomerezga. Kasi Yesu wakawonanga wuli nkhani iyi? Iyo wakaŵa walusungu comene ku ŵakavu. ‘Wakaŵalengeranga citima.’ (Mateyu 9:36) Kweni, wakazomerezgapo yayi kuti ŵanthu ŵibenge nanga ŵangaŵa na suzgo la mtundu wuli. Kasi munthu mukavu wakwenera kucitaci?

Ciuta wakucitira lusungu awo ŵakuyezgayezga kumupulikira ndipo wakuŵawovwira para ŵakuyezgayezga kupenja vyakukhumbikwa. (Salmo 37:25) Baibolo likuti: “Yehova kuti wakulekelera ŵarunji kuti ŵaŵe na njara cara, kweni wakutonda kudoka kwa ŵaheni.” (Zintharika 10:3) Kasi munthu mukavu wangagomezga mazgu agha? Victorine wakakhorwa kuti mazgu agha ngaunenesko.

Victorine ni cokoro, wali na ŵana ŵankhondi ndipo wakusuzgika kusanga vyakukhumbikwira. Wakukhala mu caru cikavu ico cikovwira viŵi yayi ŵanthu ŵakusuzgika. Kanandi wakukhala pa nyumba yayi, nakuti uko wakuŵa nchipusu comene kwiba. Ndipouli, Victorine wakwiba yayi. M’malo mwake, kuti wasange vyakukhumbikwa pa umoyo wake, wakuyezgayezga kuguliska vinthu mwakugomezgeka. Cifukwa wuli ngwakugomezgeka nyengo zose?

Victorine wakuti: “Cakwamba, nkhugomezga kuti Ciuta ngwakugomezgeka ndipo waŵenge wakugomezgeka kwa ine usange nkhumuyezga. Caciŵiri nchakuti ŵana ŵane ŵangasambira kugomezgeka para ŵakuwona umo ine nkhucitira.”

Kasi vinthu vikumwendera wuli? Iyo wakuti: “Tili na cakurya, vyakuvwara, ndiposo pakugona. Yikuŵapo nyengo apo nkhupempha kuti ŵanyane ŵanovwire, mwaciyelezgero para mwamabuci nkhukhumbikwira kulipira mabilu ku cipatala. Kweni nyengo zose ŵakunipa ivyo nkhuŵapempha cifukwa ŵakumanya kuti nkhuneneska para naŵaphalira suzgo lane. Kweniso ŵakumanya kuti nkhulimbana na vinandi yayi.

“Ŵana ŵane nawo ŵakukura ŵakugomezgeka. Mwanakazi munyake uyo tikukhala nayo pafupi wakawona ndalama zanjawara pa thebulu ndipo wakanifumba usange nkhopa yayi kuti ŵana ŵatorenge. Wakagomezga yayi apo nkhamuphalira kuti ŵana ŵane ŵangatora yayi. Kuti wagomezge, wakaŵayezga kweni ine nkhamanya yayi. Wakaŵika ndalama zanjawara mu nyumba yane, pa malo apo ŵana ŵangaziwona luŵiro. Wakati wizaso macero ghake, wakazizwa kuwona kuti ndalama zake zose zicali papo. Kuŵa na ŵana ŵakugomezgeka nkhwakuzirwa comene kuluska kuŵa na vinthu vinandi.”

“Waliyose Ndivyo Wakucita”

Kwiba pa nchito nkhwakuzara comene. Lekani ŵanji ŵakuti, ‘Waliyose ndivyo wakucita, ine nilekereci?’ Kweni Baibolo likuti: “Ungalondezganga unandi wa ŵanthu kucita uheni.” (Exodus 23:2) Victoire wakupulikira mazgu agha. Kasi vinthu vikumwendera makora nthena?

Apo Victoire wakaŵa na vilimika 19, wakamba kugwira nchito ku fakitare ya kwenga mafuta. Wakawona kuti ŵanakazi 40 awo wakagwiranga nawo nchito ŵakwiba njere zakupangira mafuta. Kuumaliro wa sabata yiliyose, ŵakaguliskanga njere izi, izo mtengo wake ukayananga na ndalama za malipiro gha mazuŵa ghatatu panji ghanayi. Victoire wakuti: “Nakuti waliyose ndivyo wakacitanga. Ŵakaghanaghananga kuti nane nicitengeko, kweni nkhakana, nkhaŵaphalira kuti ndine wakugomezgeka. Ŵakanigoskanga, ndipo ŵakaniphaliranga kuti ndine waturo.

