Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

‘Aloña Akatoñeka Neyi Itañwa’

‘Aloña Akatoñeka Neyi Itañwa’

‘Aloña Akatoñeka Neyi Itañwa’

‘Henohu aloña akatoñeka muwanta waTata yawu neyi itañwa.’—MAT. 13:43.

1. Yumanyi yamboka-mboka yaWanta yalumbulwiliyi Yesu kuhitila mukuzatisha yishimu?

 YESU KRISTU wazatishili yishimu yayivulu, hakulumbulula nsañu jamboka-mboka jaWanta. “Walejeli mazaza awantu yuma yejimiyi nayishimu hohu; hayilejeli chakadi chishimuku.” (Mat. 13:34) Muyishimu yahosheliyi kutalisha hakukuwa mbutu yansañu yaWanta, Yesu wakonkomweneni hamudimu wazataña muchima wamuntu hakutambwila nsañu, hohamu nihamudimu wakoñañayi Yehova hakwila nawu muntu yakuliluku kuspiritu. (Maku 4:3-9, 26-29) Yesu cheñi walumbulwili kuvulilaku kwawantu atambwilaña nsañu yaWanta hamaseki hela chakwila iku kuvula hatachi hikwamwekanañaku. (Mat. 13:31-33) Kubombelahu, wahosheli nindi bayi neyi antu ejima atambwilaña nsañu yaWanta atelela kuyulewa naniwu Wantaku.—Mat. 13:47-50. *

2. Muchishimu chaYesu chatidiku namatahu, indi mbutu yayiwahi yemenañaku chumanyi?

2 Hela chochu, chishimu chimu hayishimu yahosheliyi Yesu chahoshaña hakupompesha antu akayula hamu naYesu muWanta windi. Chishimu chenichi achitenaña nawu chishimu chatidiku namatahu nawa achisoneka hamukanda waMatewu kapetulu 13. Ilaña muchishimu chikwawu, Yesu watulejaña nindi mbutu yakuwiluwu diwu “mazu awanta,” muchinu chishimu, nakutuleja nindi mbutu yayiwahi yemenañaku chuma chambukaku—“anyana kawanta.” (Mat. 13:19, 38) Awa bayi neyi hiyantu akayulewa naWantaku, ilaña, ‘hiyanyana,’ hela answana, aWanta.—Rom. 8:14-17; tañenu Aŋalija 4:6, 7.

Chishimu chaTidiku naMatahu

3. Shimunenu kukala kwamweni muntu wamuchishimu nichamanishiliyi kukala.

3 Ichi dichishimu: “Wanta wamwiwulu wudi neyi muntu wakuwili mbutu yayiwahi mwiha dindi. Ilaña antu chakaminuwu tulu, mukwankunyi nindi hakwinza nakukuwa mbutu yamatahu mukachi katidiku, hakudiyila kwindi. Ilaña chabalukili nyitombu hiyikusakumuna, matahu hiyakumwekana nawa. Añamba jamwiniitala hiyakwinza nakumwila nawu, Mwanta, hiwakuwili mbutu yayiwahi mwiha deyuku? Ndochu matahu anafumihi? Yena hakuyila nindi, Anachili kudi mukwankunyi nami. Añamba hiyakumwila nawu, Wunakeñi tuyi nakuyikuñulamu, tahindi? Ilaña yena nindi, Nehi, mwakenza kela chimukukuñulamu matahu, mukubwitila kumu nitidiku. Jikulili tuhu kumu jejima nihakumuna; hachilaaka chakumuna nakayila akwakumuna nami, Sambilenu kukuñulamu matahu, muyikasi yita mwakayochi; hakwila tidiku muyikuñwili munkalaña yami.”—Mat. 13:24-30.

4. (a) Indi muntu anatenuwu muchishimu hinyi? (b) Mpinjinyi nawa munjilanyi Yesu mwatachikililiyi kukuwa iyi mbutu?

