Intjamaw Diosan munañap phuqirinakax qhanapxani

“Diosan munañap phuqhirinakasti, intjamawa qhanapxarakini Awkipan markapanxa.” (MAT. 13:43.)

1. ¿Jesusax kunjam uñachtʼäwinakampis Diosan Apnaqäwipat yatichirïna?

 DIOSAN Apnaqäwipat qhanañchañatakix uñachtʼäwinakampipuniw Jesusax yatichirïna. Kunjamtï Bibliax siskixa, “jaqinakarux [uñtasïwinakampiw] amuytʼayäna; jan uñtasïwi tuqimpisti janiw kuns parlkänti” (Mat. 13:34). Mä kutixa, Diosan Apnaqäwipat chiqa yatichäwinakax jathampi sasiwa sasaw säna. Jaqix kunjam chuymanis ukarjamaw uka jathanakxa katuqani ukat Jehová Diosarakiw jiltayani sasaw qhanañchäna (Mar. 4:3-9, 26-29). Ukatxa, kunjamas Diosan Apnaqäwipat taqi chiqan wal yatiyasiski uk amuytʼayañatakix yaqha uñachtʼäwinakat parlarakïna. Ukampis kunjamas Diosan markapax jilxattaski ukxa janiw taqinis amuyapkaniti sasaw sarakïna (Mat. 13:31-33). Ukatsti, Diosan Apnaqäwipat istʼirinakatxa janiw taqinis qhispipkaniti sasaw säna (Mat. 13:47-50). *

2. ¿Trigompit jan wali qurampit parlki uka uñachtʼäwinxa jathax khitinakamp sasisa?

² Ukat Mateo 13 jaljanxa yaqha uñachtʼäwit Jesusax parlarakïna, trigompit jan wali qurampit parläna. Alaxpachar saririnakarux kunjamsa apthapisiñapäna uka tuqit parli, jupanakaw Jesusamp chikax Diosan Apnaqäwipan apnaqapxani. Yaqha uñachtʼäwinxa, “Diosan suma yatiyäwi[nakapaw]” jathaxa sasaw Jesusax yatichäna, ukampis aka uñachtʼäwinxa, jathax “Diosan ajllit wawa[nakapawa]” sasaw säna (Mat. 13:19, 38). Khitinakatix Diosan Apnaqäwipan apnaqañataki ajllitäpki ukanakat parlaski; janiw aka Uraqin jakapkani ukanakat parlkiti (Rom. 8:14-17; Gálatas 4:6, 7 liytʼasiñapawa).

Trigompi jan wali qurampi

3. Aka uñachtʼäwinxa, ¿kuna jan walinsa yapunix uñjasi, ukat kun lurañsa amti?

³ Mateo 13:24-30 jiskʼa tʼaqanakax akham siwa: “Diosan reinopax kunjämatix mä jaqix yapupar suma jathampi phawanti ukamp sasiwa. Ukampis kunapachatix taqini ikisipkäna ukapachawa mä uñisirix jutasina jan wali qura jathampi phawantawayi. Kunapachatix trigonakax alsuni ukatsti puquraraki ukkhaxa, qurax qhanpachwa uñsti. Ukapachaw uywatanakaxa yapuniru sapxi: ‘Phawanktas ukax suma jathänwa. ¿Kawkitaraki uka jan wali qurasti juti?’ sasa. Yapunisti jupanakarux siwa: ‘Mä uñisiriw ukxa luri’ sasa. Jupanakasti jisktʼasipkakiwa: ‘¿Muntati nanakan qursuri sarapxañaxxa?’ sasa. Yapunisti siwa: ‘Janiwa, uka quranak apskasinxa trigompwa apsupxasma. Aliskpan sam, kunapachatix yawthapiñ horasax purinkan ukkhaw khitäxa uka quranak nayraqat apsuñapataki, ukatsti marqa marqa wakichtʼasin ninaru phichhantañataki. Trigorusti sumrak imayarakï’” sasa.

4. 1) ¿Khitis yapu satirixa? 2) ¿Kunapachas ukat kunjamsa Jesusax suma jatha satantañ qalltawayi?

