“Bantu ya Nzambi Ta Pelaka Bonso Ntangu”

“Ebuna bantu ya Nzambi ta pelaka bonso ntangu na Kimfumu ya Tata na bo.”​—MAT. 13:43.

1. Yezu kusadilaka bingana sambu na kutendula nki mambu ya kuswaswana ya metala Kimfumu?

YEZU KRISTU kusadilaka bambandu to bingana mingi sambu na kutendula mambu ya kuswaswana ya Kimfumu. Yandi “vandaka kutuba na bantu mambu yina yonso kaka na bingana mpamba.” (Mat. 13:34) Na bambandu ya metala kukuna nkeni ya kyeleka ya Kimfumu, Yezu kumonisaka mukumba ya ntima ya muntu na yina metala kundima nsangu, mpi mukumba yina Yehowa kelungisaka na kusadisaka na kuyela ya kimpeve. (Mar. 4:3-9, 26-29) Yezu kupesaka mpi mbandu sambu na kutubila kuyela ya nene ya mambote ya Kimfumu awa na ntoto, ata kuyela yango kemonanaka ve ntangu yonso na luyantiku. (Mat. 13:31-33) Dyaka, yandi monisaka nde bantu yonso ve yina kendimaka nsangu ya Kimfumu kevandaka bantu ya mefwana ya Kimfumu yina.​—Mat. 13:47-50. *

2. Na kingana ya Yezu ya ble mpi matiti ya mbi, bambuma ya mbote kemonisa inki?

² Kansi, mosi na kati ya bingana ya Yezu kebenda dikebi na kisalu ya kuvukisa bantu yina tayala ti Yezu na Kimfumu na yandi. Mbala mingi bantu kebingaka yo kingana ya ble mpi matiti ya mbi, mpi yo kele na Matayo kapu ya 13. Ata na kingana yankaka Yezu ketela beto nde nkeni yina bo kekuna kele “Nsangu ya Kimfumu,” kansi na kingana yai, yandi ketela beto nde bambuma ya mbote kemonisa kima yankaka​—“bana ya kimfumu.” (Mat. 13:19, 38, NW) Bo kele ve bantu ya Kimfumu kansi bo kele “bana” ya Kimfumu to bantu yina tayala na Kimfumu.​—Roma 8:14-17; tanga Galatia 4:6, 7.

Kingana ya Ble mpi Matiti ya Mbi

3. Tendula dyambu yina muntu ya bo ketubila na kingana mekutana ti yo mpi nki desizio yandi mebaka.

³ Kingana yango yo yai: “Kimfumu ya Nzambi me fwanana na muntu mosi kunaka bambuma ya mbote ya ble na bilanga na yandi. Kilumbu mosi na mpimpa, ntangu bantu na yandi vandaka me lala, mbeni na yandi kwisaka kukuna bambuma ya matiti ya mbi na kati ya bambuma ya ble, ebuna yandi kwenda ka yandi. Ntangu bambuma ya ble menaka, yo butaka bambuma, matiti ya mbi menaka mpi. Bantu ya muntu yango kwisaka kuyula yandi nde: ‘Mfumu, keti nge kunaka bambuma ya mbote ve na bilanga na nge? Ebuna matiti yai ya mbi me basika wapi?’ Yandi vutulaka nde: ‘Mbeni muntu salaka mpidina.’ Bo yulaka yandi nde: ‘Keti nge me zola nde beto kwenda kutumuna matiti ya mbi?’ Yandi nde: ‘Ve, ntangu beno ke katula matiti ya mbi, mbaimbai beno ta katula mpi bambuma ya ble. Beno bikisa bambuma ya ble ti matiti ya mbi yo kumena kisika mosi tii na ntangu yina ya beto ta katula yo. Na ntangu yina, mono ta songa bantu yina ke katulaka bambuma na kukatula ntete matiti ya mbi ti kukanga yo na mabuki sambu na kulosa yo na tiya; kansi bambuma ya ble mono ta songa bo na kutula yo na nzo yina ya mono ke bumbaka yo.’”​—Mat. 13:24-30.

4. (a) Nani kele muntu ya bo ketubila na kingana? (b) Inki ntangu mpi nki mutindu Yezu yantikaka kusala kisalu ya kukuna bambuma yai?