4 Indi muntu wakuwili mbutu yayiwahi mwiha dindi hinyi? Yesu washimwini ñakwilu yanilu lwihu hampinji yalejeliyi atumbanji twindi nindi: “Wakuwaña mbutu yayiwahi diyi Mwana kamuntu.” (Mat. 13:37) Yesu, “Mwana kamuntu,” waloñesheli iha dakutumbamu hadi yaaka yisatu nachikunku hampinji yazatileñayi mumudimu windi wakushimwina hamaseki. (Mat. 8:20; 25:31; 26:64) Dichi kufuma haPentekosta 33 C.E. nakuya kumbidi, watachikili kukuwa mbutu yayiwahi—“anyana kawanta.” Iku kukuwa kwadiñaku hampinji Yesu, ñimenu yaYehova, hatachikiliyi kwichila spiritu yajila hadi atumbanji, nakuyiwayisha neyi anyana kaNzambi. * (Yil. 2:33) Lubutu lwaluwahi lwakulili nakwikala tidiku yayeni. Dichi mbutu yayiwahi ayikuwili kulonda kupompesha naambala yawanina yawantu akekala answana nawa akayula naYesu muWanta windi.

5. Indi mukwankunyi anatenuwu muchishimu hinyi, nawa anyi anakwimenaku matahu?

5 Indi chilumbu hinyi, nawa matahu anakwimenakwinyi? Yesu watuleja nindi mukwankunyi “diyi Diyabolu.” Matahu ayilumbulula nawu diwu “anyana kawatama.” (Mat. 13:25, 38, 39) Awa matahu neyi achidi amunyenvu amwekanaña neyi tidiku yichidi kanda yikuli. Ichi chifwikija chinateleli chikupu antu aditenaña nawu hiyanyana kaWanta ilaña hiyasoñaña nyikabu yalalaku. Awa akwaKristu anfwikiji aditenaña nawu hiyatumbanji twaKristu, mwalala ekala kukabadi kaniyi “mbutu” yaSatana Diyabolu.—Kutach. 3:15.

6. Indi matahu atachikili kumwekana mpinjinyi, nawa antu ‘akamineña’ tulu twamuchidinyi hayina mpinji?

6 Indi awa akwaKristu afwana matahu enjili mpinjinyi? Yesu wahosheli nindi, hampinji ‘yakaminuwu antu tulu.’ (Mat. 13:25) Yadiña mpinjinyi yeniyi? Twawanaña ñakwilu mumazu asonekeleliyi kapostolu Pawulu aeluda akuAefwesesa, nindi: “Ami neluki nami chinakafumahu, atuñwidi azuwa akeñila mukachi kenu, hiyakaanakena nyikokuku. Hela mukachikenwenu aweni mwakanyamuka antu akuhosha yuma yaheña, akadikokela atumbanji awenawu.” (Yil. 20:29, 30) Watwalekeluhu kuyisoñamisha awa aeluda kwikala atona kuspiritu. Chelili apostolu adiña ‘nakulekesha’ akwakusenuka asumi kumwemba, akwaKristu amavulu akamini tulu kuspiritu. (Tañenu 2 Atesalonika 2:3, 6-8.) Dihu dinu hatachikili kuvula akwakusenuka.

7. Komana tidiku yikwawu yabalumukili matahu? Lumbululenu.

7 Yesu hahosheli nindi tidiku yakabalumuka matahuku, ilaña wahosheli nindi matahu ayikuwili mukachi katidiku. Dichi ichi chishimu hichinakwimenaku akwaKristu afumaña muchalalaku. Ilaña, chahoshaña hañovu yaSatana yakoñañayi mumushikila kulonda kuluwañesha chipompelu chawakwaKristu kuhitila mukuletelamu antu atama. Hampinji yelili Yowanu, kapostolu wakukumishaku washinakaja dehi, akwakusenuka asolokeli hatooka.—2 Pet. 2:1-3; 1 Yow. 2:18.

“Jikulili Tuhu Kumu Jejima nihaKumuna”

8, 9. (a) Muloñadi antiyilili aYesu chelukilañawu mwatalishili nshimbi jaMwanta jalejeliyi añamba jindi? (b) Hakushikijewa kwanichi chishimu, indi tidiku nimatahu akulili ñahi hamu?