⁴ Khitis yapur suma jatha satanti uk nayraqat amuytʼañäni. Jesusax akham sasaw arkirinakapar qhipat amuytʼayäna: “Khititix suma jatha satki ukaxa Jaqin Yuqapawa” sasa (Mat. 13:37). Niya kimsa mar chikataniw ‘Jaqin Yuqapaxa’, mä arunxa, Jesusax satañataki yapu wakichawayi (Mat. 8:20; 25:31; 26:64). Ukat  33 maran Pentecostés urutwa Jesusax suma jatha satantañ qalltawayi. Jehová Diosan munañaparjam phuqasaw arkirinakapxar qullan ajayu apayanïna, ukhamata “Diosan ajllit wawanakapar” tukupxañapataki. Yapu satañsa qalltawaykaspa ukhamänwa, ukat trigo yapux wali sum puqurañapänwa (Hech. 2:33). * ¿Kuna amtampis satantañ qalltawayi? Khitinakatix jupamp chika alaxpachan apnaqapxañapäki ukanakar apthapiñatakiw satantawayi.

5. ¿Khitis uñisiñat jan wali jatha satantixa, ukat jan wali qurax khitinakarakisa?

⁵ ¿Khitis jan wali jathampi phawantirixa? “Pachpa supayawa” sasaw Jesusax säna. Ukat ¿kunas jan wali jathaxa? “Supayan wawanakapäkis” ukanakaw sasaw sarakïna (Mat. 13:25, 38, 39). Jan wali jathat parlkasaxa, yapur jan waltʼayir mä chhuxlla qurat parlaskäna. Qalltanxa trigo alïkaspas ukhamawa. Uka uñachtʼäwix wali askiwa, khitinakatix cristianüpxtwa sasin aliqaki parlapxi ukanakax “Diosan wawanakapäpxtwa” sasaw sarnaqapxi, ukampis luratanakapax janiw kuna askïkisa, chhuxlla qurar uñtasitakïpxiwa. Jupanakaw Supayan ‘wawanakapäpxaraki’ (Gén. 3:15).

6. ¿Jan wali qurax kunapachas uñstawayäna, ukat jaqinakax ‘ikisipkäna’ sasinxa kun sañs muni?

⁶ ¿Jan wali qurar uñtasitäki uka kʼari cristianonakax kunapachas uñstapxäna? “Kunapachatix [‘jaqinakax’, MT] ikisipkäna ukapachawa” uñsti sasaw Jesusax säna (Mat. 13:25). ¿Ukat kunapachas ikisipkäna? Uka tuqitxa apóstol Pablox akham sasaw Éfeso markankir  irpir chuymaninakar säna: “Sarxä uka qhipatxa, yaqhanakaw jutapxani [tama] tʼunjañ munasa, kunjämtix qamaqinakax ovejanakar tukjañataki jutapkixa ukhama. Jumanaka taypitwa mayninakax sartapxani kʼarinak yatichasa, chiqäkaspas ukhama, iyawsirinakar jupanak tuqir apaña munasa” sasa (Hech. 20:29, 30). Ukatwa jumanakax amuyasipxam, jan ikipxamti sasinxa uka irpir chuymaninakar iwxtʼäna. Ukampis kunapachatix apostolanakax ikxapxäna, mä arunxa, jiwxapxäna ukhaxa, walja jilat kullakanakaw Diosar janix sum luqtxapxänti, ikjapkaspas ukhamänwa. Janiw jupanakar ‘katxäsir’ apostolanakax utjxänti (2 Tesalonicenses 2:3, 6-8 liytʼasiñapawa). Ukhamatwa kʼari yatichirinakax uñstawayäna.

7. ¿Trigot jan wali qurar tuküna? Uk qhanañchtʼam.

⁷ ¿Trigot jan wali qurar tuküna? Janiwa, jan wali quraw trigo taypir phawantasi sasaw Jesusax säna. Ukhamasti, uka uñachtʼäwinxa, janiw Diosan markapat jithiqtir cristianonakat parlkiti. Jan ukasti, kunjamsa Supayax Diosan markapar jan wali jaqinakampi aynachtʼayañ muni uka tuqit parlaski. Amtañäni, apostolanakat Juan sapaki jakxäna uka tiempotakixa, kʼarinak yatichir jan wali jaqinakax waljaniw utjxäna (2 Ped. 2:1-3; 1 Juan 2:18).

“Yawthapiñ horasax purinkan [ukhakam aliskpan sam]”

8, 9. 1) ¿Jesusan arkirinakapatakix kunatsa yapunin arunakapax wali askïnxa? 2) ¿Kunjamsa trigompi jan wali qurampix walja maranakan jiltapxäna?