“Zuŵa linyake apo tikaweranga ku nchito, bwana wakiza mwamabuci. Wakamba kuwona mu mabasiketi ghithu ndipo wakasanga kuti ŵanyane wose ŵiba njere zakupangira mafuta. Awo ŵakoleka na njere izi ŵakaŵalekeskanga nchito nyengo yeneyiyo panji kuŵagwiliska nchito masabata ghaŵiri kwambura malipiro. Mu masabata ghaŵiri agha, ŵanakazi aŵa ŵakamanya kuti ndine waturo yayi.”

“Kusora Nkhwiba Yayi”

Kasi mukucita wuli para mwasora cinthu cakuzirwa ico munthu munyake wataya? Ŵanandi para ŵasora cinthu, ŵakuwona nga nchawo, ndipo ŵakughanaghanako yayi za kuwezga. Ŵakughanaghana kuti “kusora nkhwiba yayi.” Ŵanji ŵakuwona kuti kuleka kuwezga ico ŵasora kulije suzgo. Ŵakughanaghana kuti mweneko wakwenera kuti wasulako kale kuti cingazakasangika. Ŵanji ŵakuti ni mulimo wawo yayi kupenja mweneko, ndipo ŵakuwona kuti ni nchito yakusuzga.

Kasi Ciuta wakuwona wuli nkhani iyi? Lemba la Duteronome 22:1-3 likulongora kuti mu nyengo yakale, para munthu wasora cinthu wakeneranga kucisunga waka yayi. Kweni wakeneranga kupenja mweneco na kuciwezga. Uyo wasora cinthu para wakhala waka cete kwambura kuyowoya ndikuti wiba. (Exodus 22:9) Kasi fundo iyi njakovwira mazuŵa ghano? Christine wakuwona kuti fundo iyi njakovwira.

Christine ni mulara wa sukulu yinyake. Zuŵa linyake wakapokera malipiro ghake. Nga umo ŵakucitira ŵanthu ŵanandi ŵa ku West Africa, wakayegha ndalama izi mu cikwama. Wakakwera muthuthuthu na kuluta ku maungano. Wakati wafika, wakanjizga woko mu cikwama kuti wapenje ndalama zanjawara kuti walipire muthuthuthu uwo wangukwera. Kukaŵa mdima, ndipo ndalama zose izo wakayegha zikawa pasi, kweni iyo wakamanya yayi.

Pakati pajumpha kanyengo kacoko waka, Blaise wa vilimika 19 uyo wakaŵa mulendo ku cigaŵa ici wakajumpha penepapo. Wakapangana na mubwezi wake kuti ŵakumane ku maungano uko Christine wakaluta. Wakasanga ndalama izi ndipo wakaziŵika mu thumba. Maungano ghakati ghamara Blaise wakaphalira mubwezi wake kuti wasora cinthu cinyake pawaro ndipo usange pali munyake uyo wataya cinthu, wamuyimbire foni na kuyowoya ico wataya.

Christine wakati wafika ku nyumba, wakasanga kuti ndalama zake zasoŵa ndipo wakadandawura comene. Pakati pajumpha sabata yimoza, Christine wakaphalira Josephine, uyo ni mubwezi wake, kuti wali kutaya ndalama. Josephine wakamuphalira kuti mulendo munyake uyo wakiza ku maungano wali kusora cinthu cinyake. Christine wakamuyimbira foni Blaise ndipo wakamuphalira unandi wa ndalama izo wali kutaya. Wakakondwa comene apo Blaise wakamuwezgera ndalama. Kasi Blaise wakajipulika wuli? Wakasunga ndalama izi kwa sabata yimoza, kweni wakati: “Sono nakondwa comene kuti naziwezga, kuluska apo nkhazisunganga waka.”

Cifukwa Wuli Ŵakuyezgayezga Kuŵa Ŵakugomezgeka Nyengo Zose?