⁴ Nani kele muntu yina kukunaka bambuma ya mbote na bilanga na yandi? Yezu kupesaka mvutu na nima ntangu yandi tendudilaka balongoki na yandi nde: “Muntu yina kunaka bambuma ya mbote kele Mwana-muntu.” (Mat. 13:37) Yezu, “Mwana-muntu,” kuyidikaka bilanga  sambu na kukuna na nsungi ya bamvula tatu ti ndambu ya kisalu na yandi ya kusamuna na ntoto. (Mat. 8:20; 25:31; 26:64) Na nima banda na Pantekoti ya mvu 33 T.B. tii kuna, yandi yantikaka kukuna bambuma ya mbote​—“bana ya kimfumu.” Yo kemonana nde kisalu yai ya kukuna kusalamaka ntangu Yezu, mumonisi ya Yehowa, yantikaka kupanza mpeve santu na zulu ya balongoki na yandi, na mutindu yina yandi pakulaka bo bonso bana ya Nzambi. * (Bis. 2:33) Bambuma ya mbote kukumaka bambuma ya ble ya kuyela. Yo yina, ntangu Yezu kunaka bambuma ya mbote lukanu na yandi vandaka ya kuvukisa nsukansuka ntalu ya mvimba ya bantu yina zolaka kuyala ti yandi na Kimfumu na yandi.

5. Nani kele mbeni na kingana yai, mpi matiti ya mbi kele banani?

⁵ Nani kele mbeni, mpi matiti ya mbi kele banani? Yezu ketela beto nde mbeni “kele Satana.” Yandi ketuba nde matiti ya mbi “kele [bana] ya Muntu ya Mbi.” (Mat. 13:25, 38, 39) Na ntendula ya ntetentete, matiti ya mbi yina Yezu kutubilaka lendaka kuvanda matiti mosi ya kefwananaka ti ble. Matiti yai ya ndikila kefwananaka mpenza ti ble ntangu yo kevandaka ya ndendi, na ntwala nde yo yela. Yai kele mutindu ya mbote mpenza ya kutubila bantu yina ketubaka na munoko nde bo kele bana ya Kimfumu kansi yina kebutaka ve bambuma ya kyeleka! Bakristu yai ya luvunu ya ketubaka nde bo kele balongoki ya Kristu kele mpenza na kati ya “nkuna” ya Satana Dyabulu.​—Kuy. 3:15, NW.

6. Inki ntangu matiti ya mbi yantikaka kubasika, mpi nki mutindu na ntangu yina bantu vandaka “me lala”?

 ⁶ Bakristu yai ya mefwanana ti matiti ya mbi kubasikaka inki ntangu? Yezu ketuba nde: “Na mpimpa, ntangu bantu . . . vandaka me lala.” (Mat. 13:25) Nki ntangu dyambu yai kusalamaka? Beto kemona mvutu na mambu yai ya ntumwa Polo kusonikilaka bankuluntu ya Efezo: “Mono zaba nde kana mono kwenda, bantu ya nkaka ta kwisa kukota na kati na beno bonso bambisi ya makasi, bo ta wila mameme ya dibundu mawa ve. Ata na kati na beno bantu ya nkaka ta kwisa kutuba mambu ya luvunu, bo mpi ta longa bakristo sambu bo kulanda bo.” (Bis. 20:29, 30) Na nima yandi longisilaka bankuluntu yina na kulanda kukangula meso na kimpeve. Na nima ya ntangu yina bantumwa, yina vandaka kukanga apostazi nzila, yantikaka kulala na lufwa, Bakristu mingi kulalaka na kimpeve. (Tanga 2 Tesalonika 2:3, 6-8.) Yai kele ntangu yina apostazi ya nene kuyantikaka.

7. Keti bambuma yankaka ya ble kukumaka matiti ya mbi? Tendula.

⁷ Yezu kutubaka ve nde ble takuma matiti ya mbi kansi yandi tubaka nde bo kunaka matiti ya mbi na kati ya ble. Yo yina kingana yai ketubila ve Bakristu ya kyeleka yina kevila nzila ya kyeleka. Kansi, yo ketubila bikesa yina Satana kesala na luzolo yonso sambu na kubebisa dibundu ya Bukristu na kukotisaka bantu ya mbi na kati na yo. Banda na ntangu yina Yoane, ntumwa ya nsuka, kuvandaka mununu, apostazi yai vandaka kumonana pwelele.​—2 Pie. 2:1-3; 1 Yoa. 2:18.

“Beno Bikisa Bambuma ya Ble ti Matiti ya Mbi Yo Kumena Kisika Mosi tii na Ntangu Yina ya Beto Ta Katula Yo”

8, 9. (a) Sambu na nki bantuma yina Mfumu kupesaka bantu na yandi kuvandaka ya mbote sambu na bawi ya Yezu? (b) Na kulungana na yo, nki mutindu bambuma ya ble mpi matiti ya mbi kuyelaka kisika mosi?