⁸ Yapunxa jan wali quranakaw uñstarani sasaw uywatanakax yapunir yatiyapxäna, ukatxa: “¿Muntati nanakan qursuri sarapxañaxxa?” sasaw jisktʼapxäna (Mat. 13:27, 28). “Janiw” sasaw yapunix säna. Yawthapiñ horasax purinkan ukhakam trigomp chik aliskpan sasaw säna. Uka arunakax wali askïnwa, trigox jiskʼanakäski ukhax chhuxllampi pantjañjamawa. Qurir khitaspäna ukhaxa trigomp kunwa jikʼirapxaspäna. Arkirinakap taypit yapuchañ yatipkän ukanakaxa, kunjamsa qura saphix trigo saphir tʼajanti ukxa sum yatipxäna. * ¡Yapunin uka arunakapax wali askipunïnwa!

⁹ Kunjamtï Jesusax siskänxa, jan wali qurax walipuniw kʼari yupaychäwinak taypin uñstawayi. Nayraqatxa Iglesia Católica Romana ukat Ortodoxa sat yupaychäwinakan uñstäna, ukatsti protestante siski uka tamanakanwa uñstarakïna. Ukhamatwa jan wali qurax mara mar utjawayi. Ukampis uka maranakanxa trigo jathax yapur jan ukax akapachar phawantasiwayarakiwa. Ukat yapu apthapiñ horasan puriniñapkamaw yapunix trigonakan jiltañapsa ukat puqurañapsa wali pacienciampi suyi, ukat puquratäxi ukhaxa, mä qhawqha tiemponak apthapi.

Yapu apthapiñ horasaw purini

10, 11. 1) ¿Kunapachas yapu apthapiñ horasax qalltäna? 2) ¿Kunjamsa trigompi saski uka cristianonakarux Jehová Diosan trigo imañaparu apthapisiwayi?

¹⁰ Jesusax akham saskakiwa: “Yawthapiña horasasti akapach tukuskan uka uruwa, uka yapu apthapiristi angelanakawa” sasa (Mat. 13:39). Ukhamax aka qhipa urunakanwa trigompi jan wali qurampix jaljasiñapäna. Diosan ajllit wawanakapaw kʼari cristianonakat ajllirasiñapäna. Uka tuqitxa apóstol Pedrox akham sarakiwa: “Horasax purinxiwa, Diosan taripäwipax wawanakapata qalltañapataki. Taripäwitix jiwasampi ukham qalltchi ukaxa, ¿kunjämarakïni khitinakatix jan Diosar iyawsapki ukanakan tukuyapasti?” sasa (1 Ped. 4:17).

¹¹ Kunapachatix ‘akapachan tukusiñ urunakapax’, mä arunxa, qhipa urunakax qalltäna uka qhipatwa Criston chiqpach arkiripätwa sirinakarux taripasiwayi, ukhamatwa ‘Diosan ajllit wawanakapampi’ ukat ‘Supayan wawanakapampix’ jaljasiwayi. Nayraqatxa Jachʼa Babiloniaw aynachtʼawayi, ukxarusti Diosan ajllit wawanakapar apthapiñwa yapunix  qalltawayaraki (Mat. 13:30). ¿Ukat kunjamsa trigompi saski uka cristianonakarux Jehová Diosan trigo imañaparu apthapisiwayi? Jakasipkäna ukanakaxa, Diosan suma uñjat cristian tamar katuqatäpxänwa, ukanwa Jehová Diosampi suma uñjata luqtapxäna; ukat jiwatäxapxäna ukanakasti alaxpachan katuqatäxapxänwa.

12. ¿Qhawqha tiemponsa trigox phuqatpach apthapisini?

¹² ¿Trigompi jan wali qurampix qhawqha tiemponsa jaljasiñapäna? Jesusax yawthapiñ horasat parlaskäna, ukampix mä qhawqha tiempot parlaskäna (Apo. 14:15, 16). Ukhamax akapachan tukusiñapkamaw alaxpachar saririnakarux phuqatpach apthapisini, ukatwa aka qhipa urunakax tukusiskani (Apo. 7:1-4).

13. ¿Kʼari yupaychäwi pʼiqtʼirinakax kunjamsa jaqinakar pantjasiyapxi, ukat kuna jan walinaksa lurapxaraki?