Victorine, Victoire, na Blaise ŵakukhala mu vigaŵa vyakupambana ndipo ŵakumanyana yayi. Ndipouli, pali cinyake ico ŵakuyana. Wose Mbakaboni ŵa Yehova, ndipo ŵakulondezga comene ivyo Baibolo likuyowoya pa nkhani ya kugomezgeka. Ŵakulindilira caru ciphya ico Ciuta walayizga. Baibolo likuti: “Kuli macanya ghaphya na caru capasi ciphya ivyo tikulindilira kwakuyana na layizgo lake, ndipo mu ivi muzamukhala urunji.” Ŵanthu wose awo ŵazamukhala mu caru ici ŵazamuŵa ŵarunji ndiposo ŵakugomezgeka.—2 Petrosi 3:13.

Victorine wakumanya kuti ukavu wake umalenge yayi mpaka Ciuta wazakasinthe vinthu. Ndipouli, ni musambazi mwauzimu, usambazi uwo ungasangika yayi nanga munthu wangaŵa na ndalama zinandi. Ŵana ŵake mbakugomezgeka ndipo ŵali na nkharo yiwemi. Pa zuŵa la Sabata ŵakukondwa comene kuphalirako ŵanji vya uwemi wa Ciuta ndiposo kulongosora umo wazamukhorweskera “awo ŵakumucema mu unenesko” na ‘kusunga wose awo ŵakumutemwa.’—Salmo 145:7, 18, 20.

Nyengo yikati yajumphapo Victoire wakaleka kugwira nchito ku fakitare ya kupanga mafuta. Wakamba kucita bizinesi yake ya kuguliska tuvibama twa vikhawu (garri). Cifukwa cakuti ngwakugomezgeka, ŵanandi ŵakumugura. Nakuti sono wakukaŵa yayi kuwerako ku msika ndipo nyengo yinandi wakupharazga za caru ciphya umo ŵanthu wose ŵazamuŵa ŵakugomezgeka. Sono wali kutengwa, ndipo iyo na mfumu wake ŵakupharazga makani ghawemi nyengo zose.

Christine wakataya ndalama pafupi na Nyumba ya Ufumu ya Ŵakaboni ŵa Yehova. Blaise wakamanyananga na ŵanthu ŵacoko waka awo ŵakaŵa pa maungano, kweni wakamanya kuti uyo wataya ndalama izi njumoza wa ŵabali na ŵadumbu ŵake ŵauzimu, awo nawo ŵakuyezgayezga kuŵa ŵakugomezgeka nyengo zose.

Kasi mukumanyapo ŵanthu ŵalinga awo ŵakuyezgayezga kuŵa ŵakugomezgeka nyengo zose? Ghanaghanirani waka kuti muli pamoza na ŵanthu 50, 100, panji 200 awo ŵakuyezgayezga kuŵa ŵakugomezgeka nyengo zose. Ndimo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakukhalira pa Nyumba za Ufumu. Mwalekeraci kulutako kuti mukamanyane nawo?

[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 11]

“Kuŵa na ŵana ŵakugomezgeka nkhwakuzirwa comene kuluska kuŵa na vinthu vinandi.”—VICTORINE

[Bokosi pa peji 13]

Kasi Lemba la Zintharika 6:30 Likutisambizgaci pa Nkhani ya Kwiba?

Lemba la Zintharika 6:30 likuti: “Asi ŵanthu ŵakumuyuyura munkhungu usange wiba kuti wakhute para wali na njara?” Lemba ili likutisambizga kuti kwiba, nkhwiba. Nkhani yose yikulongora kuti munkhungu wali na mulandu pa maso pa Ciuta. Vesi lakulondezgapo likuti: “Usange wasangika tiwawezgerepo kankhondi na kaŵiri; na kupeleka mphango zake zose za mu nyumba yake.” (Zintharika 6:31) Nangauli munkhungu uyo wakwiba cifukwa cakuti wali na njara wangayana yayi na uyo wakwiba cifukwa ca uryezi panji kuti wapweteke munthu, kweni wakwenera nipera ‘kuwezgerapo’ panji kulipira. Muli mose umo vingaŵira, awo ŵakukhumba kukondweska Ciuta ŵakwenera yayi kwiba.