⁸ Bantu ya Mfumu kuzabisaka yandi dyambu yango mpi bo yulaka yandi nde: “Keti nge me zola nde beto kwenda kutumuna matiti ya mbi?” (Mat. 13:27, 28) Mvutu na yandi lenda yitukisa. Yandi kezabisa bo na kubikisa bambuma ya ble ti matiti ya mbi na kumena kisika mosi tii na ntangu yina bo takatula yo. Ntuma yina zolaka kuvanda ti ntendula sambu na balongoki ya Yezu. Bo zolaka kubakisa mutindu yo kele mpasi mingi na kuswaswanisa bambuma ya ble ti matiti ya mbi. Bantu yina mezaba kisalu ya bilanga zolaka kubakisa nde bansimbulu ya matiti ya mbi kevukanaka ti bansimbulu ya ble. * Yo keyitukisa ve na kumona nde Mfumu kusongaka bo na kuvingila!

⁹ Na mutindu mosi, banda na bamvu-nkama mingi, tumabundu ya kuswaswana ya Kikristu mebasisaka bambuma mingi ya mbi​—ya ntete na kati ya dibundu ya Katolika mpi ya Ortodokse, mpi na nima na kati ya bimvuka mingi ya Bamisioni yina kubasikaka. Kaka na ntangu yina, bo kunaka mwa bambuma fyoti ya ble ya kyeleka na kilanga ya kele nsi-ntoto ya mvimba. Mfumu ya nzo ya kingana kuvingilaka na kukanga ntima yonso na nsungi ya nda ya kuyela tii kuna nsungi ya nkufi ya kukatula bambuma zolaka kukwisa.

Ntangu ya Kukatula Bambuma ya Bo Kevingilaka Banda Ntama

10, 11. (a) Inki kele ntangu ya kukatula bambuma? (b) Inki mutindu bo kekotisa bambuma ya ble ya kifwani na nzo ya Yehowa yina bo kebumbaka bima?

¹⁰ Yezu kezabisa beto nde: “Ntangu ya kukatula bambuma kele ntangu ya nsuka ya ntoto; bantu yina ke katulaka bambuma kele bawanzio.” (Mat. 13:39) Na nsungi ya bilumbu ya nsuka ya ngidika ya bima yai ya mbi, kisalu ya kukabula ke na kusalama​—bo ke na kuvukisa bana ya Kimfumu mpi bo kekabula bo ti bantu yonso ya mefwanana ti matiti ya mbi. Sambu na yina metala dyambu yai, ntumwa Piere kezabisa beto nde: “Ntangu me lunga ya Nzambi ta yantika kusambisa bantu; bantu ya ntete ya yandi ta sambisa kele bantu na yandi. Kana beto kele bantu ya ntete ya yandi ta sambisa, ebuna yo ta vanda nki mutindu sambu na bantu yina ke buyaka na kundima Nsangu ya Mbote ya Nzambi?”​—1 Pie. 4:17.

¹¹ Ntangu fyoti na nima ya luyantiku ya bilumbu  ya nsuka, to na ‘nsuka ya ngidika ya bima,’ kusambisa kuyantikaka sambu na bantu yina vandaka kutuba nde bo kele Bakristu ya kyeleka​—yo vanda nde bo vandaka mpenza “bana ya kimfumu” to “bana ya muntu ya mbi.” “Ya ntete” Babilone ya Nene kubwaka, mpi “na nima” bo vukisaka bana ya Kimfumu kisika mosi na luyantiku ya nsungi ya kukatula bambuma. (Mat. 13:30) Kansi nki mutindu bo kekotisa ntangu yai bambuma ya ble ya kifwani na nzo ya Yehowa yina bo kebumbaka bima? Bantu yai ya bo vukisaka dezia, bo kotisaka bo na dibundu ya Bukristu yina kuvutulamaka, kisika Nzambi kendima bo mpi ketanina bo, to bo bakaka matabisi na bo ya zulu.

12. Kisalu ya kukatula bambuma kelanda na kusalama tii nki ntangu?

¹² Kusambisa yango tabaka ntangu ikwa? Yezu kubingaka ntangu ya kukatula bambuma ‘nsungi,’ yo yina yo kelanda kusalama na nsungi mosi ya ntangu. (Kus. 14:15, 16) Lusambisu ya konso mupakulami kelanda na kusalama na nsungi ya ntangu ya nsuka. Yo tazinga tii kuna bo tatula bo yonso kidimbu ya nsuka.​—Kus. 7:1-4.