¹³ Jan wali sarnaqirinakasa ukat jaqi masipar pantjasiyirinakasa Diosan Apnaqäwipat apsutäniwa sasaw Jesusax sarakïna. Ukampis ¿khitinakatsa parlaskäna? (Mat. 13:41.) Khitinakatix kʼari yupaychäwinakan pʼiqtʼasipki, ukat jaqinakar Dios tuqit kʼarinak yatichasin pantjasiyapxi ukanakat parlaskäna. Chiqas walja tiempow tatakuranakax jaqinakar sallqjawayapxi, nina aqkir infiernon Diosax jaqinakar wiñayan wiñayapataki tʼaqhisiyi, ukat Diosampi Yuqampi qullan ajayumpix mä diosakiw sasaw jan amuykañ yatichapxi. Ukatsti, kʼari yupaychäwi pʼiqtʼirinakax jan wal sarnaqapxaraki, akapacharus mitisipxi ukat awisax qʼañu juchanak kunwa lurapxi, ukhamaw uka iglesianakar saririnakarux pantjasiyapxi (Sant. 4:4). Ukatxa, qʼañu luräwinakax janis juchäkaspa ukhamak tamanakapanxa uñjxapxi (Judas 4 liytʼasiñapawa). Ukhampachasa, wali sumsa Diosar yupaychapkaspa ukham tukupxi. Ukampis Diosan ajllit wawanakapax uka jan wali yupaychirinak taypit apsutäxasax wal kusisipxi, janiw jan wali quranakan saphintatax aynachtʼapkiti ukat janirakiw kʼari yatichäwinakampi sallqjatäpkiti.

14. ¿Kunatsa Supayan wawanakapax wararipxi ukat laka chʼakhanaksa tʼurusipxi?

¹⁴ ¿Kunatsa Supayan wawanakapax wararipxi ukat laka chʼakhanaksa tʼurusipxi? (Mat. 13:42.) Jan wali quräpxatapwa Diosan ajllit wawanakapax qhanstayapxi, ukatwa laka chʼaksa tʼurusipxi. Ukatxa, janirakiw jaqinakapas nayrjam sarxapxiti, iglesianakapax urut urutjamaw chʼusakïxi, ukatwa tatakuranakax chuym usuyasipxi (Isaías 65:13, 14 liytʼasiñapawa).

15. ¿Jan wali quranakax ninar phichhantatäniw siski ukax kamsañs muni?

¹⁵ Jan wali quranakax ninaruw phichhantasini sasaw Jesusax säna, ¿ukampix kamsañs munäna? (Mat. 13:40.) Kunjamas kʼari cristianonakarux jan mayampitaki tukjasini uk sañ munäna (Apo. 20:14; 21:8). Uka jan wali quranakaxa, mä arunxa, cristianüpxtwa sirinakaxa ‘jachʼa tʼaqhisïwi’ urunakanwa tukjatäpxani (Mat. 24:21).

‘Intjamaw qhanapxani’

16, 17. ¿Diosan templopan kunaw kamachani sasas Malaquiasax säna, ukat kunjamsa phuqasiñ qalltäna?

¹⁶ ¿Trigomp saski uka cristianonakax kunapachas  ‘intjam qhanapxi’? (Mat. 13:43.) Uk sum amuyañatakix Malaquías profetax Diosan templop qʼumachañ tuqit kamsis uk yatxatañäni, akham sänwa: “‘Kawkïri Tatiturutï jumanakax thaqasipkäyäta, jupasti jankʼakiw temploparux mantani. ¡Akax purinxiwa kawkïri khitatï suma arustʼäwi apankani ukaxa!’ Ukampis ¿khitis uka jutäwip urupanxa taqi chʼamampi saytʼaspa? ¿Khitiraki pachpa kayupampi saytʼasispa? Mä ninjamaw jupax jutani suma qʼumachañataki, ukhamaraki mä jabonar uñtata qʼañunak jiwasan chuymasata jariqañataki. Ukatsti jupax Leví tribur qʼumachañatakiw quntʼasini, kunjämatï maynix qullqsa, qursa ninampi qʼumachki ukhama. Ukatsti jupanakax ofrendanakapxa Diosarux luqtapxarakiniwa kunjamtï jupanakax luqtapxirïki ukhama” sasa (Mal. 3:1-3).