8 Añamba jaMwanta amulejeli kukala nakumwihula nawu: “Wunakeñi tuyi nakuyikuñulamu [matahu], tahindi?” (Mat. 13:27, 28) Kwakula kwindi kunateli kutuhayamisha. Wayilejeli nindi aleki tidiku nimatahu jikulili hamu kushika nimpinji yakumuna. Atumbanji twaYesu anateli kutiyisha awa mazu. Anateli kwiluka chichakala kwambula tidiku namatahu. Eluka mudimu wawundimi niwena anateli kwiluka nawu nyiji yamatahu yavula kudipota nanyiji yatidiku. * Dichaleñeleli Mwanta kuyileja nindi ahembeleli. Nyiji yamatahu yadipotaña nanyiji yatidiku, dichi kuyibwita henohu chilaaka chakumuna tidiku kanda kunateli kukisañana tidiku.

9 Munjila yoyimu, muyaaka yayivulu yinahituhu, mazanvu ashiyashana awaKristendomu anasoñi mbutu yayivulu yamatahu—yatachi yawaRoman Catholic nimachaachi awaOrthodox kuhiñahu yameneni hakachi kamazanvu amavulu awaProtestant. Mpinji yoyimu, mbutu yantesha yatidiku yalala ayitumbili mwiha dampata yamunu mwishina. Mwiniitala muchishimu wadiwunjikili nakuhembelela hadi mpinji yayilehi yakukula nichashikili mpinji yantesha yachilaaka chakumuna.

Kuchiñeja Chilaaka Chakumuna

10, 11. (a) Mpinjinyi yakumuna? (b) Indi tidiku yachifwikija anakuyikuñwila ñahi munkalaña yaYehova?

10 Yesu watuleja nindi: “Kumuna dihu hamba kakuma nyaka yinu; akwakumuna wowu añelu.” (Mat. 13:39) Munanu mafuku akukuminina akanu kaayi katama, kudi kukalakala mudimu wakwambula, dikwila nawu anyana kaWanta anakuyipompesha nakuyifumisha kudi antu adi neyi matahu. Kutalisha kuniyi nsañu, kapostolu Petulu watuleja nindi: “Mwaka washika dehi wakwila kusompesha hikukutachikila kwitala daNzambi. Dichi neyi chikusambila kudetu, indi awa akubula kwovwahila nsañu yaNzambi yayiwahi akakumina hadihi?”—1 Pet. 4:17.

11 Mumpinji yantesha hanyima yakutachika kwamafuku akukuminina hela ‘hakukuma kwanyaka yinu,’ wunsompeshi watachikilili hadi antu aditeneneña nawu hiyakwaKristu alala—hela chakwila adiña “anyana kawanta” hela “anyana kawatama.” ‘Hakusambila’ Babiloni Muneni wahumukili, nawa ‘kuhiñahu’ anyana kaWanta ayipompesheli hamu hakutachika kumuna. (Mat. 13:30) Indi tidiku yachifwikija anakuyikuñwila ñahi munkalaña yaYehova? Antu apompesheluwu ayileteli muchipompelu chatuñulwiluwu chawakwaKristu, mwatambwililuwu wuselewa waNzambi nikukiñewa, hela atambwilili wuloku wawu wamwiwulu.

12. Indi mudimu wakumuna wukutwalekañahu kushika mpinjinyi?

12 Indi mpinji yawunsompeshi yikashimbula ñahi? Yesu wateneni mudimu wakumuna nindi “chilaaka,” dikwila nawu wukutwalekañahu hadi mpinji yayilehi. (Chim. 14:15, 16) Kusompesha awayishewa kunakutwalekahu kushika nimpinji yakukumisha. Kukutwalekañahu nichakatambwilawu chilamiku chawu chakukumishaku.—Chim. 7:1-4.