13. Na nki mutindu matiti ya mbi kebendaka bantu na kusala masumu, mpi nki mutindu bo kesala mambu ya mbi?

¹³ Banani bo takatula na Kimfumu, mpi nki mutindu bo kesala mambi mpi kebenda bantu yankaka na kusala masumu? (Mat. 13:41) Bamfumu ya mabundu ya Kikristu ya mefwanana ti matiti ya mbi mekusaka bamilio ya bantu na nsungi ya bamvu-nkama mingi. Bo mesalaka yo na nzila ya malongi ya kepesaka Nzambi nsoni, mambu yina “ke bendaka bantu ya nkaka na kusala masumu,” mu mbandu dilongi ya ndola ya mvula na mvula na bilungi ya tiya mpi dilongi ya Butatu yina kekotisaka mavwanga na mabanza ya bantu. Bantwadisi mingi ya mabundu mepesaka mbandu ya mbi na bantu na bo na kusalaka kinduku ya kindumba ti nsi-ntoto yai mpi na bambandu yankaka na kusalaka mpenza mansoni. (Yak. 4:4) Dyaka, Kikristu mekumaka kupesa nzila mingi na mansoni na kati ya bantu na yo. (Tanga Yude 4.) Ata bo mesalaka mambu yai yonso, bo kelanda kumonisa kwikama mpi kukangama na Nzambi na mutindu ya luvunu. Bana ya Kimfumu kele na kyese mpenza sambu bo mekabwanaka ti bupusi mpi malongi ya mbi ya bantu ya mutindu yai ya mefwanana ti matiti ya mbi mpi yina kebendaka bantu na kusala masumu!

14. Inki mutindu bantu ya mefwanana ti matiti ya mbi kedila mpi kekangisa meno na bo ngolo?

¹⁴ Inki mutindu bantu ya mefwanana ti matiti ya mbi kedila mpi kekangisa meno na bo ngolo? (Mat. 13:42) “Bana ya muntu ya mbi” kenyokwama na mutindu “bana ya kimfumu” metungululaka bupusi mpi malongi ya mbi ya bantu yai ya mefwanana ti matiti ya mbi. Bo kedila mpi mutindu bantu mingi ya mabundu na bo keyambula kupesa bo maboko, mpi mutindu bo kele dyaka ve ti kiyeka mingi na zulu ya bantu ya mabundu na bo.​—Tanga Yezaya 65:13, 14.

15. Na nki mutindu bo tayoka bantu ya mefwanana ti matiti ya mbi na tiya?

¹⁵ Na nki mutindu bo ketula matiti ya mbi kisika mosi mpi bo keyoka yo na tiya? (Mat. 13:40) Keti dyambu yai ketadila nsuka ya matiti ya mbi? Mpila bo talosa bo na dibulu ya tiya na mutindu ya kifwani kemonisa nde bo tabaka ndola ya lufwa ya kimakulu. (Kus. 20:14; 21:8) Bakristu ya mefwanana ti matiti ya mbi, bantu ya luvunu, takatulama kimakulu na nsungi ya ‘mpasi ya nene.’​—Mat. 24:21.

 Bo “Ta Pelaka Bonso Ntangu”

16, 17. Inki Malashi kubikulaka na yina metala tempelo ya Nzambi, mpi nki mutindu yo yantikaka kulungana?

¹⁶ Na nki ntangu bantu ya mefwanana ti ble “ta pelaka bonso ntangu”? (Mat. 13:43) Sambu na yina metala kutula bunkete na tempelo ya Nzambi, Malashi kubikulaka nde: “‘Mfumu yina ya beno ke sosa ta kwisa kukota na mbala mosi na Nzo-Nzambi na yandi; muntu ya mono me tinda yina ya beno ke zola kumona ta kwisa kuzabisa beno kuwakana na mono. Tala yandi yai ke kwisa.’ Kansi na kilumbu ya yandi ta kwisa nani ta kuka kukanga ntima? Nani ta kuka kuzinga diaka kana yandi kwisa kumonika? Yandi ta vanda bonso tiya yina ke katulaka mvindu ya bibende to bonso savo ya bo ke katulaka mvindu ya bilele. Yandi ta kwisa kusambisa bantu bonso muntu yina ke katulaka mvindu ya arza. Yandi ta katula mbi ya banganga-Nzambi bantu ya dikanda ya Levi mutindu bo ke katulaka mvindu ya arza ti wolo. Ebuna na nima bo ta zaba kunata makabu ya mbote na Mfumu Nzambi mutindu bansiku ke tuba.”​—Mal. 3:1-3.