¹⁷ Uka profeciax 1918 maranwa phuqasiñ qalltawayi. Uka maranwa Jehová Diosax Jesucristomp chikax jan ukax “kawkïri khitatï suma arustʼäwi apankani” ukamp chikax templopar uñjir jutäna ukat qʼumachäna, mä arunxa, kunjamsa Jesucriston luqtasitapxar yupaychañasa uk uñjiriw Jehová Diosax jutäna. Ukat kunas pasañapäna uka tuqitxa akham sasaw Malaquiasax saraki: “Ukapachaw jumanakax amuyasipxäta [khititix] askïki, ukhamaraki [khititix] jan askïki uksa, ukhamaraki khititix Diosaru yupaychki, jan yupaychki ukanaksa” sasa (Mal. 3:18). Uka urunakanwa chiqa cristianonakax Diosar luqtañatakix jukʼamp chʼamani sartawayapxaraki. Ukhamasti, uka tiemponwa trigo apthapiñ horasax qalltawayi.

18. ¿Aka qhipa urunakan kunaw kamachani sasas Daniel profetax säna?

¹⁸ Aka qhipa urunakatxa akham sasaw Daniel profetax sarakitayna: “Wali amuytʼani jaqinakasti, khitinakatix waljaniru chiqa thakinjam irpapkäna ukanakasti, alaxpach qhanjamaw kʼajapxarakini; ¡warawaranakjamaw wiñayataki kʼajapxarakini!” sasa (Dan. 12:3). ¿Khitinakas ukham kʼajtapxi? Alaxpachar sarañataki ajllit cristianonakawa, jupanakaw trigor uñtasitäpxi sasaw Jesusax säna, janiw yaqhanakax ukham kʼajtapkaspati. Ukatxa yaqha uwijanaka sasin uñtʼatäpki uka walja jaqinakaw jupanakar yanapapxaraki, jupanakax aka Uraqin jakañ suyapxi. Ukat jan wali quranakaxa, mä arunxa, kʼari cristianonakax kunjamas yaqhachasiski ukxa jupanakax sum amuyapxi. Ukatxa, jan walinakampi chʼamaktʼayat akapachanxa, Diosan ajllit wawanakapamp chikaw qhantʼapxaraki (Zac. 8:23; Mat. 5:14-16; Fili. 2:15).

19, 20. ¿Diosan ajllit wawanakapax kunsa wali kusisit suyasipki, ukat kuna tuqitsa jutïr yatichäwin yatiqañäni?

¹⁹ ‘Diosan ajllit wawanakapat’ aka Uraqinkasipki ukanakaxa, alaxpachar sarañwa wali kusisit suyasipki (Rom. 8:18, 19; 1 Cor. 15:53; Fili. 1:21-24). Ukampis aka Uraqinkkasaxa, Diosar taqi chuym luqtañataki, mä qhanjam sum kʼajtañataki ukat ‘Supayan wawanakapat’ mayjäpxatapa uñachtʼayañatakiw wal chʼamachasipxañapa (Mat. 13:38; Apo. 2:10). Jichhürunakanxa jan wali qurax Diosan markapat yaqhachatäxiwa, uk uñjañax jiwasatakix wali askiwa.

²⁰ Ukampis ¿kunjamatsa aka Uraqin wiñay jakañ suyasipki uka walja jaqinakampi ukat Diosan ajllit wawanakapampix mä tamaki luqtasipki? Uka tuqitwa jutïr yatichäwin yatxataskañäni.

[Qhanañchäwinaka]

¿Amtasktati?

Jesusax trigompit jan wali qurampit parlkäna uka uñachtʼäwinxa,

• ¿kunas suma jathaxa?

• ¿khitis yapuchirixa?

• ¿kunjamas satantañ qalltasiwayi?

• ¿khitis uñisirixa?

• ¿kunas jan wali chhuxlla quraxa?

• ¿kuna tiemponsa yapux apthapisi?

• ¿kunas trigo imañaxa?

• ¿khitinakas wararipxi ukat kunatsa laka chʼakhanaksa tʼurusipxi?

• ¿kunas ninaxa?

[Jisktʼanaka]

[20 janan fotonakapa]

Trigo jatha satañaxa 33 maranwa Pentecostés urunakan qalltasïna

[23 janan fotopa]

Jehová Diosan trigo imañaparuw trigox apthapisiski

[Fotox khitin apsutasa]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.