13. Munjilanyi matahu mwadimbwishilañawu, nawa akoñaña ñahi jakuluwalala?

13 Anyi akafumishawu muWanta, nawa ekalaña ñahi akwakudimbwisha nikuluwalala? (Mat. 13:41) Akulumpi jansakililu yaKristendomu afwana matahu anadimbi yihita yawantu hadi mpinji yayilehi. Akoñaña mwenimu kuhitila muntañishilu yamusawulaña Nzambi, “yuma yadimbwishaña,” yidi neyi ntañishilu yakubabesha kwahaya nyaka mukaluña kachinana nintañishilu yaluwañeshaña yakwila nawu kwekala aNzambi asatu. Akulumpi jansakililu amavulu emikila anyikoku jawu chakutalilahu chatama kuhitila mukukwata wubwambu nakanu kaayi nimuyililu yawu yatama yamwekeshañawu. (Yak. 4:4) Kubombelahu, Kristendomu nasweji kwiteja antu jindi kukoñaña yililu yatama mukachi kawu. (Tañenu Yuda 4.) Hela chakwila akoñaña iyi yuma yatama, anakutwalekahu nakumwekesha kujila nikumwekesha kumwakama Nzambi. Owu muzañalu watiyaña anyana kaWanta hakuyambula kukuluwañesha kwamuchidiwu kudi neyi matahu nikuntañishilu yatama yadimbwishaña.

14. Antu adi neyi matahu adilaña nikudisumona ñahi kumaji?

14 Indi antu adi neyi matahu adilaña nikudisumona ñahi kumaji? (Mat. 13:42) “Anyana kawatama” anakudisumona muloña “anyana kawanta” anasololi ntañishilu yakuluwañesha yanawa antu adi neyi matahu. Cheñi adilaña muloña antu amuchaachi yawu anakuleka kuyikwasha, hamu tuhu nikukañanya kuyula antu jawu.—Tañenu Isaya 65:13, 14.

15. Munjilanyi antu adi neyi matahu mwakayochelawu mukesi?

15 Munjilanyi matahu mwayikuñulwilañawu nakuyocha mukesi? (Mat. 13:40) Ichi chinakutalisha kuchuma chikamwekena matahu. Kuyinatila muluteñi lwakesi muchifwikija kunakumwekesha nawu anakuya kukujilumuka kwahaya nyaka. (Chim. 20:14; 21:8) Awa akwaKristu akutwamba adi neyi matahu, anfwikiji, akayijilumuna hampinji yakenza “lukadi lwasweja.”—Mat. 24:21.

‘Akatoñeka Neyi Itañwa’

16, 17. Indi Malaki waprofweteli nindidi kutalisha hatembeli yaNzambi yakuspiritu, nawa iwu wuprofwetu watachikili kushikijewa ñahi?

16 Mpinjinyi antu adi neyi tidiku ‘yakatoñekawu neyi itañwa?’ (Mat. 13:43) Kaprofwetu Malaki waprofweteli kutalisha hakutookesha tembeli yaNzambi nindi: “Mwanta mwakeñakeñaña wakenza kutembeli yindi chakukasumwisha; diyi ntemesha yachitiyañenu imwatiyaña kuwaha, tiyenu, hakwinza. Hinyi wakekala nañovu ifuku dakenzayi? Hinyi wakemana hakamwekanayi? Muloña yena wudi neyi kesi kamukwakuzakasa, wudi neyi njapawu yamukwakutookesha mahina. Wakashakama neyi mukwakuzakasa, neyi mukwakutookesha siliva, wakatookesha anyana kaLevi, wakayizakasa neyi chazakasañawu wuru nasiliva, nichakamulambulawu Yehova nyilambu yakuloña.”—Mal. 3:1-3.