¹⁷ Na bilumbu na beto, ntembe kele ve nde mbikudulu yai yantikaka kulungana na mvu 1918 ntangu Yehowa, kumosi ti Yezu Kristu, ‘kinati-ndinga ya kuwakana,’ kwisaka kutala tempelo ya kimpeve. Malashi kezabisa beto mambu yina kesalama na nima ya kumanisa kisalu yai ya kutula bunkete: “Beno tamona dyaka luswaswanu na kati ya muntu ya lunungu ti muntu ya mbi, na kati ya muntu ya kesadilaka Nzambi ti muntu ya mesadilaka yandi ve.” (Mal. 3:18, NW) Kuyela ya mingi ya kisalu ya Bakristu ya kyeleka yina kubakaka kikesa kemonisa nde nsungi yina kuvandaka luyantiku ya ntangu ya kukatula bambuma.

18. Daniele kutubaka nde nki tasalama na bilumbu na beto?

¹⁸ Profete Daniele kutubilaka bilumbu na beto ntangu yandi bikulaka nde: “Bantu yina kele mayele ta monikaka bonso nzasi na zulu, ebuna bayina longaka bantu mingi na kusala mambu ya mbote bo ta pelaka tii kuna mvula na mvula bonso bambwetete na zulu.” (Dan. 12:3) Bantu yina kepela bonso ntangu kele banani? Ya kyeleka, yo kele Bakristu ya kupakulama, bambuma ya ble ya kyeleka yina Yezu kutubilaka na kingana na yandi ya bambuma ya ble mpi matiti ya mbi! Kisalu ya ‘kukatula’ Bakristu ya luvunu yina mefwanana ti matiti ya mbi mezabanaka pwelele na kibuka ya nene ya bantu ya mefwanana ti mameme yina kelanda na kukuma mingi. Na mutindu bo kevukanaka ti bantu ya Izraele ya kimpeve yina mebikalaka, bantu yai ya tavanda bantu ya Kimfumu kepela mpi bonso ntangu na nsi-ntoto yai ya mpimpa.​—Zak. 8:23; Mat. 5:14-16; Filp. 2:15.

19, 20. “Bana ya kimfumu” kevingila nki ti mpusa ya ngolo, mpi beto tatubila nki na disolo ya kelanda?

¹⁹ Bubu yai, “bana ya kimfumu” kevingila ti mpusa ya ngolo lufutu na bo ya lukumu na zulu. (Roma 8:18, 19; 1 Kor. 15:53; Filp. 1:21-24) Kansi, na ntwala nde ntangu yina kukuma, bo fwete bikala ya kwikama, kulanda na kupela bonso ntangu, mpi kuvanda ya kuswaswana ti “bana ya muntu ya mbi.” (Mat. 13:38, NW; Kus. 2:10) Beto yonso lenda vanda na kyese mpenza sambu beto kele na dibaku ya mbote ya kumona mbutu ya kisalu yai ya kifwani ya ‘kukatula’ matiti ya mbi na ntangu na beto!

²⁰ Kansi nki kuwakana kele na kati ya bana yai ya Kimfumu mpi kibuka ya nene ya kekuma kaka mingi ya bantu yina kele ti kivuvu ya kuzinga kimakulu awa na ntoto bonso bantu ya Kimfumu yango? Disolo ya kelanda tapesa mvutu na ngyufula yai.

[Banoti na Nsi ya Lutiti]

Keti Nge Keyibuka?

Na kingana ya Yezu ya ble mpi matiti ya mbi, bitini yai ya kingana ketendula inki?

• Bambuma ya mbote

• Muntu yina kukunaka bambuma

• Kisalu ya kukuna bambuma

• Mbeni

• Matiti ya mbi

• Nsungi ya kukatula bambuma

• Nzo yina bo kebumbaka bima

• Kudila mpi kukangisa meno ngolo

• Dibulu ya tiya

[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 25]

Pantekoti ya mvu 33 T.B. kuvandaka luyantiku ya kisalu ya kukuna bambuma ya mbote

[Kifwanisu ya kele na lutiti 28]

Bubu yai bo ke na kukotisa bambuma ya ble ya kifwani na nzo ya Yehowa ya bo kebumbaka bima

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.