17 Munanu mafuku, iwu wuprofwetu mwalala watachikili kushikijewa mu 1918 hampinji Yehova niYesu Kristu, “ntemesha yachitiyañenu,” hahempwiluwu tembeli yakuspiritu. Malaki watuleja chuma chikamwekana hampinji yikamanishawu iku kutookesha nindi: “Mwakashinshika nakwambula niwaloña niwatama, niwamukalakelaña Nzambi, niwabulaña kumukalakela.” (Mal. 3:18) Kuvulilaku kwanyidimu yawakwaKristu alala akolesheluwu kwamwekeshaña nawu hayina mpinji dihatachikili mudimu wakumuna.

18. Chumanyi chaprofweteliyi Danyeli chinakumwekana munanu mafuku etu?

18 Kaprofwetu Danyeli wahosheli hamafuku etu hampinji yashimwineñahu dehi nindi: “Akwamaana akatoñeka neyi chatoñekaña iwulu; akondolaña akwawu amavulu ayi mukuloña akatoñeka neyi tutumbwa haya nyaka nanyaka.” (Dan. 12:3) Anyi atoñekaña chikupu? Chakadi nikujina hiyakwaKristu awayishewa, tidiku yalala yateneniyi Yesu muchishimu chindi chatidiku namatahu. Mudimu ‘wakukuñula’ akwaKristu akutwamba adi neyi matahu anakuwukalakala chikupu kudi izaza deneni dinakuvulilaku dawantu adi neyi anyikoku. Chatachikiluwu kudikunda nawawayishewa aIsarela akuspiritu, antu akayulewa naWanta niwena atoñekaña mukanu kaayi kadi mumwidima.—Zek. 8:23; Mat. 5:14-16; Fwi. 2:15.

19, 20. Chumanyi chachiñejañawu “anyana kawanta,” nawa chumanyi chitukahanjekahu muchibaaba chinahiñuhu?

19 Makonu, “anyana kawanta” achiñejaña chikupu wuloku wawu walema wakwiwulu. (Rom. 8:18, 19; 1 Kor. 15:53; Fwi. 1:21-24) Hela chochu, atela kutwalekahu ashinshika, kutoñeka chikupu nikwambukaku ‘nawanyana kawatama,’ nichamba kashika iyi mpinji. (Mat. 13:38; Chim. 2:10) Tudi amuzañalu nankashi hakwiluka netu wonsu wetu tukweti kukooleka kwakumona yuma yinakufuma mumudimu ‘wakukuñula’ matahu muchifwikija.

20 Hanu dinu, wubwambwinyi wekala hakachi kawanyana kaWanta nezaza deneni dinakutohelaku dawantu anakuchiñeja kushakama haya nyaka hamaseki nakuyulewa naWanta? Chibaaba chinahiñuhu chikakula ilu lwihu.

[Tumazu twaheshina]

^ Neyi munakukeña kwilukilahu nsañu yikwawu haniyi yishimu, mwani talenu Kaposhi Kakutalila, kaJuly 1, 2008, mafu 12-21.

^ Munichi chishimu, kukuwa hikunakwimenaku mudimu wakushimwina nikwilisha atumbanji, kulonda kupompesha antu amaha akekala akwaKristu awayishewaku. Kutalisha kumbutu jajiwahi jakuwiluwu mwiha, Yesu wahosheli nindi: “Diwu anyana kawanta, [bayi neyi akekalaku].” Kukuwa kwatalisha kukuwayisha anyana kaWanta adi mwiha dampata yamunu mwishina.

^ Talenu Insight on the Scriptures, (yaChizungu) Volume 1, ifu 1178.

Komana Munakwanuka?

Muchishimu chaYesu chatidiku namatahu, indi iyi yuma yamuchishimu yinakwimenaku kwodi?

• Mbutu yayiwahi

• Iyala wakuwili mbutu

• Kukuwa mbutu

• Mukwankunyi

• Matahu

• Chilaaka chakumuna

• Munkalaña

• Kudila nikudisumona kumaji

• Luteñi lwakesi

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Nyevulu yidi hefu 20]

Mbutu yayiwahi atachikili kuyikuwa haPentekosta 33 C.E.

[Nyevulu yidi hefu 23]

Tidiku yachifwikija anakuyikuñwila munkalaña yaYehova

[Mazu aKusakilila]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.